ಗ್ರಾಪಂ ಬಿರಿ |
CANARESE
POETICAL ANTHOLOGY
/ ಭಾಸ ದ! ಎ.ಇ ಆ ಂಐಅರ ಆ ್್ಪಪ98ಶ
THIRD, THOROUGHLY REVISED AND ENLARGED EDITION OF THE ‘‘MINOR CANARESE POETICAL ANTHOLOGY"
LN EL Re ಆಇ ಜಇ೯. 5
ಆ 5.4 ತವ
ಕನಾಃಟಕ ಕಾವೃ್ವಮಾಲ
ಲ
ಮೂರ ಯ ಛಾಪೆ
LN ಜಾ“
ಪ್ರಾಯ ದ್ರ
ಪೊಂ ಅಯುಕ್ತಂ ಯವಿಹ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಪ್ರಮಾಠೇನ ಭ್ರಮೇಣಿ ವಾ | ವಾಚಾ ಮಯಾ ದಯಾವನ್ತಃ ಸರತ! ಸಂಕೋಧಯನ್ನು 25
MANGALORE PUBLISHED ‘BY C. STOLZ BASEL MISSION BOOK & TRACT DEPOSITORY 1874
ನಾದವ ಧಮನಿಯ ರವಾ
EE
QS
N12<527030597 021
LS MMMM... 18
CANARESE
POETICAL ANTHOLOGY
THIRD, THOROUGHLY REVISED AND ENLARGED EDITION OF THE “MINOR CANARESE POETICAL ANTHOLOGY” RAR AAA
ಕನಾಃಟಕ
ಕಾ ವೃಮಾ
ಮೂರನೆಯ ಛಾಪೆ
ಅಯುಕ್ತ ಂ ಯದಿಹ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಪ್ರಮಾದೇನ ಭ್ರಮೇಣ ವಾ | ವಾಚಾ ಮಯಾ ದಯಾವನ್ಹಃ ಸಂತಕಿ ಸಂಕೋಧಯನ್ಮು ಠಿ ||
MANGALORE PUBLISHED BY C. STOLZ BASEL MISSION BOOK & TRACT DEPOSITORY 1874
PRINTED BY STOLZ ೬ HIRNER
PREFACE
——ei os ——
HE present volume of selections from Canarese poetry
has been prepared not only with regard to the want of
ಗ but also with the aim to cultivate a taste for
good poetry in the reader. It comprises a great many sub-
| jects that are dear to poets, some of which have been
introduced twice or thrice with the object of showing
the manner in which they have been treated by different authors.
Purety and freedom from sectarianism, to these charac- teristics of true poetry, regard has throughout been paid. Nothing that might give offence, has been adduced, and undue exaggerations have been pointed out as such. In some instances, from obvious reasons, ೩ few words have been altered; but all these alterations appear in different type, and are to be looked upon as mere expletives. In some other instances it has been thought advisable simply to omit such portions of a verse) as appeared to be inconsis- tent with a higher culture of the mind.
—
1) The omissions in the prose of the RAjagékhara 71188೩ chiefly ocour
for economizing space; the words in sguare-brackets which it contains, are different readings.
A*
PREFACE
The Glossary contains all the words of the text. Al though the exigencies of space have not admitted many explanations, it is expected that no serious difficulties will remain where the text is clear. Two or three verses offer some words the meaning of which (if there be no mis- takes) is obscure.
The Standard Grammar, the rules of which have been referred to in the notes, is Kécqava’s Gabdamayidarpaza”), Not only to make the text to harmonize in a higher degree
with the grammar, but also from philological reasons, the
two ancient letters x (ಐ), ] (ಬ) have been reproduced as far as it has been possible. Both were still in use (at least among poets) at Kégava’s time: the first one, undoubtedly, still in the 15th century A. D., and in works of poetry (for instance, Jaimini’s Bharata) even much later. Regard- ing the 1 the editor’s only guide has been the Cabdamani-
darpana; for the ; he has consulted the Nicir8ji commen-
1) In some instances the present imperfection of our Canarese Lexicography (see, for instance, ಅಕ್ಕು, ವಿಶ್ವಲ and ಲ್ಲ in Reeve- Sanderson) will be obvious to the intelligent student; the preservation of old Canarese letters would often be of great help in coming to a decision as to the meaning of a word. To further the understanding of Canarese words, references, very often in full, have been added, ಅಡೆವಣೆವರೆ, p.201, may mean “reaching down to the foot-print” (ಅಡೆವಣಿ ಕೆಸಜಸೊಳಾದ ಪಜ್ಞೆ); or is ಪಠ, a drum, one of the compound-members? After ಉಚ್ಛೀಜ೨್ ೫0೩೩ ಉಚ್ಛೇಟಿರ್. ಜೋನೆಗವಳಿ ಭಯು] 18 ಜೋನೆಗೆ-ಪಬಿಿ Yavana (Muhammadan) cloth. 2) Mangalore, Basel Mission Press’ edition. 3) They may be pronounced like r (ರ) and 1 (೪). Dr. Gundert calls © a cerebral r (German r), and © a cerebropalatal 1 (Malayalam and English
Dictionary).
PREFACE Ak
tary! on the Amara Késha and the Cabdamadjari Instead of “pushpa”’ and ‘“bishpa” there ought to have been printed “pugpa’ and bAarpa”, forms still to be found in manu- scripts of the 14th century.
Regarding the authors whose works have been quoted, the following remarks may be of service:
1. Sarvajnia. This person, a (08117೩ and at the time when he wrote, no doubt, a LingAita, has composed a num- ber of so-called Vacanas in the Tripadi metre. At the end of a MS. in my possession he states: “Formerly I was Giva’s servant; my name was Pidatta (1. 6. Pushpadatta,-danta); they used to honour me in Kailisa. The Padatta of that period came as Vararuci, at school was called Sarvajna, and that man am 1. When sister Mallamma told Basava Arasa (a Brahman, her husband) about her misfortune of having no children, he went to Giva of Kigi. Basava Ara- sa of Mastru (in the Zillah of Dharavada) asked a child of Giva, and obtained it from Kigi’s Giva . , . . It was born (by way of adultery) of a widow, ೩ Malava woman ... at Ambaltiru in the potters’ street ,. , . . 1 told (my pa- rents): ‘My father is not a Brahman and my mother not a Malava woman! I am Giva’s beloved son, noty our son?”
etc. Sarvajna’s Vacanas are arranged under various head-
1) Through the kindness of Dr. A.C. Burnell the editor has had two Jaina copies of this work. One of them concludes as follows: ಸೌಮ್ಯುಸಂ ವತ್ಸರದ ಮೈಕಾಖಬಹುಳಸಪ್ತ ಮಿಶುಕ್ರ ವಾರದಲ್ಲಿ ಪದಮಮಣನು ಬರದ ನಾಚೆರಾಜಿಸಮಾಪ್ಪ ೦. A Canarese commentary on the Amara 8660೩ was printed at Bangalore first in 1845; another edition in 1872; and in 1873 Mr. L. Rice's edition
appeared with meanings also in English. It 18 to be regretted that none
of the editions contains the words arranged in alphabetical order.
ಲ
i
NI PREFACE
ings. They appear to have been published by him not as
a whole, as such a circumstance alone can explain the dif- | ferences at present existing between the manuscripts. The two native editions?) 7 have, vary to a great extent, as do also the two manuscripts in my possession; the riddles, | for instance, occur only in one of these. It has, therefore, been impossible in the list of contents to refer the verses of the text to their proper places among the 180೩1883), Sarvajna’s age is not exactly known; his prophetical | sentences (kala jnana), however, throw some light on it (Ch. 20 in one of the MSS.). He mentions in them that the Turks, reigning over Vijayanagara, will cut off the head of Rama Raja (of Anegundi, called also Vidyinagara and Ka- lyanapura), and that afterwards Vira Basavanta Déva will restore VidyAnagara’s greatness. 1564 A.D. Rima Ria, the 7th prince of the house of Narasimha, was killed at
Tala Kote; and according to the similar prophesy of the Canna Basava Purana (ch. 68, v.64), Vira Basavanta Raya | was to be born Kali 4683 i.e. 1582 A.D., and to begin to rule after the fall of the Turks. The Purana which was composed 1585 A.D. (0. 68, v.77), was still expecting the great Raya. Sarvajna’s own words are: “The husband
of the elder sister of Candra having come, having become | a man, for one sixty years (there will be) sandhana of
1) One lithographed at Dhiravida, 1866; the other printed at Bengaldru, 1872. 2) A good selection from the Vacanas is found in the Canarese Poetical Anthology (prAkkivya ೫081118) by the late Rev. G. Wirth, published in 1867,
the readings of which have not unfrequently been made use of in the present
volume; also with regard to the 501200780೩ Cataka.
I SE
PREFACE VIL
the kingdom. At the Madhura of the KAavéri? an assem- bly (88108) of the déva (king) will come into existence; the sonofGiva. . ........ .Basavanta Déva, will come. The kings of the south will be ruined, the proud Turks will die; they whose authority has been ruined, having been slain, further on the royal power will belong to Cankara. People who have the name of a woman and the head of a monkey will rule over the kingdom of Sangama®.
Monkeys with the face of a woman will come and ascend the fortress (durga) of Ranga®. . . . People with the face of a monkey will come near, ascend Griranga, and go to the North. ......, Vidyinagara will be built, and the great Vira Vasavanta will come (to rule). The town of Ranga, of the form of a woman and the face of a monkey, they will take in (their) virtue (punya), and blow away (2) the lion (singa; Tippfi=tiger). People with trowsers and hats, men with faces of maidens will rule over Criranga’’ ete. If 1॥ were not for the, to me, very confused statements that follow afterwards (the MS. also breaking off abruptly), it might be guessed Sarvajna had brought in the English as taking Griranga from 7100೩ (1799 A. 0). I think it pro-
1) Rama 88]೩'8 second successor, Timma Riya, 1510 A.D. settled at
Candragiri, eleven miles from Tirupati, from which place the family held & nominal sway over a part of the South. 1640 Gri Ranga, the son of Canna, made a grant to the English of the site of the city of Madras (Cannapatna), and six years afterwards had 10 fly before the Sultan of Gdlakondge who had invaded the Karndtaka, 2) Perhaps Kappadi Saiigama on the Krishna (belonging to Kalyina), where Basava of Kalyinapura died. 3) After Rama Raja’s fall his family, for a time, took up its abode at Griraligapatna; 1610
the place became the 8088 of government of Riya Odeyar of 780188೪,
ಷಂ ಷ್ಟ ಸಣ ಣ್ಣ
111] PREFACE
LL
bable that Sarvajna’s so-called prophesy is based on that
of the C.B. Purina; many of his similes remind one of those of the Dasa Padas.
9. The translator of Jaimini Bharata (that seems to have been in existence before the 7th century) was Lak-
shmica of the Bharadvaja family, a son of Annama, of Dévapura (Amarapura, Surapura, ch.l,v.11; 34, ೪. 40. 41. 41). This place, called also Dévanapura, is in the Banavara Talk of Maisiru, where he executed his work about 180 years ago (about 1693 A. D.)».
3. The author of the Canarese Ramayana quoted in this volume, calls himself Kumara Valmiki and has dedi- cated his work to the Narasimha (Narakésari) of Torave (Ch. 1, v. 10) in the district of Sélapura. He praises Kumara Vyasa, the author of a Canarese Bharata, and him- self (Ch. 1, v. 18; 118, 1. 70), and then adds: “The author of the beautiful Bharata work is indeed the excellent Kumira Vyasa, the author of the everlasting (Canarese)
i
1) 1718 date is assigned to him by H. Narasimmiah, proprietor of the Vichara Durpana Press, Bangalore, in his prospectus regarding a new edition of La- kshmiga’s work, 1878, Mr. Narasimmiah has no doubt made proper inquiries before printing the statement. Some of the most recent Canarese forms of Lakshmiga are: ಇ. 198 ಎಜಸುತಿಷೆ, ಕಣಿವುತದೆ, ಇಟ್ಟಣಿಸಿವೆ (cf. ಇ. 596); v. 260 origi- nally ಮದನನ್ಸುಪ (instead of “ನೃಪಂ; ೪. 262 ವಾರಿಯನ್ಸೀಂಟಿ (1. 6. ವಾರಿಯನೀಂ೦ಟಿ) ಇ, 508 ಸರಸ (. 6. ಸರಸಂ); ೪. 881 ಒತ್ತುಗಳಲಿ (5. 6.-೪ಲ್ಲಿ; ೪. 888 ಶೋಯಖುತಿವಪೆ; ೪. 884 ಶಿರುಸುಪಿಜಿ, ಕೂಸುತಿವೆ; 68. ೫9 at least partly belongs still to the H. Period, in which forms like ಇಕ್, ಬಕ್, ಅಹ್ ಚೇಹ, ete. had taken the place 08 ಇರ್ಪ, ಬರ್ಪ ಅಪ್ಪ, ಬೇಟಿ, etc. To this period, for instance, decidedly be- longs the Jaina commentator (not Nishthdra Satjayya) on the GCabdamapi- darpana MS. mentioned in note 2 ad No. 10. The form ©o% (such) 6. 6- is always properly written by him ಅ೦ತಹ್ (1 4. ಅಂತೆ ಅಪು.
ಚಕ 3373222222. ೫222777೫2೫7...
PREFACE IX
Ramayana is Kumara Valmiki” (v. 19; 113, v. 71). The work has 113 chapters (no Uttara Kinda). Verses 66 and 67 of ch. 118 are: “The young prince (Rima) tied the brilliant royal insignia to Bharata (his brother), the military | insignia he put to Gatrughna (another brother), and having bestowed the administration of the land on his other brother (Lakshmana), the nicatagharatta Torave’s king Narahari nourished the earth. Welfare came to the world, the tree of welfare bore fruits for the gods, and victorious welfare is obtained by those who read, write or hear (the story); - for all devotees joy is contained in the poetry regarding Naraké&sari, the king of Torave”.
4, The author of the Canarese Bharata of this volume says (Ch. 1, v.6): “The ViranaArayana (an idol at Gadagu) is the poet, the writer is Kumara Vyasa, the learned men who hear, ೩1೮ Sanaka and the others’... In verse 7 he invokes Gadagu’s Viranardyana, and in verse 9 calls himself his slave. His verse 11 is: “Under the burden of the poets of the Ramayana the king of serpents was pressed down; in the mass of Rama-tales there was no interstice to place one’s feet. Will he (Kumara Vyasa) take into account the inferior poets? Do not think: «it is enough’! Is he not like (Wyasa’s son) Guka? Does not the poet Kumara Vyasa make dance the others, and laugh (at them)?”
I think the authors of Nos. 3 and 4 may have been nearly contemporaneous with Lakshmiga of Dévapura. Their langu- age is of an inferior character.
5. Regarding the Canarese Disa Padas, composed by ' extreme Vaishnavas, it is not missing the truth to assume that none of those existing are older than 288 years, i. e.
X PREFACE
older than the Canna Basava Purana (of 1585 A. D.). Their language, however, does not appear to put one of them even 50 far back. Purandara Disa has been said to have visited Anegundi before its downfall, about the middle of the 16th century, at the time of Krishna Raya, the father-in-law of the unfortunate Rima Riya. Butitis more than question- able whether, for instance, his “Jack-fruit of the Franks” and his “Mango of Goa’) allow the truth of that tradition: French expeditions to India commenced A. D. 1604; Goa was seized by the Portuguese A. D. 1510, but a good many years were required to make Goa mangoes a common article of commerce.
6. The pantheistic treatise, called Anubhavimyita, was composed by Rangandtha (Criranga), a son of Malinga of the Sahavisi family, a pupil of guru Sahajinanda, and an ardent follower of the Mallikirjunalinga of the lovely Grigiri or Grigaila (0%. 1, v.2.3; 13, v.34. 35). The tradition or ra- ther guess that he wrote about 200 years ago (about 1670 A. D.) does not seem to meet with any serious objection.
7, At the time of Agastya and Vibhishana (Ravana’s brother), the legend says, Réenukéga (181೩1೩ Prabhu, Rénu- kacirya, cf. v. 17)5) was born in the Kollipakiga, who among
1) See “Lieder Kanaresischer Singer’ von Dr. H. Mogling, Zeitschrift der Morgenlindischen Gesellschaft, 1860. 2) Indian Antiquary, Vol. IL., p.308. 3) 00. the Can. Bas. P.ch.59, v. 21 seq., where Révana Siddha
appears as one of the four first Aciryas, and the words at the end of the
chapters in the RAagkavinka Kavya. The Pancicdrya Vamcdvali states that the said personage was Rénuka in the dvAp&ra age and Révanarya in the kali age, and that his throne-seat (pitha) 18 Kadalipuri (1, 1. 18) or, in Canarese, BAlehaili (note ad v.18), According to the said Purana (ch. 55, v. 23) the king Rajéndra Cola gives his daughter in marriage to Révana Siddha.
ಲ
PREFACE X1
other feats broke the power of Bijjala (Riya of Kalyana- pura), obtained the son Rudramuniga (Rudramunindra),!) and when 1400 (18811870) years were completed, re-entered the Kollipikica (Raja 08ರ. V.I., 7. 58-56). Tn guru Rudra- munindra’s race (178/1708), in his hand-lotus (i, e. as bis spiritual son), the renowned Annadiniga®? was born (v.57-
60). His disciple was the décika Révana Siddha who lived ' in the matha of Anugfiru (the village of that name near Maistiru? v. 60-63). His disciple was the décika Cikavira Déva (cf. v. 6) whose disciple was Shaqakshari Déva, the composer of the Canarese R4jacékhara Vilisa a Tama one having been done before by Mallanarya (Malbana, v. 64- 76). Shadakshari completed his work A.D. 1657 (XIV., 7. 184), 17 years after Madras had been founded by the English.
8. The 11/810೩ Virapaksha Pandita Aradhya, a pupil of Siddha Viréga of the Hiri Matha (chief or old convent) at Vidyanagara (ch.1, 7. 21 seq.), finished his Canna Basava Purina, as has been stated above, 1585 A. 1. (ch.63,v.77), about 20 years after Vidyanagara’s (Anegundr’s) capture by the Muhammadans. [Of Siddha Viréga’s teacher 1t 1s stated that he became the guru of 700 vara khalindharas (fakirs?), went to Makhya (Mekka?), caused rain (male) to
fall at the time of a drought, was revered by the Sultin
1) At Canna Basava’s time and immediately after his death again there is a guru Rudramuni introduced in the Can. Bas. P.; his famous disciple | was Muktimuni (ch. 62, v.35; v. 87 5eq.); Muktimuni’s 01801016 was Digam-
barasu Mukti Muni who founded Bialehalli near Honntiru in the Male déca
(Bile Honntiru on the Bhadra?) (v.40 5eq-). 3) Invoked in the RiighavAnka |
Kivya, ch, 19, v.96,
XII PREFACE
(Suritala), and hence was called Maleya Malléga i. 6. the Malléga of the rain. Can. Bas. 0, 1, v.18. 19.]
9. . 86೫8/7೩7೩ (Soma, 8018788), an Aradhya Brihma- na (LingAita), was an inhabitant of Palkurike (in the Godavari district) and died at Kalleya (Bas. P. ch.1, v.14. | 16; Can. Bas. P. ch. 62, v. 59). His Giva-idol was at Puli- | giriNagari (Som. Gataka, v. 1, or Hulikal Patna). He lived before the Canarese Basava Purina was finished (this work being very probably founded on a composition of his, Bas. P. ಯ, 7, 14 8eq.), i.e. before 1369 A. 0.31 (see No. 10), at the time of one of the nine Hoysala Ballilas whose capital was Hale Biqu (Can. Bas. P. 62, v.59, i.e. Dvaravatipura, Dvarisamudra)5).
10. Kégava Raja or Kégi Raja the author of the Cabda- ' manyidarpana, certainly belongs to a comparatively early time. The author of the Basava Purina, (Bhima, a son of 017೩ Kavi, ಯ.1, v.17), who finished his composition A.D. 1369 (ch. 61, v.92), says (ch.1, v.10.): “By the grace of Kegi of 8006881011, of Siri Pandita, of Givalenka Mancana Pandita and of guru Mallikarjuna Pandita, by the exalted | understanding which they have presented in beautiful lan- guage (ukti) 1 will utter the work”... In the next verse he states he was going to do so also by the grace of the poet Hari, and this Hari’s (spiritual) son Raghava. Fur-
1) Cf. Huligere’s S0mégvara’s idol in Bas. P. ch. 51, ಇ. 76; ch. 58, v.21; C, Bas. P. ch. 57, ಇ. 35 seq. 2)1336 A.D. the kingdom of Anegundi
(7147828೩7೩, Hampe) was founded; of. No.1. 3) Indian Antiqguary, vol. ) IL., p.302. A, D. 1810 Dvirisamudra was destroyed by the Muhammadans. Sémegvara is mentioned also by the author of the Rajagékhara Vil&sa (3,, 18) and by that of the Raghavdnka Kavya (1., 13).
PREFACE XU
ther in the Basava Purina (9, v.42; cf. 58, v.4; cf. also Can. Bas. P.57, v.34) a Kégi RiAja appears as one of the chief devotees of Giva at Kalyanapura in Basava’s time’, and is called Giva’s clerk (sénabova); he is further intro- duced as partaking, with many others, of a wonderful Giva prasAda (59, v.5); and at last, Kéci Raja, the great one (mahAnta), goes with Basava to Sangamégvarapura (Kap- padi Sangama, 61, v.9). Is this personage the Kégi of Kon- dagtili, and the author of the grammar? (Kéciraja ೩77೩ is mentioned among the poets of 0178೩ also in GCaranalilamrita, p.3, Béngaltru, 1871.)
Regarding the Bhima of the Cabdamanidarpana, 0.809, 1 | remark that the above-mentioned Raghava?) mentions “the
1) Among the devotees enumerated in ch. 9 appear also “the spotless Lenka Manci Déva, Qiva’s collector of customs (sunkiga, v.39)” and “Siripati Pandita, surnamed Giva, 01988 poet” (೪. 48). See also Kégi Raja in Can. Bas. ೫, 1, ಇ,17, ©?) R&ghava was bornat Hampe where, at the time of his youth, he went to the court of king Dévarijéndra (Ragh. Kavya, ch.3, v. 1-18). — These remarks have been presented with the intention of inciting fur- | ther inquiries, With the same view I refer to a publication of 124 pages | in Canarese, called vigva kriti parikshana, by Hiranyagarbha kavi ಛೇರಿ780,, lithographed at DhAravada, 1878, He says (0.5) that after the Jaina Némicandra, the author of the Canarese Lilivati Prabandha (p.8}, the 10 poets flourished who are mentioned by 3060817೩ (Ké¢i) Raja (Cabdamanidarpana, p.4). P.10 (08 p.46) he introduces the Jaina Argala Déva as the author of the Canarese Candraprabha Prabandha. Pages 47-65 contain the 3rd chapter of the mentioned Lilivati (that concludes, however, with stating only that the work has been composed by Kavi Rija Kunjara); in pages 65-90 follows an extract from the Candraprabha Purina, at the end of which Argala Déva appears as its author. P.121 Hiranyagarbha adduces two verses from the 71181811 Prabandha (1, 11; IIl., 86) that are quoted in the |
XIV PREFACE
unrivalled Bhima, Bina, Mayara and Kalidasa” (Ragha- vinka’s Kavya, ch.17, v.25). At the time when Riaghava did so, he was at Orungal where king Rudra Pratapa or Pratapa Rudra reigned, and composed a tale of Vicvégvara in the Shatpadi metre at which he remarked: “Before (me) none has ever praised with these Shatpadis, by me they have also been invented (nirmita); therefore, oh! the name of virgin-poetry (misal kavitva) will be an ornament to this composition.” “Such was his resolution, and he gave it that name” (ch.18, v. 3). Hari, Righava’s guru who was at the same time his uncle, lived at Halebiqdu (see No. 9), and, as it would appear according to the Canna Basava Pu- rina (ch. 62, v.51 seq.), under the Hoysala Ballala Vishnu- vardhana (1.6. Bitta Ballala?), and died at Pampakshetra (Hampe, Anegundi). RAghava died at Béluru (Vélapura)
at the time of the peerless teacher (anupamacarya) Padma arasa who constructed a tank there at the command of the king Bitta Balla]a (Righ. Kavya, ch.19, v.6. 26 seq. Can.
Gabdamanidarpana (with regard to ಅಯ್ and ಅರಿ under rule 217), his
recension of the grammar, in this case at least, coinciding with MS. No. 811, of the Mangalore edition and with a Jaina MS. that, about a year ೩೮೦, I re- ceived, through the kindness of Dr. A.C. Burnell, for collation. He further states there that the author of the Lilivati bears also the name of Sujandttamsa, but in p.5 makes two different persons of this Sujanbdttamsa (1. e. Némicandra) and the Sujandttamsa of the grammar. He thinks the Lilivati to be older than a thousand years. The work of Argala Déva, he says, was composed 648 years ago (1. 6. 1225 A. D.), and cites its last verse to prove his statemeut. The Kania verse runs as follows: ékadagagatamum ma | ttékidagamdge cakangipabdam saumya || prakatavarshada 08161೩58 |
taikadaciyandu negaldudi kzitiratnam ||
ಮ ———
PREFACE XV
Bas. Pur. ch. 62, 7. 56 seq.). Prataipa Rudra Déva was king
of Orungal when the Mahammadans conquered it.in the beginning of the 14th century (A. D. 1323); after its fall fugitives founded the Anegundi samsthina; cf. No. 9.
11. Nagavarma, the author of ೩ prosody in Canarese, was an open Jaina, as two of his other works—a Nighantu and a Kavyavalokana—fully prove. The prosody, at present current under his name and frequently met with in various fragmentary forms, according to my view, is not his, for firstly, though in full and older copies the concluding words at the end of each chapter (. . . grimad bhagavad Arha paramég- vara etc.) still point to the author having been a Jaina, the text undoubtedly is of a Gaiva tendency; 9, the forma- tion of Shatpadi verses too is taught in them (vide under No. 10), and in some copies in such a manner as to create the impression of literary smuggling; 3, through the kind- ness of Mr. L. Rice I have received four more or less frag- mentary manuscripts of Nagavarma’s prosody, one of which has a wording of its own, and is not Gaiva, but decidedly Jaina. This MS. (Mr. Rice’s No. B.) introduces only the Sanscrit metres.
Complete (Caiva) copies declare Nigavarma to be anative of Vengi Vishaya, and to belong to the Kaundinya gotra.
1) But Nigavarma may have found it advisable to accommodate his work to circumstances. With Kécava’s Cabdamanidarpana, however, the (೩19೩8 (81881008) certainly have meddled; see, for instance, the ಶೋ೦ಟದ ಸಲ್ಸಿಮಿಸಳೆ, in p.125 of the Mangalore edition, who (101೩ svaAmi was a LingaAita guru at Kaggere aftor the death of Prauqha Raya of Vidy&nagara, perhaps at the time of king Narasinga (A. D. 1490; Can. Bas. P. ch.63, ಇ. 44 806). The
said instance, of course, is not in the Jaina MS. mentioned under No. 10, note 2.
ಲಾ
XVI PREFACE
i
In his Kavyavaldkana many quotations (also original verses?) occur that are also found more or less in each of the recensions of the Qabdamanidarpana known to me. The question, therefore, arises: Which 1s prior, Nagavarma or 106% Raja? This is not the proper place to discuss that question; but we recommend it to the consideration of all the friends of Canarese literature.
Nagavarma’s Nighantu (according tol., v.2) is based on
Vararuci, Haliyudha, Bhaguri and the Amara 8868, Haliyudha wrote before Hémacandra. Hémacandra composed his Kosha about 1190 A. D.>
Finally the editor advices the student to pay regard to the list of additions and emendations and to make the ne- cessary alterations at once, and expresses the hope that the present Anthology will indeed prove to be “೩. collection of flowers”.
Mercara, 23rd January, 1874.
i
1) Of this work too 8 have had a copy through the kindness of Dr. A. 0. Burnell. 2) See Prof. A. Weber's Indische Streifen, p.227, and Indische Metrik, pp. 193-202, Dr. DAji makes the year of Hémacandra’s death to be 1172. (Bombay J. ix. p. 224.)
21.
25.
CONTENTS
A Eulogy on the Canarese Language. Anubhavdmrita, ch. 1, ಸ. 4ರ, ,. ಜ.೧ ೩ ರ ಆ ಜಂ 0 4 ಯ 0 ೦ ೮ಬ Hints as to writing Canarese. Basava Purana, ch. 1, 7. 18. MONO ೧ 0 Some characteristic Features of Canarese Poetry. Sabdamaui- TALBDADG DS OS The Metres of the Anthology. Nigavarma’s thandas . . There is one Omniscient God, ete. Savama . . . OS Sarva . ,. 2 ಜರ್. ಈ ಜೂ ಚಚ: Loe or True & ಎ2 . ೫. ಹು 5 . A pure Heart. Somefvara 7. 64. . , . . ., ೬. ೬೩ ೬ God is the 27050717607 of all. Som. 42. . ?, . « ೬» Think ot your Salvation. Sarva. «. ಲಿ « 18 43 ,್ಕ್ಸ[್ಪ Death knows no regard. Disa Pada (Mangalore), No. 4, v. 1. 2, 8. 4, 8, ೮ 0 10 ೪0 0 0 0೦ ೧0 WSC 1100, ೧19. 8257೩. . 1. 1.111 414.441444144444414, Comparisons. Disa 2. No.54, 7. 1, 2೩, 8. 4. 5, , Improbabilities and Impossibilities. Disa P. No. 76, ಇ. 1.2. 8; 2೫೦. 87, ಇ. 1, 2, ಆ ಬ ಜು ಜಹಿ. ೫೫ .',. 1.11. 1.13. King Nala. RamAyana, ch. 26, vs. 13-25. . . . * Bhima and Baka. Bharata, Parva 1, ch. 10, vs. 23-27. 29-34. WU SE Sun-rise. RamA., ch. 14, ಇ. 1.2. cee ಅತತ 1ಷ. A Declension. Sabdam., ಐ. 115. . .«. ?.. ೨... ?.. ೬೫ ೧, By God’s grace a poor man can become great. Som, v.44. . A Poet's proper place. Som, 7. 21. « « «4 4 . ೬. ,
A Forest on Fire. Bharata, 2. 1, ch. 20. 7. 26. 27. 48. 51-57, 59.
ಟೂ ESATA Bhima’s Hunt. Bhd, ೫, 8, 0೫. 18, 78. 1524 «. « ್ರ2.2 ೬೩ , On the Sea-beach. Canna 28587೩ Purina, ch. 2, v3.4... . A Procession Can. Bas. P.,ch.5, 7. 2.3.4.5. 1.8.
A good Poet never despairs. Som., v. 8. CC:
Page
1
CONTENTS
The Lion does not mind the Dog’s barking. Som. 7. 108.
Signs of abad Clerk. Som, v.94 « « « «
Bhima’s Hunt. Bhi., ೫. 3, ch. 13, vs. 25-80. . .
Night-fall. Bhi, P. 1, ಯ. 1615 ೩೧. ೬೧ ೬೧ ೬
A beautiful River and Forest. Jaimini, ch. 19. vs. 5-8.
Bhima’s Hunt. Bhd., P. 3, ch. 13, vs. 31-35. «. .
Riddles 444444 4 ್ಟ್ಕ್ಟ ೂ 4..ಟಟ.ಿ 1
Unprofitable things. Dasa ೫. No. 167, vs. 1-5. . 4
Do not associate with the bad! Disa ೫. No. 172, vs. 1-5.
ATank. Rimd,ch. 24v.354. . « 44 ಿ $
A Palace. Can. Bas. P., ch. 5, vs. 48-52. p
Unparallelled Things. Som. v. 62. . . ೦
Fire in an Army. Jaim., ch. 8, vs. 38-40.
A Battle. Jaim., ch. 22, vs. 2-17. « « ೨ ೧ *
Bhima’s tour of spoliation. Bh4., 2, 9, ಯ. 4, vs. 5- 18 ದ
The Instability of the present Life. Disa P. No. 1, vs.
Spring-time. ೫88, 2.1, ಯ. ಶರ, ಇ. 5. 7.8, 9. 10. .
A thunder storm. Jaim, 0೦0. ಕೈ ೫. 102... ೨ ೧ *
Sun-rise. Can. Bas. 2, ಯ. ಕೈ 7, 1% . «. « « *
17168185. 5877೩. 1. 1.811... 114.118445445.44.445.
Unprofitable and other things. Disa ೫. No. 148, vs. 1-7. .
A Town at the time of a Marriage. Rami., ch. 13, vs. 1-12.
Some Signs of a good Government. Som., v. 96. ೧ ೦ ೧0
A 086 ೫868610. ಔಂಡ, 7. 91.2... . 2 ೨9 ೨ ೧ *
The Character of the bad is not easily changed. dd ೫ 86.
The Pindavas at Hastinapura. 888, P. 2, ch. 13, vs. 6-15. '
A beautiful Country. Can. Bas. P.,ch. 11,v.4. 5. 6. 9. 10.11.
Spring-time. Sabdam., p. 81. . « « « « « 4
The rainy Season. Bhi. P. 1, ch. 19, vs. 18-21. .
Riddles Sava . « « «4 «6 oe
The Pindavas at Hastinapura. 818, ೫. 2, ch. 18, ಇ. 238-29.81.82. . « ೬ ೩ ಜರ ಧ್ರ ೧0
Spring-time. Jaim., ch. 8, vs 2-6. ೨. « « ೧೬
Sun-rise. Jaim., ch. 2, v. 65. ತ ಧಂ ಧು "ಬಿ
Who are caste people? Sava. « ೨ ೨ ೨ ್ಛ*೫ *
Vain Things. Som, ಇ. 14. -. « ೧ ೬ Ee:
Evening-time. Jaim., ch. 17, v. 20. 21. 1 111%
The Pipdavas at 3888016007೩. Bh3., 2. 2, ch. 18, vs. 89- 89. 4124 ಭಟ ಗ ಲಬ ಯ್ಯ ಇಂಟ ಟ4544451,55.54%,
Great People Sarva. « ೂ ್ಚೆಮೆ್ತ್ಟಟ 6 66 4, ,
Ne
CONTENTS
Great Things are effected by small Means. Som., v. 11. Sun-rise. Jaim., ch. 26, ಇ. 26. Sun-set and Noo. Jaim., ch. 26, 7. 4. 5. 18. 14. 17. An Encampment. Can. Bas. P., ch. 42, vs. 183-15. The blessings of good Company. Sarva A fine country. Jaim., ch. 3, vs. 1-6. 8. ೧ 0 5 The Pandavas at 0೫ 70 718, P. 2, ch. 18, vs. 45-50. The hot Season. Jaim., ch. 15, vs. 2-4... . . ಕ್. A fine Tank and 12000 Spot. Jaim., ch. 15, 78. 8-10, 14. 17. 18. Candrahisa’s Childhood. Jaim., ch. vs. 14-20. 22. , A Town and its Garden. Jaim., ch. 3, 7. 17. 21. 23. 24. 25. 28. 31. The rainy Season. Jaim,, ch. 17, vs. 1-4. Rajasekhara’s Garden. Riajatekhara Vilisa, ch. 2, v.2. 32. 85-89. Candrahisa noticed by Dushtabuddhi. Jaim., ch. 28, vs. 25-28. Near the Sea-shore. Jaim., ch. 6, v.1.3.5-9.. . . . . Autumn. Jaim., ch. 25, ಇ. 3.5... «. . . ೧ Candrahisa is 4 in the Forest. Jaim., ಗೆ 28, ೪. 29. 80. 38.85.86.88. . . , ೦ 0 0 ೧ ಬ ೧. ೪ Winter. 3]. Vil., oh. 9, 7. 4. 7.9. 11. 18. 18. 22-80... , The Kulindas’ hunt in the Forest where CandrahAsa is exposed. Jaim., ch. 28, v. 40. 41. 43-48. . . . ೧ 0 0 The Youth of Rajasekhara and Mitavatana. Raj. vil, ch. 4, ಇ, (ಜು ಗಲು MUS ಸಟ ಬಟ್ಟು ಎಷ ಇ ಜಡ 2 ಶು ಇಂ? ಇ ೪೬ ೧0ಟ0೧ ಐ“ The wintry and cold Seasons. Jaim., ch. 28, ಇ. 1. ೩. 4.5. ೧ Candrahisa is found and adopted. Jaim., ch. 28, vs. 52-55. 57. 58. Réjasekhara receives the Kirita messenger by whom the hot season is described. Raj. 7711, ch. 5, v. 21. 22. 24. 25. 26. 28. 29. 32-46. 51. 5೩. , ಬ ಚ ಟ್ ಸಯ ಯಜ ಜ ಟ್ಟು ್4ಿ Candrahisa in Candranivati. Jaim., ch. 28, v. 59. 60. 68; ch. AY Yo Uo 38.12. 1.1. 1, poo oS RajaSekhara determines to ಜ್ Simhala. Raj. Vil., eh. 5, vs. 116-188. 5 ೦ ೧0 ಆ ಬಜ ಲಾ ಬಾ .£ Candrahisa sends his Mis to Dushtabuddhi. Jaim., ch. 29, ಇ, 16. 17. 19. 22, 23. 24, 26. EE ಚ್ಚ ್ಚ್ಷಟಟಶೃಧೃ In autumn Rajasekhara starts for the War. Rij. Vil., ch. 6, vs. 2-7. 9-12. 24. 25, ES Dushtabuddhi proceeds to 08268287811, Jaim., ch. 29, vs. 27. 30. 82-86, . . ್ಛ, ಬ ಆಕ ಉಂ ಗ" ಬ್ರ 0“ 3818801187೩ defeats ಇ and marries his daughter. Rij. Vil., ch. 6, vs. 32-36. 54. 116. 132. 133; ch. 7. v. 98.
CONTENTS
CandrahAsa is sent to Kuntala by Dushtabuddhi. Jaim., ch. 29, vs 87-40. 4446. «. . .. . The rainy Season is spent by ಇಟಟ in Simhala’s Palace. Rij. Vil., ch. 8, v. 97. 69. 99. 102. 105. 109. 110. 112. 118. 116-120, 122, 124. NN Or 1. Candrahisa and Vishaye. Jaim., ch. 29, v. 48, 49; ch. 80, v. ily 8p ek 1.1.54 ೧ ಭಿ 010.0 ಐ. ಛಿ In spring Riajasekhara and his Wite go to the royal Garden. Raj. Vil., ch. 10, ಇ. ೩. 89, , ದಿ 8 (೩147816825 Marriage and Dushtabuddhi 8 ೫0 Js aim., ch. 30, v. 42. 48-51; ch. 81, vs. 26-29. . . . .
Sun-set and Moon-rise. Raj, Vil, ch. 11, ಇ. 2. 7. 10. 19. 28. ಅ OL TB ಎಇ. ೦.೦ ೦1 0 ಎ 0.ಂ AtSun-rise Riajasekharag oes to his Court as a second Luminary.
Raj. Vil., ch. 12, ಇ. 12. 13. 22-24. 89. 42. ೦ The Wrath Af Dushtabuddhi. Jaim., ch. 31, 7. 30. 31. 88-87. Good Company is to be sought for. Sarva. . . . « Rajasekhara’s horse-show. Raj. Vil., ಯ. 13, vs. 2-6. 8-16. 18-24.
26. 27. 45. 60-65. 67. 69. 70-73. 75-79, 82-98, 96. 98-104.
(113/1೭ Poetical
ANTHOLOGY
ಕನಾಳಒಕ ಕಾವೃಮಾಲ
1, A EULOGY ON THE CANARESE LANGUAGE ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಸ್ಕುತಿ ಭಾಮಿನಿಪಟ್ಟಿದಿ ನ್ನಡದ ನುಡಿಯೆಂದುವೇಶ್ಲಿಸ ್ರ ಲಿನ್ನು ಹಿರಿಯರಿಗುಚಿತವಲ್ಲಿ ದು. ಕನ್ನಡಿಯ. ದರ್ಪಣವದಲ್ಲದೆ? 'ಬೇರವೇನಿಡಕೇ? [1] ಪದಚ್ಠೆ ನೇದಂ. ಕನ್ನಡದ ನುಡಿ ಎಂದು ಉಪೆ ಪಕ್ಷಿ ಸಳ ಇನ್ನು ಹಿರಿಯರಿಗೆ ಉಚೆತ ಅಲ್ಲ ಇದು. “ಕನ್ನಡಿಯ ದರ್ಪಣ ಅಲ್ಲದೆ? ಭೇದ ಏನು ಕೆ? ಅನ್ರಯಂ. ಕನ್ನಡದ ನುಡಿ ಎಂದು ಉಪೆ ಪೇಶ್ಲಿಸ ಸಲೆ ಇದು ಹಿರಿಯರಿಗೆ ಇನ್ನು ಉ ಚೆತ ಅಲ್ಲ. ಉಬೀಿದದು ಯಧಾನ್ಸ್ ಯಂ. ಟೀಕು. ಉಪೇಕ್ರಿಸಲಿ ಇದು ಅಂದರೆ ಉಪೇಫ್ಟಿಸುವದು ಇದು. ಹಿರಿಯರಿಗೆ ಇನ್ನು ಅಂದರೆ ಬುದ್ದಿವ೦ತರಾದ೦ಥವರಿಗೆ ಇನ್ನು (ಬುದ್ಧಿ ವಂಕರಾದ ಮೇಲೆ ಇನ್ನು). ಕಡೆ ಯ ಕೇ ಎಂಬ ದೀರ್ಫಾಕ್ಷರ ಛಂದಸ್ಸಿಸೋಸ್ಕರವಾ? ಬೇಕು. ಸುಲಿದ ಬಾಳೆಯ ಹೆಣ್ಣಿನಂದದಿ ಕಳೆದ ಬಬರಿನ ಕ್ಭ್ರಿನಂದದಿ (ಸಿಸುರಿನ) ಯಲಾ್ದ ಉಪದ ಹಾಲಿನಂದದಿ ಸುಲಭವಾಗಿರ್ದಾ |
WHAT IS TO BE AVOIDED IN, AND WHAT IS REQUIRED FOR,
ಲಳತವಹ ಕನ್ನಡದ ನುಡಿಯಲಿ
ತಿಳದು ತನ್ನೊಳು ತನ್ನ ಮೋಕ್ಸ್ವ,
ಘುಲ್ಬ ಕೊಂಡರೆ ಸಾಲದೇ? ಸಂಸ್ಕೃ ತೆದಲಿನ್ನೇನೂ? I ಲ
| |
ಪ. ಹೆಣ್ಣಿನ ಅಂದದ, ಕಬ್ಬಿನ ಅಂಡದಿ, ಹಾಲಿನ ಅಂಡದಿ. ಲಳಿತ ಅಹೆ. ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ '
ಇನ್ನು ಏನು. ಅ. ತನ್ನೊಳು ತನ್ನು ಮೋಶ್ರ್ಸವ ಶಿಳದು. ಟೇ. ಅಂದದಿ ಅಂದರೆ ಅಂದದಿಂ, ಸೂತ್ರ 107; ಕೆಲವರು ಅಂದದಲ್ಲಿ ಎಂತ ಟೀಕಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೋಕ್ಸ್ವ ಅಂದರೆ ಮೋಕ್ಸ ವಂ, ಸೂ. 104. 106. ಇಂ ಎಂಬದು ಇ ಎ೦ದು ಆದದಟಿಂದಲೂ ವೆಂ ಎಂಬುದು ವ ಎಂದು ಆದದೆಿಂ ದಲೂ ಹೊಸಗನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬಿಂದುಲೋಪವು ಕೆಲವೆಡೆಯಲ್ಲ ಬರುವದು. ಇರಿ (ಇರಿಂ)) ಅವ (ಅ ವಂ), ಅದೆ (ಅದಂ), ಬಂದ (ಬಂಡೆಂ), ಅಕ್ಕು (ಅಕ್ಕುಂ), ಕೊಂಡೆ (ಕೊಂಡೆಂ) ವಿಂಬಿವೂ ಅಂ ತೆ. ಸುಲಭವಾಗಿರ್ದ ಅಂದರೆ ಸುಲಭನಾಗಿದ್ದ; ರೇಫೆ ಅರ್ಧ ದಕಾರವಾಯಿತು. ಅರ್ಹಆ ಸುವ. ಮೂಅನೆಯ ಆಅನೆಯ ಚರಣದ ಕಡೆಯ ಅಕ್ಕರ ಛಂದಸ್ಸಿ/ಗೋಸ್ಕರ ದೀರ್ಫು; ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟಿದಿಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಮ.
2. WHAT IS TO BE AVOIDED IN, AND WHAT IS REQUIRED FOR, WRITING GOOD CANARESE POETRY ಒಳ್ಳೆ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸುವದಕ್ಕೆ ಬೇಡಾದದೂ ಬೇಕಾದದೂ ವೈರಿಪದಮಪಕಬ್ಬಮಚಮ ತ್ವಾರಮಧಮೋಪಮೆ ವಿಯತಿ ಪದ ಪೂರಕಂ ಈ ಸತ ನಿಬದ್ದಷ ವಿದ್ಯ ಭಲ | ನೀರಸಂ ಶೈಥಿಲ್ಯವರ್ಣಂ ಹಾರಕವಿರಹಿತೆಂ ಕ್ರಿಯಾಳಂ ಹಾರಹೀನಮೆನಿಪ್ಪ ಪೊಳ್ಳಂ ತೂಬಾ, ಕಳೆದಿಂತೂ ||31|
ಪ. ವೈರಿಪದಂ ಅಪಶಬ್ದಂ ಅಚಮತ್ಕಾರಂ ಅಧಮ-ಉಪಮೆ ವಿಯಶಿ ಪದಪೂರಕಂ ದುಸ್ಸಂ ಧಿ ಅನಿಬದ್ದಂ ವಿರುದ್ಧ-ಅರ್ಥಂ ನೀರಸಂ ಕೈಥಿಲ್ಯು-ವರ್ಣಂ ಕಾರಕ-ನಿರಹಿತಂ ಕ್ರಿಯಾ-ಅಳಂಕಾ ರ-ಹೀನಂ ವನಿಪ್ಪ, ಸಾರಲು ಇಂತಾ. ಆ ಯಧಾನ್ಸ್ಂಯಂ. ಟೀ. ತೂಲಾ ಕಳೆದು ಎಂ ಬ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಮಜುಕ್ಸೋಕದ ರಚೆಸುವೆಂ ಎಂಬದಜಲ್ಲಿ ಇರುವೆ (ಕವಿಯಾದ) ನಾನು ಎಂಬದು
WRITING GOOD CANARESE POETRY 30
ಕರ್ತ. ಫೊಳ್ಳ೦ ಎಂಬುದು ಕರ್ಮ, ಸೂ. 98. ಎನಿಪ್ಪು ಎಂತಲೂ ಎನಿಪ ಎ೦ತಲೂಜ ಎನಿಸುವೈ ಸೂ. 282... ಹದಿಮೂಲು ಪ್ರಿಳ್ಳೆನಿಸುವ ವಿಷಯಸ್ಳ ಶಾಶ್ಚರ್ಯ ನಿಘಂಟುವಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ.
ಸರಸ-ಮೈದುತರ-ಯಮಕ-ಗಮಕ-ವಿ ಸರ-ಸಮಾಸ-ಪ್ರಾಸ-ದೇಶೀ-
ಸರಣಿ-ಶಬ್ದಾ ರ್ಥೋಪಮಾ-ಚಾತುರ್ಯ-ಮಾಧುರ್ಯಾ. | ಸರಳ-ಪದಕಯ್ಯಾ-ದೃಢ-ವ್ಯಾ ಕರಣ-ಯುತ-ಲಾಶಿತ್ಯ-ನಿಯಮಾ
ಪ್ಲರ-ಸೆಲಕ್ಸ್ ೧-ಭಾವಮಾಗಿರೆ ರಚಿಸುವೆಂ ಕ್ಛ್ರತಿಯಾ. || 4 ||
ಟೀ. ಸರಸ-ಮ್ರಡುತರ-ಯಮಕವೂ ಸಮಕೆ-ವಿಸರ-ಸಮಾಸವೂ ಪ್ರಾಸವೂ ದೇಶೀ-ಸರಣಿ- | ಕಬ್ಬಾ ರ್ಥ-ಉಪಮೆಯೂ ಚಾತುರ್ಯ-ಮಾಧುರ್ಯ-ಸರಳ-ಪದಕೆಯ್ಲೊಯೂ ದ್ರುಢ-ವ್ಯಾಕರಣ ವೂ ಯುತವಾದಂಥ (ಮತ್ತೆ ) ಲಾಲಿತ್ಕ-ನಿಯಮ-ಅಕ್ಟ್: -ಸಲಕ್ಟ ಣವಾದಂಥ ಭಾವಂ ಆ? ಇರೆ ಕೃತಿಯ ರಚೆಸುನೆ. ಇರೆ ಇರುವಂತೆ; 8ನೆಯ ಸೂತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಗೆವುಗೆ ಎಂತಲೂ ಅದಜ ವೃತ್ತಿ ಯಲ್ಲಿ ಮೆನಂಬುಸುವೆಂತೆ ಎಂತಲೂ ನೋಡು; ಸೂ. 246, 249. ಕೃತಿಯ ಕ್ಟ ತಿಯಂ-
ಪಾಲೊಳಸಪ್ಪಿನ ವಿವರವಜುವ ಮ | ರಾಲವಂ ಕಂಡುಭ್ರಿ, ಲೋಕಂ ಲಾಲಿಸುವ ವೋಲ್, ಕುನಕ ಮೊಗೆವಾಲಂ ಕುಡಿದು, ಪೋಗೇ, | ಆಲಿಗೊಳುತಂ ಉಡಿವರಲ್ಲದೆ ಲಾಲಿಸುವರೇ? ಸುಕವಿಯೆಂದೊಡೆ
ಮೇಲಹುದು ಸೃತಿ; ಹುಕನಿಯೆಂದೊಡೆದೇನ್ ಅಹುದು ತನಗೇ? |5|
ಪ. ಪಾಲೊಳೆ ಅಬ್ಸಿನ ವಿವರವ ಅಅಂವ, , ಕಂಡು, ಉಬ್ಬಿ, ಲೋಕಂ, . . .ಬಡಿವಕ ಅ | ಲ್ಲಬೆ. . .ಸುಕವಿ ಎಂಜೊಡೆ ಮೇಲೆ ಅಹುದು ಕೃತಿ; ಈಕವಿ ಎಂದೊದೆ ಅದು ಎನ... ಅ. ಮರಾಲವಂ ಲೋಕಂ ಕಂಡು ಉಬ್ಬಿ ಲಾಲಿಸುವ ವೋಕೆ , , ಕೃತಿ ಮೋಲೆ ಅಹುದು... ತನಗೆ ಅದು ಏನ ಅಹುದು, ಟೀ. ಆಲಿಗೊಳುತಂ ಎಂದಾದಿಯಾ? ಲಾಲಿಸುವರೇ ಎಂದ೦ತ ವಾದ ಇದಕ್ಕೆ ಲೋಕರೆಂಬ ಶಬ್ದ ಕರ್ತ್ರವಾ?ದೆಂತ ಊಹಿಸ ಜೇಕು. ಶುನಕ, ,,, ಪೋಗೆ ಶುನಕಂ, ,..ಪೋಗಲಾ?; ಪೋಗೆ ಎಂದು ಪೋಗೆ ಎಂತ ಹೇಟಂದರೆ ಹೆಜಕಿಸನ್ನುಡೆದಲ್ಲಿ ಬಾ
ರಡು ಸೂ. 249. ಆಲಿಗೊಳುತಂ-ಆಳಿಗೊಳುತುಂ, ಸೂ. 2386, ಎಂಜೊಡೆ (ಎಂಡಡೆ)ವ ಎಂ |
1
4 SOME CHARACTERISTIC FEATURES OF CANARESE POETRY
ದರೆ, ಸೂ. 280. ಅಹುದು=-ಆಸುವದು. ಪೊಗೆವಾಲಿ ಇ ಹೊಗೆ-ಪಾಲೆ, ಸೂ. 67. ಮರಾ ಭದ ಸುಣಿ ಸುಕವಿಯೂರ ಚೇಕುು ಶುನಕನದು ಇರ ಬಾರದು. ಮೆರಾಳಕೆ ಹಾಲಿನೊಳಗನ ನೀ ರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ಹಾಲನ್ನೇ ಮಾತ್ರ ತೆಕ್ಕೊಳ್ಳುವ ಅಳವು ಇರುತ್ತದಂತೆ, ಹ್ಯಾಗೋ ಹಾಗೆಯೇ ಕವಿ ಯ ಕೃತಿ ಬಜಿದು ಹಾಲಾ?ರ ಬೇಕು; ಆದರೆ ಹಾಲನ್ನು ಕದ್ದು ಕೊಂಡು ಹೋದದಲ್ಲಡೆ ಹಾಲ ನ್ನು ಕದ್ದು ಶರುವದು ಸಹ ಅಯೋಗ.
ಚ ಇರ್
ಪ್ರಾಸ-ಯತಿ-ಗಣ-ಗದ್ಳ ಪದ್ನ-ಸ
ಮಾಸ-ಯುತ-ವಸ್ಕುಕದ ಮುಂದೆ ವಿ
ಳಾಸಮೇ ಸಾಮಾನ್ಯ-ವರ್ಣ-ಕವಿಯ ಶವಿತೆಯೆಂದೂ, |
ಶಿಸರಿಸದಿರಿ! ಬಲಯ ಕನ್ನಡ
ಬಾಸೆಯೆಂದೆನಲಾಗದಿಳೆಗಿದು
ಲೇಸೆನಿಪ ಮೇದ-ಪ್ರಮಾಣಮೆನಿಪ್ಸುದಂತಹುದೂ. | 6 ||
ಪ. ಓಸರಿಸದೆ ಇರಿ, ,,. ಬಾಸೆ ಎಂದು ಎನಲೆ ಆಗದು ಇಳೆಗೆ ಇದು ಲೇಸು ಎನಿಪ ` ಮೇದ-ಪ್ರಮಾಣಿಂ ಎನಿಫ್ಟುದು, ಅಂತೆ ಅಹುದು. ಅ. ಮುಂದೆ ಸಂಮಾನ್ಯ-ವರ್ಣ-ಕವಿಯ ಈ ವಿಕೆ ಲಲಾಸಮೇ? ಟೀ. ಹೇಳಿದ ಆಜು ವಿಷಯಸಳು ಯುತನಾದ ವಸ್ತುಕದ. ಸಾಮಾನ್ಯು ವರ್ಣಪೆಂತ ಸಾಮಾನ್ಯು ಕುಲಸೆಂಶಾಗಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯು ವರ್ಣನೆಯ ಕಕ್ಕೆ ಎಂತಾಸಲಿ ಟೀಕಿಸ ಬಿಹುದು; ಹಾಗೂ ಇದು ಒಂದು ಶೆಅನ ದೈನ್ಯದ ಮಾತು. ಇರಿ= ರಿಂ, ಸೂ. 280. ಎನಿ ಪುದು (ಎನಿಪುದು) ಎನಿಸುವದು, ಸೂ. 292. ಕವಿ ತನ್ನು ಕೃತಿ ವೇಡಪ್ರಮಾಣವಾದದು ಎನುವ
' ದು ಅನರ್ಥ; ಪೇಡಕ್ಕಾಗಲಿ ಟೇಜಕೊ೦ದು ಕ್ರೃತಿಗಾಸಲಿ ಯಾವದಾನೊಂದು ಪ್ರಮಾಣ ಬರ ಟೇ ' | ಕಾದರೆ ಅದಜದಜಲ್ಲಿಯ ಅರ್ಥದಿ೦ದಲೇ ಬರ ಬೇಕಲ್ಲ ಬೇಕ್ ರೀಶಿಯಾ? ಬರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ.
RES ——
3. SOME CHARACTERISTIC FEATURES OF CANARESE POETRY ಒಳ್ಳೆ ಕನ್ನಡಕಾಮ್ಯದ ಹಲವು ಲಕ್ಷಣಗಳು ಚಂಪಕಮಾಲೆ ಗಮಕಸಮಾಸದಿಂ, ಅ-೨-ಹು ಸ್ಟ್ಳದಿಂ, ಕ್ಳುತಿಸಹ್ಯ-ಸಂಧಿಯಿಂ,
ಛ್ ಸಮುಶಜಿತಮಾಗಿ ಬರ್ಪ ಸಶಿಸಪ
ಜ್)
ಮಿಯಿಂ, i ಮಾ [ಯಿಂ, |
| |
THE METRES OCCURRING IN THIS ANTHOLOGY ತ
ವ-ಮ-ಹೆ-ಪ-ಭೇದದಿಂ, ವಿರಹಿತಾವ್ಯಯ-ಸೆಂಸ್ಥ ತಲಿಂಗದಿಂ, ಲ [ಪದೋ ತೃಮ-ಶಿಥಿಲತ್ಪಾದಿಂ, ಯತಿಯಲಂಘನದಿಂದಉಾದಲ್ಲೆ ಕನ್ನಡಂ? || 7॥ (ಯತಿನಿಂ)
ಅ. ಯಶಿಯ ಅಲಂಫುನದಿಂಜೆ ಕನ್ನಡಂ ಅದು ಆಲೆ? “ಟೀ. ಹೇರಿದ ಒಂಬತ್ತು ವಿಪಯಸಳಿಂದೆ ಕನ್ನುಡಂ ಶಿಳದು ಬಂದು ಉಂಟಲ್ಲಪೇ? ಸಮಾಸದಿಂ= ಸಮಾಸದಿಂದೆ ಸೂ. 107. ಇಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಿರುವ ವ ಮಹ ಪ ಎಂಬ ಅಕ್ಷರಗಳ ಭೇದವನ್ನು ಕುಳತು ಸೂ, 65; 67; 170;
| 298 ನೋಡು; ಇದಜ ಅಲಂವಿಬ್ಲದೆ ಕಾವ್ಯುವೋದಲಾಸದು.
LI
4, THE METRES OCCURRING IN THIS ANTHOLOGY
ಈ ಕಾವ್ಯ ಮಾಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಚಂದನ್ಸಿನ ವಿವರವು
1. 84080216 Vritta Metres
ಸಂಸ್ಕುತವ್ರತ್ತಘಂದಸ್ಸು ಅಂದರೆ ನಾಲ್ಕು ಪದಕ್ಕೂ ಒಂದೇ ಪ್ರಕಾರ ಠಪ್ಪುಜೆ ಬರುವ ಅಕ್ಷರಸಣರೂಸಪನೇಮಕನವುಳ್ಳ ಥಂದಸ್ಸು, ಮೂರಮಿ ಮೂಯಿ ಅಕ್ಷರಗಳು ಒಂದು ಗಣಣೆನಿಸುತ್ತವೆ.
೩. ದ್ರುತಪೂರ್ವಪಿಲಂಚಿತಂ. ಇದು ಪಹಪದದಲ್ಲಿ 12 ಅಕ್ಡರದ್ದು. ದ್ರುತಪೂರ್ವವಿಲಂಬಿತಂ ನ-ಭ-ಭ-ರಂಗಳುಮೊಂದಿರೆ ಪಾದದೊಳ್, ಶುಭಕರಂ ಯತಿ ನಿಲ್ಲಿರೆ ರಂಧ್ರದೊಳ್, ಪ್ರಭು-ಕವೀಂದ್ರ-ಸಹಾಯದಿನಾದುದುಂ, ಭಗವತೀ ದ್ರುತಪೂರ್ವವಿಲಂಬಿತಂ. ಟೀ. ನ ಭ ಭ ರ ಎಂಬಿವು ಸಣಸಳ ಹೆಸರು, ನಲು ಅಮು ಅಮು (Luu); ಭವಗಸುರು ಲಘು ಲಫು (uu): ರಣ ಸುರು ಲಘು ಸುರು (೨೪೨). ಇಂತು
vuu | —uu | ಟಿ | ೨... | ಎಂಬ ಈ ಸಣಸಳು ಒಂಡೊಂದು ವಾದದ್ದು (ಪದ ಅಂ ಸತ್ ಸ ಇಂ ಸತಾ ಸಾಜ 727777 ಚ್ ಲತ]
6 THE METRES OCCURRING IN THIS ANTHOLOGY
ದಲ್ಲಿ) ಬಿಂದಿ ಇದ್ದರೆ ಮತ್ತೆ ಯತಿ (ಅಂದರೆ ಉಸುರಿನ ಸೂ ಎನ) ರಂಧ್ರದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ 9ನೆಯ ಅಕ್ಷ ರದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲು (ನಿಂತು): ಇದ್ದರೆ (ಪಿಂಗಳನೆಂಬ) ಡೊಡ್ಡ 'ತವೀಂದ್ರರ ಸಹಾಯದಿಂ ಹೀಗೆ ಆದು ದು ಕೋಟೆಯುಳ್ಳ ವಳ್ಳೊ ದ್ರುತಪೂರ್ಪಎಲಂಬಿತಂ ಎನಿಸುತ್ತ ಜೆ೦ತ, ನಾಸವರ್ಮನೆಂ
ಬ ಕವಿ ತನ್ನು ಹೆಂಡತಿಗೆ ಹೇಯತ್ತಾನೆ.
ಸ. ಮತ್ತೇಚಪಿಕ್ರೀಡಿತಂ. ಇದು ಪದಪದದಲ್ಲಿ ೩೦ ಅಕ್ಡರದ್ದು.
ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ
| ಶ್ಲಾಸನೇಂದು-ಜ್ವಲನಂ ದಿವಂ ಧರೆ ಜಲಂ ದೈತ್ಯಾರಿ-ಕಾಮಾಂತಕ-
ಪುಸರೋದ್ಯದ್- -ಗಣಮುಂ ತ್ರುಯೋದಕ-ಯತಿ-ಪ್ರಸ್ಮೂರಮಾಗಿ (ರ್ದೊಡೀ | ಸುಧಾ- -ಚಕ್ರದೊಳೆಯ್ದೆ ಸಂದುದು, ಕರಂ ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ
ಸರಾಯ್ಕಿಂತಿದು, ಬಂಗಳಾಹಿ-ವರನಿಂ, ವ್ಯಾಲೋಲ-ನೀಲಾಲಕೀ! ₹19
ಟೀ. ಶಸನಸಣ- ಲಘು ಅಮು ಸುರು (ಗ್ರ); ಇಂಡುಸಣಿಎ್ ಸುರು ಲಘು ಲು (ಲ) ಜನ್ಸಿಲನಸಣ= ಸುರು ಅಮು ಸುರು (4); ದಿವಸಣ ಲಘು ಲಮು ಲು (ಲಲ) ಧರೆಸಣ ಸುರು ಸುರು ಸುರು (..._..)) ಜಲಸಣಿ=ಲಫು ಸುರು ಸುರು —UU | EEE | UUU | ಹಾ | ಸ್ | U- ಎಂಬ ಘೂ ಪ್ರಸರ-ಉ್ಯದಿ- ಗಣವು ಸಹ, 12 ಅಕ್ಷರದಲ್ಲಿ ಯತಿಯ ಎಣಿಕೆ ಆದರೆ, ಈ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಏಂಸಳನಾಸನೆಂಬ 'ವರಕವಿ೦ಖಂಜೆ ಚನ್ನಾಗಿ ಸಂದಿತು, ನೆ ನೆಟ್ಟ ನೆ ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ ಎಂತ ಪೆಸರಾ೦ಖತು, ಇಂತು
ನ
| ಇದ್ಳು ವ್ಯಾಲೋಲ-ನೀಲ-ಅಲಕವುಳ್ಳ ಹೆಂಡಶಿಯ!
೧. ಉತ್ಪಲಮಾಲೆ, ಇದು ಸಹ ಪದಪದದಲ್ಲಿ 20 ಅಕ್ಷ ರದ್ದು.
ಉತ್ಪಲಮಾಲೆ
ಶೀತಕರಾನಿಲೇಂದ್ರಪುರ-ಚೆಂದ್ರ-ಕಕಾಂಕ-ಹುತಾಕನಂ ಲ-ಗೋ ನೇತಮೊಡಂಬಡುತ್ತಮಿರೆ, ರಂಧ್ರ)ದೊಳೊಪ್ಬಿರೆ ಕೂಡೆ ವಿಶ್ರಮಂ, |
THE METRES OCCURRING IN THIS ANTHOLOGY
ಸಾತಿಶಯೋಕ್ಕಿಯಿಂದಿದು ವಿರಾಜೆಸುಗುಂ ಕವಿ-ರಾಜಹಂಸನಿಂ ಭೂತಳದೊಳ್ ನೆಗಂಖವಡೆದುತೈ ಲಮಾಲೆ, ವಿಲೋಲ-ಲೋಜಚನೇ! [|| 10
ಟೀ. ಶಿಃತಕರಸಣ ಸುರು ಲಮು ಅಫು (- ಲ); ಅನಿಲಸಣ ಎ ಸುರು ಅಮು ಸುರು (ಬ) ಇಂದ್ರಪರಗ ಲಮು ಅಮು ಅಲಘು (ಬಿಲ) ಚಂದ್ರಗೇ9 ಎ ಸುರು ಲಮು ಲ ಫು (ಲ) ಕಕಾಂಕಸಣ = ಸುರು ಅಳು ಅಮು (0); ಹುಶಾಕನಸಣ- ಸುರು ಲಘು ಸುರು (1); ಲಾಲು (0); ಸಸುರು (..). ಇಂತು ಎಂ] | CE | UUU | EE) | ೨ | ಘ್ | (4) ಎ೦ಬವುತ್ಳ ಉಪೇತ೦ ಒಡಂ | ಬಡುತ್ತಂ ಇರೆ, ಹೂಡೆ ರಂಧ್ರಪೆಂಬ 9ನೆಯ ಅಕ್ಷರದಲ್ಲಿ ಯಶಿಯೆಂಬ ವಿಕ್ರಮ ಒದ್ಬಿ ಇರೆ, | ಸಾಶಿಶಯ-ಉತ್ತಿ೦ಂದೆ ಇದು ಉತ್ಪಲಮಾಲೆ ಕವಿ-ರಾಜಹಂಸನಿಂದೆ ಭೂತಳದೊಳ್ಳೆ ನೆಸಖ್ಮೆ- . ಪಡೆದು ವಿರಾಜಿಸುಸುಂ, ವಿಲೋಲ-ಲೋಚನೆಯಾದ ಹೆಂಶಶಿಯೇ!
d. ಚಂಪಕಮಾಲೆ, ಇದು ಪದಪದದಲ್ಲಿ 21 ಅಕ್ಷರದ್ದು. ಚಂಪಕಮಾಲೆ
ತ್ರಿದಕ-ರವೀಂದು ಭಾಸ್ಕರ-ಗಣ-ತ್ರಿತಯಾಗ್ರದೊಳಾಗೆ ಚಲ್ಬುವೆ ತ್ಲುದನಲದಿಂ ತ್ರಯೋದಕದೊಳಾಗಿರೆ ವಿಶ್ರಮಣಂ, ನಿರಂತರಾ | ಭ್ಯುದಯತರಂ ಹರಂ ನಿನಗಕೋಕ-ಮಹೀರುಹೆ-ಪಲ್ಲನೋಲ್ಲಸತ್- | ಚಡ ಯುಗ್ಕೆ ನಿಚ್ಚಮೋದು, ಗಡ, ಚಂಪಕಮಾಲೆಯನೊಲ್ಟ್ಬು, ಲೀ [ಲೆಯಿಂ! ॥ 11 |
ಟೀ. ಶ್ರಿದಕಗ ಸ; ರನಿಸಣವ್ರ _); ಇಂದುಸಣ ಲ (ಭಾಸ್ತರಸಣಿವ | ಲ; ಇದಜ ಶ್ರಿತಯನ್ನ- | ೪-೪ | ಲ) ಮೂಲತಾದ ಇವಅ ಅಸ್ಫತೊಳ್ಳೆ ಆಗ (ಆ ಶ್ರಿದಶ-ರವಿ-ಇಂ೦ದು ಎಂಬ ಸಣಸಳು) ಅನಲದಿಂದೆ ಚಲ್ಡ-ಪೆತ್ತುದು ಅಂದರೆ ಚಿಲ್ಲು ಹು ಟ್ರಿದವಾಗಪೆ; ಅನಲಸಣ-=_-.. ಇಂತು ಲಲ | ಲಲ | —uu [u—v | ೪ |U—u | —u— ಎ೦ಬ ಸಣಸಳರುವಲ್ಲ 18ನೆಯ ಅಕ್ಷರದಲ್ಲಿ ಯತಿಯೆಂಬ ವಿಶ್ರ | ಮೆಣವು ಆರೆ, ಚನ್ನಾಗಿ ನಿರ೦ತರ- ಅಭ್ಯ್ಯುದಯತರವಾದದು ನಿನಗೆ ಆಯಿತು, ಅಕೋಕ-ವ್ಳ | ಫ್ರು-ಸಲ್ಲವದಂತೆ ಉಲ್ಲಸತ-ಪಠ-ಯುಸವುಳ್ಳ ಹೆಂಡಶಿಯೇ! ನಿಚ್ಚಂ ಓದು, ಗಡ, ಚಂಪಕಮಾಲೆ ಯನ್ನು, ಒಲ್ಲು, ಲೀಲೆ೦ಖಉಂ!
THE METRES OCCURRING IN THIS ANTHOLOGY
6. ಕ್ರಗ್ಗರೆ. ಇದು ಸಹ ಪದಪದದಲ್ಲಿ ೩೬ ಅಕ್ಷರದ್ದು. ಭೂಮಿ-ಜ್ಛಾಲೇಂದು-ದೇವಾಧಿಪಪುರ-ಗಣದಿಂ ಮುಂತೆ ತೋಯ-
(ತ್ರಯಂಗಳ್ ತಾಮೆತ್ತಲ್ ಬಂದು ಚಲ್ಪಾಗಿರೆ, ಹಯ-ನಿಕರ- ಬ ಬಾ ನಿಲ್ದಿನಂವಿ ಶ್ರಾಮಂ, ಛಂದಕ್ಟಲಂಕಾರಮಿದೆನೆ ಜ್? ಮಾಡುಗುಂ,
| i ಧಾಮ-ಪ್ರೋದ್ದಾಮ-ಹೇಕಾನ್ವಿತೆ, ಬಗೆ, ಪೆಸರಿಂ ಸುಗ್ಗರಾ-ನಾಮ-
ವೃತ್ತಂ! || 18 |
ಟೀ. ಭೂಮಿಗಾಣ_. ._; ಹಜಭ್ಗಲಸಗಣ ೨೨; ಇಂದುಸಣಿವ. 0;
2 ಕೈದಾ ಅಲ ದೇವಾಧಿಪಪ್ರರಗ 9-0) (ಇವೆಜ್ಂಡೆ ಮುಂತೆ ಮೂಲು ತೋಯಸಣಿಂಗಳು ತಾವು ಎತ್ತಲಿ ಬಂದು ಚಲ? ಇರೆ) ತಠೋಯಸಗಣಿಪ್ರಾ__. ಇಂತು | ಲ. | | uuu | ಲ | ರ | ೨. ಎ೦ಬ ಗಣಗಳ ಹಯ-ನಿಕರವೆಂಬ 7ನೆಯ 1ನೆ , ಯ ಅಕ್ಷರದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ರಾಮಪೆಂಬ ಯತಿ ನಿಲ್ದಿನಂ (ಇ ನಿಲೆ), ಛಂದಕ್ಕೆ ಅಲಂಕಾರಂ ಇದು ಎನೆ ಜನಕೆ ಆನಂದಮಂ ಮಾಡುಸುಂ್ಯ ಪೆಸರಿಂ (ಅದು) ವ್ರ ಬಗೆ ಸ್ರಚ್ಚಿನ ಧಾಮೆವಾದಂಥ ದೊಡ್ಡ ಕೂದಲುಳ್ಳ ಹೆಂಡಶಿಯೇ!
1. ಮಹಾಸ್ರಗ್ಧರೆ. ಇದು ಪದಪದದಲ್ಲಿ ೩೩ ಅಕ್ಷರದ್ದು.
| ಮಹಾಸ್ತಸ್ಣರೆ
| ಮರುದಾಸಾಕ-ದ್ದಾಯೇಂದ್ರಾನಿಲ-ಹುತವಹ-
| [(ಯುಗ್ಗಾ ಫ್ವಂಗಜನ್ಹಾಂತಕರ್ಗಳ್
' ಬರೆ, ಪ ಸ್ಟ್ ನಿಲ್ಲಿರೆ ವಿರತಿ, ಇ ಚ
[ನಾಮ- -ಮತ ಗುರು-ವಿದ್ಯಾ-ಪ್ರೇಮಿ, ಅಭ್ಲಾಸದೆ ವಿಲಬತೆ, ಚಾರ್ವಾನನೊ
[ಕಾವ್ಯ-ಮೋದಾ
| ಷ್ಟ (ನ? ಕಾಂಚೀ-ಖಚಿತ-ರಕನಿ-ಯುಕ್ತಾಂಗನೇ, ಕೇಳ್,
ಪ್ರಿಯಾಖ್ಯೇ! 111]
THE METRES OCCURRING IN THIS ANTHOLOGY
ಟೀ. ಮರುದ್ದಣಿವ್ರ್ರಿ; ಆಕಾಕಗಣಿ=____್ರ (ಇದೆಜ ದಯ ಅಂದರೆ ಎರಡು
ಗಳಿ); ಂದ್ರಸಣ್ರಲ್ರ್ರ; ಅನಿಲಸಣವ್ರಾಲ್ರ-; ಹುತವಹಗಣ್ಣ (ಇದಲ ಯುಸ್ಥ | ಅಂದರೆ ಎರಡು ಸಣಿ); ಅಂಸಜನ್ನಾಂತಕಸಣಿ-_. ಇಂತು ೨. (ಟ್
ಆಲಿ | ಲಲಿ | ಲಲ | ಬ. | | _. ಎಂಬ 7£೧ಸಳು ಬರೆ EN (ಅಂದರೆ ಎರಡು; ಪದದ ಅರ್ಧ ಅರ್ಧ ಎಂತಲೂ ಪದದ ಅಂತ ಅಂತನೆಂತಲೂ ಆಸ ಸ | ದು ಇದಜಲ್ಲನುಮಾನವದೆ) ಎಂಬ ಸ್ದಾ ನರೊಳೆ ಎರತಿ ನಿಲ್ಲು ಇರೆ, ಮಹಾಸ್ರಸ್ಟ್ ರಾವು ವೃತ್ತ ವಾಲಖತು. ಆ ಮೇಲೆ ಕವಿ ತನ್ನ ಥೆಂಡಶಿಯನ್ನು. ಸ್ತುತಿಸುವ ಮಾತು ಬರುತ್ತ ವೆ. ಚಾಶುಅನನೇ. ಮೋದ-ಆಸ್ಸುರಿತ. ಯುಕ್ತ-ಅಂಸನೇ. ಬ್ರಿಯಾ-ಆಖ್ಯೋ.
g. ಉತ್ಸಾಹ. | ಸಂಸ ತವೃತ್ತವಾದರೆ ಅದಲಿ ಉದಾಹರಣೆ ನಾಗವರ್ಮನ ಛಂದಸ್ಸಿನ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ರಘಳೆ ಎಂಬ ಛಂದಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸ | ತಕ್ಕದು; ಆದರೀ ಗುಂಥದ್ದು ವೃತ್ತಜಾತಿಯ ರಘಳೆ; ಒಂದೊಂದು ಪದದಲ್ಲಿ ನಟ ಪ ಯ ಪ ಠಂ ಹಾ ಶಭ ಟೀ ಭ್ಯ ಗಳು ನಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಬರ ಬೇಕು. ಒಂದೊಂದು ಗಣದಲ್ಲಿ ಮೂಯಿ ಮೂಯಿ ಮಾತ್ರೆ; ಅಂದರೆ ಗುರುವಿರುವಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮಾತ್ರೆ, ಲಘುವಿರುವಲ್ಲಿ ಒಂದು
ಮಾತ್ರೆ. ಇಂತದು ಮಾತ್ರಾಗಣಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸೇರುತ್ತದೆ. || 14 ||
2, Sansorit Matra Metres,
ಸಂಸ್ತ್ರೂತಮಾತ್ರಾಘಂದನ್ನೆಂದರೆ ಅರ್ಥ ಅರ್ಥ ಪದಕ್ಕೂ ಅದೇ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಗಣಗಳೂ ಸನಾಗಳ ಅದೇ ಸಂಪ್ಯೆಯ ಮಾಶ್ರೆಸಳೂ ಬರ ಪೇಕಾದಕ್ಲಿ ಸಣಸಥ ರೂಪಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಬೀರಿಮಿವ ಥಂದಸ್ಸು. ಇದಕ್ಕೆ ಕಂದಪದನೆಂಬದು ಉದಾಹರಣೆ. ಇದು ಆರ್ಯಾ-ಫಂದಸ್ಸಿನ ಒಂದು ಭೇದ.
ಕಂದಂ ಡು ಮಾತ್ರೆ ಮೊದಲೊಳ್, ನ್ನುತವಿಪ್ಪ ತ್ತು ಮಾತ್ರೆಯೆರಡನೆಯಡಿಯೊಳ್, | ಇನ್ನಿಪ್ಪ ಪ್ಸವುಮಾ ತೆಬದಿಂ;
ಬಿನ್ನಣಮೇಂ? ಕ್ಂದ-ಲಕ್ಲ್ ೦, ಸಮಲ-ಮುಖೀ! || 15 ||
2
10 THE METRES OCCURRING IN THIS ANTHOLOGY
ಟೀ. ನೊಡಲಿನ ಚರಣದಲ್ಲಿ (ಪದದಲ್ಲಿ) 12 ಮಾತ್ರೆ, ಎರಡನೆಯ ಚರಣಿದಲ್ಲಿ ಸಮ್ಮತವಾದ 20 ಮಾತ್ರೆ; ಇನ್ನು ಇರುವ ಚರಣಿಸಳು ಇದೇ ಪ್ರಕಾರದಿಂದೆ ಅನೆ. ಒಂದೊಂದು ಸಣಕ್ಕೆ ನಾ ಲ್ಕು ನಾಲ್ಕು ಮಾತ್ರೆ. ಇಂತಾದರೆ
ಟಟ ಜ್ LULU] ULL
ಬಟುಟ | vou | ಅಟಟ | ಬಟಟ | ಲಲ | ಇದೇ ಎರಡು ಬಾರಿ.
ಆದರೆ ಇಪ್ಟಲ್ಲದೆ ನಾವು ಲಘುುಸ್ಳ ಮೇಲೆ ಬರೆದ ಸಣೌಸಳು UU— | “UY | | ಲಿಲಿ | uuu ಎ೦ಬ ಕ ಪ್ರಕಾರದ ರೂಪಸಳನ್ನು ಧರಿಸ ಬಹುದು; ಮತ್ತೆ
ಕೆಂದಂ
ಗಿರಿಕಂ ಧೂರ್ಜಕಿ ಕರ್ವಂ
ಪುರಾರಿ ಮಖರಿಪುವೆನಿಬ್ಬಿವೈದು ಗಣಂಗಳ್ |
ಬರೆ, ಶಶಿಪ್ರರ-ವಿಷಯಾದ್ರಿಯೊ
ಳರದಿರ್ಸ ಪುರಾರಿಯೆಂಬ ಗಣಮಭ್ರ-ಮುಖೇ! || 16/
ಟೀ. ಇರಿಕಂವ್ರ್ರ; ಧೂರ್ಜಟವ 1; ಕರ್ವಂವ ೭; ಪರಾರಿ; ಮಖರಿಪ್ರ- ಲ ಎನಿಪ್ಪು ಇವು ಐದು ಗಣಿಳು ಕಂದಕ್ಕೆ ಸಂದು ಬರುಶ್ತಿರಲೂ?, ಕಶಿಫರ ಅಂದರೆ ಲಲ ಎ೦ಬದು ವಿಪಯ-ಅದ್ರಿ೦ಉಂದ ಎಣಿಸುವ ಸ್ನೂನದಲ್ನಿ (ನಿಜಯನಕ; [9 ದ್ರಿನ1) ಅಂದರೆ ಅರ್ಧ ಅರ್ಧ ಪದದ 6ನೆಯ ಸ್ಥ ನದಲ್ಲಿ ಇರ ತಕ್ಕದು; ಅದಲ್ಲದೆ ಆ ಸ್ಲೂನದಲ್ಲಿ ಇರದೆ (ಅಂದರೆ ತಡೆಯದೆ) ಪರಾರಿ ಅಂದರೆ ತ ಎಂಬ ಸಣಿವು ಕೂಡ ಇರ್ಕೆ (= ಇರಲಿ). ಇಂತಾದೆರೆ
1 2 3 ಆಲಆಟಲ | ಆಲಿ | vvLul
4 ಶ್ರ 6
suv | vu] ಟಟ | vuvul ಆಟ |
1 ಗ್ರ 3 ಆಲು | ಬಟಟ luvv |
4 5 6 TS
|
ಎ೦ಬದಕ್ಕೆ ಪ್ರಶಿಯಾಗಿ 1) ಎ೦ಬದೊ೦ದಲ್ಲಜೆ ಮತ್ತೊಂದೂ ಬರ ಬಾರದು. ಮತ್ತೆ ಮಾ | ತ್ರೆಗಳ ಲೆಖ ವನ್ನೂ ಸಣಸಳದನ್ನೂ ಶಿರಿ?: ಹೇಟುತಾ ನೆ, ಏನಂದರೆ ಖ ದ್ವ ಮ
THE METRES OCCURRING IN THIS ANTHOLOGY
ಕಂದಂ ಅಂತಾದ ಗಣದ ಮಾತ್ರಾ- ಸಂತತಿ ನಾಲ್ಕಶ್ವುಮಂತವರ್ಕೊಂದೊಂದ | ರ್ಕ್ಂತ್ಸೆದು ಗಣಂಗಳೆ ಬ
ರ್ಥುಂ, ತೊದಳೇಂ, ಕಂದ-ಜಾತಿಯೊಳ್, ಕಮಳ-ಮುಖೀ. | 17 |
ಟೀ. ಇಇ೦ತಾದ ಒಂದೊಂದು ಸಣದಲ್ಲಿರುವ ಮಾತ್ರೆಗಳ ಒಟ್ಟು ನಾಲ್ಕು ಮಾತ್ರೆಸಳದು ಅ ಕುಂ (ಎಆಸುವೆದು), ಅಂತೆ ಅವರ್ಕೆ (ಅಂದರೆ ಅವಣಶೊಳಸೆ) ಜಂಡೊಂದರ್ಕೆ ಆಸುವದು ; ಅಂತು (ಹಿಂಜಿ ಶಿಳಿಸಿದ) ಐದು ಸಣಿಂಸಳೆ ಬರ್ಕುಂ ಕಂದ-ಜಾಕಿಯೊಳೆ ; ತೊದಳೇಂ, ಕಮ ಳ-ಮುಖೀ? ಅದಲ್ಲದೆ |
ಕಂದಂ ಉ-ಗಣಂ ವಿಷಮದೊಳಾಗದು; ಹ-ಗಣಂಂ ಮೇನ ನ-ಗಣಮಕ್ಕ್ಯಾಲನೆಯೆಡೆಯೊಳ್; | ಶ್ರಿಗುಣದೊಳವಿಪಮ-ಸಾಧ್ಯಂ;
ಬಗೆಯೆ, ಚತುಃಪಸ್ಟಿ-ಮಾತ್ರೆ ಕ್ಂದದ ಲೆಕ್ಸ್ಂ. || 18 |
ಟೀ. ಜ-ಸಣ ಅಂದರೆ 4 ವಿಷಮ ಅಂದರೆ 1, 8, 5, 7 ಎಂಬಿ ಓಜಿಯಾದ ಸ್ಲೂನದ | ಲ್ಲಿ ಬರ ಬಾರದು; ಆಜನೆಯ ಸ್ಸ ನದಲ್ಲಿ ಜ-ಸಣಿ ಅಂದರೆ ಲ. ಆಗಲಿ, ನ-ಸಣಿ ಅಂದರೆ ಲಲ ೮ಸಲಿ ಬರ ಚೀಕ್ಕು (ಆಜನೆಯದನ್ನು ಕಳೆದು ಬಿಟ್ಟು) ಅವಿಷವಮು ಸ್ಥಾ ನಗ್ಳಂ ಮೂ ಖು ಬಾರಿ (ಎ9, 4 8) ತೆಗೆಯ ಬಹುದು; ಬಗೆಯುವನ್ಲಿ ಕಂದದ ಲೆಕ್ಕವು 64 ಮಾತ್ರೆಸಳದಾ?: ಬ ಟೂ
1 2 3 VU | ಆರಲು | ಆಟಾ =12 ಮಾತ್ರೆ 4 5 6 ಗ 8 ಆಲು | ಅಟ್ಟದ | ಬುಧ ಆ | ಬಟ್ಟ | ಚಟ್ಟ | 1 2 3 ಆಲು | Yu] ಅರ್ಜಾ =12 ಮಾತ್ರೆ 4 5 6 7 8
ಬಟ | LU | LULU] ಟಟ | —— ||
THE METRES OCCURRING IN THIS ANTHOLOGY
ಇದಕ್ಕೆ ಇನ್ನೊ೦ದು ವಿಷಯವನ್ನು ಅಸತ್ನೂವಾಗ ಕೂಡಿಸಿ ಹೇಣ ಜೇಶು; ಏನಂದರೆ ಅರ್ಧ ಅರ್ಧ ಪದದ ಕಡೆಯ ಎರಡು ಮಾತ್ರೆಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಸುರುರೂಪನಾಗ (ಅಂದರೆ) ೧ ರ ಜೇಕೇ ಜೇಕು. ಹೀಗಾಸುವಲ್ನಿ ಒಂದು ಅವಿಪಮ ಸ್ಫಾನಕ್ಕೆ ಅಂದರೆ ಎಂಟನೆಯದಕ್ಕೆ ಲಲ ಅಥವಾ ಎ ಎಂತ ಬೀಯಿತ್ತದೆ.
3. Canarese Mitr Metres.
ಕನ್ನಡದ ಮಾತ್ರಾ ಚಂಭಸ್ಸೈಂದರೆ ಸಂಸ್ಕ್ರೂತವಾದದಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ನಿವಯದಲ್ಲಿ
ಸಮ ಬಿದ್ದರೂ ಸ್ನೂಲ್ಸ) ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಉಂಟು.
A. ಸಟ್ಟಿದಿಗಳು. ಇವಲಿಲ್ಲಿ ಮುರಾರಿ (ಟಬ) ಎಂತ ಆರಂಭಿಸುವ ಒಂದು ಗಣ ಎಂದೂ ಬರ ಬಾರದು.
೩. ಸಾಧಾರಣರೂಪ ಪೌಂದಂ
ತೋಯವ ಮಾತ್ರೆಯ ಪಟ್ಟದಿ ಗಾಖಿಸಾಬಿಡಿಯೆರಡಖಲ್ಲಿಯೊಂದೇ ನಿಯಮಂ; | ಮೂಲಿಹ್ವೊಂದು ತೆದರ್ಧಂ,
ಜೇರೀಶಂ ಕಡೆಯೊಳರ್ಪನಿಂತಿದು ನ || 19 ||
ಟೀ. ತೋಲುವೆ (ವಾ ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾದ) ಮಾತ್ರೆಯ ಪಟ್ಟುದಿಸೆ ಆಲು ಆಜು ಅಡಿ (ವಾಚರ ಣ) ಅವೆ, (ಒಂದೊ೦ದು ಅರ್ಧಭಾಸದ ಆರಂಭದ) ಎರಡು ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ನಿಯಮ: ಆದರೆ ಮೂಜನೆಯ ಅಡಿಯೊಂದಕ್ಕೆ ಅವಲ್ಲಿ ಬಂದರ ಅರ್ಧವೂ ಬೇಕ್ (ಎ ಅದಲ್ಲದೆ) ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಶೊಕನೆಂಬ ಒಂದು ಸುರುವೂ ಬರುವದು.
b. ಚಾಮಿನಿಷಟ್ರದಿ. ಇದು ಮೂಯಿ ನಾಲ್ಕು ಎಂಬ ಗತಿಯ ಮಾತ್ರಾಗಣಗಳದು. ಭಾಮಿನಿಸಟ್ಛದಿ ಮೊದಲೆರಡು ನಾಲ್ಕೆ ದೆನಿಪ ಸ ತೃದದೆ ಮನು-ಸಂಖ್ಯ್ಯಾತ-ಮಾತ್ರೆಯು; ತುದಿಯ ಮೂಯಾಾಖನೆಯೊಳರ್ಪತ್ಪ್ಯೂಯಿ ಮಾತ್ರೆಗಳೂ; |
THE METRES"OCCURRING IN THIS ANTHOLOGY
ಉದವಿದೀ ಪರಿಯಾಯು ಪಾದಕೆ ಪುದಿದ ಮಾತ್ರೆಯು ನೂಜಕಿರಡು; ಕೇಳ್, ಇದುವೆ ಭಾಮಿನಿಯೆಂದೆನಿಪ ಪಟ್ಟದಿಯ ಲಕ್ಸ್ ಣವೂ! ||20 ||
ಟೀ. ಹೊದಲು ಎರಡು ನಾಲ್ಕು ಐದು ಎಂಬ ಈ ಪದಗಳ ಬಂದೊಂದಲಲ್ಲಿ ಕೊಡಿ ಮನುವಿ
ನಿಂದ ಸಂಖ್ಯಾತವಾದ ಅಂದರೆ 14 ಮಾತ್ರೆ ಅವೆ; ಕಡೆಯ್ಸುಯಣ ಮೊಅನೆಯದಕ್ಕೂ ಆಜನೆಯದ |
ಕ್ಯೂ ಒಂದೊಂದಕ್ಕೂ 28 ಮಾತ್ರೆಗಳು ಅವೆ; ಈ ಪರಿ ಒದವಿದ ಆಯ ಪಾದಕ್ಕೆ ಪ್ರದಿದ ಮಾತ್ರೆ ಗಳು ನೂಜಿೌರಡು.- ಇದು ಸರಿ; ಆದರೆ ಸಾಕಲ್ಲ! ಹಳ್ಳಾಸ್ಂದರೆ ಆಯಾ 14 ಮಾತ್ರೆಸಳೂ 28 ಮಾ ಶ್ರೆಸಳೂ ಸಣಸಳಲ್ಲಿಯೇ ಬರ ಬೇಕು; ಎಂತೆಂದರೆ
Luu YL] vuuu 4 ಸಣಸಭಲ್ಲಿಯ 14 ಮಾತ್ರೆ
Luu ್ಕಬುು ತು,
LULU] LULL] LLL] LuLu] ಅಟಟ | ರಟ ಟು |-- | 6 ಗ್ನೇಣಿಗ್ಳಪ್ರಿಯ 8
21 ಮಾತ್ರೆಯೂ ಒಂದು ಸುರುವೂ. ಒಂದು ಸಣದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಲಫುವಿಸೆ ಒಂದು ಸುರು ಬೀಜ ಬಹುದು; ಆದರೆ ಹೀಗೆ ಆಸು | ವ ಒಂದು 7೧. ಎಂತ ಆರಂಭಿಸಲೇ ಬಾರದು.
0. ವಾರ್ಥಕಷಟ್ಟವಿ. ಇದು ಐಡ್ಛೆದು ಎಂಬ ಗತಿಯ ಮಾತ್ರಾಗಣದ್ದು. ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟದಿ
ಠೀಲೆಯಿಂ ವಾರ್ಧಕದ ಪಟ್ಟಿದಿಯ ಮೊದಲ ಪದ ದೇಲ್ೌಗೆಯುಮಿರ್ಪತ್ತು ಮಾತ್ರೆಯಿಂದೆಸೆದಿರ್ಕು | ಮಾಲಲಿತಮೆನಿವ ಮೂಜತಾಜನೆಯ ಪಾದಗಳ್ ಮೂವತ್ತೆರಡು | [ಮಾತ್ರೆಯಿಂ | ಮೇಲೆನೆ ವಿರಾಜೆಸುಗುಮಿಂತಾಯಿ ಪಾದಂಗ ಳಾಲಿಸಲ್ ಮಾತ್ರೆಗಳ್ ನೂಲ ನಾಲ್ಬುತ್ಮಉಂ
| ಮೇಲೆ ನಾಲ್ಕೆಸೆದಪುವು ಛಂದೋಂಬುರಾಶಿಯೊಳ್. ನೀಂ ಹೇಳ್ಳುದಿಂ !
[ದು-ವದನೇ! || 21 ||
ಟೀ. ವಾರ್ಧಕದ ಪಟ್ಟದಿಯ ಮೊದಲ ಎರಡು ಚರಣಿಸಳ ಏಬಿಂಸೆಯುಂ ಇಪ್ಪತ್ತು ಇಪ್ಪ ತ್ತು ಮಾತ್ರೆ ಯಿಂದೆ ಎಸೆದು ಇರ್ಕುಂ (ಇರುವದು). ಆಲಲಿತವು ಎನಿಸುವ ಮೂಜನೆಯ ಆ
|
14. THE METRES OCCURRING IN THIS ANTHOLOGY
ಅನೆಯ ಪಾದಸಳು ಮೂವತ್ತೆರಡು ಮೂವತ್ತೆರಡು ಮಾತ್ರೆ೦ಉಂ, ಹೆಚ್ಚಾ ಯಿಶೆಂಬಂತೆ, ವಿರಾ ಜಿಸುವದು. ಇಂತು ಆಜು ಪಾದಸಳು ಅವೆ. ಆಲಿಸಿದರೆ ನೂಲ ನಾಲ್ಗತ್ಕು ಮಾತ್ರೆಗಳಿಂದೆ ! ಮೇಲೆ ಆಗ ಆ ಎರಡು ಸುರುವಿನಲ್ಲಿಯ ನಾಲ್ಕು ಮಾತ್ರೆಗಳು ಎಸೆಯುತ್ತವೆ ಛಂದಸ್ಸಿನ ಅಂ ಬುರಾಶಿಯೊಳೆ. ಎಂತೆಂದರೆ
LUUUY | ಅಟಟ | ಪಟುಟ | ಬಟ್ಟರ 4 7ೇ9ಗ್ಳಪಿಯ 20 ಮಾತ್ರೆ an ಆಟಿ ಭಟ | ಟುಟ | ರಟ್ಟ | ರಟ ಟೂ LUUUUL ಲು ಮುಟಟ ್ೊ ಫ್ ಶಘ2೨₹[**ೂೊಎ್ಟೂುುುು ೋೋೂೋೋ್ಯ್ಮ್ಮ ಟ್ಟ § ಸಣ
ಸಳಲ್ಲಿಯ 80 ಮಾತ್ರೆ ಯೂ ಒಂದು ಸುರುವೂ. ಒಂದು ಸಣದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಲಘುವಿಗೆ ಒಂದು ಸುರು ಬೀಲ ಬಹುದು; ಆದರೆ ಹೀಗೆ ಆಸುವ | ಒಂದು ಸಣ 1. ಎಂತ ಆರಂಭಿಸಲೇ ಬಾರದು.
B. ತ್ರಿಪದಿ. ಇದು 3 ಚರಣದ್ದು; ಆದರೆ ಮೊದಲಿನ ಚರಣದ ಎರಡನೆ ಯ ಅರ್ಧದಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರಾಸಿನ ಅಕ್ಷರ ಬರ ಬೇಕು.
ಪ್ರಿಪದಿ
ಬಿಸ ಕುಷೆಗದ ವ ಗಣಂ* ರಸ-ದಶ- ನನನಯ; ಬಿಸೆರುಹ- ತ ಗಣಮೆ ಆಕಾ ಬಿಸರುಹೆ-ನೇತ್ರೊ ತ್ರಿಪದಿಗೇ! || 22 ||
ಟೀ. ಬಿಸರುಹೋತ್ಳ ವಸಣಷೆಂಬದು 4 ಪ್ರಕಾರನಾಗಿಡೆ, ಎಂತೆಂದರೆ ಹ 11 ಗ್ರ)ತ್ ೨ | ಲಲಟ ಎಂಬವು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು 7 ಯಾವಾಗಲೂ ರಸವೆಂಬ 6ನೆಯ ಸ್ಲೌನದಲ್ಲಿಯೂ ದಶವೆಂಬ 10ನೆಯ ಸ್ಪೌನದಲ್ಲಿಯೂ ಬರ ಜೇಕು. ಬೇಕ | ಡೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಪ್ರವಿಗೆ ಉಟಿಕಿದವು ಸಣಸಳೇ ಬರ್ಕು (ಬರುವದು) ಅಂದರೆ ವಾರ್ಧಕ ಪಟ್ಟದಿಯ ಐಡ್ಲೆದು ನಾ 4 ಗಣಗಳು ಮೊದಲಿನ ಚರಣದಲ್ಲಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಬರ ಬೇಕು ಆ ಲಿ (KS 6ನೆಯ 10ನೆಯ ಸ್ಪಾನಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಇಂಥ ಸಣಿಸಳು ಕೂಡಿದರೆ ತಿರಿಗಿ ಬರ ತಕ್ಕದು, ಆದರೆ ೩ನೆಯ ಚರಣದ 17 ಮಾತ್ರೆಗೂ 8ನೆಯ ಚರಣದ 18 ಮಾತ್ರೆಸೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಆಸ ಬಾರದು; ಹಾಗಾದರೆ ಈ ಎರಡು ಚರಣಿಸಳಲ್ಲ 5 ಮಾತ್ರೆಯ 7ಸೆ್ಕೆ ಸ್ಲಳವಿರದಲ್ಲಿ ಲಲ | —uu | uu | ೨... ಎಂಬಿವುಸಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬೀಬಿ ಬಹುದು. ಇಲ್ಲ ಛಾದಿಸಿದ ಶ್ರಿಪ ಬಯ ರೂಪ ಎಂತೆಂದರೆ
THERE IS ONE OMNISCIENT GOD, ETC.
1 2 8 4 ಬ ಬ ಯ * LUUU— | —U— 4 ಸಣಿಗಳಲ್ಲಿಯ 20 ಮಾತ್ರೆ 5 6 7 8 DE ಆ ಟಟ ಟ[ಿ[`ಿ 4 ಗಣಿಸಳಲ್ಲಿಯ 17 ಮಾತ್ರೆ 9 10 11 | 8 ಗಣಿಸಳಲ್ಲಿಯ 18 ಮಾತ್ರೆ. ಶ್ರಿಪದಿಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಸುಭಗತಿ ಇಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಬರುತ್ತದೆ; ಆದರೆ ಸವರ್ಜ್ಲನೆಂಬ ಕವಿ "ದಲ್ಲಿಯೇ ತನ್ನು ಆಲೋಚನೆಸಳನೆಲ್ಲಾ ಬರಹರೂಪುಸೊಳಿಸಿ | ೫
ಛಿ. ರಗಳೆ. ಐದೈದು ಮಾತ್ರೆಗಳ ಗಣಗಳಿಂದ ನಾಲ್ತು ಚರಣವಾಗಿ ಉಂ 1 ಬಾದ ಇದರ ಒಂದು ವಿಧವು ಈ ಗ್ರಂಥದ ದಾಸರ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಮೊದಲಿನ ಮತ್ತೆ ಮೂಟಿನೆಯ ಚರಣದಲ್ಲಿ ಅಂಥವಾದ 4 ಗಣಗಳಿರುವಲ್ಲಿ ಎ ರಡನೆಯ ಮತ್ತೆ ನಾಲ್ವನೆಯದಲಿಲ್ಲಿ 3 ಪೂರ್ಣಗಣಗಳೂ ಒಂದಾಗಲಿ ಮೂ ಬಿಕಾಗಲಿ ಮಾತ್ರೆಗಳೂ ಇರುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆ ಏನಂದರೆ
1 vevuvu vvuvu luv | ಆಟಿ 2 ಒಟುಟ! vvuuu | ಟಿಟಿ ul 3 Luuuul ಟಟ | ಆಟಿ | ಬಟಿಟಟಿಟಿ
ರ ಪು | vvvvul Luu!
ಈ ರಗಳೆಯಲ್ಲಿ ಸಹ ಆ - ಎಂತ ಆರಂಭಿಸುವ ಒಂದು ಸಣ ಬರಲೇ ಬಾರದು.
TE
®. THERE 18 ONE OMNISCIENT GOD, ETC.
ಸರ್ವಜ್ಞನಾದ ದೇವರು ಒಬ್ಬನೇ ಇತ್ಯಾದಿ
ತ್ರಿಪದಿ
ಬಬ್ಬನಲ್ಲದೆ ಜಗಸ್ಯಿಲ್ಛರುಂಟೇ? ಮತ್ತೆ
ಯೊಬ್ಬ ಸರ್ವಜ್ಞ-ಕರ್ತ ಜಗಕ್ಸ್ಲ್ಲ
ಸರ್ವಜ! ವೊಬ್ಬನೇ ದೇವ, ಸರ್ವಜ್ಞ 23 ||
THERE IS ONE OMNISCIENT GOD, ETC.
ಟೀ. ಕರ್ತಪಕರ್ತಂ, ದೇವ= ದೇವಂ, ಸೂ. 105. ಸರ್ವಜ್ಞನೆಂತ ಈ ಶ್ರಿಪದಸಳನ್ಮು
ರಚಿಸಿದವನ ಹೆಸರು. ಗುಡಿಯ ಜೋದಿಗೆ ಕಲ್ಲು ನಡುರಂಗ ತಾ ಕಲ್ಲು, ಕಡೆಮೂಲೆಸೆಕುಗು ತಾ ಸಲ್ಲು; ವರವನು
ಸರ್ವಜ್ಞ! | 24 |
ಹೊಡುವಾತೆ ಬೇರೆ ಟೀ. ನಡುರಂಸ=ನಡುರಂಸಂ,) ಕೊಡುನಾತವಕೊಡುವಾತಂ್ಯ ಸೂ. 105. ಕವಿಯ ಮೂ ಲಸ್ರುಂಥದಲ್ಲಿ ತಾ ಎ೦ಶಿತ್ತೋ? ಈಾಂ ಎಂಶಿತ್ತೋ? ತಿಳಿಯದು; ಎರಡೂ ಛಂದಸ್ಸಿಗೆ ತಕ್ಕದು.
| | | |
ಸೂ. 224. $ ಡ್ ಚ -ದೈವಕೆ ಬಾಯ ಬಿಟ್ಟಲ್ಲಿ ಫಲವಿಲ್ಲ; ಬಗೀಶ್ವಾರನ ಭಜೆಬದರೆ ಮುಂದಕೆ ಪ್ಭಾ ಸರ್ವಜ್ಞ ಟೀ. ಬಾಯ- ಬಾಯಂ, ಸೂ. 98. ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಈಕ್ಟ್ರನ- ಸೃಷ್ಟಿಯ ಘೂಕ್ಸ್ರನಂ, ಇಪ್ಟ-ಅರ್ಥವ ಈವ ಇಪ್ಟ-ಅರ್ಥವಂ ಘ4ವೆಂ, ಸೂ. 106; 104; 217.
ತ | 25
ಸೂ. 186; 98.
ಆದಿಯಾ ದೇವರಂ ಭೇದಿಸರಿಕಲ್ಯದ್ಯೊ ಹಾದಿಯಾ ಶಲ್ಲಿಗೆಡೆ ಮಾಡಿ, ನಮಿಸುವ ಮಾದಿಗರ ನೋಡು! ಸರ್ವಜ್ಞ! | 26
ಟೀ. ಕಣ್ಣಗೆ ಎಜೆ. ಮಾದಿಗೆರಾಮಾದಿಸರಂ.
ಇಂದುವಿನೊಳುರಿಯುಂಟೆ? ಬಂಧುವಿನೊಳ್ಬಖಿಬುಂಟೆ? ಸಂದ ವೀರನೊಳು ಭಯವುಂಟೆ? ಭಕ್ತಗೆ ಸಂದೇಹವುಂಟಿ? ಸರ್ವಜ್ಞ! || 27 || ಟೀ. ಇಂದುವಿನೊಳೆ ಉರಿ ಉಂಟಿ? ಸಿಂಧುವಿನೊಳೆ ಅಜಬು ಉಂಟಿ? ಸಂದ ಎಂಬ |
ದಕ್ಕೆ ಸಲೆ ಎಂಬದು ಧಾತು, ಸೂ. 281.
SIN IS NOT REMOVED BY OUTWARD MEANS
ಮೂಲಕ್ಕೆ ಆಉಖಿಕ್ಟು ಆಯಿ ಹನ್ನೆರಡಕ್ಕು ಹೇಯುವಾ ಗೊಡ್ಡು ಹೈನಕ್ಟು ಪಾಪಂ ಪಾಲೂ ಶಾಲಕೆ. ಸರ್ವಜ್ಞ! || 98
ಟೀ. ಆಜು ಅಕ್ಕು. ಆಜು ಅಕ್ಕುಂ, ಸೂ. 227; ೩49. ಪಾಜೂವ ಪೂಯಿವ; ಈ ರೂಪು ಕೆಲವು ಸ್ರಂಥಸಳಲ್ಲಿ ಬಹು ಬಾರಿ ಉಂಟು; ಬೇಜ ಎಡೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಚೊ ಎಂಬಂತೆ ಬರೆಯುವ ದು ಕಾಣುತ್ತದೆ; 80ನೆಯ ಕ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಕರಗೊಡೆ ಎಂತು೦ಟು,
ಯಾ
6. SINIS NOT REMOVED BY OUTWARD MEANS ಬಹಿರುಪಾಯಗಳಿಂದ ಪಾಪ ಹೋಗದು ಶ್ರಿಪದಿ ಮಾಪರೇ ಪೋಪರೇ? ಪಾಪವೇನ್? ಅದು ಸಸಿ? ಮಾಪರೆ ಮೆಯ್ಯ ಮಲ ಪೋಪುದೇಂ? ಪಾಪ 9೦ ಲೇಏಿಸಲಕ್ತಿಂ. ಸರ್ವಜ್ಞ! || 29 || ಟೀ. ಮಾಪರೇ ಎಂಬಲ್ಲಿ ರೇ ಎಂಬುದು ಛೆಂದಸ್ಸಿಸಗಾಗಿ ದೀರ್ಥು; ಮಾಪರೆ ಎ ಮಾಯುವರೆ,
ಮಾಯಲಿಕ್ಕೆ, ಮಿಂದರೆ; ಮಾಪ ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಕೂಡಿದ ಅರೆ ಎಂಬದು ಹಣತಿಸನ್ನಡದ ಒಡಂ (ಅ ಲೊಡಂ) ಎಂಬದಕ್ಕೂ, ಸೂ. 246, ಒಡೆ ಎಂಬದಕ್ಕೂ, ಸೂ. 250, ಸರಿ. ಹೆಚಿಸನ್ನಡದ ಪ್ರಕಾರ
ಮಾಪ ಎಂತಲ್ಲ ಮಾವ ಎನ ತಕ್ಕದ್ದು ಸೂ. 221; ಓ ಎಂಬ ಸ್ಟ್ರದ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ವಕಾರ ಪ ಕಾರವಾಸುವದು, ಸೂ. 282. ಮಲನ ಮಲಂ. ಪೋಪುದು ಸೂ. 282.
ಹಿರಿದು ಪಾಪವ ಮಾಡಿ, ಹರಿವ ನೀರೊಳು ಮುಯುಗೈೆ
ಕರಗೊದೇ ಪಾಪ? ತಾ ಮುನ್ನ ಮಾಡಿದ
ದೆರೆಯ ಕಲೆಂಟೆ, ಸರ್ವಜ? || 30 || ೦ ದಾ
ಟೀ. ತಾ ಮುನ್ನ ಮಾಡಿದದು (ನೀರಿಗೆ ಕರಸುವ) ಎರೆಯ ಕಲ್ಲಿಂಜಿ?
ಮುನ್ನ ಮಾಡಿದ ಪಾಪ ಹೊನ್ನಿಲೇ ಪೋಪುದೇ? ಹೊನ್ನಿನ ಪುಣ್ಯವದು ಯೇರಿ. ಪಾಪ ತಾ ಮುನ್ನಿನಂತಿಹುದು. ಸರ್ವಜ್ಞ! || 81 ||
3
18 LOVE OF TRUTH PURIFIES
ಟೀ. ಹೊನ್ನಿಲೇ ಹೊನ್ನಿನಲ್ಲೇ. ಮುನ್ನಿನ ಅಂತೆ ಇಹುದು= ಇದಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಕರಣಾಧಾರವಿಲ್ಲ.
ದಾರು ಎಂಇ|ಎಎಸಲಂ6&8್ಪಶಶಫುರಗಾಗಾಸುೂ ಯಲ್ಲ ತತ್ವದ
H. LOVE OF TRUTH PURIFIES ಸತ್ಯದ ಪ್ರೀತಿ ಶುದ್ಧೀಕರಿಸುತ್ತದೆ ತ್ರಿಪದಿ ಕಪ್ಪೆಗಳು ಮಾನುಗಳು ಇಪ್ಪ್ಟುದದು ತೀರ್ಥವೇ? ತುಪ್ಪಮೋಗರಕೆ ಸಲುವದು; ಸತ್ಪುರುಪ
ನಿಷ್ಪುದೇ ತೀರ್ಥ, ಸರ್ವಜ್ಞ! || 32 || ಟೀ. ಇಪ್ಪುದು ಅದು ಇರದು ಅದು (ಸೂ. 289) ಇ ಇರುವದು ಅದು. ಸತ್ಪುರುಪೆಂ ಇಇಪ್ಸುದೇ ತೀರ್ಥ ಎಂಬಲ್ಲಿ "ಇಪ್ಫುದು ಎಂಬದು ಪಲ್ಲಿಂಸಕ್ಕೆ ಪ್ರಯೋಗಸೆ ಪಟ್ಟಿತು, ಸೂ. 95; 227. ತುಪ್ಪು ಓಗರಕೆ ಸಲುವದು (ಅಂದರೆ ತುಸ್ಪವಿಲ್ಲತೆ ಓಗ್ರವೂ ಓಸರನಲ್ಲ) ಹ್ಯಾಗೋ ಹಾಗೆ ' ಯೇ ಕಪ್ಪೆ ಮಾನುಸಳ ನೀರಲ್ಲ, ಸತ್ಯು ಕೂಡಿದ ಪರುಪನೇ ಶೀರ್ಥ; ಅಂಥವನ ಸತ್ಯುದಿ೦ದ ಇ
| ತ್ಲೊಬ್ಬನ ಮಲ ಸಹ ತೊಳೆದು ಹೋಗ ಬಹುದು, ಅವನು ತಾನು ಸತ್ಯುದಿ೦ದ ನಿರ್ಮಲನಾದದ ಅ9೦೧ಲೇ.
ತ್ರೆ -ಸೆದ್ದುಂಂ ತೀರ್ಥವುತ್ಮಮರ ನಡೆ ತೀರ್ಥ, ತ್ಯರ ಸಂಗವದು ತೀರ್ಥ; ಹರಿವ ನೀರ್ ಎತ್ನ ಇದು ತೀರ್ಥ, ಸರ್ವಜ್ಞ! || 33 |
ಸ ಸ
ಟೀ. ಸತ್ಕೃ-ಸದ್ಗು ೦ ಶೀರ್ಥಂ, ಉತ್ತಮರ. ಎತ್ತಣ, ಸೂ. 110; 111; ಇದು ಪಪ್ಪಿ ಯ ರೂಪು.
ಓದಿ, ಬೂದಿಯ ಪೂಬಏ, ತೇದು, ಕಾವಿಯ ಹೊದೆದು, ಹೋದಾತ ಯೋಗಿಯೆನ ಬೇಡವಿಂದ್ರಿಯವ
ಹಾದಾತೆ ಯೋಗಿ. ಸರ್ವಜ್ಞ! 184 ಯಾ
ಟೀ. ಹೋದಾತಂ ಯೋಗಿ ಎನ ಬೇಡ! ಇಂದ್ರಿಯವೆಂ ಅಂದರೆ ಇಂದ್ರಿಯಂಸಳಂ; ಬಹುವಚನಕ್ಕೆ ಎಕವಚನ ಬಂತು, ಕಾದಾತ=ಕಾದಾತಂ.
A PURE HEART IS REQUIRED
ಮನವ ಘುನದಲಿ ಕಟ್ಟ ಧನವ ಮನದಲಿ ಕಟ್ಟ ಮನನವದುವೆ ಪಾಪಕೆಳಸದಾ ಯೋಗಿಗೆ ವನವಾಸ ಯಾಕೆ, ಸರ್ವಜ್ಞ! | 35 ||
ಟೀ. ಮನವವಮನವೆಂ. ಫುನದಲಿವ ಫುನದಲ್ಲಿ (ಅಂದರೆ ಬಿಸುತೆಜದಲ್ಲಿ; ಆ ಮೇಲಿನ ಟು (3೫)
ಫುನವ ಅಂದರೆ ಫುನವಂ ಎಂಬಿದನ್ಯು ಮಾನಭಾವವಂ ಎಂತ ಹೇಳ ಬೇಕು), ಸೂ. 119. ಮನಂ
ಅದುವೆ (ಅಂದರೆ ಅದೇ, ಸೂತ್ರ 55) ಪಾಪಕೆ ಎಳಸದ ಆ ಯೋಗಿಗೆ. ವನವಾಸವ ವನವಾಸಂ.
EOS
8. A PURE HEART IS REQUIRED ನಿರ್ಮಲಹೃದಯವೇ ಬೇಕು ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೇಡಿತಂ
ಬಡಿಯೊಳ್ ತುಂಬಿರೆ ಪಂಕ, ಮೇಲೆ ತೊಳೆಯಲ್, ಈಾಂ ಸುಧ [ಮಾಡುತೆಂ
ಕಹುಪಾಪಂಗಳ, ಮಾಯಲಾತ ಕುಚಿಯೇ? ಕಾಕಾಳಗಳ್ ([ಮಾಯವೇ? |
ಗುಡಪಾನಂಗಳೊಳದ್ದೆ, ಈೆಯ್ದೆಸೊರೆ ಶಾಂ ಸ್ಪಾದಪ್ಪುದೇ? [ಬಾಹ್ಯದೊಳ್
ಮಡಿಯೇ? ನಿರ್ಮಲ-ಚೆತ್ನ್ತವಯ್! ಧಕನೆಲಾ ಕೇಳ್ಲೋಪುದೀ [ಬುದ್ಧಿ ಯಾ! 136 |
ಟೀ. ಏಡಿಯೊಳೆ ಪಂಕಂ ತುಂಬಿ ಇರೆ (= ಇರಲೂ), ಒಬ್ಬನು) ಮೇಲೆ (ನಮೇಲ್ಭಾಸವ ನ್ನು) ತೊಳೆಯ (ಸೂ. ೩49), ತಾಂ (ಆ ಮನುಷ್ಯುನು ತಾನು) ಕುಡ್ಧನೇ? (ಕುದ್ದಮೇ ವಂತ ಪಾಠಾಂತರ, ಹೀಸಾದರೆ ಏಡಿ ಎಂತ ಕರ್ತು ಆಸುತ್ತರೆ, ಇದು 249ನೆಯ ಸೂಶ್ರಕ್ಕ ವಿಠೋಧ). ಕಡುಪಾಪಂಸಳ (=ಕಡುಪಾಪಂಗಳಂ) ಮಾಡುತಂ (ಎಮಾಡುತುಂ) ಮಾಯಲೆ ಆತ (= ತಂ). ಅಡ್ದಿ ಎ೦ಬದಕ್ಕೆ ಸೊರೆ (ಎ ಸೋರೆ) ಎಂಬುದು ಕರ್ತ್ಯ, ಹಾಗಾದರೆ 249ನೆಯ ಸೂತ್ರ ದ ಪ್ರಕಾರ ಅದ್ದಕೆ ಎಂತ ಸರಿ ಆಸುತ್ತಿತ್ತು, ಯಾಕಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕರ್ತ್ರುಗಳಲ್ಲ. ಆದರೆ ಹೊ ಸಸನ್ನುಡ ಬೆರಿಕೆಯಾದ ಕಾವ್ಯೂದೊಳಗೆ ಆ ಸೂತ್ರವನ್ನು ತಬ್ಬಿಸುವದುಂಟು, ಸ್ಟದು ಅಪ್ಟುಜೇ ಎಂ ಬಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪುದು ಎಂಬದು ಒಂದು ತೆಜನ ರೂಪ್ರ; ಅದು ಕಬ್ಬಮಣಿದರ್ಪಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗಿಸ ಪ
20 GOD 16 THE PRESERVER OF ALL
ಟ್ರಿದೆ; 249ನೆಯ ಸೂತ್ರ ನೋಡು, ಅದಜ ರೂಪನ್ಯು ಉಂಟಾಗಸುವದಕ್ಕೆ 248ನೆಯ ಸೂತ್ರವ ನ್ನೂ 22ನೆಯದನ್ನೂ ಹೂಡಿಸಿ ಟೀಕಿಸ ಬೇಶು. ಚೆತ್ತಂ ಅಯ್ (ಐ). ಕೇಳ್ದು ಕೇಳಿ, ಸೂ. 286; 281. ಓಪ್ರದು ಎಂಬುದು ವಿಧರೂಪಕ್ಕೆ ಸರಿ, ಸೂ. 225; 227.
ದಾರಾ ಇಲಲ ಆಲಂ
9. 600 1 THE PRESERVER OF ALL ದೇವರು ಜಗತ್ಪ್ರೇರಕನು
ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ
ಗಿಡ ವೃಶ್ಚಂಗಳಗಾರು ನೀರನೆಜಿಕವರ್? ನಿತ್ಯಂ ಮಹಾ-ಬೆಟ್ಟಗಳ್ ಕಡುಕಾರ್ಪಣ್ಣದಿ ಶೇಳ್ಸ್ವೇ? ನೆಲ-ಜಲಾಗ್ದಿರ್-ವಾಯುವಾಕಾಕಮಂ. | ಪಡೆದಂಡಂಗಳನಾವ ಸಾಕುವ? ಜಗತ್ತು-ಪ್ರೇರಕಂ ನೀನ್ ಇರಲ್, ಹೊಡುವರ್ ಕೊಂಬರು ಮರ್ತ್ಸರೇ? ನರನೆಲ್ಯಾ ಕೇಳ್ಟೋಶ್ರದೀ
[ಬುದ್ಧಿಯಾ! || 87
ಜ್ ಮೃಕ್ಷ್ಟಂಗಳಿಗೆ ಆರು (ಆರಿ, ಸೂ. 151) ನೀರಂ ಎಜರಿವರ? ನೆಲ-ಜಲ-ಅ'ಗಿಬಿ-ವಾ ಯು-ಆಕಾಕಮಂ ಪಡೆದ ಅಂಡಂಗ್ಳಂ ಆವ (ಎಆವಂ)- ಟೀ. ಕೇಳ್ ಪೇನ ಕೇಳುವವೇ; ಹೆಜತಿಸನ್ನುಡೆದಲ್ಲಿ ಕೇಳು ಎಂತಲ್ಲ ಕೇಳೆ ಎಂತಲೇ ಧಾತು. ನಿತ್ಯುದಲ್ಲಿ ಮಹಾ ಬೆಟ್ಟಿಸಳೆ ಕೊಡು ಕೊಡೆಂತ ಕೂ? ದೇವರಿಂದ ನೀರನ್ನು ಕೇಳುವನೇ? ಕೇಳದಿದ್ದರೂ ನಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕುತ್ತದೆ. ಅಂಡಂ ಸಳ್ಗೆಎ ಅಂಡಾಂಡಂ ಅಂದರೆ ಭೂಮಿಸಂಬಂಧವಾದದೆಲ್ಲಾ; ಇದು ನೆಲ ಮೊದಲಾದ ಪಂಚಭೂ ತಂಸಳಿಂದೆ ಉಂಟಾಗರುತ್ತಡೆಂತ ಹೇಳುವದುಂಟು. ನೆಲ, ,, . ಆಕಾಕಮಂಣನೆಲ, . ., ಆಕಾಶವನ್ನು, ಸೂ. 106. ಸಾಕುವ ಸೌಶುವಂ, ಸೂ. 211; 221. ಇರಲ ಇರೆ. ಕೊಡುವ ರ-ಕೊಡುವವ (ಕೊಡುವವರು), ಸೂ. 78; ಕೊಂಬಿರು-ಕೊಂಬವರಿ; ಈ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಅರಿ ಎಂಬ ಹು ರೂಪೂ (ಸೂ, 97) ಅರು ಎಂಬ ಹೊಸತೂ ಒಂದೇ ಶ್ಲೋಕ ಪಾದದಲ್ಲಿ ಬೆರಿಕೆಯಾ ೦ಉತು. ಇಂಥಾ ಜೆರಿಕೆ ಎಂತೂ ಜೆಲೋದಲ್ಲ. ಕೊ೦ಂಬದು ಎಂಬುದೂ ವ್ಯಾಕರಣದ ನೆಲೆಯ ಲ್ಲದೆ ರೂಪು; ಅದು 245ನೆಯ ಸೂತ್ರದ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟಲಾ೦ಖತು. ಕೊಳ್ಳು ದೆಂತ ಅಚ್ಚ.
REE
THINK OF YOUR SALVATION BEFORE YOU DIE
10. THINK OF YOUR SALVATION BEFORE YOU DIE! ಸಾಯುವದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸಿ ಜೊಳಿರಿ! ತ್ರಿಪದಿ ವಿಂಣೆಬೆಂಣೆಯ ರಿಣವು, ಅಂನ-ವಹ್ಮದ ರಿಣವು, ಹೊಂನುಹಂಣ ರಿಣವು ತೀರಿದಾ ಕ್ಪ್ಸ್ಇದಿ ಮಂಣುಪಾಲೆಂದ ಸರ್ವಜ್ಞ. 188
ಟೀ. ರಿಣಿವುಾರಿಣಿಂ; ಅದಲ್ಲದೆ ರಿಣಿವುಂ (ರಿಣಿವೂ) ಎಂಕಾಸ ಬಹುದು, ಸೂ. 122). ಕ ದ ಎ೦ತ ಕವಿಯ ಮೂಲಕ್ಸ್ ತಿಯಲ್ಲಿ ದ್ದ ದಾದರೆ ಕ್ರ ಣದಲ್ಲಿ ಎಂತ ಟೇಕಿಸ ಬೇಕು; 2ನೆಯಕ್ಲೋ | ಈ ಸರಿ ನೋಡು. ಎಂದ=ಎಂದಂ. ಸರ್ವಜ್ಞ ಎಂಬದು ಇಲ್ಲಿ ಸಹ ಸಂಜೋಧನೆಯಾದರೆ ಎಂದ ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಯಾರೂ ಸತ್ರುರುಷನು ಕರ್ತ್ರ್ಯವಾ?ಿರ ಬೇಕು; ಆದರೆ ಸರ್ವಜ್ಞಂ ಎಂದಂ ಎಂತ ಟೇ ಕಿಸುವಡು ಉಚೆತ.
ಸತ್ತು ಹೋದರೆ ನಿನಗದೆತ್ನ್ಮಂದು ಮೋಕ್ಷ ವಯ್? ಸತ್ತು ಹೋಗದತಿಜೇವಿರಲು, ಮೋಕ್ಷದ
ಗೊತ್ತು ತಿಳಯೆಂದ ಸರ್ವಜ್ಞ. | 39 ||
ಪ. ಎನಗೆ ಅದು ಎತ್ತಣ ಅದು ನೋಕ್ಸ್ಸಂ ಅಯ್? ಸತ್ತು ಹೋಸದೆ ಅಕಿಜೇವೆಂ ಇರಲು (ಇರಲ). ಸೊತ್ತು 8೪! ಎಂದ. (ಸೊತ್ತು ಎಂತ ನಮ್ಮ ಪ್ರಶಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಗೊತ್ತ ಎಂಪಿರ ಬಹುದು, ಇದು 184ನೆಯ ಸೂತ್ರಕ್ಕೆ ಸರಿ.)
I
11. DEATH KNOWS NO REGARD ಜನರು ಬೇಕು ಬೇಡೆಂಬದನ್ನು ಮೃತ್ಯು ಬಗೆಯದು ರಸಳೆ ಅಂತಕನ ದೂತರಿಗೆ *ಿಂಚೆತ್ತು ದಯವಿಲ್ಲ.
ಚಿಂತೆಯನು ಬಿಟ್ಟು ಬರಿದನನು ನೆನೆ, ಮನವೆ! || ಪಲ್ಲವ ||
ದಿವ-ರಾತ್ರಿಯೆಂನದ್ಲೊ ವಿಷಯ-ಅಂಪಟನಾಗಿ,
DEATH KNOWS NO REGARD
ಸವಿಯೂಟಿಗಳನುಂಡು, ಬೆಮಿಸ ಜೇಡ! |
ಅವನ ಹೊಂದಿವನ ಕೊಂದರ್ಥವನು ಘಪ್ಸುವಡೆ
ಜವನ ದೂತರು ಬರುವ ಹೊತ್ತ ನೀನ್ ಅಜಬ್ಯ? || 40 | ಟೀ. ಫುಲ್ಸುವಡೆ= ಫುಬೀಸುವೊಡೆ, ಫುಲಂಿಸಲೊಡಂ, ಫುಲಿಸಲೊಡನೆ, ಸೂ. 246.
ಮೊಂನೆ ಮದಿವಾದೆನಯ್, ಕಜ ವದೊಂಜೆರಡೆಂಮೆ, ನಿಂನೆ ಕೊಂಡೆ ಪ್ಲೇತ್ರ, ಫಲವು ಬಹುದು, |
ಹೊಂನು ಹೆಣವುಂಟೆನಗೆ, ಸಾಯಲಾಜಕಿಮ ವಿನಲು, ಬೆಂನ ಬಿಡುವಳೆ ಮೃ ತ್ಯು? ವೆರ್ಥ-ಜೇವಾಶ್ಚ | 41 ||
ಪ. ಮದಿನೆ ಆಜಿನು ಅಯ್; WE ಟೀ. ಕೊಂಡೆೊಕೊಂದೆಂ (ಕೊಂಡೆನು), | ಸೂ. ಕ್ಲೇತ್ರನಕ್ಷೇತ್ರವಂ. ಫೆಲನು-ಫಲಂ. ಬಹುದು- ಬರದು. ಎನಲು ಎನೆ. ಮುತ್ತು ಎ೦ಬದು ಹ ಜು ಇರವು; ಆದರೆ ಕವಿತ್ಸದಲ್ಲಿ ಅದು ಒಬ ಎನ ಎಂತ ಹೇ ಯಿವದು ಉಂಟು. ಅಂತಕನೆಂತಲೂ ಮರಣಂ; ಈ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಮರಣವು ಒಬ್ಬ ರಾಜಪುರುಪ ನೆಂತ ಕವಿ ಭಾವಿಸಿ ಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.
ಹೊಸ ಮನೆಯ ಕಟ್ಟದೆನು, ಗೃ್ರಹಕಾಂತಿ ಮನೆಯೊಳಗೆ, ಬಸುಯಿ ಹೆಂಡತಿ, ಮಗನ ಮದುವೆ ನಾಳೆ, | ಹಸನಾಗಿಯದೆ ಬದುಕು, ಸಾಯಲಾಜಿಕಿನು ವಿನಲು, ಹುಸುರಿದಬ್ಯದೆ ಬಿಡರು ಯಮನವರು ಬೇಗ! ||42 ||
ಟೀ. ಹೆಂಡತಿ ಬಸುಅರಾಗಿದಿ. ಕುಸುರಿದೆಳಿಯಜಿ=ಕುಸುರಿ ತಜಿಯದೆ, ಸೂ. 167. | ಯಮನೆಂಬಲ್ಲಿ 41ನೆಯ ಶ್ಲೋಕದ ಟೀಕಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿದ ಕವಿತ್ಸ್ದ ರೀತಿ ತಿರಿಗಿ ಬಂತು. ಯ | | ಮನ ಅವರು (ಆಳುಗಳು) ಬೇಸ ಕುಸುರಿ -.,
ಪುತ್ರ ಹುಟ್ಟದ ದಿವಸ, ಹಾಲಿನೂಟಿದ ಹಳ್ಳ; ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಮಗನ ಉಪನಯನ ನಾಳೆ, | ಆಲ ಯಾಗಿದೆ ಬದುಕು, ಸಾಯಲಾಜಕಿನು ವಿನಲು,
ಮ್ಲ ತ್ಯ ಹೆಡತೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನಗುತಿರ್ಪಳಯ್ಯ! || 43 ||
WISE MEN, WISDOM, AND WISE WORDS
ಅಟ್ಭಡಿಗೆಯು ಲಿಲ್ಲ, ಇಪ್ಯ-ದರುಸನವಿಲ್ಲ,
ಕೊಟ್ಟ ಸಾಲವ ಹೇಳ್ ಹೊತ್ತನಣಾಯೆ. |
ಕ್ಟ್ಲೆ ತುಂಬಿದ ಮೇಲೆ ಚಣಮಾತ್ರವಿರಶಿಲ್ಲ. ಅಪ್ಯಜಿಕೊಳು ಸಿರಿದನಂ ಸ್ಮರಿಸುತಿರು, ಮನವೆ! . || 44 ||
| ಟೀ, ಸಾವು ಫೆಕ್ಸನೆ ಬರುವಡರಿಂದ ನೀ ಅಟ್ಟ ಅಡಿಗೆಯ ಉಣ್ಣದೆ, ಇಪ್ಟ-ದೆರುಸನ ಇ | ಲ್ಲಠೆ, ಕೊಟ್ಟ ಸೂಲವ ಕೇಳಲಿಕ್ಕೆ ಹೊತ್ತಂ ಅಜಕಿಯದೆ ಹೋಸ ಚೇಕು. |
ER
12. WISE MEN, WISDOM, AND WISE WORDS ಲೆ ಜ್ಞಾನಿಗಳೂ ಜ್ಞಾನವೂ ಜ್ಞಾನವಾಕ್ಕಗಳೂ ಶ್ರಿಪದಿ ಜ್ಞಾನವುಳ್ಳ ವನೊಡಲು ಭಾನುವಿನ ತೆಬನಿಹುದು; ಜ್ಞಾನವಿಲ್ಲದನ ಹಾಯವು ಹಾರ ಸ್ಫಾನದಿಂ ಕಡೆಯೆ, ಸರ್ವಜ್ಞ! || 45 ||
ಕ ಟೀ. ತೆಳನಿಹೆದು= ತೆಅಂ ಇಹುದು (ತೆಳವಾಗರುವೆದು); ಜಟ ಪ (ಮ | ರನಿರ್ದುದು): 106. ಇಲ್ಲದನ = ಇಲ್ಲದವನ... ಕಾಯವುಷ ಕಾಯಂ. ಸ್ಲೂಸದಂ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಆರಂಭದ ಒತ್ತಕ್ಕರದಿಂದೆ ಹಿಂದನ ಚರಣಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮಾತ್ರೆ ಹೆಚ್ಚಾ ಸು ತ್ರದೆ; ತಾನದಿಂ ಎಂ | ತಾಸಲಿ ಠಾಣಿದಿಂ ಎಂಶಾಸಲಿ ಮೂಲಪ್ರತಿಯಲ್ಲಿ ದ್ರಿರ ಬಹುದು. ಹಾಲೂರ ಸ್ಜುನದಿಂಡೆ ಕಡೆ ಯಾಗರುವದೆಂದರೆ ಅದಅತಂದೆ ಹೆಚ್ಚು ಕೆಟ್ಟದಾ'ಗರುವೆದು.
| ತುಜಾ ಕಬ್ರಿನೊಳು ಹೊಕ್ಕು, ಅಜಾವದೇ ತನಿರಸವ, ಹೊಲಬುಗಣ ಸೋಗೆಯಗಿವಂತೆ? ಜಾಣಿನಾ ಹುಲಿಹು ಬೇಲ್ಿಂದ ಸರ್ವಜ್ಞ. | 46 ||. ಅ. ಕುಣ ಕಬ್ಬಿನೊಳು (ಕಬ್ಬಿನೊಳೆ) ಹೊಕ್ಕು, ಹೊಜಸಣ ಸೋಗೆಯ ಅವನಂತೆ (ಆ ದರೆ) ಶನಿರಸವ ಅಜಕಿವದೇ? (ಅಜಯಲಸ್ವಿಲ್ಲ!) ಟೇ. ಜಾಣ (ಜ್ಞಾನ) ಮೇಲ್ಬಾಸರಲ್ಲಿರ
| ದು. ಒಂದು ಕಣಿಯೊಳಗೆ ಆಟಿವಾಗ ಅಗNಯಗಿದಂತೆ ಅದನ್ನು ಹುಡುಕಿ ಕೊಳ್ಳ ಬೇಕು ಎಂತಲೂ | ಹೇಲಿ ಬಹುದು.
ಕ
WISE MEN, WISDOM, AND WISE WORDS
ಮಾತಿನಾ ಜ್ಞಾನವೇ ತೂತಾದ ಮಡಿಕೆಯೇ. ಪಾತಕನ ಹೆಸರೆ ಮೂಯಿ ಲೋಕದೊಳಗೆ
ಯಾತಕ್ಕ್ಟು ಬೇಡ. ಸರ್ವಜ್ಞ! || 47 ||
ಟೀ. ಯಾತಕ್ಕೆ ಎ ಏತರ್ಕೆ, ಸೂ. 112; ಯಾತಕ್ಕು (ಯಾತಕ್ಕೂ) = ವತರ್ಕುಂ.
ಮಾತ ಬಲ್ಲಾತಂಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಮಾಣಿಕವು; ಮಾತುಗಳಬಾಯದಧಮರಿಗೆ ಮಾಣಿಕವು ತೂತು ಬಿದ್ದಂತೆ. ಸರ್ವಜ್ಞ! | 48 || ದ ಛಾ
ಟೀ. ಮತ್ತೊಂದು ಮಾಣಿಕಂ (ಸಿಕ್ಕಿದೆ೦ತು೦ಟು); ಅಧಮರಿಗೆ (ಇದ್ದ) ಮಾಣಿಕಂ. ಹೊಲಬನಬ್ಾಯದ ಮಾತು ತಲೆ ಬಾಗಿಯೆದ್ದಂತೆ; ಹೊಲಬಖ್ತು ಒಂದ ನುಡಿದರೆಯಾ ಮಾತು ಫಲಪಕ್ಟ್ದಂತೆ. ಸರ್ವಜ್ಞ! || 49 ||
ಟೀ. ಹೊಲಬಂ. ಅಅಕಿಯದ ಮಾತು (ಕೇಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಕೇಳುವನನ) ತಲೆ (ಆಲೈಸುವದ ಕ್ಟ್ಯೋಸ್ಟರ ಒಂದು ಕ್ರೈಣ ಮಾತ್ರ) ಬಾಗಿ (ಮತ್ತೆ, ಹರಟಿ ಬಡೆಯುವದಕ್ಕೆ ಇನ್ಕಾಲ್ಲೆಸುವದು ಯಾತಕ್ಕೆ? ಎಂತ, ಬೇಗ ತಿರಿಗಿ) ಎದ್ದಂತೆ ಆಸುವೆದು; ಅಥವಾ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದು ಕಾಳಿಬವೆದು ಪಕ್ಸ್ವಾದ ಹಣ್ಣೋ? ಕಾಯೋ? ನೋದೋಣೆಂತ, ತಲೆ ಬಾಳಿ, ಬಜಿದು ಕಾಯೆಂತ್ಯ ಬೇಗ ತಿ ರಿಗ ಎದ್ದಂತೆ ಆಗುವದು. ಉದ್ದುರುಟು ಮಾತಾಡಿಯಿದ್ದವನು ಹೋಗಾಡಿ ಯುದ್ಧ ಮರದ ತುದಿಯನೇಉ ಕಯ್ ತಪ್ಪಿ ಬಿದ್ದು ಸತ್ತಂತೆ. ಸರ್ವಜ್ಞ! || 50 || ಟೀ. ಉದ್ದವೂ ಉರುಟೂ ಆಡಂಥ ಮಾತು. ತೆಪ್ಪ ಸಾಧಿಸುವನಲ್ಲಿಪ್ಪವನೆ ಕಡುಹೆಡ್ಡ; ಸರ್ಪನುಲುಹಹೆಡೆಯ ನೆರಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ ಕಪ್ಪೆಯಂತಕ್ಕು. ಸರ್ವಜ್ಞ! WS ಯಾ ಟೀ. ಇಪ್ಪುವನೆಎರ್ಪವನೆ. ಕಪ್ಪೆಯ ಅಂತೆ ಅಕ್ಕು (ಅಕ್ಕುಂ). EE
COMPARISONS
13. COMPARISONS ಸಾಮತೆಗಳು ರಗಳೆ
ಅಹುದಾದರಹುದೆನ್ನಿಯಲ್ಲೂದರಲ್ಲೆನ್ಸಿ!
ಬಹು ಜನರು ನೆಜ್ ತಿ೪ಯೆ ನೇಲ್ ಮತ್ತಿದನು! || ಪಲ್ಲವ || ಟೀ. ಶಿಳಯಲಿಕ್ಕಾಗ ಇದನು ಮತ್ತೆ ಪೇಠ (ಪೇಿಂ, ಸೂ. 229)! ಎನ್ನಿ ಎನಿಂ; ಬಿ
ತನ್ಸಿಫ್ಟರ ಹೊಸಸನ್ನುಡೆದು, ಸೂ. 70.
ದೇವರಿಲ್ಲದ ದೇಸ್ ಭೂತ-ಗಣದ ನಿನೇಶ;
ಭಾವವಿಲ್ಲದ ಭಕುತಿಯದು ಕುಹಕ-ಯುಕುತಿ; |
ಹೇವವಿಲ್ಲದ ಹೆಣ್ಣು ಗಜುಗ ಜೆಳೆದಾ ಕೇಣ;
೧ € [೨೧] ಸೇವೆಯ ಯದ ದಿಯು ಕಲ್ಲಿನಾ ಕಣಿಯು. || 52 |]
ಧರ್ಮವಿಲ್ಲದ ಅರಸು ಮುಖದ ಕಾಲಿನ ಗೊರಸು; ನಿರ್ಮಳಲ್ಲದ ಮನಸು ತಾ ಹೊಟಜೆಹೊಲಸು; | ಕರ್ಮವಿಲ್ಲದ ಗಂಡು ಕರಿಯ ಬನ*ೆಯ ತುಂಡು; ಮೆರ್ಮವಿಲ್ಲದ ಮಾತು ಬಡೆಮೊಗೆಯ ತೂತು. 153
ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲದ ಬರಿಯು ಹೊಲಪಿತ ತೆಂಗಿನ ಕಾಯು; ಸೌಕ್ಸವಿಲ್ಲದ. ಊಟವದು ಕಾಳಕೂಟ; | ಒಸ್ಟ್ಲಿಲ್ಲ ದ ಊರು *ಶೊರಿೆತು ನಾರುವ ನೀರು;
ಸೊಕ್ಕಿ ನಡೆಯುವ ಭೃತ್ಯನವ ಕೂರಕೃೃತ್ಯ. | 54 |]
- ಭುತ್ಣುಂ ಅವ (ಅವಂ) ಕೂರಿ ಅಕ್ಸೃತ್ಸು (ಅಕ್ ತ್ಯಂ).
ಕಂಡು ಕರೆಯದ ನೆಂಟಿ ನೊನೆಯು ಕೆಟ್ಟಿಹ ಕಂಜ; ಉಂಡು ನಗೆದಿಹ ಮೋಲೆಯದುವೆ ಕಹಿ ಸೋರೆ; |
IMPROBABILITIES AND IMPOSSIBILITIES
ದಂಡಿಗಂಜುವ ಬಂಟಿನೊಡಕುಹರವಿಯ ಕಂಟಿ; ಗಂಡಗಂಜದ ನಾರಿಯವಳೆ ಹೆಮ್ಮಾರಿ. 185
ಪ. ಬಂಟಂ ಒಡಕು-ಹರವಿಯ. ಬೇ. ನಗೆದಿಕಾಣನಗೆದು ಇರುವ. ಅದುಷೆ-ಅದೇ.
ಬಿಟ್ಟು ಆಡುವ ಗೆಣೆಯು ಕಹುಲಿಕುತೊಗರಿನ ಮಿಣಿಯು; ಕೊಟ್ಟ ಹೇಯಿವ ದಾತನವ ಹೀನ-ಜಾತ. || 56 ||
CE)
14. IMPROBABILITIES AND IMPOSSIBILITIES ಆಗುವಂತೆ ಕಾಣದದೂ ಆಗ ಕೂಡದದೂ' ರಸಳೆ ಪಾಟ ಬಲ್ಲನೆ ಪರರ ಸುಖ-ದುಃಖದಿಂಗಿತವ? ಹೋಪಿ ಬಲ್ಲನೆ ದಾನ-ಧರ್ಮಗಳ ಗುಣವ? || ಪಲ್ಲವ |
ಶತ್ತೆ ಬಲ್ಲುದೆ ಹೊತ್ತ ಕಸ್ಮುರಿಯ ಪರಿಮಳವ? ಮೃತ್ಯು ಬಲ್ಲಳೆ ವೇಳ್ಳ್ ಹೊತ್ತೆಂಬುದ? | ತೊತ್ತು ಬಲ್ಲಳೆ ಮಾನವಭಿಮಾನವೆಂಬುದನು?
ಹೊತ್ತಿ ಬಲ್ಲುದೆ ಹಾಲು ಮಾಸೆಲೆಂಬುದನು? I 57 ||
|
ಟೀ. ಶಾನು ಹೊತ್ತ (ತಾನು ಹೊತ್ತು ಕೊಂಡು ಹೋಸುವ). ಬಲ್ಲನು ಬಲ್ಲಳು ಬ ಲ್ಲುಡು, ಬಲುದು ಎಂಬ ರೂಪ್ರಸಳಲ್ಲಿ ಬಲೆ' ಎಂಬ ಸುಣವೆಚನಕ್ಕೆ ಆಖ್ಯಾತವಿಭಕ್ತಿಸ್ಳು ಕೂ ಡಿದಂತಾ೦ಖಿತ್ಕು ಸೂ. 219.
ಹೇನು ಬಲ್ಲುದೆ ಮುಡಿದ ಹೊವಿನಾ ಪರಿಮಳವ?
ಶ್ಲಾನ ಬಲ್ಲುದೆ ರಾಗ-ಭೇದಂಗಳ?
ಮಾನು ಬಲ್ಲುದೆ ನೀರು ಚವುಳು ಸೋದೆಂಬುದನು? ಹೀನ ಬಲ್ಲನೆ ದಾನ-ಧರ್ಮಗಳ ಗುಣವ? | 58 1]
THE ADVENTURES OF KING NALA
ಹೇಡಿ ಬಲ್ಲನೆ ರಣದ ಸಾಹಸದ ಕೌರ್ಯವನು? ಸೋಡಗವು ಬಲ್ಲುದೇ ರತ್ನೆಬೆಲೆಯ? |
ಮೂಢ ಬಲ್ಲನೆ ಚ್ಞ್ಞಾನ-ದೃಢಭಕ್ಕಿಯೆಂಬುದನು?
ಹಾಡ ಕಬ ಬಲ್ಲದೇ ಮಾಣಿಕದ ಜೆಲೆಯ? || 59 |]
ಕೋಣ ಉಲ್ಲುದೆ ವೇದವನ್ನೋದಿ ಪಠಿಸಲಿಕ್?
ಗೋಣಿ ಒಲ್ಲುದೆಯೆತ್ಕಿನಾ ದುಃಖವ? |
ಪ್ರಾಣ ತೊಲಗಿದ ಹೆಣನು ಕ್ರ ಗೆಂಜಲು ಉಲುದೆ? ಸ್ಪೋಣಿಯೊಳು ಹುರುಡ ಬಲ್ಲನೆ ಹಗಲನಿರುಳ? || 60 |
ಟ್ರೀ. ವೇದವನ್ನು ಓಜ; ಹಂೆಸನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮೇದವನೋದಿ ಎಂತ ಬನಿಕ್ಸ್ವಿಲ್ಲದೆ ಉಂಟು. |
ಬದಿರ ಕೇಳುವನೆ, ಸಂಗೀತವನು ಪಾಡಿದರೆ? ಚದುರಮಾತುಗಳಾಡುವನೆ ಮೂಕನು? |
ಆಧಾರವಿಲ್ಲ ದವನಮೃತಾಂನ ಸವಿದಾನೆ? ಮಧುರ-ವಚನವ ನುಡಿವನೇ ದುಘ್ಚ-ಮನುಜ? || 61/
coo
15. THE ADVENTURES OF KING NALA ನಳರಾಯನ ಕಥಿ ಭಾಮಿನಿಪಟ್ಟದಿ ಯಾತಉಾಯಸವಿದು? ಜಗದ್-ವಿ ಖ್ಯಾತನೆಲ್ಲಾ ರಾಯರಲಿ ನಳ ನಾತಗಾದ ವಿಪತ್ತ ಬಲ್ಲಯ್? ಹೇಳ! ಪೂರ್ವದಲ್ಲೀ | ಆತ ದಾಯಾದ್ಯರಿಗೆ ಕಪಟ-
28 THE ADVENTURES OF KING NALA
ದ್ಯೂತದಲಿ ನಾಮ್ರಾಜ್ಯ-ಲಸ್ಸೆ ಆಯೆ ಸೋತು, ಸತಶಿ-ಸಹಿತಡೆವಿಗುಖ್ಯಾದನು, ಕೇಖಾ! ವಿಂದಾ. || 62 ||
ಪೆ. ಯಾತಣ (ಏತ) ಆಯಸ ಇದು? ಜಗದಔ-ನಿಖ್ಯಾತಂ ಎಲ್ಲಾ ರಾಯರಲಿ ನ ಳಂ; ಆತಗೆ ಆಡ ವಿಪತ್ತ. ಸತಿ-ಸಹಿತ ಅಡವಿ-ಸುಣಿ. ಟೀ. ಯಾತಣ ಎಂದೂ ರಾ ಯರಲಿ ಎಂದೂ ಆತಗೆ ಎಂದೂ ಆತ ಎಂದೂ ದಾಯಾದ್ಯರಿಗೆ ಎಂದೂ ದ್ಯೊತದಲಿ ಎಂದೊ ಆ | ದನು (ಆದಂ ಎಂಬದು ಛಂದಸ್ಸಿಗೆ ವಿರೋಧ) ಎಂದೂ ಎಂದೆ ಎಂದೂ ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಹಲಿಸನ್ನುಡ | ವಲ್ಲ. ಈ ಮೊದಲಾದ ರೂಪ್ರಸಳಿಂದ ಈ ಕನ್ನುಡದ ರಾಮಾಯಣಂ ರಚೆಸಲೂಗಿ ಬಹಳ ವರ್ಷ ಹೋಸಲಿಲ್ಲೆಂತ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿಯ ನಳನ ಕಥೆಯನ್ಯು ಜಾಬಾಲಿಮುನಿ ಎಂಬವನು ಅಡವಿಯಲ್ಲಿರುವ ರಾಮನಿಗೆ ಹೇಟುತ್ತಾನೆ. ರಾಯ ನಿನ್ನದು ಇದು ಯಾತಲ ಆಯಾಸ? ಎಂತ ಅವನ ಸೊದಲಿನ ಮಾತು. ಬಲ್ಲಯ್, ಸೂ. 219 (51ನೆಯ ಕ್ಲೋಕ ಟೀಕು ನೋಡು), ಎಂದ ಜಾಬಾಲಿ ಎಂದ. ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ (ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಯಂ) ಸೋತು (ಸೋಲ್ಬು, ಸೂ. 221) ಎಂಬ ಇಂಧ ಕರ್ಮ 14ನೆಯ ಕ್ಲೋಕದಲ್ಲೂ ಉಂಟು; ಧರೆಯಂ ಸೆಲ್ಲುಂ ಎಂದು.
ಬಿಸುಟನಯ್ ಬಲಾತ್ಡವಿಯೊಳಗಾ
ಯಸವ ಸ್ಥೆರಿಸಲಾಬಿದಾದನು ರಿಬಯ ಜೆಸೆಯಿಂದವನು ದಮಯಂತಿಯನು; ವಿಬನದಲೀ |
ನುಸುಳದನು; ಬಖೌ್ತೊಬ್ಬನೇ ಸಂ ದಿಬದ ಕರ್ಕೋಟಿಕನ ದೆಸೆಯಿಂ
ದಸುವ ನೀಗದೆ, ಸಾರಿದನು ಮತುಪರ್ನ-ಭೂಪತಿಯಾ. | 683 |
ಅ. ಬಜ್ಕ ಅವನು (ನಳಂ) ಅಶವಿಯೊಳೆ ಆಯಸವ ಸೈೈರಿಸಲಾಜಜೈೆ, ಆದನು ರಿಸಿಯ ದೆಸೆಂಖಂದ (ಅಂದರೆ ರಿಸಿಸಳಿದ್ದಲ್ಲಿಂದ) ದಮಯಂಶಿಯನು ಬಿಸುಟಂ, ಅಯ್. ಒಂದು ಪಾ | 'ಠಾಂತರವಿರುವದೇನಂದರೆಸ್ಲೆರಿಸಲಖ್ಯದಾ ಮಹಾ ಎಂತ; ಇದಲ್ಲಿ ದಾ ಮಹಾ ಎಂತ ಛಂದೋಬದ್ಧ, ಡೆ ಮಹಾ ಎಂತ ಆದೀತು; ಸ್ಟ್ಲ್ಸ ಸಲಿಬಿಲಿ ಬಿದ್ದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಆದ ಅನು ಆದ ನೇಳೆ. ಯತುಪರ್ಣನೆಂತ ಬರೆಯುವದು ನ ಅವನು ಅಯೋಧ್ಯೊಯ | ರಾಜನು.
ನಳನ ಮನೆಯವನೆಂದರಾತನ ಸಲಹಿ ಕೊಂಡಿರ್ದನು, ಕಣಣ ನೃಪ- ' ತಿಳಕ್ಕ ನಿಮ್ಮನ್ಹಾಯದ ಖತುಪರ್ನ-ಕ್ಲಿತೀಪಾಲಾ. |
THE ADVENTURES OF KING NALA
ಉಲ್ಕಲಾ ದಮಯಂತಿ ಭಾರಿಯ ಬಂಲಿಕೆಯನನುಭವಿಬ, ತಂದೆಯ ನಿಳಯವನು ಸಾರಿದಳು. ಹೀತಾ-ರಮಣ, ಹೇಳ್! ವಿಂದಾ. || 64 |
ಪ. (ಜನರು ಆತಂ) ನಳನ ಮನೆಯವನು ಎಂದರೆ (ಎಂದ ಮೇಲೆ) ಆತನ (ಎ ಆತ ನಂ). ಟೀ. ಕೊಂಡು ಇರ್ದನೆಂಬದಕ್ಕೆ ಶ್ಲ ಶೀಪಾಲ ಎಂಬದು ಕರ್ತ; ಹೀಗೆ ಕ್ರಿಯೆಯ ನು ಹಿಂದೆ ಕರ್ತ್ಟೃವನ್ಯು ಮುಂದೆ ಇಡುವದು ಕವಿತ್ಸ್ದಲ್ಲಿ ಜೋಪವಲ್ಲ; ಜೇಯೆ ವಿಷಯದಲ್ಲೂ ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಅನ್ಸ್ಯವನ್ಮು ಪದ್ಧುದಲ್ಲಿ ತನ್ಪಿಸುವದುಂಟು; 68ನೆಯ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಕರ್ಮವು ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೇಲೆ ಬಂದದು ಕಾಣುತ್ತದಲ್ಲಪೇ? ದಮಯಂತಿಯ ತಂದೆ ವಿದರ್ಭದ ಭೀಮರಾ ಜನೆನುತ್ತಾರೆ; ಭೀಪ್ಮಕನೆಂತಲೂ ಹೇಯುತ್ತಾರೆ. ಅಳಯನನು ಕಾಣದೆ ವಿದರ್ಭನು, ತೊ೦ಲಿಚೆದನನುಚರರ ನಾನಾ ಹಯಿವದಲಿ, ಘು ನಗರಂಗಳಲಿ ನಗ-ಕುಲದಾ | ಉಲಾಗಳಲಿ. ಬರಕವರು ಕಾಣದೆ, ಹೊಲ ಸಾರ್ದರು. ಭೀಪ್ಪಕನು ಮಗ ಉಲಿವ ಕಾಣದೆ ಕಂಡನೊಂದನುಮಾನ-ಸಾಧನವಾ. || 65 ||
ಟೀ. ವಿದರ್ಧನುಷ ಭೀಮರಾಜನು. ಒಂದು ಅನುಮಾನ-ಸೂಧನವ ಕಂಡನು. ಬಟು ಕ ಅವರು ಎಂದಲ್ಲಿ ಅವರು ಎಂಬ ರೂಪು ಛಂದಸ್ಸಿಗೆ ಬೇಕಾದ್ದ9ಿಂದೆ ಕೂ ಶಾನು ಹೊಸಸನ ಡಡವನೆಂತ ಕಿರಿ ಗಿ ತೋಯುತ್ರದೆ; ಅವರ ಎಂತ ಹಟಿಕಿರೂಪ್ಯ ಸೂ, 97. ಸೂರ್ದರಿ ಎಂತಲೂ ಸಾರ್ದರು ಎಂತಲೂ ಛಂದಸ್ಸಿಗೆ ಸರಿ.
ಜಿಬದನು ಸುದ್ದಿಯನು ನೃಪ ಇನೂ
ಸೃ ಭುಜರ ನಗರಂಗಳಲಿ, ನಿಪಧನ ನಿಜದ ವನಿತೆಗೆ ಪುನನಸೋಯಂವರನೆಂದು, ಚರರಿಂದಾ. |
ನಿಜವಜ್ಯದಬ್ಯಾಕೆಯಲಿ ಭೂ
ಭುಜರು ಬರುತಿರ್ದರು, ಕಣಾ ಹೇಳ್ ಅಜ-ಕುಮಾರ-ಕುಮಾರ, ಬಲಶಾ ಕುಂಡಿನೀಪುರಳೇ. || 66
30 THE ADVENTURES OF KING NALA
ಪ. ನಿಜವ ಅಜ್ಯಡೆ ಅಬಿಯಾಕೆಯಲಿ: ಅ. ನೃಪ (ನ್ಭಪಂ) ಭೂಭುಜರ ನಸ ರಂಸಳಲಿ, ನಿಪಧನ , , , . ಎಂದು, ಸುದ್ದಿಯನು (ಸುದ್ಧಿಯಂ ಎಂತ ಛಂದೋಜೋಪ) ಚರರಿಂ ದ ಸ್ಫೃಜೆಸಿದನು. ಬಲ್ಕ ಭೂಭುಜರು (ಈ ರೂಪು ಛಂದಸ್ಸಿಗೆ ಬೇಕು) ನಿಜ .... ಆಕುಂ ಡಿನೀಪುರಕೆ (ಇದು ವಿದರ್ಭದ ರಾಜಧಾನಿ) ಬರುತ ಇರ್ದರು. ಅಜ ಅಂದರೆ ರಘುವಿನ ಕು ಮಾರನೂ ದಶರಥನ ಏಿತನೂ; ದಶರಥನ ಕುಮಾರನು ರಾಮನು.
ಸೋಳಿತ್ತೇ ಕ್ಡುನಿಂದ್ಯೆ ಪುಣ್ಯ ಕ್ಲೋತರಿಗೆ? ನಳ-ಭೂಪನೀ ನರ-
ಲೋಸದೊಳಗುತ್ತಮನೆಲಾ, ತತ್-ಪತ್ಲಿ ಕೀರ್ತ್ಯರಿಗೂ |
ನಾಕು ಮಡಿ ಮಿಗಿಲೆಂಬ ನಾಡಿ
ಹಾಕ ಬುಳಬಿತೆ? ವಿಂದು, ನಿಮ್ಮಿ ಸ್ದಾ ತಣ ಸುಯ್ದನು, ಚೆಂತೆಯೊಳ್ಳೆ ಮುಮಿೀ. || 67 ||
ಟೀ. ಕ್ಸ್ ನಕು-ಹುಲದ ಅವನಿಪನು ಅಂದರೆ ಹುಕುಪರ್ಣನು; ಅವನು ರಾಮನ 'ವಂಶದವನಂತೆ. ಪ್ರಳ್ಳೂಕ್ಸೋಕರಿಗೆ ಕಡುನಿಂದ್ಡೇ ಸೋಕೆಶೇ? ಅಂದರೆ ಅವರು ನಳನನ್ನೂ ಅವೆ ನ ಪಶ್ಚಿಯನ್ನೂ ಹೊಸಬಿಿದ್ದು ಸುಳ್ಳಾಯಿತೇ? ಬಳಸಿಕೆಯೆಂದು ಎಂತ ಸಂಧಿ ಮಾಡ ಬಾರದ್ದು ಸೂ. 56. ತತಿ-ಪಪ್ಲಿ ಎ ಅವನ ಪಪ್ಚಿ.
ಅಟಿದನಿದನಾಂ ನೋಡ ಬೇಣೆಂ
ದರಸನುತ್ಮಮ-ವಾಜೆ ಹೂಡಲಿ
ವರ-ವರೂಥಸ್ಟೈನಲು, ತಂದನು ಸೂತನುರು-ಹಯವಾ. |
ಅರಸ, ಹೇಳ್ ಅಯ್! ನಳ-ಮಹೀಪತಿ
ತುರಗವಿದು ನಾಳನಲಿ ಕುಂಡಿನಿ
ಪುರಿಗೆ ಪರಿಗತವಾಗದೆನೆ, ಹುತುಪರ್ಣನಿಂತೆಂದಾ || 68 ||
ಪ. ಅಜಿದಂ ಇದಂ ಆಂ. ಟೀ. (ಹಯತುಪರ್ಣನೆಂಬ) ಅರಸಂ, ಅಜಕಿದಂ ಇದಂ (ಅಂದರೆ ಪುನಃ ಸ್ಸ್ಯಂವರ ಆಸುವಡೆಂತ ಸುದ್ದಿಯ ಮೇಲೆ ತಿಳಿದ ಇದನ್ನು) ಆಂ (ನಾನು) ನೋಡ ಬೇಕೆಂದು, ಉತ್ತಮ.
THE ADVENTURES OF KING NALA
ನಳನು ಬಲ್ಲ ವನಶ್ಚು-ಹೃದಯವ ನಿಳೆಯೊಳೆಂದು, ಸಮಸ್ಮರಾ ನೃಪ- ತಿಳಕನನು ಕೊಂಡಾಡುವರು; ನೀನ್ ಅಶ್ಚು-ಲಕ್ಸ್ ಇದಾ |
ಹೊಲಬ ಬಲ ಯ್? ಬಲೆ ನೆನೆ, ಈ ೧೧ (ep)
| ಉ್ಲಳಿಗೆ ಸೊಗಸುಪಕರಿಸುವಶ್ತಾ
ವಳಯ ತಂದನು; ಹೂಡಿದನು ಹೊಂದೇರಿನಲಿ ಹಯವಾ. || 69 |
ಪ. ಬಲ್ಲವೆಂ ಅಕ್ಸ್-ಹುದೆಯವಂ ಇಳೆಯೊಳೆ' ಎಂಡು ಸಮಸ್ತರ ಆ. ಸೊಗಸು ಉ ಪಕರಿಸುವ ಅಕ್ಸ್-ಆವಳಿಯ, ಬೇ. ಬಲ್ಲಯ್ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಹುತುಪರ್ಣನೆಂದದು ಶೀರಿತು, ಬಲಕ ನಳನು ಕರ್ತ. ಐಿಬ್ದನು ನೃಪನಾ ರಥವನು
೨ ಹ
ಭ್ರೇಯ್ ನಳನಬ್ಬರಿಸೆ, ಕಣ್ಣೆವೆ ಜಾಜ್ ಜಾಲಬ್ದವಕ್ತು-ಚೆಯ ಪವಮಾನ-ಮೇಗದಲ್ಲೀ. | ' ತೊಟಾ ಬಿದ್ದು ದು ಮಕುಟಿ, ತಡೆ, ಹಯ ಹೇಟಾದಂತಿರೆ ಪಥವನೆನೆ; ನಳ ನೂಯಿ ಯೋಜನ ಮುಂತೆತೆನಲಬ್ಬರಿಸಿದನು ಹಯವಾ. || 70 | ಅ. ನೃಪಂ ಆ ರಥವೆಂ ಏಲಿದನು; ಉಬ್ಬ್ಛೇಖ, (ಯತುಸರ್ಣನು) ತಡೆ! (ಯಾಕಂ | ದರೆ) ಹಯಂ ಪಥವಂ ಏಜಂದಂತೆ ಇರೆ ಮಕುಟ ತೂಜಂ ಬಿದ್ದುದು ಎನೆ. ಟೀ. ಕಣ್ಣ ಎಪಿ
| ಜಾಯೆ (ಜಾಖುವೆಂತೆ) ಅಕ್ಸಿ-ಚಯ (-ಚಯಂ) ಜಾಜರಿದವು (ಸೂ. 187). ನಳನು, (ರಥವು ಮ ಕುಟ ಬಿದ್ದಲ್ಲಿಂದ) .... ಮುಂಚೆತು ಎನಲೆ (ಮತ್ತೂ) ಅಬ್ಬರಿಸಿದನು.
ಇವನು ತಾ ನಳನಲ್ಲೆಲೇ? ಎಂ ದವನಿಪತಿಯನುಮಾನ-ಮುಖದಿಂ
ದಿವನಜ*ಯಲು ಬೇಕೆನುತ, ಧುಮ್ಚಿಶ್ತಿದನು ಧರೆಗೇ. | ಹೆವಣನದನಬ್ದೀತ, ಕಡಿಯಾ
32 THE ADVENTURES OF KING NALA
ಣವನು ಸೆಳೆದಿಳೆಗಿಲಿದುದೇನ್, ಐ? ಅವನಿಗವತರಿಓದ ಕಥಾಂತರವೇನು? ಹೇಲ೨್! ವಿಂದಾ. || 71 ||
ಹೆ ಎಂದು ಅಪನಿಪಶಿ ಅನುಮಾನ-ಮುಖಬಂದ್ಯ ಅವನಂ ಅಜಳಿಯಲು ಚೇಕು ಎನು | ತ್ಕ ಧರೆಗೆ ಧುಮ್ಮಿಕ್ಕಿದನು. (ಬಬ್ಕ) ಈತ (ಈತಂ ಅಂದರೆ ನಳಂ ಯತುಪರ್ಣನ) ಹವ ೫೦ ಅದ೦ ಅದು, ಕಡಿಯಾಣವನು ಸೆಳೆದು, (ಅವನಿಗೆ ನೀನು) ಇಳಿಗೆ ,,.. ಎಂದ (ಎ೦ದಂ). ಎಲೇ ಎಂಬದಣ ಮೇಲೆಯೂ ಐ ಎಂಬದಣ ಮೇಲೆಯೂ ಯಕಾರ ಹುಟ್ಟ ತಕ್ಕ ದೆಲ್ಲಿ, ಸೂ. 56.
ನಲನು ನೀನ್, ಅಹುದೆನಲು, ಕಳ
ಜಲದ ರುಾಡಿಯಲಬ್ಬಿ, ತುರಗಾ
ವಲಿಯ ಹೈದಯವನಲಯ್ದನಾತನಿನೆಕ್ಸ-ಹೃದಯವನೂ |
ನಲ ತೆದೀಯ-ನೃಪಾಲನಿಂದಯ್
ದೊಲವು ಮಿಗೆ, ರಥವೇರಿ, ಭೂಮಿಪ-
ತಿಲಕರಿಬ್ಬರು ಸಾರಿದರು ಭೀಪ್ಭುಶನ ಪಟ್ಟ್ರಣವಾ. |
ಬಿ
ಪ. ರೂಾಡಿಯಲಿ ಅಪ್ರಿ, ತುರಸ-ಆವಲಿಯ ಹೃದಯವಂ ಅಜ್ದಂ ಆತನಿಂ. ಅಕ್ಷ- ಹೃದಯವನು (ಹ್ರುಡೆಯವೆಂ; ಆದರೆ ಘೊ ರೂಪು ಛಂದಸ್ಸಿಗೆ ಆಗದು) ನಲ (ನೆಲಂ) ತದೀಯ- ನ್ರುಪಾಲನಿಂದೆ ಅಳದು, (ಬಲ್ಕ್) ಒಲವು. ಟೀ. ನಲನು (ನಳಂ ಎಂಬದು ಪ್ರಾಸಿಸೂ, ಸೂ. 5; 16; ಛಂದಸ್ಸಿ[ಗೂ ವಿರುದ್ಧ) ಎಂಬದನು ಹಿಡಿದು ಆತನಿಂ ಎಂಬದಜ ವರೆಗೆ ಹುತುಪ ೧೯ನೇ ಕರ್ತ್ರ. ಆ ಮೇಲೆ ಅಜಂದು ಎಂಬದಳ ವರೆಗೆ ನಲ (ನಲಂ) ಕರ್ತು. ಛಂದಸ್ಸಿ ಗೋಸ್ಕರ ಬಂದ ಎನಲು ಎನಲೆ. ಬಂದ ನೃಪರೊಳಗೀತನೇ ನಳ ನೆಂದಯ್ದು, ಭೀಪ್ಮಶನು ತನ್ನಯ ನಂದನೆಯನೊಲಿದಿತ್ಶನಯ್ ಬಲ್ಕಾ ಮಹೀಪತಿಗೇ. | ಬಂದ ಭೂಪರು ಹೆರಿದರೀತನ ತಂದು ನಿಲಿಬದನಖಿಳ-ಸಂಪದ ದಿಂದ ನೈಪಥ-ನಗರಿಯಲಿ. ನರನಾಥ, ಕೇಳ್! ವಿಂದಾ. || 781
BHIMA OF THE WOLF-BELLY AND THE GLUTTONOUS GIANT BAKA 33
ಟೀ. ತನ್ನುಯ-= ತನ್ನುಯೆ, ಸೂ. 88, ಒಲಿದು-ಒಲ್ಲು. ಹರಿದರೆ. (ಭೀಷ್ಮಕೆಂ) ಈ ತನ (ಈತನಂ) ಅಖಿಳ-ಸಂಪದದಿಂದ ನೈ ಪಧ-ನಸರಿಯಲಿ ನಿಲಿಸಿದಂ. ಜನಪನಾ ದಾಯಿಗನ ಮಮುಜೂ `ಜೆನಲಿ ಗೆಲ್ಲನು ಧರೆಯನಾಳ್ಪನು, ಜನಪರಠಿ ಮಿಗಿಲೆನಿಒ, ರಾಜ್ಯವ, ಹೇಳು, ಪೂರ್ವದಲೀ. | 74 ಅ. ಧರೆಯಂ ಸೆಲ್ಲನು; ಜನಪರಲಿ ಮುಗಿಲೆನಿಸಿ ರಾಜ್ಯವ ಅಳ್ಜನು ಪೂರ್ವದಲಿ, ಕೇಳೆ.
ಟೀ. ಧರೆಯಂ ಗೆಲ್ಲನು ಎ೦ಬದಕ್ಕೆ 62ನೆಯ ಶ್ಲೋಕದ ಪ ಸೋತು ಎಂಬದನ್ಕು ಸರಿ ನೋಡು.
16, BHIMA OF THE WOLF-BELLY AND THE GLUTTONOUS GIANT BAKA
ವೃಕೋದರನಾದ ಭೀಮನೂ ತಿನಾಳಿಯಾದ ಬಕನೂ
ಭಾಮಿನಿಪಟ್ರದಿ
ಪರಿಪರಿಯ ಬಹು-ಭಕ್ಷ ಪಾಕದ, ಪರಿಮಳದ ಕಾಶಾದಿಗಳ ಬ
ಗ್ಲರಣೆಗಳ್ ಸೌರಭತೆ ತಿಳದುದು ನಿದ್ರೆ ಪವನಜನಾ. |
ತರಣಿ ಸುಖ್ದನು ಪೂರ್ವ-ಕೈಲದ
ಶಿರದ ಬಾಯಲಿ. ಭೀಮ ಕುಂತಿಯ
ಕರೆದು, ಕಳುಹಿದನಾ ವಿರಿರನ ಗೃಹಕ್ಕೆ ವಹಿಲದಲೀ. || 75 | [ಕುಂತಿಯೂ ಭೀಮು (ಮೈಕೋದರ) ಮೊದಲಾದ ಅವಳ ಮಕ್ಕಳೂ ದುರ್ಯೋಧನನ ಹಗೆಗೆ
ತಪ್ಪಿಸಿ ಕೊಳ್ಳುವದಕ್ಟೋಸ್ಕರ ಓಡಿ, ಶಿರುಕರ ತೆರೆ ಹಾಕಿ ಕೊಂಡು, ಎಕಚಕ್ರೆ ಎಂಬ ಪಟ್ಟದಲ್ಲಿರು
ವಾಸ ಅದಜ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಬಕ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷ್ಟಸನಿದ್ದು, ಆ ಪಟ್ಟದವರು ತನಗೆ ದಿನಾಲು ತೆಜತೆಅನ
ಬಹಳ ಅನ್ನುವನ್ಯು ಒಬ್ಬನಿ೦ದ ಕಳುಹಿಸಿ ಕೊಡ ಬೇಕೆಂತ ಬಲಾತ್ಕಾರ ಮಾಡಿ, ಅನೃವನ್ಮುಂಡೆ
ಮೇಲೆ ತೆಕ್ಕೊಂಡು ಬಂದವನನ್ಯು ಸಹ ತಿಂದು ಬಿಡುಪ್ತಿರಲು, ಒಮ್ಮೆ ಅನ್ನುವನ್ಮು ತೆಕ್ಕೊಂಡು ಹೋಸುವಡಕ್ಕೆ (ಮಸನ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ) ಒಬ್ಬ ಬಡ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಸರ್ತಿ ಬಂತು. ಇವನಿಗೆ ಬಹು
5
34 BHIMA OF THE WOLF-BELLY AND THE GLUTTONOUS GIANT BAKA
ದುೂಖವಿರಲೂಗ ಭೀಮನು, ಅನ್ನುವೆನ್ಯು ನಾನು ತೆಕ್ಟೊಂಡು ಹೋಸುತ್ತೆ ೇನೆಂತ, ಪ್ರಾತಃಕಾಲದಲ್ಲಿ ತನ್ನು ಶಾ೦ಖಯನ್ಕು ಆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಮನೆಗೆ ಕಳುಹಿದನುು ಅಂದಾದದು ಈ ಕಡೆಯ ಕ್ಲೋಕ ಸಳಲ್ಲಿ ಹೇಟಿ ಅಜಿ ಅ. ಪವನಜನ ನಿದ್ರೆ ಶಿಳಿದುದು. ಆ ವಿನಿರನ ಸ್ಫಹಕ್ಕೆ ವಹಿಲವಲಿ |
ಕಳುಹಿದಂ. ಟೀ ಕಾಕಾಂಸಳ ಒಗ್ಗಿ ರಣೆಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಧಿಸೋಸ್ಟರ ಬಿಂದು ಹಾಕುವದು |
ಸಹಹವಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಹಾಕಲಿಲ್ಲ; ಶಾಕಾವಿಸಳೊಗ್ಗ ರಣಿಸಳೆಂದರೆ ಚೆಲೋದು. ತರಣಿ ಒಬ್ಬ ಪುರು | ಪನೆಂತ ಭಾವಿಸುವದು ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ರೂಢಿ.
ಏನಿ? ಬಂದಿರಿ, ತಾಯೆ? ಚಾಪಳ
ವೇನೆನಲು; ತೆಗೆ! ಹೂಡು ಬಂಡಿಯ
ನೇನು ಜಂಜಡ ಜೇಡ! ಭಕ್ಷ್ಯವ ಹಿಡಿಸು ಕುನಿಕಿಲಶೀ! |
ಬಾನುವುದಿವಿದನೆನಲು; ಘನ-ಸುಂ
ಮಾನದಲಿ ಸಾಧನ-ಸಮಗ್ರವ
ಸೂನು-ಸಹಿತಡ-ದನು, ಭಾರಿಯ ಬಂಡಿ ಜವ ಜಡಿಯೇ. ||76 || ಟೀ. ಏನಿವಎಏನಿರಿ; ಹೊಸಸನ್ನುಡದ ಈ ರೂಪು ಮಾನಾಭಿಪ್ರಾಯದ್ದು. ಚಾಪಳನೇ
ನ? (ಅಂದರೆ ಹೊತ್ಸಲಿ ಬಂದಿರಿ; ನಿಮ್ಮ ಮತ್ತು ಭೀಮನ ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಚಾಪಳವಾ೦ಖತೋ? |
ಏನು? ಎಂತ ಆ ವಿಪ್ರನು) ಎನಲು (ಎನೆ); (ಕುಂಶಿ) ತೆಗೆ! ಏನು - ಏನುಂ, ಏನೂ. ಸೂನು- ಸಹಿತ ಇ ಸೂನು ಸಹಿತವಾಗಿ. ಹವಾ ಜವನಾಗಿ. ಜಡಿಯಿ ಇ ಜಡಿಯುವೆಂತೆ.
ನಳನಳಪ ಬಹು-ವಿಧದ ಭಸ್ಟ್ಯಾ
ವಳಯ ಹೆಡೆಗೆಗಳೋರಣಿಬ ಮಂ
ಡೆಳಬ ಹೂಡಿದ ಹಾಲುತುಪ್ಪದ ಹಲವು ಹರವಿಗಳಾ, |
ಬಳಬ ಮುಚ್ಚೆ ದ ವಿವಿಧ-ಕಾಕಾ
ವಳಯ, ಜೋನದ ಬಿಗಿದ ಶುನಿಕಿಲ,
ಕಳವೆಯಸ್ಥೆಯ ಕೂಬಿ ರಾಜಿಯ ಬಂಡಿ ಹೋಡಿಬತೂ. 177]
ಟೀ. ಹೆಡೆಸೆಸಳ್ಕ ಓರಣಿಸಿ. ಹೆಜೆಗೆಗಳ ಎಂದೂ ಹರವಿಸಳ ಎಂದೂ ಶಾಕಾವಳಿಯ ಎ೦ದೂ ರಾಸಿಯ ಎಂದೂ ಎಂಬ ಪಪ್ಪಿಸಳು ಬಂಡಿ ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸುತ್ತವೆ. .
BHIMA OF THE WOLF-BELLY AND THE GLUTTONOUS GIANT BAKA 35
ಮರಳ ಬಂದಳು ಈುಂತಿ. ಭೀಮನ
ಕರೆದಳೇವಿಕ, ಅಯ್, ಪಾರಣೆಗೆ! ಹಾ
| ತರಿಸದಿರು! ಖಳನೊಡನೆ ಸದೆವುದು, ಸೆತ್ಸುದನುವಬ್ದೂ! | ಬಲವ ಬಲದೇ ಬೀಯ ಮಾಡದಿ
' ರುರವಣೆಯನಜಾದಾನುವದು! ಸಂ
ಹರಿಸು ದೈತ್ಯನನೆಂದು, ತಾಯ್ ಹೆರಬಿದಳು ನಂದನನಾ. | 78 ||
ಟೀ. ಕಠಿದಳೆ. ಎಲ್. (ನೀನು ನಿನ್ನು) ಸತ್ಪಿಡ ಅನುವ ಅಂದು ಖಳನೊಡನೆ (ಇದ್ದು , ಅವನಂ) ಸಜಿವುದು (ಅಥವಾ ಖಳನ- ಖಳನಂ, ಅಂದರೆ ಒಡನೆ ಖಳನಂ ಸದೆವುದು). ಬಜ | ಠೇ ಬೀಯ ಬಜವ ಮಾಡದಿರು! ಉರವಣೆಯಂ ಅಜಂದು ಅನುವದು! ಸಜಿವುದು ಎಂದೂ ಆ ನುವಡೆಂದೂ ವಿಣರೂಪಂಸಳು.
ಹೆರುಪ ಮಿಗೆ, ಹರಿತಂದು, ಬಂಡಿಯ
ಶಿರದ ಹಲಿಗೆಯನಡರಿದನು; ಬಲು
ಹುರಿಯ ಹೆಗ್ಗವ ಹಿಡಿದು, ಜಡಿದನು ಹೂಡಿದೆತ್ತುಗಳಾ. ||79 |
ಪೌರಹನವೆಯ್ಮರಲು, ಬಂಡಿಯ | ನೂರ ಹೊಟಿವಂಡಿಬದನೆಲ್ಲರು ದೂರದಲ್ಲಿರಿ! ಸಾಯ್ದೂವನೆ ತಾ? ಸಾಕು ದೈತ್ಯನಶೀ! ' ಸಾರಿ ನೀವೆಂದೆನುತ, ಹೊಡಿದ | ಹೋರಿಗಳ ಹೊಯ್ದ ಬ್ಬರಿಸ, ರಣ ಧೀರ-ಮಾರುತಿ ಮಿಹ್ಟು, ಹರಿಸದನಸುರನಿದ್ದೆಡೆಗೇ. | 80 |]
ಪ. ಹೊಲವಂಡಿಸಿದನು. ಎಲ್ಲರು. ಸಾರಿ ನೀವು! ಹೊಯ್ದು, ಅಬ್ಬರಿಸಿ. ಟೀ. ಇರಿವ ಇರಿ. ಸೌಯ್ಸ್ವೆನೆ ಠಾ-(ಛೀಮನಾದ) ಶಾನು ಸೌಯುವವನೇ? (ತಾನು ಸಾಯುವವನಲ್ಲ!)
ವಡೆಯಲೇ ಭಸ್ಸ್ಸ್ಯಾದಿಗಳ ಬಂ ಹೆಡೆಗೆಯುಲಖಾದವು; ಸೋಖೊಳರ್ಧವ
36 ೫11114 OF THE WOLF-BELLY AND THE GLUTTONOUS GIANT BAKA
| ಹೊಡೆದು ಸುರಿದನು ಹಾಲುತುಪ್ಪದ ಹರವಿಯೋಜೆಯೀ; | ಹುಡಿದು ಪಕ ಸ್ವ್ಲೆನೀರನೊಯ್ಯನೆ
ನಡಿಬ ತಂದನು. ಕಂಡು ತಾ
ನುಡಿದನೆಲವೋ, ಕುನ್ನಿ! ತೊದೆ ತಿನ್ನು! ಬಾರೆನುತಾ. | 81 |
(ಭೀಮನೆಂಬ ವೈಕೋದರನು, ಅಂದರೆ ನುಂಸುವ ತೋಳದ ಹೊಟೆ ಸ್ರಿಯವೆನು, ತನ್ನು ಪಾರ ಣೆಯೆಂತ್ಕ ಶಾ ತೆಕ್ಟೊ ೦ಡು ಹೋಸುವ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪಾಲನ್ಯು ಆ ನುಂಗ ಬಿಟ್ಟ ನು). ಪ. ಪಕ್ಕಲೆನೀರನು ಕುಡಿದು ) ಬಿಯ್ಯಾನೆ (ಬಂಡಿಯನ್ನು). ಬಾರಿ 'ಎಂಬದಕ್ಕೆ i | ಯ ಸೂತ್ರದ ಪ್ರಯೋಗದ ಅಂತ ನೋಡು.
ಕಂಡು ಖಳ್ಳೆ ಜೆಜಗಾದರನಿವನು ಧಂಡತನವಚ ರಿಯೆಲಾ! . ದ pe
ಬಂಡಿ ತುಂಬಿದ ಕೂಲಿನಿವನಿಂ
ದುಂಡು, ಬದುಕಲಿಯೂರ ಪಾರ್ವರ
ಹಿಂಡುವೆನುವಿವಸಹಿತೆನುತ, ಹಲು ಮೊಲ್ದನಮರಾರೀ. | 82 | ಪ. ಜೆಣಗಾಡನು. ಇವನ ಉದ್ದಂಡತನ ಅಚ್ಚರಿ (ಅಜ್ಞ ರಿಯಾಗಿದೆ), ಎ ಎಲಾ! ಕೂಲಿಂ
ಇವಂ ಇಂದು ಉಂಡು, ಬದುಕಲಿ! 118 ಚಾರ ತ ಹಿಂಶುಷೆನು, ಇವ-ಸಹಿತ ಎನುತ.
ಟೀ. ಹಿಂಡುಪೆನುವಿವಸಹಿತ ಎಂಬದು ಒಳ್ಳೆ ತೆಅನಲ್ಲದ ಹೊಸಸನ್ನುಡ. ಹಿಂಶುಪೆನಿವಸಹಿತ
| ಎಂತ ಹಾಗೂ ಇರ ತಕ್ಕದು; ಐಂ ಎಂಶಾಸಲಿ ಎನು ಎಂಶಾಸಲಿ ಇರುವಲ್ಲಿ ಸಂಧಿಗೆ ವಕಾರ
ಹುಟ್ಟುವದು ಚೆಲೋದಲ್ಲ; ಅದಲ್ಲದೆ ಇವೆಸಹಿತ (ಅಂದರೆ ಇವನು ಸಹಿತವಾ'ಗ) ಎಂಬದು ಒಂ ಡು ಶೆಐದ ಅರಿಸಮಾಸ.
ಮತ್ತೆ ಕೇಪಾಂನದಲಿ ತೋಯಿತ,
ತುತ್ಕ್ತುಗಳ ತೂಗುತ್ತ, ಮಾರುತಿ
ಮೆತ್ತಿ ಕೊಂಡನು ಬಾಯೊಳವನನು ಜೆರಲಲೇಡಿಸುತಾ. | ಅತ,ಲೆನ್ಷಯ ಹಬವು ಹೆಚ್ಚಿದೆ;
211114 OF THE WOLF-BELLY AND THE GLUTTONOUS GIANT BAKA 37
ತುತ್ತು ಹೊಗದೊಳಗಿವನ ತೊಡಗಲ ದೆತ್ತಲಕಟಾ, ವಿಧಿಯೆನುತ, ಮುಖಾದೆದ್ದನಮರಾರೀ. || 83 || |
ಪ. ಕೇಪ-ಅನ್ನುದಲಿ. ಬಾಯೊಳೆ, ಅವನನು (ಅವನಂ) ಬೆರಲಲಿ. ಹೆಚ್ಚೆ ಇದೆ (ಇದೆ ಎ೦ಬದು ಹೊಸಗನ್ನುಡ). ಹೊಸದು ಒಳಗೆ; ಇವನ (ಇವನಂ) ತೊಡ ೮5 ಅದು ಎತ್ತಲಿ? ಅಕಟಾ ಎಂ! ಓೇ. ತುತ್ತು (ನನ್ನು ಬಾಯೊಳಗೆ) ಹೊಸದು (ಎಲ್ಲಾ ಅವನದಖಯೊಳಸೆ ಹೊಸುತ್ತದೆ). ಎನ್ನುಯ=ವಎನ್ನುಯಿ. ತೊಡಸಲೆ -ತೊಡಗದದು. ಮುಜಿದು ಎದ್ದಂ ಅಮ ರಾಠಿ ಎಂಬದು ಅನುಮಾನದ್ದು; ಮುರಿದು ಎಂತಲೂ ಆಗ್ ಬಹುದು. ಜನರು ಅವನು ಒಂ ದು ಮರವನು ಮುಜೌದು ಎದ್ದು ಭೀಮನ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದ ನೆಂತ ಹೇಯಿತ್ತಾರೆ. ಕವಿ ಈ ಹೇ ಕೆಯನ್ಯು ಬರುವ ಕ್ಲೋಕದ ಮೇಲೆ ಸ್ಪಹಿಸ ಜೇಕೆಂತ ನೆನಸಿ ಬರೆದಿದ್ದರೆ ಮರವನ್ಯು 'ಮುಜ್ೌದು ಕೊಂಡು ಭೀಮನ ಮೇಲೆ ಎಜಗಿದನೆಂತ ಶಿಳುಕೊಳ ಬಹುದು; ಇ೦ಶಾದರೆ ಎರಡು ಕೆಯ್ಯುನು ಬಲಿದು ಇತ್ಯಾದಿ ಯಾತಕೆ?
ಏರಡು *ಯ್ಯನು ಬಲಿದು ಮುಖ್ಯಿಯೊ
ಛೆಬಗಿದನು ಖಳ ಜೆಂನನೇನ್? ಎಂ
ದಲ್ ಯನಿತ್ಲಲು ಭೀಮ ಬಲುದುತ್ತುಗಳ ತೋಟಯಲ್ಲೀ | ಮರನ ಮುರಿದೆಖಗಿದರೆ ಪುನರ
ಮುರಿದು ನೋಡಿದು! ಬಹೆನು; ನಿಲ್ಲೆನು
ತರೆಗೆಲಸ ಪೂರಯಿಸಲೆಂದನು, ನಗುತ, ಶಲಿ-ಭೀಮಾ. | 84 [|
ಪ. ಮುಫ್ಟಿಯೊಳೆ, ಎಜೀಿಗಿದಮು ಖಳ ಬೆನ್ನು; ಏನ? ಎಂದು ಅಜಿಯಂ. ಇತ್ತಲು, ನಿಲ್ಲು (ನಿ5)! ಎನುತ, ಅರೆಗೆಲಸ, ಟೀ. ಖಳ (ಖಳಂ) ಎರಡು ಕೆಯ್ಯಂನು ಮುಪ್ಟಿಯೊಳೆ | ಬಲಿದು, (ಭೀಮನ) ಚಿನ್ನುಂ (ಬೆನ್ನಿನಲ್ಲಿ) ಎಜಗಿದನು. ಬಲುದುತ್ತು ಬಲಿತು ತುತ್ತು, ಸೂ. 119; 65. ಮರನ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಭೀಮನ ಮಾತಿನ ಆರಂಭ. (ನೀನು) ಮರನ (ಮರವ, ಮೆರ ವಂ) ಮುರಿದು (ಅಂದರೆ ಬಾಗಿಸಿ, ಅದಜಲ್ಲಿ) ಎಜಗಿದರೆ. ಭೀಮನು, ತಾನೊಂದು ಮರದ ಸೂ ಮ್ಯಂದವನೆಂತ, ಹೇಯುತ್ತಾನೆ; ಅದು ಖಳನಿಂದ ಸ್ಫಿಲ್ಫ ಬೊ್ಗ ಮತ್ತೆ ಕೂಡಲೇ ನೆಟ್ಟ ಸಾದ ಹಾ ಸಾ೦ಲತು. ಇನ್ನೊ೦ದು ಬಾರಿ ಹಾಗೆ ಮಾಡುವದು ನಿನ್ನಿಂದಾಸದು ಎನ್ನುತ್ತಾ ಗ (ಮೂಲಕಥೆ ಎಂಶಾದರೇನು? ಈ ಶ್ಲೋಕದ ಅರ್ಥ ನಾವು ಸೂಚಿಸಿದಂತೆ ಆಗುತ್ತದೆ). ಬನನ ಬರುನೆನು. ಅರೆಗಲಸ= (ಭೀಮನು ಶಾನು ಉಣ್ಣುವ ಆ) ಅರೆಗೆಲಸ ಪೂರಂಖಸಲಿ! ಅರಸ, ಕೇಳ್, ಆಯ್, ನಿಮ್ಮ ಭೀಮನ ಪರಿಯನಾ ಪರಿ ಬಂಡಿ ತುಂಬಿದ
38 BHIMA OF THE WOLF-BELLY AND THE GLUTTONOUS GIANT BAKA
ಸರಕನೆಲ್ಲವ ಸಂತವಿಟ್ಟನು ತನ್ನೆ ಜಠರದಲ್ಲೀ; | ವರ-ಸಮಾಧಾನದಲಿ ಸೆಯ್ದೊಳೆ
ದುರವಣಿಪ ತೇಗಿನ ತರಂಗದ
ಪರಬಲಾಂತಕನೆದ್ದು, ನಿಂದನು ಬಂಹೆ-ನಾದದಲ್ಲೀ. || 85 ||
ಪ. ಪರಿಯಂ! ಆ ಪರಿ. ಸರಕಂ ಎಲ್ಲವ. ಕೆಯ್-ದೊಳೆದು (ಕ್ರಿಯಾಸಮಾಸ). ಟೀ. ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ಜೈಮಿನಿ ಜನಮೇಜಯರಾಯಸಗೆ ಹೇಟಿದ್ದು. ಉರವಣಿಪ- ಉರವಣಿಸುವೈ ಸೂ.282. ನಿಂದನು=ನಿಲ್ಲಂ, ಸೂ. 287; 241, ತೇಗಿನ ತರಂಸದ= ಅವನ ಕೇಸು ಒಂದು ತರಂಸದಂತೆ ಉಕ್ಕೇಖ3 ಬಂತು.
ಮಲ ಮುನ್ನ ಪವನಜ ನೋತು ಕೊಟ್ಟನು ತನ್ನು ಹೊಯ್ಸಳ ನಾತನೀತನು ಮುಳದ ಬಲ್ಕವನೇನೆ ಮಾಡುವನೋ? | 86
ಹಿಡಿದರೊಬ್ಬರ ನೊಬ್ಬರುರ ದಲಿ
ಹೊಡೆದು, ಹಿಂಗಿದರುಲಿದು; ಹೆಮ್ಟರ
ನುಡಿಯೆ ಹೊಯ್ದಾಡಿದರು; ತಿವಿದರು ತೋಳ ಬಲುಹಿನಶೀ; |
ಹೊಡಹಿದನು ಕಲಿ-ಭೀಮೆನವನು
ಗ್ಗಡದ ಸತ್ಸೆದಿಯುಂಡ ಕೂಲ್
ಹಡುಹ ತೋಣಲಕಿಂದೊಲಿಲಿ, ತುಡುಕಿದನನಿಲನಂದನನಾ. | 87/ ಪ. ಪವನಜಂ ತು. ಹೊಯ್ಗಳಂ; ಆತಂ ಈತನು (ಈತಂ). ಒಬ್ಬರು ಉರದಲಿ-
ಕಲಿಭೀಮಂ; ಅವೆಂ (ಆ ಬಕೆಂ) ಉಗ್ಗ ಡದ. ತೋಟು! ಎಂದು ಒಲಿ ತುಡುಕಿದಂ ಅನಿಲ
ನಂಡನನ (-ನಲ). ದೇ. ಖಾಶಿಗೊಳ್ಳದ ಎಂತ ಕ್ರಿಯಾಸಮಾಸದ್ದು. ಓತು ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಓ
ಧಾತು, ಸೂ. 241, ನುಡಿಯೆ ಎ ನುಡಿಯುವಂತೆ. ಸತ್ಸ್ಐ ಎಂತ ಸತ್ಸ್ದಿಂ; ಕೆಲವರು ಸತ್ಪ್ದಲ್ಲಿ
ಎಂತು ಟೀಕಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬಕಂ ಎನುತ್ತಾನೆ-(ನೀನು) ಉಗ್ಗ್ ಡದ ಇತಾದಿ.
ಬತ್ಕಿದನು ಕರಿ-ಭೀಮನೆನೆ, ಫೆ
ಯ್ಯಿಕ್ಸೈ, ಕೊಟ್ಟನು ಮೆಯ್ಯನಸುರನ
SUN-RISE 39
ಹೊಕ್ಕು ತಿವಿದನು ತಿರುಗಿ, ಬದಿಯೆಲು ನುಗ್ಗು ನುಜಯಾಗೇ, |
ಬಿಕ್ತುಳಯ ತಾಳಗೆಯ ಮೂಗಿನೊ
ಳೊಸ್ಟ್ ರುಧಿರದ ಧಾರೆ ಬಿಗಿದುಖ್
ಡೊಕ್ಳರಿಸಲಸು ನೀಗಿತಸುರನ ತನುವ ನಿಮಿಪದಲೀ. | 88 | ಪ. ಮೆಯ್ದೂಂ; ಅಸುರನ (-ನಂ). ಬದಿಯ ಎಲು. ಬಿಗಿದು ಉತ ಜೊಕ್ಕರಿಸ೮, ಅ
ಸು ನೀಗಿತು. ಬೇ. (ಯಾರಾದರೂ) ಕಲಿ-ಭೀಮಂ ಸಿಶ್ವಿದನು ಎನೆ (ಎನುವಂತೆ ಅವನು)
ಕೆಯ" ಇ ಕ್ಯ ಮೆಯ್ಯೂಂ ಕೊಟ್ಟನು. ಆಗೆ. ಆಸುವಂತೆ. ಮೂ? ನೊಳೆ ಒತ್ವ ರುಧಿರದೆ ಧಾರೆ ಬಿಕ್ತುಳಿಯ ಶಾಳಿಗೆಯ (ಶಾಳಿಗೆಯಂ) ಬಿಗಿದು ಉಜಸಿ. ಒಕ್ಕ ಎಂಬರಕ್ಕೆ ಉಸುಧಾತು, ಸೂ. 989,
ಹೊಂದು, ದನುಜನ ಪೂನ ಬಂಡಿಯ
ಹಿಂದೆ ಬಂಧಿಬ ಪುರದ ಬಾಹೆಗೆ
ತಂದು, ಬಿಟ್ಟನು. ತನತನಗೆ ಜನ-ಜಾಲ ಜೋಡಿನಲೀ |
ಬಂದು, ಕಂಡುದು ಹೆಣನ. ವಿಶ್ರವಿ
ರಿಂದು ಧನ್ಯರು, ವಿಪ್ರ-ಜಾತಿಗೆ
ಸಂದುದಿನ್ಹುಗ್ಗಲ್ಕ್ಯೆಂದುದು ನೆರೆದ ಪೌರ-ಜನಾ. | 89 |
ಟೀ. ಬಿಟ್ಟನೆಂಬದಕ್ಕೆ ಭೀಮನು ಕರ್ತ್ಪು. ಕಂಡುದು ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಜನ-ಜೂಲ (-ಜಾಲಂ) ಕರ್ತು. ಕಂಡುದು, ಸಂದುದು ಎಂಬಿನಕ್ಕೆ ಸೂ. 240, 987. ಎ೦ದುದು ಎಂಬುದು ಯಥಾಕ್ರ ಮಂ; ಸೂ. 221; 285. (ವಿಪ್ರವಿರಿ, ಸೂ, 97.)
ಎಂದನು (ನಡಯ
17. SUN-RISE ಸೂರ್ಯೋದಯ ಭಾಮಿನಿಪಟ್ಟಿದಿ ತೀರಿದುದು ತಮದೊ
ಬ್ಳುಳ; ತಮಿಸ್ರೆಯ ತಾರಣೆಯ ಮೆ
ಯ್ಹೊಳಗು ಮಸುಳದುದಬಲು ನಿಂದುದು ಜಕ್ಕವಕ್ಕಿಗಳಾ; || 90 ||
40 DECLENSION OF A NEUTER IN THE SINGULAR
ರಜನಿಯೆಂಬ ಮದೋತ್ವ್ತ ಟದ ದಿಗ್-
ಗಜದ ಕುಂಭಸ ಸಳ್ ಮೋಹಿದ
ವಿಜೆತ- ಬಿನ ತಲೆಮಾಣಿಕವಿದೆಂಬಂತೇ | ಗಜಗಲಿಬತಿನ-ಬಿಂಬ ಮೂಡಲು;
ಗಜರಿದವು ಬಲ್ಕಖಿಳ-ವಾದ್ಯ- ವ್ರಜ; ವಿದೇಹ-ನೃಪಾಲನುಪ್ಪವಡಿಬದನೊಲವಿನಲೀ. 811
ಪ. ಮಸುಳದುದು; (ಜಕ್ಟವಕ್ತಿ ಸಳ) ಅಜಲು. ವಿಜೆತ-ಬಲನ ಅಂಕುಕಡ. ಸಜಸಲಿಸಿ ತು ಇನ-ಬಿಂಬ (-ಬಿಂಬಂ). ಸ್ಸ ಜಕ್ಕ ಶ್ಚವತ್ಯಿ ಸಳು ಸೂರ್ಯೋದಯಕ್ಕೆ ಕ್ಸ್ ಮೆಚ್ಚುತ್ತ ತ್ನಪೆ. ಕವಿ ! ಭಾವಿಸುವೆದೇನಂದರೆ-ರಜನಿಯೆಂಬದು ಖು ಬಸ್ಗಜ; ಅದನು ಸಿದ ಧವನ (ವಿಜಿತಬಲನ) ಅಂಕುಕದ ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆ ಟಾ ಡಿ ಇನ-ಬಿಂಬ ಶಿಕ ಮೂಡ ಪೆ = ಮೂಡಲ್ಲಿ, ಸೂ. 121. ವ್ರಜ ವ್ರಜಂ. ಸಹರಿದವು, ಸೂ. 181,
LN
18. DECLENSION OF A NEUTER IN THE SINGULAR ನಪುಂಸಕನಾಮಪದದ ಏಕವಚನವಿಭಕ್ಕೀಕರಣ ಕಂದಂ ಮರನಿರ್ದುದು. ಮರನಂ *ಡಿ! ಮರದಿಂ ಮಾಡಾನೆಯಂ! ಮರಕ್ಕೈಲ ನೀರಂ! | ಮರದತ್ತ್ಮಣಿನೆಲೆಯುದಿರ್ದುದು. ಮರದದು ಪಣ್. ಮರದೊಳರು! ತಳರ್ತಿರು ಮರನೇ! ||92 |
ಪ. ತಳರ್ತು ಇರು! (ತ೪5 ಎಂಬ ಧಾತುವಿನದು). ಉದಿರ್ದುದು ಎಂಬದಜ ರೇಫೆ ಶಿ ಥಿಲತ್ಸ್ದ್ದು, ಸೂ. 44.
—ooooe———
BY GOD’S GRACE A POOR MAN CAN BECOME GREAT 41
19. BY GOD’S GRACE A POOR MAN CAN BECOME GREAT ದೇವರೊಲ್ಮೆಯಿಂ ಬಡವನು ಬಲ್ಲಿದನಾಗುವನು ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ ಉಡು-ರಾಜಂ ಕಳೆಗುಂದಿ, ಪೆರ್ಚದಿಹನೇ? ನ್ಯಗ್ರೋಧ-ಬೀಜಂ ಕಲಂ ಬಡಿದುಂ ಹೆರ್ಮರನಾಗದೇ? ವಿಳೆಗಯಂ ತಾಂ ದೊಡ್ತಿತೆತ್ತಾಗದೇ? | ಮಿಡಿ ಪಣ್ಣಾಗದೆ? ದೇವರೊಲ್ಡೆಯಿರಲುಂ ಕಾಲಾನುಕಾಲಕ್ಕೆ ತಾಂ ಬಡವಂ ಬಲ್ಲಿದನಾಗನೇ? ನರನೆಲ್ಯ ಕೇಶ್ಚೋಫುದೀ ಬುದ್ಧಿಯಾ! || 98 ||
ಟೀ. ಇಹನೇವ ಇರ್ಪನೇ, ಇರುವನೇ. ಸಿಡಿದುಂವಸಿಡಿದರೂ. ರೊಡ್ಡಿತು ಎತ್ತು. ಇ
'ರಲು೦ ಎಂಬದೆಣ ಉಮುವಿಧಿ ವೆಚನದಾದಿಯಲ್ಲಿ ಇರ ತಕ್ಕದು, ಮತ್ತೆ ದೇವರ ಒಲ್ಲೆ ಇರಲಿ (ಇರೆ) ಎಂಬಂತೆ,
———coooo———
90. A POET'S PROPER PLACE ಕವಿಗೆ ತಕ್ಕ ಸ್ಥಾನ ಮತ್ತೇಭವಿಶ್ರೇಡಿತಂ ರವಿಯಾಕಾಕಕೆ ಭೂಷಣಂ; ರಜನಿಗಾ ಚಂದ್ರಂ ಮಹಾಭೂಪಣಂ; ಹುವರರ್ ವಂಕಕೆ ಭೂಷಣಂ ಸರಬಗಂಭೋಜಾತಗಳ್ ಭೂಪ; ಹೆವಿಯಜ್ಞಾ ಳಗೆ ಭೂಪಣಂ; ಸತಿಗೆ ಪಾತಿವುತ್ಸಮೇ ಭೂಪಂಂ; ಮಾ ಬ
ಕವಿಯಾಸ್ಸಾನಕೆ ಬಭೂಪೂಣಂ. ರರತೆಲ್ಕಾ ಕೇಳ್ಟೋಫಸುದೀ ಬುದ್ಧಿಯಾ! | I 94
ಟೀ. ಅಂಭೋಜಾತಂಸ4 ಎಂತ ಹ ಸೂ. 108, ಕವಿ ಆಸ್ಚಾನಕೆ.
ES
A FOREST ON FIRE
91. A FOREST (THE KHANDAVA FOREST) ON FIRE ಕಾಡಿಗೆ ಕೆಡು, ಹತ್ತಿದ್ದು [yes ೧ ಭಾಮಿನಿಪ.ಟ್ರದಿ ತನುಗಿಡಿಯ ಸ ನಾಲಿಗೆ ಹೊನೆಗಳಲ್ಲಾಡಿದವು; ಕಡುಲಾ | ಗಿನಲಿ ಲಂಬಿಬ ಚುಂಬಿಬದುದುರಿ ಲಲಿತ-ನಂದನವಾ. | 95 |
' ಹೊದಉನಲಿ ಭುಗುಭುಗಿಲು ಥುಗಿಲೆಂ ದೊದೆದುದುರಿಯಂಬರವನೊಣಗಿದ
ಬಿದಿರ ಮೆಳೆಯಲಿ ಧಗಧಗಿಬ, ಛಟಭಟಿಭಟನೆ ಛಟಮಬೀ. | ಕ್ದಳ-ಖರ್ಜೂರಾದಿ-ತರು-ಜಾ
| ಲದಲಿ ಓಮಿಸಿಮಿ ಓಮಿಬ, ಮಾರುತ
ನೊದಗೆ, ಗಹನೋದರದೊಳಗೆ ರಾಡಿಬತು ಘುನ-ವಜ್ಹೀ. || 96 ||
ಪ. ಒಜಿದುದು ಉರಿ ಅಂಬರವಂ, ಹಿಣಿಗಿದ. ಸಿಮಿಸಿ ಮೊಡಲಾಡದಕ್ಕೆ ವಹ್ನಿ ಎಂಬದು ' ಕರ್ತ.
' ಜಂಬು-ಚೂತ-ಪಲಾಶಕ-ವಟ-ದಾ
| ಅಂಬ-ಬಿಲ್ಬು-ತಮಾಲ-ಚಂಪಕ-
| ತ ವಷ್ಟು “ಹುಟಿಜವಕೋಕ-ಪುನ್ನಾಗಾ- |
ತುಂಬುರರಳ-ಲವಂಗ-ಪೂಗ-ಕ
ದಂಉ-ಗುಗ್ಗು ಳ-ಸಾಲ-ತಿಲಕ್ ಡುಂಬರಾದಿ-ದ್ರುಮ-ಕುಲವನಾಲಿಂಗಿಬತು ವಶ್ಟೀ. 1111
ಪ. ಕುಟಜವ, ಅಕೋಕ. ತುಂಬುರು-ಅರಳ, ಟೇ. ಕುಟಜವ (ಕುಟಜವಂ) ಎಂ
ಬಕ್ಷಿ ಒಂದನೆಯ ಸಮಾಸದ ಕರ್ಮ ಬಂತೆಂತ ನೆನಸ ಬೇಕು; ಎರಡನೆಯದಲ ಕರ್ಮರೂಪಕು | | ಅವಂ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ವಹ್ನಿ ಕರ್ತ್ರವಾ?ದೆ.
A FOREST ON FIRE
ಧರಣಿಪತಿ, ಹೇಳ್! ಕರಭ-ಮೃಗಪತಿ- ಘರಿ-ಹಘಲಭೆ-ಕಾರ್ದೂಲ-ಶೂಕರ- ಕ್ರಡಿ-ಕಾಸರ-ಕಲ-ಮ್ಹಗಾದನ-ಖಡ್ಗ-ಗೋಮಾಯ್ಯೂ, | ವಿರಲೆ-ಮೊಲ-ಸಾರಂಗ-ವಾನರ ನುರುಕುರಂಗ-ಪ್ರಮುಖ-ಮೃಗ-ಕುಲ
ವುಯಿಜಿ ಬಿದ್ದುದು ಸ ವಾ SR i] 98 ||
ಪ. ವಾನರಂ, ಉರು-ಕುರಂಸ.. ,ಕುಲಂ. ಟ್ರೀ. ವಾನರಂ ಎಂತಿದ್ದ ಕಾರಣ ಈ ಮ್ಹುಸಸಳ ಹೆಸರುಗಳು ಒಂದೇ ಸಮಾಸವಾಗನೆಂತ ಹೇಜಲಾಗದು. ಗೋಮಾಯು ಎಂಬಲ್ಲಿ ಯೂ ವಾನರಂ ಎಂಬಲ್ಲಿಯೂ ಛೇದ ಇರ ತಕ್ಕದ್ದು. ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಮುಖವಾದ. ಎಲ್ಲೂ ಮ್ಛ್ರ ಸಗಳಿಗೂ ಉಖುಬಿ ಬಿದ್ದು ದೆ೦ದು ಕ್ರಿಯೆ, ಬಿದ್ದುದುಎ ಬಿಯ್ದಿ ದು, ಸೂ. 240,
ಶುಕ-ಮರಾಳ-ಮಯೂರ-ಬಟ್ಟಭ- ಬಕ-ಚಕೋರ-ಕಪೋತ-ವಾಯಸ.- ಬಕ-ಪದಾಯುಧ-ಚಕ್ರವಾಕ-ಕಳಂಗ-ಕಲವಿಂಕಾ- | ಹುಣೆ-ಲ-ಸಾರಸ-ಕಾಕರಿಪು-ಚಾ
ತಕ-ಭರದ್ದಾಜಾದಿ-ಪಕ್ಸಿ-
ಪ್ರಕರ ಬಿದ್ದುದು ಬಿಗಿದ ಕೇಸುರಿಕಣ್ಣಿವಲೆಗಳಲೀ. 1981]
`' ಹರಡೆ ಗೀಜಗ ಮರಗೊಡಲೆ ಕಾ | ಬುರುಲೆ ಲಾವುಗೆ ಗೌಜು ಪಾರಿವ | ನಿರಿಲೆ ಸಾಳು ವಚಿಲಿ ಮಿಲಿಗ ಜೆಂಬೋತ ಮಿಾಂಬುಶಿಗಾ |
ಮರಕುಟಿಗ ಕಬ್ಬಕ್ಕಿ ೊಟ್ಬುಗ
ವರಲೆ ಹೊಂಜೆ ಕಬಿಂಹ ಗಿಂಚಲು
ಗರಿಗ ಮೊದಲಾದಖಿಳ-ಖಗ-ಕುಳ ಬಿದ್ದುದುರಿಯೊಳಗೇ. | 100 | ಇಲ್ಲಿಯ ಕೆಲವು ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಮಾನವದೆ.
05
44 A FOREST ON FIRE
ರುಳಸೆ ತಿಳಗೊಳದುದಕ ಹಾದು ಚ್ರಳಿಬಿದವು; ತನಿಗುದಿದು ಮತ್ಸಾ ವಳಗಳಂಬುಜದೆಸಳು ಬೀದವು; 'ತುಂಬಿಗಳು ಸಹಿತಾ |
ಹಿಳದು, ಬಡಿದವು; ಚಾರು-ಚಂದ್ರೋ ತ್ಸಳ-ರಚಿತ-ಸೋಪಾನ-ರತುನಾ ವಳಯ ರಾಶಿಗಳದ್ದಲಾದವು ಬಿದ್ದ ಕಡಿಗಳಿಲೀ. || 108
ಪ. ಶಿಳಿಗೊಳದ ಉದಕ ಕಾದು ಉಪಖ್ಲೃಳಿಸಿದವು; ಮತ್ತು-ಆವಳಗ4 ತನಿಸುದಿದು, ಅಂ '
ಬುಜದ ಎಸಳು ಸೀದವು. ಟೀ. ಉಲ್ಲ ್ಸಳಿಸಿದವು, ಸೀದವು ಎಂಬವಕ್ಕೆ 187ನೆಯ ಸೂತ್ರ ನೋಡು. ' |
ಇಟ್ರಣಿಸಿ, ಅಟಟ, ಶಿಖಿ ಪುಟ
ವಿಟ್ಟುದೊಣಗಿಲುಹೊದಯ್ನಲಿ; ಮಿಗೆ
ತೊಟ್ಟ ಕಬ್ರೊಗೆರುಗೆಯ ಹೊರಳಯ #ಡಿಯ ಗಡಣದಲೀ | 2 ಯಿ
ಹುಟ್ಟದುರಿ ಹೆಮೃರನ ಸುತ್ಕಲು
ಕಟ್ರತಲ್ಲಿಯ ತೊಡ ನಲಿ ಭುಗಿ
ಅಟ್ಟು, ಕವಿದುದು ತುದಿಗೆ ಬಹು-ಕಾಖೋಪಕಾಖೆಗಳಾ. || 102 | ಪ. ಪ್ರಟವಿಟ್ಟುದು ಒಣಗಲು, ಹುಟ್ಟಿದ ಉರಿ. ಕಟ್ಟಿತು; ಅಲ್ಲಿಯ. ಬಹು-ಕಾಖೆ-ಉಪ | ಕಾಖೆಸಳ ತುದಿಗೆ.
ಹೊಗೆಯ ಹಬ್ಬುಗೆ ಸೊರ್ಗ-ಲೋಕವ ನುಗಿದುದುರಿನಾಲಿಗೆಯ ಗರವೊ
ಟ್ರಗೆಯ ತೊಬಲಿಕೆ ತೆರಳಚಿತು ಶೆತ್ತೀಸುಕೋಟಗಳಾ. | ಹಗಲ ತಡಿತತೆ ಹೊಳ್ತುದೋ ಘಡೆ
ಮುಗಿಲ? *ಾಣೆನು ದಿವವನೆತ್ಮಣ
ಗಗನಮಣಿ ನಕ್ಸ ತ್ರ ಚಂದ್ರಮರರಸ, ಹೇಳ್! ಎಂದಾ. | 108 ॥
A FOREST ON FIRE 45
ಪೆ. ಲೋಕವಂ ಉಗಿದುದು; ಉಶಿನಾಲಿಸೆಯ. ಕಾಣೆನು ದಿವವಂ; ಎತ್ತಣ ಸಸನಮೆ
' ಣಿ, , ಚಂದ್ರಮರಿ? ಅರಸ. ಟೀ. ಕವಿಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಹೆಚೆ ನ ಮಾತು ಹೇಟುವರು;
ಯಾಕಂದರೆ ಸೊರ್ನಲೋಕಕೆ ಹೊಗೆ ಎಜಿ ಹೋಸುವದುಂಟೀ? ಹೊಕ್ತುದೋ ಎಂಬದಸ್ವೆ
| ಹೊಗೆಯೆಂತ ಕರ್ತ. ತೆತ್ರೀಸುಕೊಟಿಸಳ ಎಂಬದು ನಮಗೆ ಅನುಮಾನದ್ದು. ಅದು, ಗೆತ್ತು
(ಗಲು ಎಂಬ ಧಾತುವಿನದು) ಈಸು ಕೋಟಿಗಳ (ಕೋಟಿಸಳಂ) ಎಂತ್ಯ ಅಂದರೆ ಇಷ್ಟೆಲ್ಲ
' (ಮಹಾ) ಕೋಟಿಸಳನ್ಯು ಸೆತ್ಲು ಎಂತ, ಆಸುವದೋ? ತೆತ್ತು ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಠಿಣು ಎಂಬ ಧಾತು. ' ಒಂದು ಪೇಳೆ ಬತ್ತೀಸು ಎಂಕಿರ ಬಹುದು.
. ಛಿಳಛಿಳಲುಛಿಳ-ರವದಿ, ಮುಮುಘುಖ
' ಘುಮಿಘುಯು-ಧ್ವನಿ-ಮಯದಿ, ಕಬಗಳ ಳ್ ಕಿಳಾಯತ-ರವದಿ, ಮೃಗ-ಸಂಶುಳದ ಥ್ರ೨ಕರ೨ದ | ಹಿಳದುರಿವ ಹೆಬ್ಬಿದಿರ ಗಂಟನ ಠಳಠಳತ್ವಾರದಿ ದಿಶಾ-ಮಂ ' ಡಳದ ಎ ಪಂ ಗಳೂಡಿದುದದ್ದ ಹಷ್ಟಾ ಬ. ವನ-ದಹನಾ. ॥ 104 | ಪ. ಕಿಳಕಿಳ-.ಆಯತ-ರವದಿ. ಮೂಲೆಗಳ ಒಡೆದುದು; ಅದ್ಭುತ. ಟೀ. ಒದೆದುರು | ಎಂಬದಕ್ಕೆ 225ನೆಯ ಸೂತ್ರವನ್ನೂ ೩21ನೆಯದನ್ನೂ ನೋಡು.
(ಕ್ರ ಮಹಾ-ವನ-ವಸ್ಟಿ ಭೂತ- ಸ್ತೋಮ-ಸೆಂಪೃತಿ-ಕರ್ಮ-ಕೌರ್ಯೋ
ದ್ಹಾಮವವಗಾಹಿಸುತ ಬರುತಿರೆ, ಮುಂದೆ ಚೂಣಿಯಕಶ್ಲೀ | ಧೂಮವಿಾದುದು; ಹುತ್ತಿನಲಿ ನಿ
ಬ್ಯೀಮ-ಜನಿತ-ಜ್ಟಾಲೆಗಳ ರುಳ
ವಾ ಮಹೋರಗ-ಚಯವ ಚುಂಬಿಬತರಸ್ಕೆ ಕೇಳ್! ವಿಂದಾ.
| 105 ||
| | ಪ. ಕೌರ್ಯ-ಉದ್ದಾಮನ (-ನಂ) ಅವಗಾಹಿಸುತ. ಮೆಹಾ-ಉರಗ.
ತಾ
46 | A FOREST ON FIRE ಹೊಬಿ, ಹುತ್ತಿನ ಮಣ್ಣ ರಂಧ್ರಿ)ಬ, ಹಾಬದವು ಫಣಿ-ಹುಲವ; ಮೇಣ್ ಹೊ ಸದ್ರಿ ಡಾವರಿಬದವು ಕಡಿ ಧೂತ-ಧೂಮದಲ್ಲೀ; | ಆಸುರದ ಕಬ್ರೊಗೆಯ ಕವಚದ ಈಂಸುರಿಗಳೊಳ ಬಿದ್ದುದುರಿ ಹೊಂ ಸೂಖ, ಹಿಡಿದವು ಹಾವುಗಳ, ಬಲು ಹೊದಖು ಹೊರಳ [ಗಳಾ. | 106 |
ಪ. ಕೇಸುರಿಸಳೆ ಒಳ (ಒಳಗೆ) ಬಿದ್ದುದು; ಉರಿ. ಟೀ. ಕುಲವ ಎಂಬದಜ ವರೆಗೆ | ಜನ್ಸಿಲೆಸಳು ಕರ. ಕಡಿ ಹಾವರಿಸಿದವು ಉರಿ ಹಿಡಿದವು ಎಂಬವಕ್ಕೆ ಸೂ. 187. ಬಿದ್ದುದು ಬೀಯ್ಕುಂ, ಸೂ. 2271, ಹಾವುಗಳ (-9ಂ) ಮತ್ತೆ ಅನ ಹೊಕ್ಕಂಡ ,.. ಹೊರಳನಸಳ (-೪೦) ಹಿಡಿದವು.
ಹೆಡೆಯ ಮಣಿಗಳ ಕಂಡು, ಸೂಬದ *-ಡಿಗಳಹಹಾ! ವಿನಲು, ಶಿರಗಳ ಹೊಡಹಿ, ಮಯಿಗಿದರುರಗಿಯರು, ಮಖಾಗಳಗೆ ಮೆಯ್ ಚಾತಚೀ; | ಕಡುಹೊಗೆಯ *ೇಸುರಿಯ ಡಿಗಳ ಗಡೆಣದಲಿ ಹೌರೆದ್ದು, ಮೆಯ್ಸಳ ಕೊಡಹಿ, ಬಿಸುಸುಯ್ಳುತ್ತ ಮುಗ್ಗಿದವಹಿಗಳುರಿಯೊ (ಳಗೇ. || 107 ||
ಪ. ಮಲುಿದರ ಉರಗಯರು. ಮುಗ್ಗ ದವು ಅಹಿಸಳ್ಳೆ.
|
THREE RIDDLES
22. THREE RIDDLES (LIGHTNING AND THUNDER, SUN-RAYS, RUNNING WATER)
ಮೂಯಿ ಒಗಟಿ ತ್ರಿಪದಿ ಮರನೊತ್ತಿ ಬೇಯುವದು, ಉರಿ ತಾಗಿ ಜೇಯದದು, ಪುರಗಳ ನುಂಗಿ ಬೊಗಳುವದು. ಲೋಕದಲಿ, ನರ, ಇದೇನ್? ವಿಂಜೆ, ಸರ್ವಜ್ಞ. | 108 ||
ಟೀ. ಎಂಜಿಇ ಎಂಜೆಂ, ಎನುನೆಂ; ಸರ್ವಜ್ಞ ನಾದ ನಾನೆಂಜೆಂ.
ಉರಿ ಬಂದು ಜೇಲಿಯನು ಹರಿದು ಹೊಕ್ಳ್ದ ಕಂಡೆ; ಬಟ್ಯದು, ಬೇಗೆಯಲ*ಯದಡದು. ಕವಿ-ಕುಲವೆ ಅಖ್ದಿದಂ ನೇಯ್ದು, ಸರ್ವಜ್ಞ! || 109 ||
ಟ್ರೀ. ಹೊಕ್ಸದವ ಹೊಕ್ಸದಂ. ಕಂಡೆ=ಕಂಡೆಂ. ಪೇಯ್ಲುಪೇಟ್ಲು ೦.
ಹಾಲಿಲ್ಲದೇ ಹರಿಗು, ತೋಳಲ್ಲದೇ ಹೊಯುಗು, ನಾಲಿಗೆಯಿಲ್ಲದುಲಿವದದು. ಘವಿ-ಹುಲದ ಮೇಲುಗಳೆ ವೇ! ಸರ್ವಜ್ಞ! 1110 |
ET
23. BHIMA STARTS FOR A HUNT IN COMPANY WITH THE PULINDAS
ಪುಳಿಂದರ ಸಂಗಡ ಭೀಮನು ಬೇಟಿಗೆ ಹೊಜಬಿಟಿದು ಭಾಮಿನಿಪಟ್ರದಿ ಬಂದನೊಬ್ಬನು ಪವನಸುತನ ಪು ಅಂದನಟಿವೀ-ತಟದ ಖಗ-ಮೃಗ-
48 BHIMA STARTS FOR A HUNT IN COMPANY WITH THE PULINDAS
ವೃಂದದಿಕ್ಟೇಯ ಹೆಕ್ಕೆಯಾಡುಂಬೊಲದ ಸೋಹೆಗಳಾ |
ನಿಂದ ನೆಲೆ ನೀರ್ದಾಣ ಹೆಚ್ಜೆಗ
ಅಂದ ಭೇದಿಬ, ಹೇಯ! *ಿತೃವಿ
ಸೆಂದು, ಬಿನ್ನಹ ಮಾಡಿದನು ಕಲಿ-ಭೀಮಸೇನಂಗೇ. 1 111 ||
ಟೀ. ಅಡವೀತಟದ (ಮತ್ತೆ) ಖಸ-ಮೃಸ-ವ್ಭಂಡದ ಇಕ್ಟೆಯ ಹಕ್ಕೆಯ (ಮತ್ತೆ ಖಗ ' ಮ್ರಸಗಳ) ಆಡುಂಬೊಲದ ಸೋಹೆಸಳ ನೆಲೆ. ನಿಂದ ನೆಲೆಎ ಆ ಪುಳಿಂದ ತಾ ಬಂದು ನಿಂದಾ ನೆಲೆ. ನೆಲೆ ನೀರ್ದಾಣ ವಿ೦ಬದನ್ನು ಆ ಪುಳಿಂದನು ಹತ್ತಿರ ಬಂದು ನಿಂದ ನೆಲೆ ನೀರ್ದಾಣವಾ | ಇತ್ತೆ೦ತ ಟೀಕಿಸ ಬಹುದು; ಅಥವಾ (ಹೇಟ್ದ ಲಕ್ಷಣಗಳ) ನೆಲೆಯಾದ ನೀರ್ದಾಣ ಎಂತ ಟೀ ಕಸ ಬಹುದು. ಕಡೆಯ ಟೀಕನ್ನು ತೆಕ್ಕೊಳುವಲ್ಲಿ ನೀರ್ದಾಣ ಬ್ ಶೀಯೆಯೆಂತ ಅಜಳಿಯ ಬೇಕು.
ಇದೆ ಮಹಾ-ಹಾಂತಾರವತಿ-ದೂ
ರದಲಿ; ವೃಕ ಕಾರ್ದೂಲ *ೇಸರಿ
ಕರಡಿ ಕಳ್ ಸೋಡ ವಿಳ ಲಲಾಯ ಸಾರಂಗಾ |
ಮದದ ರಹಿಯಲಿ, ಮಾನಿಸರು ಸೊಂ
ದರೆ, ಸೆಡೆಯವು, ಹೊಲನ ಹೊದ?
ಶೈದವುದೀಹದ ಹಿಂಡಿನಂತಿರೆ. ಜೀಯ! ಚಿತ್ತವಿಸೂ! | 112 |
ಟೀ. ಕರಡಿ ಎಂಬಲ್ಲಿ ರಕಾರ ಪ್ರಾಸಶ್ಚರವಾಗಿರುವೆದು ಅಬದ್ಧ. ಮಾನಿಸರು ಸೊಂಕಿದರೆ ವೃಕ ಮುಂತಾದ ಮೈಸಂಸಳು (ತಮ್ಮೆ) ಮದದ ರಹಿಯಲಿ ಸೆಡೆಯವು, ಯಾತ ಅಂಶಿರೆ ಅಂ ದರೆ ಹೊಲನ ಇತ್ಯಾದಿ. ಹೊಲನ (= ಹೊಲದ) ಹೊದಣರ್ ಇಕ್ಕಿದ (ಅಂದರೆ ಹೇರಳವಾ?ರುವ) ವುದೀಹದ ಹಿಂಡಿನ ಅಂತಿರೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ ತನ್ಸಿರ ಬಹುದು; ಹೊದಣರ್ ಇತ್ಟಿದ ಅವುಡುತ್ತಿಹ (ಔ | ಡುಕ್ತಿಹ) ಎಂಬಂತೆ ಸರಿ ಆಗ ಬಹುದು; ಅಥವಾ ಅವಜೋಹದ ಹಿಂಡಿನ ಎಂತಲೂ ತಶ್ವದು. | ಅವಜೋಹದ ಹಿಂಡುಎ ಹಾಲು ಕಣರಿಯುನ ಆಕಳ ಹಿಂಡು. ಅಂಶಿರೆ, ಸೂ. 816.
ಮೇಹುಗಾಡಿನೊಳವಲಐ ಮೆಯ್ ಮಿಗೆ ಸೋಹಿದರೆಸುವ್ವುಲೆಯ ಸುಬ್ಬಲೆ ಯಾಹವದಲೇ ತೋಳ ತೆಸ್ಟ್ಟಯ ತೋಟಿ ತೇಗುವರೇ |
BHIMA STARTS FORA HUNT IN COMPANY WITH THE PULINDAsS 49 ತೋಶಿಂನಲಿ ತೊದಳಾಗಿ ಗೋರಿಯ ಗಾಹಿನಲಿ ಗುಖ್ಗಡಬಡಿಸೆ ಬಲು ಸಾಹಸಕ್ಟ್ಂಜುವೆವು; ನೀನೇಲ್! ವಿಂದನಾ ಶಬರಾ. [11134
ಇದೆಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಮಾತು ಶೆಳಿಯದದಣಳಿಂದೆ ಟೀಕಿಸೆವು. ತೆಗೆಯುವಕೆ ಎಂದಿದ್ದೀತೇ?
' ತಂಡ ಮೃಗ ಮೆಯ್ದೆ ಗೆಯದಿಸ್ಕೆಯ
ಹಿಂಡುಹೊಟಿಹಿನ ಹುಲಿಯ, ಮೇಕೆಯ,
' ಮಿಂಡವಂದಿಯ, ಲಾವಣಿಗೆಯ ಉಲಾಯ-ಲಾಲನೆಯಾ, | ತೊಂಡುಮೊಲನ, ತೊಡಂಕಾುನವಿಶಿನ,
' ಪಂಡೆಯದ ಮೊಳೆ ನೆಡೆದ ಖಡ್ಗದ
ಹಿಂಡುಗಳ ತೋಬೌಸುವೆನೇಲ! ಎಂದನಿಲಜಗೆ ನುಡಿದಾ. | 114 ||
ಟೀ. ಹುಲಿಯ, ಮೇಕೆಯ ಎಂದು ಮೊದಲಾದ ಪಪ್ಪಿರೂಪಂಸಳು ಹಿಂಡುಸಳ (-ಳಂ) ಎ೦ಬದಜಅ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿ ಅನೆ. ಹಿಂಡುಹೊಟಹಿನ ಹುಲಿಯ ಎಂದರೆ ಹಿಂಡಾಗಿ (ರಾಸಿಯಾ?) ಪ್ರಕಾಶಿಸುವ ಹುಲಿಯ. ಮಿಂಡವಂಡಿಐಎಮಿಂಡ ಪಂದಿ.
ಅಂಗಚೆತ್ತವನಿತ್ಮನಾ ಶಬ
ರಂಗೆ; ಬಲೆಗಳ ತೆಗಿಬದನು; ಹಸು ರಂಗಿಯನು ತೊಟ್ಟನು, ಚಡಾಳಿನ ಪದದೊಳೆಕ್ಟ್ಡವಾ. | 116॥
| ಔಡಿಲುಗಳ ಗರ್ಜನೆಯ, ಗಗನವ ತುಡುಕುವಾಗುಳ ಕೆಗಳ ಮೊಜಬಹಿನ, ಮಿಡುಶುಗಳ ನಾಯ್ ನೂತಿದವು ಹಾಸದ ವಿಳಾಸೆದಲೀ. || 116 |
| ಹೆಸರ ನಾಯ್ದಳು ಹಾಸ ಹಬ್ದು
ಅಸದಲೂಳಿದವದರಿ, ಹಿಡಿಮ್ಬಗ
| ಮನೆಗಿದವು; ಹದವಿಲುಗಳೊದೆದವು ಹೆದೆಯ ಹಟ್ವಿನಳೀ |
7
50 ೫೫1/೬ STARTS FOR A HUNT IN COMPANY WITH THE PULINDAS
ನುಸುಳದವು ಮೊಲನುರಿಯ, ಹೊಗೆಗಳ ದೆಸೆವಿಡಿದು; ಸೆದಲೌದವು ಹೊಲದಲಿ ಹಸು ಬಹರಡಿಗಳೇನನೆಂಜೆನು ಕಕುನ-ಸೂಚನವಾ? ॥117॥
ಪ. ಹಳಿದು ಉಬ್ಬಸದಲಿ ಊಳಿದವು; ಅದರಿ. ಮೊಲಂ ಉರಿಯ. ಬಹರ ಅಡಿಸಳ. ಏನಂ. ಬಹೆರ= ಬರ್ಪರ, ಬರುವವರ.
ಪೊಗರೊಗುವ ಹೊಂಗಜ್ಯ ಬಿಲುಸರ ಳುಗಳ ಹೊದೆಗಳ ನಡೆದುದಡವಿಯ
ಬೆಗಡುಗೊಳಿಸುತ ಮುಂದೆ ಮುಂದೆ ಪುಳಂದ-ಸಂದೋಹಾ. | 118||
ಬಂಡಿಗಳ ಪ್ರ ಖಂಡವಲೆಗಳ, ಶಡಿಕೆವಲೆಗಳ,
ಗುಂಡುವಲೆಗಳ, ಬೀಸುವಲೆಗಳ, ಶಾಲುಗಣ್ಣಿಗಳಾ, | ದಂಡಿವಲೆಗಳ, ತೊಡಕುವಲೆಗಳ,
ಹಿಂಡುವಲೆಗಳ, ಮಯಣದಂಟನ,
ಮಂಡವಿಗೆಬಲೆಗಳ ಕಿರಾತರು ಹೌದಬೀತೆಗಲದಲ್ಲೀ. 11131]
ಪ. ನೆಡೆರುದು ಅಡವಿಯ ಬೆಸಡುಸೊಳಿಸುತ್ತ ಮುಂದೆ. ಕದಲಿತು ಅಸಲದಲಿ. ಟೀ. ಹೊ ದೆಸಳ ಎಂಬ ಪಷ್ಟಿ ಪುಳಿಂದ-ಸಂಜೋಹ ಎಂಬ ಕರ್ತ್ಪುವಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸುತ್ತಡೆ; ಈ ಪ್ರಕಾರವಾ ೫ ಪಪ್ಟ್ರಿಯ ಸಂಬಂಧಪಡವನ್ಯು ವಿಂಸಡಿಸುವೆಡು ಉಚಿತವಲ್ಲ. ನಡೆದುದು ಎಂತ ಕ್ರಿಯೆ. ಸಂರೋಹೆ ಅಡವಿಯ ಚೆಸಡುಗೊಳಿಸುತ ಮುಂದೆ ಮುಂಜಿ ನಡೆದುದು. ಕಿರಾತರು ಕೌಡಬ್ತು- ಕಿರಾತರು ಕೆದಲುಸುಂ, ಸೂ. 227,
ಏನನೆಂಜೆನು? ಜೇಯ! ಹೊಳ್ಳ್ನು ಹಾನನವನನಿಲಹನು. ಕಬರ-ಐಿ ತಾನವಿಶ್ಸಿದ ಮೇಡೆಗಳ ಬಳಾರಮುಮ |
ON THE SEA-BEACH
ಸಾನನವನಲೆದಿನ-ಶಿಲೋಚ್ಛಯ- ಸಾನುವಿನ ಗಹ್ನರದ ಗಂಡ- ನಾನ ನದ್ರೋಣಿಗಳಲಲಣಬದನು ಮೃಗ-ಹುಲವಾ. || 120 ||
ಪ. ಕಾನನವಂ ಅಲೆದ್ಳು ಇನ-ಶಿಲಾ-ಉಚ್ಚ ಯ-ಸೊನುವಿನ. ದ್ರೋಣಿಸಳಲಿ ಅಜಸಿದರು.
24, ON THE SEA-BEACH ಸಮುದ್ರವರ್ಣನೆ ವಾರ್ಧಕಸಟ್ಟಿದಿ ಮಕರ-ಕರ್ಸಟಿ-ಕಮಠ-ಕಾಲೂರ-*ಂಚುಲಕ- ನಿಕರದಿಂ, ತಿಮಿ-ತಿಮಿಂಗಿಳ-ಮುಖ್ಯ-ಜಲಚರ- ಪ್ರಕರದಿಂ, ಮೊಸಳೆ ನೀರಾನೆ ನೀರ್ವಾವು ನೀರುಡುಗಳ ಸಮೂಹ [ದಿಂದಾ, | ಅಕ್ಳಂಕ-ರತ್ನಂಗಳೇರಿಜಿ ಯಿಂದೆಯ್ದಪ್ಪು ಸಕಲ-ಭಂಗದ ಸುಖ್ಯ ಸವ್ಪಾಳಗಳಂದೊಳಗೆ ತೆಕಪಕನೆ ಕುದಿವ ಬಡಬಾಗ್ದಿಯ ಹಳಾಪದಿಂದಾ ಕಡಲ್ ಕಣ್ಣೆಸೆದು ದೂ. ||121 ||
ಪ. ಎಲ್ಲೆ ೦ಬಂದೆ, ಎಯ್ತಸ್ಸ ,.... ಸವ್ಸ್ಳಿಗಳಿಂದೆ ಒಳಗೆ , ,, ಕಳಾಪಬಂದೆ ಆ.
ಅಡಿಗಡಿಗೆ ನಡೆವ ಪೆರ್ವಡಗುಗಳ ಜೆಡೆಗುಗಳ
ಘುಡುಘುಡಿಸುತೇಲ್ಲ ಮತ್ಸಾ ಅಗಳ ಕೇಳಗಳ
ಬಿಡಬಿಡದೆ ನಡೆತಪ್ಪ ವೀಚಿಗಳ, ರೋಚಿಗಳುಗುಲ್ವೂ ನವ-ರತ್ನಂ [ಗಳಾ, |
3
[52 A PROCESSION IN A DECORATED TOWN
ಎಡೆಯೆಡೆಯೊಳಡಿತೀರ್ದ ಜಾ ಸೇಣಿಗಳ, ಬಡಿಬಡಿದುರುಳ್ಳು ಜಲ-ಬಿಂದುಗಳ ಪೊಂದುಗಳ, ತಡಿತಡಿಗಡರ್ವ ಜಲದೊತ್ಮುಗಳ ಮುತ್ತುಗಳ ಹದಹಿನಿಂ ಕಡಲೆಸೆ ದುದೂ. ||122 || ಟೀ. ಜಿಡಸುಸಳ, ಕೇಳಿಸಳ ಎಂದು ಹೊದಲಾದ ಪಷ್ಟ್ರಿಸಳು ಪಡಪಿನಿಂ ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಸಂ | ಬಂಧಿಸುತ್ತವೆ. ನೀರಿನ ಕೋಟಿಗಳು ನವ-ರತ್ಸುಗಳನ್ನು ಉಸುಬ್ಲಿ೦ಂತಾ೦ಉತು, ಅಂಥಾ ನವರ | ತ್ಲುಸಳ. ಜಲರೊತ್ತುಗಳು ಮುತ್ತುಸಳಂತೆ ಎಸೆದವು, ಅಂಥಾ ಮುತ್ತುಗಳ. ಘುಡುಘುಡಿಸುತ,
| ಬಿಡಬಿಡದೆ, ನಿಡಿಸಿಡಿದು ಎಂಬ ತಗ ವಿಷಯವನ್ನೂ ಅಡಿಸಡಿಸ್ಕೆ ಎಡೆಯಿಡೆಯೊಳೆ, ತಡಿ ತಡಿಗೆ ಎ೦ಬವುಗಳದನ್ನೂ 195ನೆಯ ಸೂತ್ರದ ಮೇಲೆ ಶಿಳಿಯ ಬೇಕು.
ಮಾ
ಓಕ, A PROCESSION IN A DECORATED TOWN ಒಂದು ಮೆಖಿವಣಿಗೆ ವಾರ್ಧಕಸಟ್ಟಿದಿ ನೆಗಬ್ಬಿ ವಲ್ಲಲ್ಲಿ ನಾನಾ-ಪ ಪಲ್ಚ-ಜಕ್ಲಿ-ಕನ್ನ[ ಡಿ.ಸಳಸದಿಂ |
ನಿಳಭಯನಿಳಯದ 2 ಬಲ್ಲು ರುಜುಗಳ್; ನಡುವೆ
' ತೊಳೆಪ ಸರ್ 2 3 ಪನಿ ಪೀರ
' ಚಳೆಯದಿಂದಗರು-ಧೂಪದ ಪೊಗೆಗಳಂ ಬೀದಿಬೀದಿಗಳು ಚಲುವಾ [ದವೂ. || 128 ||
| ಪಚ್ಚೆಗಳ ಕಂಬಂಗಳಂ, ಪವಳವಲಗೆಗಳ ಮುಚ ತ ಳ್ಳ ಳಂ, ನೀಲ-ಮಣಿಯ ಲೋವೆಗಳಂ, ಐ ಕೆ ಚರಾಂಗಣಕಾರ್ದ ವಜ್ರ -ವೈಡೂರ್ಯ- ಮಾಣಿಕ್ಯದೊಳ್ ನೆಲೆ [ನೆಲೆಗಳಿಂ, |
ಅಚ ಮುತ್ತಿನ ಗುದಿಗಳಂ, ಹಲಿ ಪಟೆಗಳ ಧರ ಜ್ ೧ ೪
A PROCESSION IN A DECORATED TOWN
ಕುಚ್ಚುಗಳ ಸಂದಣಿಗಳಂ ಹೇರಿಕೇರಿಯೊಳ್ ನೆರ್ಚಿದವು ಗೃಹಗ್ಭ್ರಹ-ದ್ಹಾರಂಗಳೊಳ್ ಮಹಾ-ಮೇರುವೆಗಳೇನ್ [ನಿಂಬೆನು? | 124 ಪ. ನೆಸಣ್ಜವು (ಕಲ್ಯೋಪುರಠೊಳೆ) ಅಲ್ಲಲ್ಲ. ಬಲೆ-ಕುರುಜುಸಳೆ. ಚಳೆಯದಿಂಡೆ, ಅ ಸರು. ರ ವಿಯಜೌ-ಚರ-ಅಂಸಣಕೆ ಅರ್ದ. ಟೀ. ಆದ ಪದಯುಸಳೋಚ್ಚರ ೫ಕ್ಕ್ ಸೂ. 195, ಪಚ್ಚೆ ಸಳ ಎ೦ದಾದಿಯಾದಕ್ಕೆ ಮೇರುಪೆಗಳೆ ಎಂಬದು ಕರ್ತ್ಪ, ನ on ಕ್ರಿಯೆ. (ತನುತಮ್ಮ ) ವಜ್ರ-ಸೈೈಡೂರ್ಯ-ಮಾಣಿಕ್ಕಾರೊಳೆ (ಉದ್ದ ವಾಗಿದ್ದು) ವಿಯ ಔ-ಚರಸಳ ಅಂಸಣಕೆ (ಅಂಸಣಡೊಳೆ) ಆರ (ಮುಖಿ? ದ). ತ ನೆಸಸುಹಗೇಶು ಎ೫2
ಕ್ತಿ ನಲ್ಲ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಆಡುವ ವಿಶಾಲವಾದ ಬ್ಲೆಲೆಂಬ ಅಂಸಣದೊಳಗೆ ಕಲ್ಯಾಣದ ನೆಲೆನೆಲೆಗಳು ಹ ಆರ್ದಂಶಾಂಖತು (ಹೋಗ ಕಾಣದಂತಾ೦ಯತು).
ತವಕದಿಂದೊಯ್ಯಲೆಂದೆಯ್ದಂದ ಪುಪ್ಪಕದ
ನಿವಹೆವೋ? ಹೇರ್! ವಿನಲ್, ಪುರದೊಳೆಲ್ಲೆ ಲ್ಸಿಯುಂ
ನವ-ಕುರುಜುಗಳ್-ಮಹಾ ಮೇರುವೆಯೊ?-ಮೆಲುಕೆದವೇನ್ ವಿಂಜಬೆ [ನಾನ್ ಅಚ್ಛ್ಚರಿಯನೂ? | 125 ||
ಪ. ತವಕದಿಂದೆ ಒಯ್ಯಂಲೆ ಎಂದು ಎಯ್ತಂದ.
ವಿರಚಿಬದ ಸಾರಣೆಯ ಹಾರಣೆಯ ಧಾರುಣಿಯ,
ಪರಿವಿಡಿಯೊಳೋರಣದ ತೋರಣದ ಪೂರಣದ,
ಸರದ ಪೂಗಂಪುಗಳ ಸೊಂಪುಗಳ ಹೆಂಪುಗಳ, ಬರಿಗಂಧ ಪನ್ನೀ
[ರೊಳೂ |
ಜೆರಬರ್ಪ ಚಳೆಯದ, ಸುನಿಳಯದ, ಸಕಳವೆಡೆಯೊ
ಆರದೆ ಬರ್ಪಾರತಿಯ ಮೂರುತಿಯರಾರತಿಯ ಏ
ತರತರದ *ೇರಿಗಳ, ಭೂರಿಗಳ ಭೇರಿಗಳ ರಭಸದಿಂ ಪುರಮೆಸೆ [ದುದೂ. || 196
ಪ. ಪರಿವಿಡಿಯೊಳೆ ಓರಣದ. ಬರ್ಪ ಆರತಿಯ ಮೂರುತಿಯರ, ಆರತಿಯ. ಅ. (ಅಂ ಥವುಗಳ) ಪುರಂ ರಭಸದಂ ಎಸೆದುದು.
54 A GOOD POET NEVER DESPAIRS
ಪಟಹ ನಿಸ್ಸಾಳ ಗಿಡಿಬಿಡಿ ಭೇರಿ ಡಾಡೆ ಜೇ ಗಟೆ ಕರಡೆ ಕಂಸಾಳ ದೋಳ್ ಮಾರಿ ಟುಮುಕು ತಂ
ಉಟಮೆಸೆವ ವೀರೂ ಡಮಾನ ಚಂಬಕ ಬುರುಗುಗಾಳೆ ಹೆಗ್ಗಾಳೆ [ಗಜರ್ವಾ |
ಪಟುಸಹಳೆಯುಂ ಕೊಂಬುಗಾಳೆ ಪೊಂಗಾಳೆಯು ತ್ವಟ-ತಾಳ ಮೆದ್ದ ಳೆಗಳೆಂಬ ಬಹು-ವಾದ್ಯದು ಬ್ಬಟೆಯಖಿಳ.ಪಿಸೆಯೊಳಾವರಿಸಲಾ ಹುವರನ ಸು-ಪುಪ್ಪಕಂ ಪೊಲಿ [ಮಟ್ಟು ದೂ. || 127 | ಟೀ. ಆ ಕುವರನೆಂದರೆ ಕಲ್ಫಾಣದ ಬಿಜ್ಚಳರಾಯನ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದ ಬಸವನೆಂಬವನ
ನಾಸಉಂಬಿಕೆಯೆಂಬ ಸಹೋದರಿಯ ಚೆನ್ನಬನವನೆಂಬ ಮನಸನು; ನಾಸಉಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಬಿ ಜ್ಜ ಳರಾಯನು ಇಟ್ಟು ಕೊಂಡಿದ್ದ ನೆಂದು ಜನರ ಮಾತು.
ಹಸೇಲಲೇಂ? ಪುರ-ಮುಖ್ಯ-ಸೆತಿಯರೆಡ ಬಲದೊಳಂ
ಢಾಳಸಲ್ ಧವಳ-ಚಮರಂಗಳಂ, ಬಿಚ್ಚಳ-ನ್ಫ [ದಿಂದಂ |
ಪೊಳ್ಕಂ ಸಾಲ್ಲಡೆಯೊಳಿಖಿಳ-ಮಂತ್ರಿ-ಪ್ರಮುಖ-ಪರಿಜನದ ಗಡೆಣ
ಓಳ್ಳೆಸಿ ಬಂದರ. | 128 | ತು
26. A GOOD POET NEVER DESPAIRS ಸುಕವಿ ಎಂದೂ ನಿರಾಶೆಯವನಾಗನು ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ ಚರಿಪಾರಣ್ಣದ ಪಕ್ಷಿಗೊಂದು ತರು ಗೊಡ್ಡಾಗಲ್, ಫಲಂ ತೀವಿದಾ ಮರಗಳ್ ಪುಟ್ಟವೆ? ಪುಪ್ಪಮೊಂದು ಬಲಲಲ್, ಭಂಗಕ್ಕೆ ಪೂವಿಲ್ಲ ವೇ? |
THE LION DOES NOT MIND THE BARKING OF THE DOG 55
ನಿರುತಂ ಸತ್ಯವಿಗೊರ್ವ ಗರ್ವ-ವಿಭು ಶಾನುಂ ಲೋಧಿಯಾಗಲ್, [ನಿಹಂ ಧರೆಯೊಳ್ ದಾತರು ಪುಟ್ಟರೇ? ನರತೆಲ್ಶಾ ಕೇಳ್ಟೋಫುದೀ ಬುದ್ಧಿಯಾ! | 129 ||
NE
27, THE LION DOES NOT MIND THE BARKING OF THE DOG
ಸಿಂಹಕ್ಕೆ ನಾಯಿಯ ಬೊಗಳಾಟಿದ ಚಿಂತೆ ಇಲ್ಲ
ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ ಹುರುಡಂ ಕನ್ಹಡಿಯಂ, ಈನೀಂದ್ರರ ಮಹಾ-ದುರ್ಮಾರ್ಗಿಗಳ್, ತ್ಯಾಗಿ [ಯಂ ಬಯಡೆಂ, ಬಾಲರ ಮುಗ -ಬಂಜೆ, ಬಕ ತಾಂ ಪೂರ್ಣೇಂದುವಂ, ಹಾ | ಈ [ವ್ಯೃದ | ಚ್ರೆರಿಯಂ ಪಾಮರ, ಪಾಠಗಳ್ ಸುಜನರುಂ, ಮಾಣಿಕ್ಯ ಮಂಡಸ್ಕೆ ತಾಂ
ಹಯೌಯಲ್, ಬಂಹಕೆ ಗಾವಬಂಗವೆಣೆಯೇ? ಕೇಳ್ಟೋಫುದೀ ಬುದ್ಧಿಂಯಾ! || 130 ||
ಟೀ. ಕುರುಡಂ ಎಂದು ಮೊದಲಾದ ಕರ್ಫ್ಪುಸಳೆ ಜಜಿಯಲೆ ಎಂಡು ಕ್ರಿಯೆ. ಮಂಡಕ್ಕೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗ ಮಂಟಪಕ್ಕೆ ಎಂತ ಮೂಲಪ್ರತಿಯಲ್ಲದೆ; ಈ ರೂಪು ಛಂದಸ್ಸಿಗೆ ವಿರೋ ಧವಾದ್ನಲೌಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾ೦ಖತು. ಮಂಡನೆಂದರೆ ಶ್ರುಂಗಾರ; ಮಾಣಿಕ ಉಬದ ಕ್ಪಂಗಾ ರಕ್ಕೆ ಜಜಯ ಬಾರಡಿಂಬಂತೆ. ————coooo———
928. SIGNS OF A BAD CLERK ದುರ್ಗಣಿಕನ ಲಕ್ಷಣ ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ
ಅಂಖ-ಮಾತ್ರಂ ನದರಿಲ್ಲದಾಣ್ಣನೆಡೆಗಂ ಲಂಚಕ್ಕೊಡಂಬಟ್ಟು, ಬ
ಪ್ಪಣಮಂ ತೊಂಡತಿ-ದ್ರವೃಮೆಂ ಕೌಡಿಬ, ಚಾಡೀ ಕೇಳ, ದೋಹಂ | [ಗಳಂ |
56 BHIMA HUNTS IN COMPANY WITH THE PULINDAS
ವಣಿಸುತ್ತೆಲ್ಲರ ಬಾತಿ ನೀರನೆಬಿತೆದಾರುಂ ಕಾಣದೇ ಭಕ್ಷಿವಾ ಗಣಿಕಂ ಹೆಗ್ಗಣಕಂ ಸಮಂ! ನರನೆಲ್ಯೂ, ಕೇಳ್ಟೋಶುದೀ ಬುದ್ಧಿಯಾ! LTA
ಪೆ. ನದರು (ನಜರು) ಇಲ್ಲದ ಅಣ್ಣನ ಎಡೆಸಂ (ಎಡೆಗಾದರೂ). ಕೊಂಡು, (ರಾಜ್ಯದ) ಅಶಿ-ದ್ರಮ್ಯಮಂ. ಎಜಿದು, ಆರುಂ. ಟೇ. ಹೆಗ್ಗಣಕಂ3 ಹಗ್ಗ ಣಿಕಾಡರೂ; ಸೂ. 123; 814. |
TE
29. BHIMA HUNTS IN COMPANY WITH THE PULINDAS (see No. 28) | ಭೀಮನು ಪುಳಿಂದರ ಸಂಗಡ ಬೇಟಿಯಾಡಿದದು ಭಾಮಿನಿಪಬ್ಬದಿ ಬೊಬ್ಳೆಗಳ ಪಟಹದ ಮೃದಂಗದ ಸಭ್ಬಲಗ್ಗೆ ಯ ಸೋಹಿನಲಿ ಸುಲ
ವಬ್ಬರಸೆ ಹಿಂಡೊಡೆದು, ಹಾಯ್ಬವು; ಸೂಬದವು ದೆಸೆಗೇ; |
ತೆಬ್ರಿದವು ೫1... ಹೌ
ದುಬ್ಬಿ ಹಾಯ್ದರೆ ವೇಡೆಯವರಿಗೆ
ಹಬವಾಯ್ಕೇನ್ ವಿಂಬೆನಗಣಿತ-ಮೃಗ-ನಿಪಾತನವಾ? | 182/| ಟೀ. ಜಿಳ್ಳಾರವಲೆ ಕೆಬ್ಬಿದವು; (ಹಿಂಡು ಇದನ್ನು) ಹೆಜಿದು, ಉಬ್ಬಿ.
ಹೊಹ್ತು ತಿವಿದರು ಸಬಳದರಿ ಜಡಿ ವೆಕ್ಚಲನನಳವಿಯಲಿ ಹರಿಣನ
ನಿತ್ಚ್ರದರು ನಾರಾಚದಲಿ; ಸ್ಟೈವರಿದು, ಸ್ಫೆರಿಭನಾ | ಸೊತ್ತುದರು ಸುರಗಿಯಲಿ; ಹೊದಜುಲಿ ಹೊತ್ತು, ಹುಲಿಗಳ ಹಣಕಿ, ಖಡ್ಗದ
ಪಿಕ್ಕಡಿಯ ತೋಖಾ್ದರು; ತೊಬೌದರಖಿಳ-ಮೃುಗ-ಕುಲವಾ.
ತ್ತಾ
ಪ. ಜಡಿವೆ ಎತ್ಡಲನಂ; ಅಳವಿಯಲಿ. ಸೊತ್ಶೈದರುಇ ಸೊಂಕಿದರು.
BHIMA HUNTS IN COMPANY WITH THE 11028 ತಂತಿ ಹಾಸವನುಭ್ಬರಿಸಲ ವ್ಹಳಬ, ಕಂಠೀರವನ ಮೋಯ್ಿಗೆ ನಿಲ ದವು; ಕದುಬಿದವು; ಹಾಯ್ದವು; ಹಣುಗಿ ತುಡುಕಿದವೂ; | ಸೆಳೆದವುಡಿದಕ್ತುಳಬಯೆಡ ಬಲ ಬಳಬದವು ಮೆಲುವಾಯಿದವು; ವೆ ಗ್ಗಳಸದವು; ಹುಸುಬಿದವು ಕುನಿ ಸಗಳಖಿಲ-ಮೃಗ-ಕುಲವಾ. || 134 ||
ಪ. ಕಳಟೆ ಹಾಸವಂ, ಉಬ್ಬರಿಸ5, ಅವ್ನ೪ಸಿ. ಸೆಳೆದವು; ಉಡಿದು, ಅಕ್ಕು ಇನಿ, ಎಡ. |
ಟೀ. ಕುಖ್ಬಸಳಿ ಎಂಬುದು ಎಲ್ಲೂ “ಮಿಗೆ ಕರ್ಪ್ರ್ಗ.
ಘಾಯವಡೆದೆಕ್ಟಲನ ರಭಸದ,
ಜಾಯಿಲನಗಳ ಗರ್ಜನೆಯ, ಪೂ
ರಾಯದೇಜಾನ ಕರಡಿ ಕಾಡಾನೆಗಳ ಕಳೆಕಳದಾ, | ನೋಯಲೊಖುಲುವ ಕರಭ ಬಂಹ ಲ
ಲಾಯ ವೃಕ ಶಾರ್ದೂಲ ಕಕ ಗೋ
ಮಾಯು ಮೊದಲಾದಖಿಳ-ಮೃಗ-ರವ ತುಂಬಿತಂಬರವಾ. || 185 | ಟೀ. ಜಾಂಖಲನ (ಜಾ೦ಖಲಡ) ಅನಳ (ಅಸಳವಾದ) ಸರ್ಜನೆಯ. ರಭಸದ, ಸ ರ್ಜನೆಯ, ಕಳಕಳದ ಈ ಪಪ್ಪಿಗಳು ರವ ಎ೦ಬದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ; ಇಂ | ಥದು ವ್ಯಾಕರಣಕ್ಕೆ ಸರಿ ಅಲ್ಲ; ರವ ಎಂಬದು ಸಹ ಪಪ್ಪಿ ರೂಪ ಧರಿಸಿ ಬೇಜತಿ ಕರ್ತಪಡವೊಂ ದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧದ್ಲೂಡೆ ಪಡ ಜೇಕಾಸುತ್ಲಿ ತ್ನಲ್ಲ?
ಇ. ೦1
. ಮುಳುದೊಡಕನೊಳು ಕೂದಲೊಂದೇ ಬಲು ನಿಂದವು ಚಮರಿ- -ಮೈಗ; ಮಯಿ ಗಳಿಗೆ ಮೊಲೆಗೊಡುತಿಯುಕಿನನಿ ಹುದುಗಿದವು ಹುಲ್ಲೆಗಳೂ.||136 ||
ಪಡೆ ಬೆದಲುಕ್ತಿ ಪಡಿತಳಬ ಪವನಜ, ಹಿಡಿದು, ಬೀಬದನಾನೆಗಳನವ
58 NIGHT-FALL
ಗಡಿಬ, ಓಂಹವ ಬೀರಿದನು; ಹಾಯ್ದೆ ತ್ಕುವೆಕ್ಟ್ಲನಾ | ಮಡದಲುಖಕ ಗಟ್ಟಬದ; ಮುಖ್ಯಿಯೊ ೪ಳಡಬ ತಿವಿದನು ಹುಲಿಯ; ಕರಡಿಯ ಹೊಡಹಿದನು; ಕೊಂದನು ವನಾಂತದೊಳಖಿಳ-ಮೃಗ- [ಹುಲವಾ. || 137 | ಪೆ. ಮುಳು-ಸೊಡಕಿನೊಳು (-ತೊಡಕಿನೊಳು). ಇಜುಕಿನಲಿ. ಆನೆಗಳಂ ಅವಗಡಿಸಿ. ಹಾಯ್ದು ಎತ್ತುವ. ಮಡಹಲಿ ಉಜಿ. ಟೇ. ಸಟ್ಟಿಸಿಡವಸಟ್ಟಿಸಿದಂ. NU ಸಥಾಜ್ತಂೂ್ಲ್ಲಂ್ಲ್ಲಂ.
80, NIGHT-FALL
ದಿ ತಾತಾ
ಭಾಮಿನಿಷಟ್ಛದಿ ಬಲುಕಿದುದು ಜನ-ದೃಸ್ತಿ ಬಲುಗ ತೃಲೆಯ ಬಂಧದೊಳಂಧಕಾರದ ಹಲಧಿಯಲಿ ಜಗವದ್ದುದೇನ್ ಎಂಬೆನು ಮಹೂಭ್ಯತವಾ: | ನಲಿನಮಿತ್ರುನ ಬೇಹುಕಾಳುರ ಸು೭೫ವೊ ತಿಮಿರದ ಪಾಳೆಯದೊಳೆನೆ, ವಿಲಯನಿಲಯದ ಸೊಡರು ತಳತುದು ಕೂಡೆ ನಗರಿಯಲೀ. | 138, ಪ. ಬಂಧಡೊಳೆ; ಅಂಧಕಾರದ. ಅದ್ದುದು, ಏನ. ಪಾಳೆಯದರೊಳ್ಳೆ? ಎನೆ. ರ 31. A BEAUTIFUL RIVER (GANGES) AND FOREST ಜೆಲೊವಾದ ಹೊರಲಿಟೆಯೂ ಹಯಿವೂ
ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟದಿ ತೆಐತೆಖದ ಫ್ಲ್ಲೋಲ-ಮಾಲೆಗಳ ಲೀಲೆಗಳ,
ಜೆಬ್ ರಾಜಹಂಸಾಳಗಳೆ ಹೇಳಗಳ,
A BBAUTIFUL RIVER AND FOREST 59
ಪರಿಪರಿಯ ನೀರ್ವನಿಗಳಾಕರದ ಬೀಕರದ, ನೊರೆಯ ಬೊಬ್ಬುಳಿ [ಯ ಸುಲೌ್ಯಾ, | ಮೊಲುತಿಮೊಳು3ದು ಘೂರ್ಮಿಸುವ ಪರಿವುಗಳ್ ಮುರಿವುಗಳ, ತಿರಿತಿರಿಗಿ ಪುಲೌವ ಹಲ-ಹಂತುಗಳ ಗಂತುಗಳ್ಳ ನೆರೆನೆರೆದು ಮುನಿ-ಜನಂ ಸೇವಿಸುವ ಭಾವಿಸುವ ಗಂಗೆಗವನಿಜೆ ಬಂ [ದೆಳೂ. || 139 ||
ಟೀ. ಸಂಗೆಗೆ ಬಂದ ಆ ಅವನಿಜಿ (ಭೂಜಾತೆ) ಸೀತೆ ಎಂಬವಳು. ಯುಸಳೋಚ್ಛ ರಣಕ್ಕೆ 195ನೆಯ ಸೂ. ನೋಡು. ಸೇವಿಸುವ ಅದಣ ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯುವ; ಭಾವಿಸುವೆವ ಅದಲ್ಲಿ ಮಾಯುವೆದೂ ಅದಣ ದಂಡೆಯ ಮರನೆಿಲೊಳಗೆ ಕುಂಡ್ರುವದೂ ಶರೀರಸೌಖ್ಯುಕರವಾದದೆಂದು ನೆನಸುವ. ನಿಜ ಮುನಿ ಜನರಿಗೆ ಅಂದರೆ ಬುದಿ ಯಲ್ಲಿ ಬೇಳಸೊಬ್ಬರಿಗಿಂತ ಮುಂಡೆ ಇರುವವ ರಿಗೆ ಹೊಲಕಿಯ ಇತರವಾದ ಸೇವನೆಯೂ ಭಾವನೆಯೂ ಇರ ಕೂಡದು.
ತೆಂಗೆಳೆ ಕವ್ರಂಗು, ಪನಸ್ಕ ದ್ರಾಕ್ಟೆ, ಹಂಬು, ವಾ ರಂಗ, ಜಂಬೀರ, ಖರ್ಜೂರ, ಕತ್ಮಳೆ, ಮಾತು
ಳಂಗ, ತಿಂತ್ರೀಕಿ ಚೂತ, ನೆಲ್ಲಿ, ಬಿಲ್ಬು, ಸಹಾನಿ ನಾನಾ-ತರು (ಗಳೂ, |
ತೊಂಗುವ ಫಳಾವಳಯ ಭಾರಂಗಳಾವಗಂ
ಬಂಗದಿವನಿಳೆಗಿಬ್ಪ ಜೇಹೆಂದು, ಬಾಗಿ, ಬಂ
ದಂಗನೆಯ ಕಣ್ಣೆಸೆದವಿಕ್ಟಲದೊಳಾ ಜಾಹ್ನೆವೀ-ನದಿಯ ತಟ-ಬನ. (ದೊಳೊ. | 140 ||
ಪ. ತೆಂಸು, ಎಳೆ. ಭಾರಂಗೆ ಅವಸಂ ಪಿಂಸ್ದೆ (ನಿಂಗದಂಥವಾ? ದ್ದು), ಇವಂ ಇಳೆಗೆ ಇಟಿಿಪ. ಬಂದ್ರು, ಅಂಗನೆಯ (ಸೀತೆಯ) ಕಣ್ಣಿ ಬನು ಇಕ್ಕೈಲರೊಳೆ. ಟೀ. ತರುಸಳು ಎಂಬದು ಕರ್ತ.
ಅೀಶಿೌದು ರಥದಿಂದ ಮಂದಾಕಿನಿಯ ವರ-ತಟಕ್ಕೆ ಬಲಾತ್ ನಾವಿಕರೊಡನೆ ನಾವದೊಳ್ ಗಂಗೆಯಂ
60 BHIMA ON HIS HUNT IS ATTACKED BY A SERPENT
ಕಳೆದು, ನಿರ್ಮಲ-ಶೀರ್ಥಡೋೊಳ್ ಮಿಂದು, ಸೌಮಿತ್ರಿ ಮತ್ತೆ ಭೂ [ಜಾತೆ ಸಹಿತಾ |
| ಒಳಗೊಳೆಗೆ ಮಮುಗಿ, ಬಿಸುಸುಯ್ತು, ಚಿಂತಿಸುತ ಮುಂ
ದಳೆದುಗ್ರ-ಮೃಗ-ಪಕ್ಸಿ-ಗಡಣದಿಂ ಘೂರ್ಮಿಸುವ
ಹಯುವಮಂ ಪೊಕ್ತನಡಿಯಿಡುವಡಸೆದಳಮೆಂಬ ಕರ್ಕಕದ ಮಾರ್ಗ
ದಿಂದಾ. || 141 ||
ಪ. ಮುಂದಳೆದು, ಉಸ್ರು. ಫೊಕ್ಚಂ ಅಡಿ ಇಡುವಡೆ ಅಸದಳ. ಟೀ. ಸಾಮಿಶ್ರಿ ಎಂ |
' ಬ ಲಕ್ಷ್ಮಣನು ಕರ್ತ್ವ್ಯ. ಮಿಂದು ಸೂ. 981. ಭೂಜಾತೆ ಸಹಿತ- ಭೂಜಾತೆ ಸಹಿತವಾಗಿ. | (ರಾಮನಿಲ್ಲೆ ೦ದು) ಮಲು. ಇಡುವದೆ- ಇಡುವರೆ, ಇಡುವರಕ್ಕೆ.
ಕೆಕುನಿ-ಚಿತ್ತಾರ-ಘೋಪಂ-ಮಯಂ ತೃಂ-ಮಂಯಂ ವಿಶಿರದುಪಲಾಳ-ಕರ್ಕಶಕ-ಮಯಂ ಕಕ-ಮಯಂ ಪ್ರಕಟ-ಕಂಟಿಕ-ಶೀರ್ಣ-ತರು-ಮಯಂ ರುರು-ಮಯಂ ವಿವಿಧೋಗ್ರ- [ಜಂತು-ಮಯವೂ |
ನಕುಲ-ಮೂಪಕ-ಸೆರೀಸ್ಫ ಪ-ಮಯಂ ದಿಪ-ಮಯಂ
' ಹೆಕಲ-ಭೂ-ವಿಪಮ-ಸೆಂಹುಲ-ಮಯಂ ಬಿಲ-ಮಯಂ
| ವೃಕ-ಶೂಕರ-ವ್ಯಾ ಪು-ಚೆಯ-ಮಯಂ ಇಜಯ-ಮಯಂ ತಾನೆನಿಬ, | [ಕಾಡಿರ್ದುದೂ. || 142 ||
ಪ. ಪಿಕಿರದ ಉಸಲ-ಆ೪. ವಿವಿಧ-ಉಸ್ತು. ಟೀ. ಕಾಡು ಎಂಬುದು ಕರ್ಫ್ಪೃ. ಜ್ ಈಕಾರ್ಮಾತಾ ST —
| 92. BHINA ON HIS HUNT IS ATTACKED BY A SERPENT (569 No. 29) ಬೇಟೆಯಾಡುವ ಭೀಮನಿಗೆ ಹಾವಿನಿಂದ ಕಷ್ಟ ಬಂದದು
ಭಾಮಿನಿಪಟ್ಟಿದಿ
ಈತನುಲುಜೆಗೆ ಬೆದಬೌಾತುರು-ಸಂ ಘಾತದಲಿ ಹೆಬ್ಬಂದಿಯೊಂದು; ವಿ
3111114 ON HIS HUNT IS ATTACKED BY A SERPENT
ಘಾತದಲಿ ಹಾಯ್ದುದು; ರಾತ-ವ್ರಜವನೊಡೆದುಬೀದೂ | ಈತನಯ್ಯಥ ದನು; ಕಬರ-
ವ್ರಾತವುಖ್ದುದು ಹಿಂದೆ; ಭೀಮನ
ಭೀತಿಯಲಿ ಹೊಪ್ಬುದು ಮಹಾ-ಗಿರಿ-ಗಹನ-ಗಹ್ಹುರವಾ. | 148 | |
ಪ. ಆತನ ಉಜುಜಿಸೆ. ವ್ರಜವಂ ಒಡೆದು, ಉಂದು ಈತಂ (ನ ಭೀಮಂ). ಭೀಮಂ |
ಅಭೀತಿಯಲಿ.
`ಮುಡುಹು ಸೊಂತಕಿದೊಡುಲಿದು, ಹೆಮ್ಮರ
| ನುಡಿದು, ಬಿದ್ದುದು; ಪಾದ-ಘಮಾತದೊ
ಳಡಿಗಡಿಗೆ ನೆಗ್ಗಿದುದು ನೆಲನುಬ್ರರದ ಬೊಭ್ರಯಲ್ಲೀ | ಜಡಿದುದಬ್ಬಭವಾಂಡವೆನಲವ
ಗಡೆಯ ಭೀಮನ ಕಳಕಳಳೆ ತಿವಿ
' ಯೊಡೆದು, ತಿಳದುದು ನಿದ್ರೆ ಮುರಿದಿಕೆಯ ಮಹೋರಗನಾ. |144 |
ಪ. ಸೊಂಕಿಡೊಡೆ ಉಲಿದು. ನೆಲಂ; ಉಬ್ಬರದ. ಜಡಿದುಡು ಅಬ್ಬ ಭವಾಂಡಂ ಎನ6, ಅವಸಡೆಯ. ಮುರಿದ ಇಕ್ಕೆಯ ಮಹಾ-ಉರಸನ. ಟೇ. ಮುರಿದ ಇಕ್ಕೆಯವನಾದ ಮ ಹೋರಸನ ನಿದ್ರೆ ತಿಳಿದುದು. ಉರಸ್ನೆಂದು ಕವಿತ್ಸ್ದ ಪಲ್ಲಂಗ.
ತೆಸ್ಕ್ ಬಡಿಲಿತು ತಣಿಗೆಲೆಯ ಹೊದ
ಉಾಕ್ಯರಿಸೆ ಮೆಯ್ ಮುರಿಯಲನಿಲಜ
| ನೆಕ್ಕ್ತುಳದಲಿ ಮೇಲೆ ಹಾಯ್ದನು, ಹಾಣದಹಿ-ಪತಿಯಾ; | ಬಕ್ಕಿದವು ಹೆದ್ದೊಡೆಗಳುರಗನ
ತೆಳ್ಚುಯಲಿ; ಥೆಂಢೇಣಿಬ ಫಣಿ-ಪತಿ,
ಡೊಕ್ಟರಣೆ ಹಬ್ಬಿದನು; ಬಿಗಿದನು ಭಟನ ನೇರುರವಾ. || 145 || |
ಪ. ತಣಸು-ಎಲೆಯ ಹೊದ; ಇಸ್ವರಿಸೆ ನಯ್ ಮುರಿಯಲೆ' (ಮುರಿಯೆ), ಅನಿಲ ಜಂ. ಕಾಣಡಿ ಅಹಿ,
692 THREE RIDDLES
ಭೆಟಿ ಮರುಳೆ ಸೆಂತ್ಸೆಬ ಹೊಂಡಟಿ
ಮಟಬ್ಯ ಗದೆಯಲಿ ಹೊಯ್ದು, ಬಿಗುಹಿನ
ಕಟಕವನು ಬಿಚ್ಚಿ ದನು; ಹೆಚ್ಚಿ ದನ್, ಬೊಬ್ಬಿ ಡುತಾ. | ಪುಟದ ಕಂತುಕದಂತೆ ಫಣಿ ಲಟ
ಲಓಸಲ್ಕಿತು; ಗಿಡಿಗನೆಉಕೆಯ
ಪುಟಿದ ಗಿರಿಯಂದದಲಿ ಗಿರಿಗಿರಿಗುಟ್ಟದನು ಭೀಮಾ. || 146 |
ರಾಡಿಸೆಲು ರುಾಡಿಸಲು, ಬಿಗುಹತಿ
ಘಾಡಿಬಿತು; ಹೊಡಹಿದೊಡೆ ಮಿಗೆ ಮೆ
ಯ್ಲೂಡಿ ಬಿಗಿದುದು. ಭುಜಗ-ವಳಯದ ಮಂದರಾದ್ರಿಯೆನೇ |
ರೂಢಿಬದ ಭುಜಹ-ಬಲದ ಬರಿಯ
ಸ್ವಾಡಿತೇ ತನಗೆನುತ, ಖಾಡಾ
ಖಾಡಿಯಲಿ ಶಾತರಿಬ, ಸಳವಳಬದನು ಕಲಿ-ಭೀಮಾ. || 147 || ಟ್ರೀ, ಮಂದರಾಬ್ರಸೆ ಭುಜಸಪೊಂದನ್ನು ಸುತ್ತಿ, ಶ್ರೀ ಬರಲಿ ಎಂತ, ಸಮುದ್ರವನ್ಯು ಹಾಲ .
ನ್ಯು ಕಡಿವಂತೆ ಕಡಿದರೆಂಬ ಕಾಮ್ಫುವುಂಟು; ಆ ಕಾಮ್ಯುವನ್ಠು ಈ ಕವಿ ಸೂಚೆಸುತ್ತಾನೆ. ಇಂಥಾ |
ಡು ಒಳ್ಳೆ ಉಪಮೆಯಲ್ಲ, ವಾಸ್ತವವಾದದೇ ಉಚಿತ. ಕವಿಕೀರ್ಶಿ ವಾಸ್ತವವಾದ ಉಪಮೆಸಳ |
ಲ್ಲಿಯೇ ಉಂಟು. ಭೀಮನು ಕಾಣದ ಸರ್ಪ ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ದಯೆಲಖಂದ ಅವನನ್ಯು ಬಿಟ್ಟಿತಂತೆ.
ES
33. THREE RIDDLES (FIRE, GUITAR-STRING, PEPPER) ಮೂಲ ಒಗಟಿ ಶ್ರಿಸದಿ ಅಟಾ್ದರೆಯು ವಿಬೌಲ್ಲ, ಹೆಜಬೌದರೆಯು ಶೀಲೌಲ್ಲ | | ತಿರಿಗೂಲಿ ಕೊಂಡ ರಿಣವಿಲ್ಲ. ಕವಿಗಳ
ಲಖೌದರೇ, ಹೇ! ಸರ್ವಜ್ಞ! | 148 || ಟೀ. (ಯಾಗದಲ್ಲಿ) ಠಿರಿಯಾದ ಕೂಛಿಂ ತೆಕ್ಟೊಂಡರೂ ಅದಅ ಮೋಲೆ ರಿಣ ಬಾರದು. |
UNPROFITABLE THINGS
ಆಡೆಂದರಾಡದದು, ಆಡ ಮರನೇಯುವದು,
ಕೂಡದೆ ಕೊಂ. ನಡೆಯುವದು, ಕಡಿದರದು
ಬಾಡದದ ಹೇ! ಸರ್ವಜ್ಞ! || 149 || ಟೀ. ಮರನೇಖ ಕೂಡದಿದ್ದರೆ ಕೊಂಕಿ. (ಕೋಡಡೆ ಎಂತ ಪಾಠಾಂತರ)
ಕಳೆದರೆ ಕಚ್ಚುವದು, *ಚ್ಚಲ್ಲ, ಚೇಲಯಿಲ್ಲ.
ಅಚ ರಿಯಲ! ಅರಿದಲ ಈ ಮಾತು! ೪ [ee ೧
ನಿಚ್ಚಯಂ ಬಲ್ಲಿ. ಸರ್ವಜ್ಞ! . 11150 |
ತಾನಾದ
34. UNPROFITABLE THINGS ಪ್ರಯೋಜನವಿಲ್ಲದ್ದು ರಸಳೆ
ಏಿತನೊಳಗೆ ಸೇರದಿಹ ಸುತನಿಂದ ಫಲವೇನು? ಪತಿ-ಸೇವೆಗೊದಗದಿಹ ಸತಿಯಿದ್ದರೇನು? || 151 || ಸಾಯವಿಲ್ಲದ ನಾಯ ಸತ್ಯವಾದರೆಯೇನು?
ಬಾಯ ಸವಿಯಿಲ್ಲದ ರಸಾಯನದಲೇನು? |
ಹಾಯ ಕುಂದಿದ ಮೇಲೆ ಜೇವದಾಕೆಯದೇನು? ಮಾಯವಾದಿಯ ಮಾತು ಮತ್ತೆ ದೃಢವೇನು? | 158 |
. ಮತ್ತೆ ದೃಢವೇನು- ಮಕ್ಕೆ (ಒಂದು ಖಾರಿ) ದ್ಭಢವಾದರೇನು?
ಖುಣವ ಮಾಡಿದ ತಾತ ಗುಣವಂಶನಹರೇನು?
ಭಣಿತಿ ತಬ್ಸಿದ ತಾಯಿ ರಕ್ಷಿಣಿಯಾದ್ದೇನು? |
ಎಣಿಕೆ ಬಾರದ ಮನುಜ ಕರಣೀಕನಹರೇನು? ಫಣಿ-ರಾಜನೊತ್ತಿನೊಳು ಹಣವಿದ್ದರೇನು? 1831]
DO NOT ASSOCIATE WITH THE BAD ಬರಿಯು ನಿಲ್ಲದ ಗೃಹದ ಪರಿಯ ಸೌಖ್ಯವದೇನು? ಮಜಖತಿಯಾದ ಮನುಜನೊಳು ವೆವಹಾರವೇನು? | 154 || ವಾರಿಯಿಲ್ಲದ ಊರ ಸೇರಿರ್ದು ಫಲವೇನು? ಚೋರನೊಡನೇ ದಾರಿ ನಡೆಯುವದದೇನು? | ಜೇರು ಇಲ್ಲದ ವೃಕ್ಹ ವೇಲ್ ನೋಡುವದೇನು? ಮಾರಿ ಮನೆಯೊಳಗಿರಲು, ಸಾಕಾರವೇನು? 11551
NE
85, DO NOT ASSOCIATE WITH THE BAD ದುರ್ಜನರ ಸಂಗ ಬಿಡ ಬೇಕು ರಸಳೆ ದುರ್ಜನರ ಸಂಗವಂ ತ್ಯಜಿಸು, ಮನವೇ! ಸಾಧು- ಸಜ್ಜನರ ಸಂಗವನು ಭೇಜೆಬಿ, ಸುಖಿಸೆಲವೊ!
ರ್ ಆ ದುಘ್ಚ-ಬಗ್ಗದ ಕೆಯ್ಯ ಮುಟ್ಟ ಹಿಡಿತರ ಬಹುದು;
ಅಟ್ಟ ಬಹ ಮದ-೫ಹರಿಯ ಕಟ್ಟ ಬಹುದು; |
ಸ್ಪ್ಫ್ಸ-ಸರ್ಪನ ಹುತ್ತ ಕಲಕ ಜೇವಿಸೆ ಬಹುದು;
ದುಪ್ಯಾತ್ಸೆರಾದವರ ಬಿಟ್ಟು ಕಳೆ ಮನವೆ! || 156 ||
ಜೇಲ೨ ಬಾಲದ ಉರಿಯ ಜಾಲೆ ತಾಳಲು ಬಹುದು; ಹಾಘುಮೂಳಿರ ಸಂಗ ಮಜುಿದು ಕಳೆ ಮನವೆ! | 167 |
ಹರಿವ ಗರಗನಿನಲ್ಲಿ ಶಿರವನೊಡ್ಡಲು ಬಹುದು;
ಜೆರಬ ಬಹ ಸಾಡ್ಗಿಚ್ಚ ಧರಿಸ ಬಹುದು; |
ಸರಿಸದಲಿ ನಿಂತು ಕೇಸರಿಯ ಸಣಕಲು ಬಹುದು;
ಮಲನ ಕೊರಲನು ಕೊಯ್ದು ನರರ ಮಲಿ ಮನವೆ! || 158 |
A TANK
ಒಂದು ಜಾತಿಗೆ ವಿಪವು ಪುಚ್ಛ ದೊಳಗಿಹುದು; ಮ
ತ್ಕೊಂದು ಜಾತಿಗೆ ದಂತದೊಲಗೆ ವಿಪವು; ।
ಒಂದು ಜಾತಿಗೆ ಮೆಯ್ಯ ಅಂದವೆಲ್ಲವು ವಿಪವು;
ಒಂದೆಯಾಡುವ ನುಡಿಯು ಘೋರ-ವಿಪ,್ಯ ಮನವೆ! | 159 |
ತೇರ ಕಂಡರೆ ತೊಲಗು ಮಾರೆಯ್ದನಾ ತ್ರ ದಿ!
ವಾರುವಗೆ ಕಡೆ ಸಾರು ಈರೆಯ್ದನು!
ದಾರಿಯನು ಬಿಡು ಗಜಸೆ ಮಾರುಸಾವಿರವನ್ನು!
ಊರ ಬಿಡು! ದುರ್ಜನರ ಸೇರದಿರು, ಮನವೆ! | 160 ||
ಟೀ. ಕ ಕ್ರಣದ ಎ೦ಬದು ಇಲ್ಲಿ ಫ್ರಣಂದಲ್ಲಿ ಎಂತ ಆಸುತ್ತದೆ. ಮಾರೆಯ್ದ ನು ಎಯ್ದು
ಮಾರನ್ಯು, ಅಧರ ದ್ರಶೀಯೆ ಈ ಪದದಲ್ಲಿ ಮೊಲು ಬಾರಿ ಉಂಟೆ, ಸೂ. 128. ದುರ್ಜನರ ಸೇರುವದಸ್ವಿಂತ ಊರ ಬಿಡುವದೇ ವಾಸಿ.
ENE ——
a6. A TANK ಒಂದು ಈಕಿ ಭಾಮಿನಿಸಟ್ಟಿದಿ ಬಲ ಬಂಲಿದು, ಸಾರಿದರು ಪೂ ಗೊಳನನಾ ಚಂಡಾಂಕುವಿನ ಮೆ ಯ್ದ ಳದ ರಾಡಿಯ ಜೋಡಿಯಧ್ದೂ-ಶ್ರಮದ ಭಾರದಲೀ. |
ತ್ರಿಗೊಳನ ತಂಪಗಿವ ತೆಸ್ಟೈಯ ತೊಲುಲಿತೆಯ, ತಾವರೆಯ ತನಿ ಪರಿ
ಮಳೆದ ವಿಸರದ ಹಸೆರದಲಿ ಶೀಡಿದುದು ತಂಗಾಳಿ. || 161 ||
9
A PALACE
ಮೊಲಕಿವ ಮಲೌದುಂಬಿಗಳ ಸೊಗಬನ ಸೆರಬಿಗಿಲೌದರು. ತಮ್ಮೊಳೊಬ್ಬೊ ಬ್ರರ ನಿರೀಕ್ಷ, ವಾರಿ-ಕೇಳಗೆ ಮಾಡಿದರು ಮನವಾ. || 162 | ಪ. ಪೂಗೊಳನಂ ಆ. ಜೋಡಿಯ ಅಧ್ಧ್. ತಂಪು ಅವ. ಟೀ. ಬಜ (ದಾರಿಸ ರು) ... ಚಂಡಾಂಕುವಿನ ಮೆಯ್-ರುಳದ ರೂಾಡಿಯ (ಭಾರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ) ಜೋಡಿಯ | (ಅದಲ ಜೋಡಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ) ಅಧ್ಗಿ-ಶ್ರಮದ ಭಾರದಲ್ಲಿ. ಹಸರದಲಿ ಶೀಡುವ ತಂಸಾಳಿಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾನೆ ಅದು ಯಾತಜಿದು ಅಂದರೆ ಶಿಳಗೊಳನ , , .. ತೊಬಿಲಿಕೆಯದೂ ತಾವರೆಯ
ದಡ: (ಮಾಯೋಣೋ? ಎ೦ತ) ತನ್ಯೊಳ್ಗೆ ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿ. ಬಐಲಿದು ಎ೦ದಬದ್ಧಂ, ಬಲ್ಬು ಎಂದು ಶುದ್ಧಂ; ಹೊಸಸನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬಟಿಲಿ ಎನ ತಕ್ಕದು.
ಇಪ ಜಾರ ಆಜ ಮಾ 1 87.೬ PALACE ಒಂದು ಅರಮ
ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟದಿ
ನೀಲ-ರನ್ನಂಗಳಂ ನೆಲೆಗಟ್ಟು, ವಳಕುಗಳ ಸಾಲೆಸೆವ ಭಿತ್ತಿಗಳ್, ವಜ್ರದೊಳ್ ಘಂಬಂಗೆ ಳಾಲಲಿತ-ಪಜ್ಞೆಗಳ ತೊಲೆ, ರನ್ನಯೋದುಗೆಗಳು, ಪ್ರವಾಳಂಗ ` [ಳಂದಾ|
ಮೇಲೆಸೆವ ಹಂತೆಗಳ್, ತೋರ್ಪ ನವ-ಪುಪ್ಯರಾ
ಗಾಲಿಯಿಂ ಸವೆದ ಬಾಗಿಲ್ ಪೊಂಗದಂಗಳಂ;
ನೇಲಲಚ್ಞ ರಿಯಾದುದರಮನೆಯ್ಯ, ಬಲು ಯುಕ್ತಿಯಿಂದ ನಿರ್ಮಿತಮಾ [ಗಿರೇ. || 168 ||
ಪ. ಕಂಬಂಸಳೆ, ಅಲಲಿತ. ನವೆ-ಫಪ್ನೂರಾಗ-ಆಲಿಂಯಿಂ. ಟೀ. ನೆಲೆಗಟ್ಟು ಎಂದು
ಮೊದಲಾದ ಕರ್ಫ್ಪ್ರಸಳಿಗೆ (ಅಲ್ಲಿ) ಇದ್ದವು ಎಂಬ ಕ್ರಿಯೆ ಊಹಿಸಿ ಹೊಳ್ಳ ಬೇಕು. ನೀಲ-ರಂನಂ ಸಿಂ (ನಿರ್ಮಿತಮಾದ). ಸನೆದ (ಮತ್ತೆ) ಪೊಂಗದಂಗಳಿಂ (ಕೂಡಿದ್ದಾದ) ಬಾಗಿಲೆ.
A PALACE
ವಿಸೆದವಲ್ಲಲ್ಲಿ ವಾಸ್ಮು-ಕ್ರಮಂಬಿಡಿದು ರಂ ಜೆಸುವ ಮಜ್ಚನ-ಕಾಲೆಯುಂ, ಸೂಪ-ಕಾಲೆ, ಕೋ ಭಿಸುವ ಭೋಜನ-ಶಾಲೆಯಾಮಂತ್ರ-ಕಾಲೆ, ನರ್ತೆನ-ಕಾಲೆ, ವಹ್ತ್ಯ- [ಶಾಲೇ, | ಮಿಸುಪ ಹಯ.ಕಾಲೆ, ಗಜ-ಶಾಲೆಯೋಲಗ-ಕಾಲೆ, ಸ ಗೀತ-ಕಾಲೆಯೊಪ್ಪುವ ಶಕಯನ-ಶಾಲೆ; ಬಾ ಬಸಲರಸುರೀವಿಗುಳ್ಳನಿತು ಕಾಲೆಗಳೊಪ್ಪಿದವು ರಂನ-ರಂಜನದೊಳೂ.
| 164|| ಪ. ಭಾವಿಸಲೆ ಅರಸು-ಠೀವಿಸೆ ಉಳ್ಳ ಅನಿತು. ಟೀ. ಕ್ರನುಂ-ಪಿಡಿದು.
ಸಕಲ ಕೋಶದ ಗೃಹಂಗಳ್, ಶೈಲ-ಘೃುತ-ಗುಡ- ಪ್ರಕರ-ರಸಭಾಂಡದುಗ್ರಾಣದೊಳ್ಳುನೆಗಳುಂ,
ಸುಕರ-ಧಾನ್ಯದ ಕಣಚಗಳ್, ಸರ್ವ-ವಿನಿಯೋಗದವರಿಪ್ಪ ಚಾವಡಿ [ಗಳೂ; | ಪ್ರಕಟತರ-ತರು ಅತೆಗಳಂ ರಂನಜಗಲಿ-ರ
ಮ್ಯ -ಸರಓ-ಕೃೃತಕಾದ್ರಿಗಳು ತರತರದೊಳರ ಲ್ವಕ್ಳಂಕ್ ಹೇಲ್ಸ್ ಈ ವನಂ ಮೆಲುಕಿದುದನಿತು ಲೋಕದ ವನಮ [ನುಖಿ3 ಜಜಿತಿಯುತಾ. || 165 || ಪ. ರಸಭಾಂಡದ ಉಗ್ರಾಣದ ಒಳ್ಳ್ನೆಗಳುಂ. ತರಡೊಳೆ ಇರಲೈ, ಅಕಳಂಕ (ಅಕ ಛಂಕನಾದ ಶಿಪ್ಪುನೆ), ಕೇಳಿ! ಟೀ. ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಚಾನಡಿಸಳೊಳಸೆ ಬರೆದ ಚೆತ್ರಸಳನ್ನು ವ ರ್ಣಿಸುತ್ತಾನೆ; ಅವು ಒಂದ ವನದ ರೂಪಾಗಿನೆ; ಹ್ಞಾಸಂದರೆ ರನ್ನಜಗಲಿಸಳೂ ರಮ್ಯಕವಾ
ದ ಸರಸಿಸಳೂ (ಕೂಡ ಬರೆದಿರುವ) ಕೃತಕ-ಅದ್ರಿಗಳು ಪ್ರಕಟತರ-ತರು ಲತೆಸಳಿಂದ ತರತರ ದೊಳೆ ಇದ್ದ ವು.
ತರತರದೊಳೆಸೆವ ಬಾಗಿಲ ಗೋಪುರಂಗಳೊಳ್ ಕರುವಿಟ್ಟ ಪುತ್ತಳಗಳಂ, ಭಿತ್ತಿಭಿತ್ತಿಯೊಳ್
ಗ್ ಗೆ)
ಬರೆದ ನಾನಾ-ತೆಲದೊಳೆಸವ ಜೊಂಜೆಗಳಂದ, ಕಸ್ಕೂರಿ-ಕುಂಕುಮ [ದೊಳ |
9*
68 THERE ARE THINGS THAT HAVE NO PARALLELS
ಪೊರೆದ ಸಾರಣೆಗಳಂ, ಹಾರಣೆಗಳಿಂ, ಚತ್ರ ತರ್ ಜಲ್ಲಿ ಕನ್ನ! ಡಿ ಕಲಸ ಮುತ್ತುಗಳ ಪರಿಯ ರನ್ನ ಗಳ ಕುಚ್ಚು ಗಳ ಮೇಲ್ವಃ ಈ ಬೈನಿಂ ಕರಂ ಚೆಲ್ಹಾದುದೂ. | 166 ||
ಟೀ. ಮುತ್ತುಸಳ (ಮುತ್ತೆ) ಪರಿಪರಿಯ ರನ್ನುಗಳ ಕುಚ್ಚು ಸಳ (ಕೊಚ್ಚು ಸಳ ಎಂತಲೂ ಸರಿ). ಆದುದು ಎಂಬರತ್ಕೈ ಅರಮನೆ ಎಂಬುದು ಕರ್ತ್ಯ; ಆದುದು ಎಂತ ಆಜ್ಞ ಹಂತಿಸನ್ನ ಡವಲ್ಲ್ಯ ಸೂ. 242.
ಬಾಗಿಲ್ಲ ಳಾಬಿತಿಸೆದವರಮನೆಗೆ, ಹೇಮ-ಮಯ ಮಾಗಿ ತೋರ್ಪನವು; ವಿಕಾಲಂಗಳಂದವಜಖುವಲು | ಮೇಗೆ ಮುಗಿಲಂ ಮುಟ್ಟುವುಪ್ಪರಿಗೆಗಳ್ ಮೆರೆದವಾಯಿ, ಮಣಿ-ಖ [ಿತಮಾಗೀ,; |
ಭೂ-ಗಗನ-ಪಾತಾಳಿದರಮನೆಗಳಿದಜುತೊಡನೆ
ತೂಗೆ, ಸರಿ ಬಾರವೆಂದೆಲ್ಲರುಂ ಸೊಗಯಟ್ದರ್. | 167 || ಗ್ರ ಬಾ? ಆಜು ಎಸೆದವು. ಮನೆಸಳ್ಳೆ, ಇಡಣಶೊಡನೆ ತೂಗ ಸರಿ ಟೀ. ಸಸನ
| ದಲ್ಲೂ ಪಾಶಾಳದಲ್ಲೂ ಅರಮನೆಸಳವೆಂತ ನೆನಸುವದು ಕನಿಸಳ ee ಈ ವಿಪ
ಯದಲ್ಲಿ ಹ ನಕ್ವರೂ, ಕವಿಶ್ಸ್ಪೆಂತ; ತಪ್ಪು ಹೊಲೀಸಲೂಸದು. ಆದರೂ ವಾಸ್ತವ ವಾದ ಪ್ರಮಾಣವೇ ಕೆ ಶ್ರೇಷ್ಟ. ದಲ ಅವಣ ಅವಲಂ ಬರಕ್ಕೆ ಸೂ. 96; 110,
38. THERE ARE THINGS THAT HAVE NO PARALLELS ಏನೂ ಈಡಾಗದದು ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ ಸರಿಯೇ ಸೂರ್ಯಗೆ ಕೋಟಿ ಮಿಂಚುಜಬುಯಿಗಳ್? ನಕ್ಷತ್ರಮೆಪ್ಟಾ [ದಹಂ
| ದೊರೆಯೇ ಚಂದ್ರಗೆ? ಜೇವ-ರತ್ಪತೆಣೆಯೇ ಮಿಕ್ಕಾದ ಪಾಪಾಣವಾ| |
FIRE IN AN ARMY 69
| ಉರಗೇಂದ್ರಂಗೆ ನಮಾಧುವಿ 281 ಸುಪರ್ಣಂಗೀಡೆ ಹಾಹಾಳಿ? ಸ |
| ಸ್ಪ್ರೆಗುಪ್ಪಂ ಸರಿ ಮಾಲ್ಬಿರೇ? ನರನೆಲ್ಯೂ ಕೇಕ್ಟೋಪುದೀ ಬುದ್ಧಿಯಾ! (168 /
ಪ. ಪೂಪಾಣಿಂ? ಆ. ಟೀ. ನಕ್ಷತ್ರಂ ವಿಷ್ಟು ಆಡಡಂಇ , ,. ಆದೊಡಂ (ಒಡೆವ ಅಡೆ = ಅರೆ).
ಅ ೨ ಇ. 22 2 13322
39. FIRE IN AN ARMY ಒಂದು ಪಡೆಗೆ ಕಿಚ್ಚು ಬಿದ್ದದು ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಛಿದಿ ಛತ್ರ ಚಾಮರ ಹರಿಗೆ ಹಕ್ಕರಿಕೆ ಹಲ್ಲಣ, ವಿ ಚೆತ್ರದ ಪತಾಕೆ ಬೀಗುರಿ ಬಂಧ ಬೀಸಕ ತ ನುತ್ರ ರಂಜೆಕೆ ಪಾಠ ವಕ್ರ ವಾಹನ ವಾದ್ಯ ಕೆಯ್ದು ಬತ್ಕಳಕೆ ಬಂಡೀ | ' ಪತ್ರ ಬಂಧುರ ಬಾಣ ಕೋದಂಡ ರಥ ರಥಾಂ ಗ ತ್ರಿವೇಣಕ್ ಯುಗಾಕ್ಷಂಗಳುರಿಗೊಳೆ, ಪಾಂಡು : ಪುತ್ರ-ಸೇನೆಯೊಳೆಲ್ಲರುಂ ಬೆದಬೌದರ್, ಸೆಟ್ಟು ಹೆದಬ್ದರ್ ಡಿಯು [ಮಿಬೆಗೇ. | 169 ॥ ಟೀ. ಉರಿಸೊಳೆ (ಉರಿಸೊಳಲಾ?) ಎಂಬದು ಛತ್ರ ಎಂಡು ಮೊಡಲಾದ ಕರ್ಶ್ರುಸಳಿಗೆ ಕ್ರಿಯೆ. | ಹೊಗೆಹೊಗೆದು ಹೊಗೆ, ಸುತ್ತಿ ಹೊಗಲು..ದೆಸೆದೆಸೆಗಳುಂ ಮೊಗೆಮೊಗೆದು, ಮೊಗಬ್ಬ ಪಲ ಮೊಗದೊಳವ್ಹಾಳಒಬ, ಪುಟ ನೆಗೆನೆಗೆದು, ನೆಗಬ್ಬ ಸೋನೆಗಳಾಗಿ ಸುರಿವ ಗಿರುಗಿಡಿಗಳ ತುಪಾಠ | [ದಿಂದಾ |
70 A BATTLE
ಹಂ ಗನೆ ಹೊಗುವ ಜ್ಞಾಲ-ಮಾಲೆಗಳ ಭುಗಿಭುಗಿಲ್ಲು ಗಿಲೆಂದು ಡಾವರಿಬ, ಬೀವರಿಬ, ತಗುತಗುಬ್ಬು, ತಗುಲಿ ಲ್ಲರಂ ದಶಿಸ ತೊಡಗಿದುದು ದಳು ನರನ
[ಬಲಬೊಳೂ. || 170 |
ಟೀ. ಜಿಸೆಜಿಸೆಸ್ಳುಂ ಎಂದು ಮುಂಶಾದ ಇಜೆಲ್ಲಕ್ಸೆ ದಳ್ಳುಜ ಎಂಬದು ಕರ್ತ್ರೃ. ನರಂ | ಅರ್ಜುನಂ. ನೆಸಣ್ಜ, ತಸುಯ್ದಿ ಎಂಬನ್ಗಿ ಶಿಲತ್ಸ್ ಅದೆ.
ಕಟ್ಟು ಗ್ರ-ಕೋಪ ಪದಿಂ ಮುಳದಂದು ರಾಘುವಂ
ತೊಟ್ಟ ಬಾಣದ ಮೊನೆಯ ಖಲ ರುಳಕ್ ಈ
ಣೆ ಯ ಬಡಿಮಿಡಿಗೊಂಬ ಸಾಗರದ ಜೇವಾಳಿಯಂತೆ, ಪಾಂಡವನ We ಸೇನೇ | ೯
ಬ್ರ ಸುಡುವನಲ-ಧೂಮ-ಜ್ಪಾಲೆಗೊಡನೆ ಗೋ
ಟ್ರ ಹೊದಕುಳಗೊಂಡು, ಹೊರಳುತಿರಲುಭ್ಛೈಗಂ
ಬ್ಬ ಪಾರ್ಥಂ, ಚಿ ಭರತ, ಅದ್ರ ತೂ ಪಾವಕನುಯುಜೆ
[ಗೇ 171॥
ಪ. ಸುಡುವ ಅನಲ. ಹಸ್ಬುಕೆಗೆ ಒಡನೆ. ಇರಲಿ, ಉಜ್ಜೆ ತ್ಸೆಸ್ಂಬಟ್ಟು. ಜೀವ-ಆವಳ.
ಟೀ. ರಾಘುವಂ ರಾಮಂ; ಇವನು ಲಂಕಾಬೀಪದ ಈಚೆಯ ಸಾಗರವನ್ನು ದಾಟುವದಶ್ಶಿ ೦ತ
ಮುಂಚೆ ತಡೆವ ಸೂಸರಕ್ವೆ ಮುಳಿಡು, ಅದಣಯೊಳಸೆ ಒಂದು ಉರಿಬಾಣ ಎಸೆದಾಗ ಸಾಸರಕ್ಟ್ರಾ
ಅದಖೊಾಳಗ೧ಣಂ ಚ ಬಹಳ ಕಪ್ಪ ಬಂತಂತೆ; ಹ್ಯಾಗೋ; ಹಾಗೆಯೆ ಆ ಸೇನೆ.
40. A BATTLE ಒಂದು ಕಾಳಗ ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟುದಿ
| ಧರಣಿ-ಮಂಡಲಮಂ ಚತುರ್ಬಲಂ, ಶಿಶ್ಚಂತ- ಸರಣಿ-ಮಂಡೆಲಮಂ ಧ್ವಾಜ- ಸಲ -ಚಾಮರಂ,
ತರಣಿ-ಮಂಡಲಮಂ ಚಮೂ-ಪದ- ಹತೋದ್ದೂತ-ರೇೇಬ-ವ್ರಜಂ _ [ಮಕೆಸುಕಲೂ; ॥ 172 |
A BATTLE
ಅರ್ಬುದ-ಗಜಂ ಪತ್ತು ಕೋಟ ಸು-ವರೂಧಮೆರ
ಡರ್ಬುದ-ತುರಂಗಮಂ ಹೂಡಿದ ಪದಾತಿ ಮೂ
ಉರ್ಬುದಂ ಜೋಡಿಸಿದುದಾಹವ-ಪ್ರೌಢರ್ ಸುಬುದ್ಧಿ ಮೊದಲಾದ ಭ [ಬರೂ. || 178 ॥
ಪ. ಜೋಡಿಸಿದುದು; ಆಹವ-ಪ್ರೌಢಶಿ. ಟೀ. ತುರಂಗಮಂ ಎಂಬದು ಪ್ರಥಮ.
ಚಿತ್ರ-ಕೋಭಿತಮಾದ ಮಣಿ-ಮಯ-ವರೂಢಮಂ
ಚಿತ್ರಾಂಗದೆಯ ತನೂಭವನಡರ್ದಂ; ಕೂಡೆ
ಚೆತ್ರಮಾದುದು ಸಮರಮೆರಡು ಧನ ಚೂಣಿ ಸಂದಣಿನಿತುರವಣೆ
[ಯೊಳೂ; |
ಮಿತ್ರ-ಮಂಡಲವನೊಡೆದೆಯ್ದುವತಿ-ಭರದಿಂದ
ಮಿತ್ರ-ಭಟರಂ ತಾಗಿದರ್ ಕಡುಗಲಿಗಳಾಗ
ಮಿತ್ರ-ಭಾವದ ನೇಹೆದಿಂದೆ ಮಜುಗದೆ ಮಾಣವಂಭೋರುಹಂಗಳೆ [ನಲೂ. || 174 ||
ಪ. ಸಮರಂ; ಎರಡು. ಮಂಡಲವಂ ಒಡೆದು ಎಯ್ದುವ. ಕಡುಸಲಿಸಳೆ; ಆಸ. ಮಾ ವು ಅಂಭೋ-. ಟೇ. ಚೆತ್ರಾಂಗಜಿಯ ತನೂಭವೆಂ- ಅರ್ಜುನನ ಹೆಂಡತಿಯಾದ ಚೆ ಶ್ರಾಂಗಜಿ ಎಂಬವಳ ಮಗನಾದ ಬಭ್ರುವಾಹನಂ. ಅಂಟೋರುಹಂಸಳೆ ಮಿತ್ರನ (ಸೂರ್ಯನ) ಕಪ್ಪವ ನೋಡಿ ಇವನ ಮೇಲೆ ಠಾವು ಪಡುವ ಮಿತ್ರ-ಭಾವದ ನೇಹದಿಂದೆ.
ತೇರ ವಂಗಡದ ಜರ್ಜಾ-ರವಂ, ಗಜದ ಘಂ
ಟಾ-ರವಂ, ಹಯದ ಹೇಪಾ-ರವಂ, ನಡೆವ ಸೇ
ನಾ-ರವಂ, ವಾದ್ಯದ ಮಹಾ-ರವಂ, ಬಹೆಳ-ಕಹೆಳಾ-ರವಂ, ಸೆಂಗಡಿ [ಬಿದಾ |
ಜ್ಯಾ-ರವಂ, ಭಟಿರ ಬಾಹಾ-ರವಂ, ದಂದ ಬಂ
ನತರ ೭ ಹಹನ ಎಂತಾ ದಾಮ.
72 A BATTLE
ಬಾ-ರವಂ, ರಣ-ಕಲಕಿಲಾ-ರವಂ, ಪಟಿಹ-ಢ ಹ್ಛ್ರಾ-ರವಂ, ಪುದಿದ ನಾನಾ-ರವಂ ವಿಗತಿ-ಕಶೋರಮಂ ತೀಐತಂ [ದೂ. | 1751
ಟೀ. ಕಠೋರಮಂ ಎಂದು ಕಠೋರಮಾಗಿ ಎಂದೆನ ಬೇಕು. ಸೂ. 128.
ಬಂಧ ಬೀಗುರಿ ಛತ್ರ ಚಾಮರ ಪತಠಾಕೆಗಳ್
ಸಂದಣಿಬ, ಗಗನಮಂ ಮುಸುಕಲ್ರೆ, ತವೆ ಮೂಡಿ
ದಂಧಕಾರಂಗಳಂ ಹೌಡಿಬದವು ರತ್ನಾಭರಣ-ಕಾಂಶಿಗಳ್ ಭೂಪರಾ; |
ಈೆಂಧೂಳ್ ಅಡರ್ದು, ನಭಮಂ ಮುಸುಕಿತಾಗ ಸುರ
ಬಂಧು-ಪ್ರವಾಹಮುತ್ತುಂಗ-ಕೋಣಾಚಲದ
| ಬಂಧುರ-ತೆಟಿ-ಪ್ರದೇಕದೊಳೊಪ್ಪುವಜ್ರರದ ನಿಧಿಯೆಂಬ ತೆಬಿನಾ
(ಗಲೂ. |) 176 1 ಪೆ. ಮುಸುಕಿತು; ಆಗ. ಪ್ರವಾಹೆಂ ಉತ್ತುಂಸ ... ಪ್ರದೇಕಡೊಳೆ ಒಪ್ಪು-ವಜ್ಜರದ.
ಟೀ. ಕೆಂಧೂಳಿ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಉತ್ತುುಂಸ-ಕೋಣ-ಅಚಲದ೦ಶಾ೦ಖಿತು; ದಲಿ ತಟಿ-ಪ್ರದೇಶ
ರೊ ಸುರಸಿಂಧುಪ್ರವಾಹಂ ಬಪ್ಸುವಜ್ಞಿರದ ನಿಧಿಯಿಂಬಂತೆ ಹರಿದಂತಾಲಖಉತು. ಸುರಸಿಂಧು
ವೆಂಬ ಆಕಾಶದ ಸಂಸೆಯೆಂಬದು ಕವಿಶ್ಸ್ದ ವಾಸ್ತ ವೆವಲ್ಲದುದೂ ಅನುಚೆತವೂ ಆದ ಉಪಮೆ. ಇಂಥಾದನ್ಯು ಸಶ್ವವಿಸ ಳು ತ್ಯುಜಿಸುವವು.
ಚೂಣಿಯೊಳ್ ಜಬೆರಬ್ಕ ಪೊಯ್ಬಾಡಿದರ್ ತಮತಮಗೆ ಬಾಣ ತೋಮರ ಪರಕು ಚಕ್ರಾ ಮುದ್ಗ ರ ಪೃ
ಪಾಣ ಡೊಂಕೇಿ ಕುಂತ ಸುರಗಿ ಕಲ್ಕಹ ಕ, ಮೊದಲಾದ ಸೆಯ್ದುಗ [ಳೊಳೂ; |
ಸೊಣಮಿಲ್ಲದೆ, ಚಾರಿ-ಚಳಕ-ಚಾಳೆಯ ಚದುರ್- ಪಾಣಿ-ಲಾಘುವ ಪಂಥ ಪಾಡುಗಳನಯಬ್ದು, ಬಿಂ ನಾಣದಿಂ ಘಾಯಗಾಣಿಬದರತಿ-ಬಲರಲ್ಲಿ ನಾನಾ-ಪ್ರಹಾರದಿಂದಾ. | 1771
BHIMA ON A TOUR OF SPOLIATION 73
ಪ. ಘಾಯ-ಗಾಣಿಸಿರರ ಅತಿ-ಬಲರ ಅಂ... ಟೇ. ಹೇಟಂದಕ್ಲೈರುಗಳೊಳು (ಕೈೈಡುಸ | ೪೦ದ, ಸೂ. 185) ತಮತಮಗೆ ಪೊಯ್ದು ಆಡಿದರೆ. ಲಾಫುವ (ಮತ್ತೆ) ಪಂಥ ಪಾಡುಗಳಂ ಅಜಂದು. ತೂಳಿಬದರಾನೆಯಂ ಹೋದರುರವಣಿಬ ದು ವ್ಹಾಳಿಬಿದರುಭ್ಬದ್ದು ರಾವುತರ್ ತೇಜೆಯಂ; ಹೇೊಳಿಬದೆರಾಹೆವದ ನಾಟ್ಯಮಂ ರಂಗಡೊಳ್ ಚಟುಳ-ಪಟು-ಭಟ-ರ
[ಥಿಕ್ರೂ; | ಏಿಲಾಬದರಾಳ್ಲನದ ಪಂಥಮಂ ಕಾಲವರ್; ಬೀಲ್ಬದರಹಿತೆರಂ ಪೊಯ್ದಾಡಿ; ತಲೆಯಂ ನಿ ವಾಳಬದರಾಳ್ಬಂಗೆ, ಈೆಯ್ದುಗಳ ಹೋರಟೆಯ ಖಣಿ-ಸಟಲ-ರಭಸದಿಂ [ದಾ. (| 178 ||
ಪ. ಜೋದರ; ಉರವಣಿಸಿ.
ಎ ಎರಾ ತಮ ದಡ
41, BHIMA ON A TOUR OF 8008181710೫ (DIGVIJAYA) FOR THE INTENDED KING-SACRIFICE (RAJASUYA) OF YUDHISHTHIRA
ಭೀಮನು ಯುಧಿಷ್ಠಿರನ ರಾಜಸೂಯಕ್ಕಾಗಿ ದಿಗ್ರಿಜಯ ಮಾಡಿದ್ದು
ಭಾಮಿನಿನಟೈದಿ
ಆಳು ನಡೆದುದು ಚೂಣಿಯಲಿ; ಗೋ ಪಾಳನೆಂಬನ ಮುಖ್ಯೆ, ತೆತ್ಮುದ ಹೇಲಲಜಾಯೆನು ಸಂಖ್ಯೈಯನು. ಮುಂದತ್ಕಪಾಳಕನಾ |
ಜಾಳಿಬದನಾ ಸಾಶಿರಾಜನ ಧಾಳಯಲಿ ಕೊಂದನು; ಸುಪಾರ್ಶ್ವನ _ ಮೇಲೆ ನಡೆದನು; ಗಯನ, ಮಾಷ ಗೆಲಿದನಾ ಭೀಮಾ. || 179 ॥ We
ಲ 14 BHIMA ON A TOUR OF SPOLIATION ಟೀ. ಭೀಮನು ಗೋಪಾಳ ಮುಂತಾದ ರಾಜರನ್ಯು ಅಧೀನ ಮಾಡುತ್ತ ಬಂದನು. ಮುಂ ಡೆ ಅತ್ತಪಾಳಕನ ಎಂತ ಛೇದಿಸ ಜೀಕೆಂಬಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ (ಈ ಹೆಸರಿನೊಬ್ಬ ರಾಜನಿದ್ದನೋ? ನಾವಜಯೆವು).
ನಡೆದು ಮುಂದೆ, ವಿದೇಹನನು ಸದೆ ' ಬಡಿದು, ಮತ್ತೆ ಕರಾತ-ಉಲವವ ಗಡಿಬ, ಕಾದಿತನಂತವದಖಹಕೊಳಗೇಯಿ ಮಾನಿಸರೂ | | ಬಡೆಯರವದಿರ ವಂಗಡವ ಹುಡಿ ಹುಡಿಯ ಮಾಡಿ, ನಿಪಾಧ-ವರ್ಗವ ಕೆಡಹಿ, ನಿಪಧನ ಹೊಯ್ದು , ಸೆಳೆದನು ಸಕಲ-ವಸ್ಮುಗಳಾ. | 180 ॥
ಪ. ಕಾದಿತು (ಭೀಮನ ಆಳುಗಳ ಬಲನೆಂತ ಇರಕ್ಕೆ ಕರ್ತ); ಅನಂತಂ ಅದೊ ಳಗೆ (ಕಿರಾತ-ಬಲತೊಳಗೆ) , .. ಹಒಿದೆಯ5, ಅವದಿರ. ಟೀ. ಅವಡಿರ ಎಂಬಡು ಅಕುಡ್ಸ ಸ ಅವೆಂದಿರ ಎಂದು ಶುದ್ಧ, ಸೂ, 97, ಕ
ಮಲೆತು ಹಾದಿದ ದಂಡಧಾರನ
ಗೆಲಿದು, ಮಗಧೇಶನ ಗಿರಿವುಹ
ದೊಳಗೆ ಪಾಳೆಯ ಬಿಟ್ಟುದವನಿದಿರಾಗಿ ನಡೆತಂದೂ, |
ದಲುವ ಹೇ೭ಅದನಾತೆನಲ್ಲಿಂ
ದಿಟಲ್ದು, ಕರ್ಣನ ಗೆಲಿದು, ಕಪೃವ
ಸೆಳೆದು ಕೊಂಡದ್ರಿಯಲಿ ಸದೆದನು ಬಹಳ-ವನಚರರಾ. (181 |
ಪ. ಬಿಟ್ಟುದು; ಅವಂ (ಾಮಸಥೇಕಂ) ಇದಿರಾ? .... ಹೇಳಿದನು; ಆತಂ (= ಭೀ
ಮಂ) ಅಲ್ಲಿಂಜೆ (ಗರಿವ್ರಜದಿಂ) , , ಕೊಂಡು, ಅದ್ರಿಯಲ್ಲಿ. ಟೀ. ಡವ ಹೇಟಿದಂ ವಿಲ೦ಬದನ್ಯು (7ರಿವುಜದಲ್ಲಿ) ಡೆಟಿವಿರಲಿ! ಎಂತ ಹೇಟಿ9ಿದಂ ಎಂಬಂತೆ ಟೀಕಿಸ ತಕ್ವದು; ಹಾಗಂದರೆ ಆನ ಮಗಧೇಶನು (ಜರಾಸಂಧನೆಂಬವನು ಸತ್ತ್ರಿದ್ದನು) ಶಾಂಶನಾ? ಕರ ಕೊಡಲಿಕ್ಕೆ ಒನ್ಸಿದನಂತೆ.
ಸೂಜಕಿಗೊಂಡಲ್ಲಿಂದ ನಡೆದನು, ಮಾಂ ಗಂಗಾ-ಸಂಗಮವ; *ೆ
BHIMA ON A TOUR OF SPOLIATION
ಯಾಬಿಲಟಿಯದೆ, ಸಂಧಿಗವನೀಶ್ಟಾರರು ವಠವಾಯ್ದೂ. |
ಹೇ ಬದನನುಪಮದ ವಸ್ಮುವ
ನಾಯಿಸಾವಿರ ಬಂಡಿಯಲಿ; ನಡೆ
ದೇಮ್, ಹೊಯ ನು ವಾಸುದೇವನ, ಪೌಂಶ್ರಕಾಹ್ಪಾಯನಾ. || 189 |
ಪ. ಸಂಧಿಗೆ ಆ ಅವನೀಕ್ಸ್ವೆರರ್ಕು ಸೂ. 186, ಪೌಂಡ್ರಕ-ಆಹ್ಹಾಯನ. ಟೀ. ಶೂ ವಾಸುದೇವನೆಂಬ ರಾಜನು ಪುಂದ್ರದೇಕದ ಅರಸನಾದದಟಜರಿ೦ದ ಪೌಂಡ್ರಿಕನೆನಿಸಿದನು.
ಪುರವರವನಲ್ಲಿಂದಮೌಲ್ಯದ
ತೆರಳಕೆಯ ಮಾಡಿದನು; ಮೂಡಲು
ಹರಿದು, ಮುಖ್ದು ಸಮುದ್ರಸೇನನ ಸರ್ವಗವತೆಯಲ್ಲೀ, | ತೆರಳಯಲ್ಲಿಂದಿಂದ್ರಸೇನನ
ನೊರಬಿ, ಭಂಡಾರವನು ಹೇಲಾಬ,
ಮರಳ, ವಂಗನನಪ್ಪಳಸಿದನು, ಲುಬ್ಬಿಕರು ಸಹಿತಾ, ॥ 188 |
ಪ. ಪುರವೆರವೆಂ ಅನ್ಲಿಂದೆ ಅವರೌಲ್ಯುದ. ಮ ಅವಂ (ಭೀಮಂ) ಎಂದೆ ಹಾಗೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಸರ್ವ-ಕವತೆ.
ಸಾರಲೋಶಿಂತನೆಂಬ ಸಾಗರ-
ತೀರ-ವಾಬಗಳೊಳ ಕುರುವದ ವಿ ಹಾರ-ಜೋಜೆಗ-ಜೇನ-ಭೋಟಕರನು, ನಿವಾಬಗಳಾ |
ಓರೆ ಬಾಗಿನ ಕುರುವ ಇಟಲಿ ದ
ಗೌರಿಕರನಪ ಪಳನಿ, ಸಿ ಕು
ಹಾರಿಗಳ ಬಹು ಅಾಗೆಯ್ದು. ತುಂಬಿಬದನು ಸುವಸ್ಮುಗಳಾ. 11841
ಈ ಶ್ಲೋಕದ ಟೀಕೆ ಮಾಡಲಿಕ್ಕೆ ಚನ್ನಾ? ಬಾರದಿದ್ದರೂ ಛಾಪಿಸಿದ್ದೇವೆ; ಆದಬನ್ಲಿ ಸ್ಟ್ಲ್ರ ತಪ್ಪು ಇರುವದು ನಿಶ್ಚಯ. ಸಂಸ್ಕ ತದ ಭಾರತವನ್ನು 2111 ಭೀಮನು ವಂಸರಾಜನ ನ್ಸೂ ಸಮುದ್ರಸೇನನನ್ನೂ ಚಂದ್ರಸೇ ನನನ್ನೂ ಈಾಮ್ರಲಿಪ್ಪ ನನ್ನೂ ತರ್ವಟಬಾಧಸಪತಿಯನ ನ್ಯೂ
70 BHIMA ೦೫ A TOUR OF SPOLIATION
ಹ್ಹರ ರಾಜನನ್ನೂ ಸೂಸರನಾಸಿಸಳಾದ ಸರ್ವ ಪ್ಲೇಳ್ಭರನ್ನೂ ಜ೦ಖಸ್ಸಿ ಲೌಹಿತ್ಯಪವೆಂಬಣ್ಣಗೆ ಹೋಗಿ, ಅಲ್ಲಿಯವರಿಂದಲೂ ಕಪ್ಪ ತೆಕ್ಕೊಂಡು, ಇಂದ್ರಪ್ರಸ್ಥಪಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹಿಂಬರಿ?ದನೆಂತ, ಸಂಘ ವಾಗ ಕಾಣಿುತ್ತಡಪ್ಸೇ (11, 29, ಇ. 1095 860.). ಹಾಸಾದರೆಕೆನ್ನಡಕವಿ ತನ್ನು ಕಲ್ಪದ ಕೆಲವು ಮಾತುಗಳನ್ನು Be ನೆ. ಕುರುವೈ ಕುರುಪುಣಕುಜುಂಬು?
ಧಾಳ ಹರಿದುದು; ಪಂಚಗೌಳವ
ರಾಳವೊಡ್ಡಿಯ, ರಂಧ್ರಜಾಳಾಂ
ದ್ರಾಳಗಳನಪ್ಪಳಸ, ಹೊಡಿನದನು ಮಹಾ-ಧನವಾ. |
ಮೇಲು ದುರ್ಗದ ಪಾರ್ವತೇಯರಿ
ಗಾಳು ಹರಿದುದು; ಸಂದಿಗೊಂದಿಯ
ಕೈಲ-ಗುಹೆಗಳೊಳುಬ, ಒಡಿದನು ಬಹಳ-ಧನ-ಯುತರಾ. || 185 |
ಇದು ಮೊದಲಾದ ಮೂರು ಶ್ಲೋಕಗಳು ಸಹ ಸಂಸ್ಕೃ ತಭಾರತದಲ್ಲಿರವು. ಹ. ರಂಧ್ರ- | ಜಾಳ-ಅಂದ್ರ (ಅಂಧ್ರು?)-ಆಳಸಳಂ. ಪಾರ್ವತೇಯರು 3ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲರುವ ಜನರು. ಸಂದಿ ಗೊಂದಿ ಐ ಸಂದಿಗಿಂದಿ, ಅಂದರೆ ಬಹಳ ಸಂದಿಸಳ.
| ಅಬುಬದನು ನಾಣಿಯ
ಹುಯುವದಲಿ ಶೊಬ್ಬಿದ ಧನಾಢ್ಯರ ಮುಬ್ದು, ಮರಳದು, ಕೆಲ ಬಲದಲಾ ದ್ರೀಪ-ಪಾಲಕರಾ | | ಸೆಜಿವಿಡಿದು, ತನಿ ಸೂಜಕಿಯಲಿ ಪಡೆ
ನೆಜ್ ದಣಿಯಲಾ ಮ್ಲೇಂಛ-ವರ್ಗವ | ತರದು, ಕೋಧಿವಿ, ತೆಗೆದನಲ್ಲಿಯ ಸಾರ-ವಸ್ಮುಗಳಾ.. | 186 |
ಪ. ನಾನೆಸಳಲಿ ಅಬ್ಬಿಯ... ಟೀ, ಪ್ರಾಸಾಕ್ಸ ರಶ್ಟೇಲುಸುಣಿವಾಗ ಕುಣುವದಲಿ ಎಂತಿ
ರ ಜೇಕು; ನಮಗೆ ಈ ಮಾತಿನ ನಿಕ್ರ ಯವಿಲ್ಲದದಜಿಂದ ನಿಶ್ಚ೦ಶುಸ ಕೂಡದು. ಇದೇ ಮಾತು
| 184ನೆಯ ಕ್ಲೊ ದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಾರಿ ಅಡೆ. ಮರಳಿದು= ಮರಳ್ಳು. ಹುಡು 1... ೫ಣಿ ಯಈ (ದಣಿಯೆ) ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಪಡೆ ಕರ್ತ್ಪೃ.
ಆ ಮಹಾಭ್ಲೋಟಿಕ-ಮಹಾಹ್ವಾಯ- | ಧಾಮದಲಿ ದಸ್ಕುಗಳನೆತಿ-ನಿ
THE INSTABILITY OF THE PRESENT LIFE
ಬ್ಸೀಮಯ-ವನ-ಕರೂಪರನು ತಾಗಿದನು ವಶಿಲದಲೀ,; | ಹೇಮ-ಮುಕ್ಕಾ-ರಜತ-ಚಂದನ- ರಾಮಣೀಯಕ-ವಸ್ಕು-ನಿಚಯದ
| ಹೀಮೆಗಳನಾನಲ್ಯೆನಳನಡಿಬದನು ಕಲಿ-ಭೀಮಾ. 11871
ಪ. ಸೀಮೆಸಳಂ, ಆಂ (ಅವನೆಲ್ಲಾ) ಅಜಿ ಯೆಂ, ಅಳವಡಿಸಿದನು. (ಕರೂಪರು) ಕಾ | ರೂಪರೆಂಬವರು ಪೂರ್ವ ಸಮುದ್ರತೀರದಲ್ಲಿದ್ದ ಒಂದು ಜನಾ೦7 (Bh. IT, 51. ಇ. 1864 860).
ಜಾ
492. THE INSTABILITY OF THE PRESENT LIFE
ಜಿಹಜೇಷಡ ಅಸ್ಜಿರತ್ಪ ರಸಳೆ |
ಆರು ಹಿತವರು ನಿನಗೆ ಮೂಯಿ ಮಂದಿಗಳೊಳಗೆ? ನಾರಿಯೋ? ಧಾರುಣಿಯೊ? ಬಲು ಧನದ ಬರಿಯೊ? | ಪಲ್ಲವ || ಅನ್ಯರಲಿ ಹನಿಬಿರ್ದ ಅಂಗನೆಯ ಕರೆತಂದು, ತನ್ನ ಮನೆಗವಳ ಯಜಮಾನಿಯೆನಿಸೆ, | ಭಿನ್ನವಿಲ್ಲದೆಯರ್ಧ-ದೇಹವೆನಿಸುವ ಸತಿಯು ಕಣ್ಣಿನಲಿ ನೋಡಲಮ್ಚಳು ಹಾಲ-ವಕದಿ. | 168 || |
| ಟೀ. ಎನಿಸೆ ಎಂಬದಜ ವರೆಗೆ ಯಾರೊಬ್ಬ ಪುರುಪನು ಕರ್ಫ್ಪೃ. (ಅಂಥ) ಸತಿಯು (ಅವೆ | ನನ್ನು) ... ನೋಡಲೆ ಅಮ್ಮಳು.
ಮುನ್ನ ಕತ-ಕೋಟ ರಾಯರು ಆಳದಾ ನೆಲನ
ತನ್ನದೆಂದೆನುತ, ಶಾಸನವ ಬರೆಬಿ, |
ಬಿನ್ನಣದ ಮನೆಗಟಲ್ಟ, ಕೋಟೆ ಹೊತ್ತಳವಿಕ್ಲಿ, |
ಚನ್ನಿಗನು ಅಸುವಲ್ಯೆ, ಹೊಲಿಗೆ ಹಾಕುವರು. | 189 | | |
SPRING-TIME ಉದ್ಯೋಗ ಮೆವಹಾರ ನೃಪ-ಸೇವೆ ಹುಕಲ-ಗತಿ
ಚುದ್ರತನ ಕಳವು ಪರ-ತಾಪದಿಂದ ಬುದ್ದಿಯಿಂದಲಿ ಘುಬ್ಬ ಬತ್ಸಿರ್ದ ಅರ್ಥವನು ಸದ್ಯದರಿಯಾರ್ ಉಂಬುವರು? ಹೇಯು, ಮನುಜ! ॥ 190 |
ತ ಚತು ಉತ್ಫ್ರೋಗ್ ಹೊದಲಾ?: ಪರಶಾಪ ಕಡೆಯಾದವುಸಳಂದ ಬುದ್ಧಿ ಕೋಕವನು ಗೆಯ್ಯುವರು ಸುತಿ ಸುತರು ಬಾಂಧವರು; ಜೋಕ್ ತಪ್ಪಿದ ಬಟೌ್ಕ್ ಅರ್ಥ ವೆರ್ಥ. | ಲೋಕದೊಳು ಘುಖ್ಬರ್ದ ಪುಣ್ಯ ಪಾಪಗಳೆರಡು ಸಾಕಾರವಾಗಿ ಸಂಗಡ ಬಪ್ಪುದಲ್ಲದೆ || 191 |
ಟೀ. ಬಪ್ಪುದು, ಅಲ್ಲದೆ. ಈ ಅಲ್ಲದೆ ಎಂಬದಸ್ಕೆ ಬರುವ ಮಾತು 192ನೆಯ ಕ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ ' ಅಫೆ ಎನ ಬಹುದು; ಅಥವಾ ಅಲ್ಲಡೆ ಎಂಬಡಕ್ಟೆ ಪ್ರಶ್ಥಾರ್ಥ ಕೊಡ ಬಹುದು (ಇ ಅಲ್ವೆ? ಸೂ. 47). |
ಅಬ್ಬರದ ದೇಹವನು ನಚ್ಚೆ, ನಂಬಿರ ಬೇಡ!
ಸೊಸ್ಮದಲಿ ನೆನೆ, ಕಂಡ್ಣ ಪರಮಾತ್ಚನ! | 192 |
ಟೀ. ಕಂಡು (ನೀ) ಕಂಡಿಯಾ?
I
43, SPRING-TIME
ವಸಂತಕಾಲ ಭಾಮಿನಿಪಟ್ಟದಿ
| ತೆಗೆದುದಗ್ಗದ ತೆಂಪು; ನದಿ ಸರ
ಬಗಳಿ ತಡಿಯಶಿ ಹಚ್ಚೆ ಯಾದುದು; | ಹೆಗಲು ಹಾವಸೆ ಹೆರಿದುದೊಕ್ಕರಿಬದುದು ಹಿಮ ಜಲವಾ; |
52716-771117
ಸೊಗಬದವು ನೆಬಿಲುಗಳು; ದೂರಕೆ ಸೆಗಳಕೆಗಳೇಲ್ದವು; ತಂಗಾ ಅಗೆ ವಿಹಾರಿಬ, ಮೆಯ್ಯ ತೆತ್ತುದು ಹೊಡೆ ಜನ-ನಿಕರಾ. || 1983 ॥
ಪ. ಹರಿದುದು; ಒಕ್ಕರಿಸಿದುರು. ಹೇ. (ತಂಪೆಂದು) ನದ ಸರರಿಸಳ. ಹಿನುಂ ಜಲ ವಂ. ಶೆತ್ತುದೆಂಬದಕ್ಕೆ ಸೂ. 288.
ಮೊಲಕೆವ ತುಂಬಿಯ ಗಾಯಕರ, ನಯ-
ಸರದ ಕೋರ್ಣಿಲ-ಪಾಠಕರ, ಬಂ
ಧುರದ ಗಿಳಗಳ ಪಂಡಿತರ, ಮಾಮರದ ಕರಿ-ಘುಟಿಯಾ, | ಅರಲಿದಂಜುಜ-ಸತ್ತಿಗೆಯ, ಮಂ
ಜರಿಯ ಕುಸುಮದ ಚಾಮರದ ಚಾ
ತುರ-ವಸೆಂತ-ನೃಪೂಲ ನಡೆದನು ಪಾಂಡುವಿನ ಮೇಲೆ. |194/
ಟೀ, ವಸಂತ(ನೆಂಬ) ನ್ಫುಪಾಲ ಕರ್ತ್ಪ. ಅವನು ಯಾತಲ ಯಾಶಅವನು ಎಂತ ಆಜು ಮುಖ್ಯ ಪಸ್ಟ್ರಿಸಳ ಮೇಲೆ ತಿಳಿಯುತ್ತ ದೆ.
ಫಳತ-ಚೂತದ ಬೀಬ್ಬುಗಳ, ನೆಲಕ
ತಳತಕೋಣೆಯ ಹೆಂಪುಗಳ, ಪರಿ
ದಳತ-ಕಮಲದ ಕಂಪುಗಳ, ಬನಬನದ ಗುಂಪುಗಳ, |
ಬಳೆ ಲತೆಯ ನುಣ್ಬುಗಳ, ನವ-ಪರಿ
ಮಳದ ಪವನನ ಸೊಂಪುಗಳ ವೆ
ಗ್ಗಳಕೆ ರುಳನಮಿಬಿ, ಹೊಯ್ದು, ಸೆಳೆದುದು ಜನದ ಕಣ್ -ಮನವಾ. | 195 ||
ಟೀ, (ಅಂಥಂಧವುಗಳ) ವೆಸ್ಗಕೆ ಎಂತ ಕರ್ತ.
80 A THUNDER STORM
ಪಸರಿಬತು ಮಧುಮಾಸ; ತಾವರೆ
ಯೆಸಳ ದೋಣಿಯ ಮೇಲೆ ಹಾಯ್ದವು
| ಕುಸುಮ-ರಸದುಬ್ರ ರದ ತೊಜುಕಿಯನು, ಹೂಡಿ, ತುಂಬಿಗಳೂ; | ಉಸರೊ ಜ್ ತುಪಾರದ
ಹೆಸ ಸಜಿತೊಳದ್ದವು ಹೊಂಚೆಗಳು, ಹಗ
ಲೆಸೆವ ದಂಪತಿವಕ್ಕಿ, ಸೂರಸೆ, ರಾಜಹಂಸೆಗಳೂ. || 196 ||
ಅ. ತುಂಬಿಗ್ಳು ಕೂಡಿ, ಶಾವರೆಯೆಸಳ (ಶಾವರೆಯೆಸಳೆಂಬ) ದೋಣಿಯ ಮೇಲೆ (a ದ್ದು) |. ಕೊಲಅರಿಯನು ಹಾಯ್ದವು. ಟೀ. ಒಸರೊವ ಒಸರುವ.
ಹಗವ ಹೊರೆದುದು ಬಹಳ-ಪರಿಮಳ | ದೊಗುಮಿಗೆಯ ತಂಗಾಳಿ, ವನ-ವೀ ಥಿಗಳ ವಳಯವ ಹೊತ್ತು ಮರಳದುದಿಲ್ಲ ANS. | 1971
ಟೀ. ಮರಳದುದು ಇಲ್ಲ (ಎ ಮರಳಲ್ಲ) ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಸಹ ತಂಗಾಳಿ ಕರ್ಫ್ಪ್ಯ. ಮು A
44, A THUNDER STORM
ನಿಡಿಲೂ ಗಾಳಿಯೂ
ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟದಿ ತುಯುಗಿತೆತ್ತೆತಲುಂ ಪ್ರಳಯ-ಕಾಲದ ಮೇಘು ಮೆಹುಗುತಿವೆ ಬಬೌಯ ಬಲಿಬಡಿಲ್ಲ ಳೆತ್ಕೆ ತ್ರಲುಂ ಈಲುತಿವುತದೆ ಬಿಬುಗಾಳ ಧೂಳ್ಳಳತ್ತ ತ್ರ ಲುಂ ಶತ ತ್ತಲೆಗಳಟ್ಟಣಿಬವೇ; | | ಜತಿಯ ಬಾರದು ಲ್ವ; ಮಲತಿದು, ಕಣ್ಣೆಯತಿಯೆ, ದಿ ಸ್ಟ್ಟ್ೌಯ ಬಾರದು. ಮಹಾದ್ಭು ತಮಿದೆತ್ತೆ ಎ ಹಗ ದೆಜಕಿಯನೇ ಕ ಬಸ ಸೈನಿಕ್ಂ ಬಂದಾ ನಭೋತ್ಸುತಕ್ಕೇ, 1 1981
SUN-RISE 81
ಸಿದಿಲ್ಲಳೆ; ಎತ್ತೆತ್ತಲುಂ .... ಧೂಳ್ಗಳೆ; A ಇಟ್ಟಣಿಸಿ ಇ 11 ಶ್ಚ ಅಜಯ. ಜಗದ ಎಜಿಯನೇ. ನಭನಿ-
45, SUN-RISE
ಸೂರ್ಯೋದಯ ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಛೈದಿ ಬೆಳಗುಜಾನಗೋಟ್ಗಳುಲಿದವೇನ್ ಎಂಜಿನೂ? | ಇಂದಿರನ ದೆಸೆ ಕೆಂಪು ಮೂಡೆ, ಕತ್ಕಲೆಯೋಡೆ, ಮಂದಾನಿಲಂ ತಂಪು ತೀಡೆ, ಭ್ರಮರಂ ಪಾಡೆ, ಬಂದು ಚಕ್ರಂ ಕೂಡೆ, ಸೈರವಂ ಬಾಡೆ, ಕಮಲಂ ಬಿರಿದು ನಗೆಯೊ [ಳಾಡ್ಕೇೊ | ಮುಂದೋರ್ವ ಸದ್ಭ್ರಾನ-ಯುಕ್ತಾತ್ಮನೀ ಧರೆಗೆ ಬಂದಿದಳೆ ನೂಯಿ ಮಡಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಗಂ ಶೋರ್ಹ ನೆಂದು ಸೂಚಿಸುವಂದದಿಂದುದಯ-ಕೈಲಾಗ್ರದೊಳ್ ದಿನಪನುದಯಿಬ [ದನೂ. | 199 | ಪ. ಜಿಳಸು-ಜಾವೆ-ಗೋಬೀಸಳೆ (ಕೋ-) ಉಲಿದವು. ಈ ಧರೆಗೆ ಬಂಡು, ಇದಕೆ (ಈ | ಜೆಳಗಿಸೆ) ... ಸೂಚೆಸುವ ಅಂದದಿಂಡಿ ಉದಯ. ಚಕ್ರಪಸ್ತಿ ಸಳು ಹೊತ್ಸಬನಲ್ಲಿ ಕೆಂಕಿ
ಹೊಖೆಸಳೆದೆ ಕೂಡಿ ಬಂದು ಆಡುತ್ತ ವೆ. (ವರ್ತಮಾನದ ಮೇಲೆ ಕೀರ್ತಿಯುಳ್ಳವನಾ?) ಮುಂ ದೋರ್ವ (ಬರಲಿಶ್ಚಿರುವ).
THREE RIDDLES
46, THREE RIDDLES (SPOON, PEACOCK, NET) ಮೂಯಿ ಒಗಟಿ ಶ್ರಿಪದಿ ಅತ್ಮಲಂಬಲಿಯೊಳಗೆಯಿತ್ತೊಬ್ಬನೈದಾನೆ; ಅತ್ಕವನೋಡ ಜವನಲ್ಲ; ಅಂಬಲಿಯ ಸರ್ವ ! ನೆತ್ಲುಂಬನ್ಸೈಯ, ಸರ್ವಜ್ಞ ಟೀ. ಒಂದು 'ಮೂಲಸ್ರುಂಥೆದಲ್ಲಿದ್ದಂಕೆಯೀ ಶೂ ಒಗಟಿ ಛಾಪಿಸಿದೆ; ತಬ್ಬಿರ ಬಹುದು. ನಾ ವು ಟೀಕಿಸುವಡೆಂತೆಂದರೆ (ಅವನನ್ನು) ಅತ್ತರೆ ಅಂಬಿಲಿಯೊಳಗೆ ಉತ್ತ (- ಕೊಟ್ಟ, ಇಟ್ಟ ಯಾವನಾನೊಬ್ಬನು ಐದಾನೆ (ಎ ಇದ್ದಾನೆ; ಎ8. ಐತೆ ಇರುತ್ತದೆ). (ಆದರೆ ಅವನು ತನ್ನಿಂ ದ ತಾನೇ ಆ ಅಂಬಲಿಯೊಳಗೆ ಹ್ಯಾಗೆ ಹೋಸಲಿಲ್ಲವೋ, ಹಾಗೆಯೇ ಅತ್ಮ ಅವಂ ಅಂದರೆ ಅ ತಲ ಅಂಬಲಿಯೊಳ?:ನವಂ ಓಡ (ತಿರಿ. ಓಿಡಲಿಕ್ಟೊ) ಜವನಲ್ಲ (ಸಮರ್ಥ ನಲ್ಲ); ಅಂಬಲಿ ಯಂ ಎಶ್ತಿ ಇತ್ಯಾದಿ. ಇದು ಹೌದೋ? ಅಲ್ಲವೋ? ನಾವಜಿಯಿವು. ಆದರೆ ಸರ್ವಜ್ಞನು ನೆ ನಸುವದು ಸೌಟೇ ಸರಿ. ಹೆತ್ತು ಸಾವಿರ ಕಬ್ಬು, ನೆತ್ಲಿಲಾದರು ಬಾಲ, ತುತ್ನನೆ ಹಿಡಿದು ತರುತಿಹುದು. ಕವಿ-ಜನರ ಮೊತ್ತವಿದ ನೇಲ! ಸರ್ವಜ್ಞ!
ಟೀ. ಫೆತ್ತಿಲ (ಇನೆಶ್ರಿಯಲ್ಲಿ) ಆದರು (-ರೂ). ಪೊತ್ತಪೆ, ಇದ ಪೇಬಿ ಅಂದರೆ ಪೇಟ ಅ, ಸೂ. 195; 280 (ವಿಚಾರ).
ಹಲ್ಲು ನಾಲಿಗೆಯಿಲ, ಸೊಲ್ಲು ಸೋಜೆಗವಲ, ಗಿ ಗಿ ಗಿ ೧ ಕೊಲ್ಲದೆ ಮೃಗವ ಹಿಡಿಯುವುದು ಲೋಕದೊಳ ಗಿ ಗೆಲ್ಲ ಠಾವಿನೊಳ. ಸರ್ವಜ್ಞ | 202 ।
ಟೀ. (ಅದಜ) ಸೊಲ್ಲು ಸೋಜೆಸವಾದದಲ್ಲ.
NU ಎ.
UNPROFITABLE, IMPOSSIBLE, AND POSSIBLE THINGS 83
i ದಃ ಲ ವು ಅರ
49. UNPROFITABLE, IMPOSSIBLE, AND POSSIBLE THINGS ಪ್ರಯೋಜನವಿಲ್ಲದದೂ ಆಗ ಕೂಡದದೂ ಆಗ ಬರುವದೂ ರಗಳೆ ನಾಳವಿಲ್ಲದ ಘಂಟೆ ಬಾಳವಾಗಿರಲೇನು? ತೋಳ ಬಲುಹಿಲ್ಲದವ ದೊರೆಯಾದರೇನು? | ಹಾಮಿಭೂಮಿಯು ತನ್ನು ಮೂಲವಾದರೆಯೇನು? ಬಾವಿಲೀಸದ ಮನೆಯ ಬಲವಂತವೇನು? | 203 | ಟೀ. ಬಾಲಕ ಈಸದ.
ತಿದ್ದ ಬಾರದ ತೇಜೆಯುದ್ದವಾಗಿರಲೇನು?
ಕದ್ದ ee ಮಾತು ಬದ ದ್ಹವಾದರೆಯೇನು? ಮದ್ಚನರ್ಯದೆ ಧಾತು 'ಕಿಭಬದ್ದರೇನು? i 204 ||
ಗೊಡ್ಡುದನವಿನ ಕರಯವಡ್ಡವಾದರೆಯೇನು?
ಬಡ್ಡು ಅರಬನ ಬಂಟಿನೊಡ್ಡೊಕ್ಳರೇನು? |
ಹೆಡ್ಡನಾದವ ಬಹಳ ಗಡ್ಡವಿರಿಬದರೇನು? ಕಡ್ಲಾಯದಂಗಡಿಯಲಿದ್ದು ಫಲವೇನು? || 205 |
ಟೀ. ಬಡ್ಡು ಅರಸಿನ ಬಂಟಂ ಒಡ್ಡು ಒಕ್ಕರೆ ಏನು? ಎಂಬದು ಸಂಶಯದ ಅರ್ಥದ್ದು. ಉಸು (ಒಸು) ಎಂಬ ಧಾತು ಒಕ್ಕು ಎಂತ ಆಸುತ್ತದೆ ಸೂ. 988.
ಬಕ್ಸ್ಲಿಲ್ಲ ಹಲಾ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲ ಆಲದ ಮನೆಯು,
ಅಕ್ಕ್ಬಿ”ಲ್ಲದ ತವುರು ಇದ್ದು, ಫಲವೇನು? | ಚೊಕ್ಕ. ಹೆಂಡತಿಯವಳೆ ತಕ್ಕ ವರನಿಲದಿರೆ, nN ಬ
ಶುಸ್ಕೆ ತುಂಬಿದ ರೊಕ್ಳ್ವಿದ್ದು ಫಲವೇನು? li 206 ॥
ಟೀ. ಅವಳ್ಗೆ ಎಂಬದ್ಲಿ ಶಿಭಲತ್ಸ್.
| 84 UNPROFITABLE, IMPOSSIBLE, AND POSSIBLE THINGS
ಬಡಿಗೆಯಿಲ್ಲದ ಚೆನ್ನ ಕಡಗವಾಗುವದೇನೊ?
ಪೊಡವಿ ಕಡಿಯದೆ ಜೆಳೆಯ ನೆಡುವದೇನೊ? | ಕಡೆಗೋಲು ಹೊಜಬುತಾಗಿ ಬೆಣ್ಣೆ ತೋಯವದೇನೊ? ತುಡುಬು ಬಡಿಯದೆ ದನಿಯ ಕೊಡುವದೇನೊ? | 207 ||
ಟೀ. ಡಣ ಮತ್ತೆ 209ನೆಯ ಕ್ಲೋಕದ 2ನೆಯ 4ನೆಯ ಚರಣಿಂಸಳ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಎರಡೆ ರಡು ಮಾತ್ರೆಗಳು ಕಡಿಮೆ.
ಅಡವಿಯೊಳಗಿಹ ವೇಣು ತಿದ್ದಿದರೆ ಮೆಯ್ಲೊಟ್ಟು pe ದೊರೆಗಳನು ಹೊಜುತಿವುತಿಹುದು; |
ಬಿಡದೆ ಕುಕ-ಪಕ್ಷಿಯನು ಅಡಗಿಬಿಯೆ ಹಾಲೆಬತಿದು,
ಡನೆ ಹೇರಿದ ನುಡಿಯ ಶಾ ನುಡಿವುದು. || 208 ||
. ಹಾಲೆಳಿದು ಅಡಗಸಿಯೆ, (ಅದು ತನ್ನು).
ಬಡವೆಯಿದ್ದರೆ ಬಂಟ ಬಿಡದೆ ಸೇವೆಯ ಮಾಲ್ಲಿ;
ಮಡದಿ ತಾ ಚಲುವಾಗಿ ಅಡಿಗೆ ಮಾಡುವಳು; |
ಕಡೆಯ ಕಾಲಕೆ ತನ್ನು ಬಾ ಹಿಂಗುವವ ನೊಡೆಯನನು ಭಜೆಸಲಿತೆ ಮನವಿಲ್ಲದಿಹೆನು. || 209 ||
ಟೀ. ಆದರೆ ಕಡೆಯ ಕಾಲದ ವರೆಗೂ ದೇವರ ಭಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನು ಥೃಢಲುದ್ಧಿ ಹಿಂಸುವ ವನು (ಒಬ್ಬನು ದೇವರಾದ) ಒದೆಯನನು.
RS
A TOWN 48. A TOWN (MITHILA) AT THE TIME OF THE MARRIAGE OF A PRINCESS (SITA) ಸೀತಾಸ್ತ್ರಯಂವರದಲ್ಲಿ ಮಿಥಿಲಾಪಟ್ಟಿಣ ಸಿಂಗರಿಸೆ ಪಟ್ಟದು ಭಾಮಿನಿಪಟ್ಟದಿ ಹೇಳದಯ್, ಕುಶ! ನೆರೆದ ಪೃಥ್ವೀ- ಪಾಳರಿಗೆ ವಿಪ್ರರಿಗೆ ಮಣಿ-ಮಯ ದಾಳಯಂಗಳು ಸವೆದವಯ್ ಗಾವು್ರದದಹಳತೆಯಲೀ,. | ' ಹೇಳು, ಲವ! ತದ್-ವಳಯದಲಿ ಪರಿ ಪೊಳಯಾಯ್ದು್ದಖಿಳಿ-ಭೂಮಾ- ಪಾಳರವರವರುತ್ತಮಾಧಮ-ಮಧ್ಯಮಂಗಳಶೀ. || 210 || ಪ. ಕೇಳ್ ಇದ್ಯ ಅಯ್ ಕುಕ! (ಎಂತ ವಾಲ್ವೀಕಿ ಹೇಲುತ್ತಾನೆ). ಸನೆದವು ಅಯ್, ಗಾವುದ ಅದಕ. ಆಯ್ತು ಉಟ್ದ ಅಖಿಳ, ಉತ್ತಮ-ಅಧಮ. ಬಲಿದುದನಿತಕೆ ಹೋಟೆ ಪರಿಘಾ ವಲಿಯ ರಚನೆಯಲಾಳುಮವೇಯ್ಯ ಹುಲಿಮುಖದ ಮುಗಿಲಟ್ಟಳೆಯ ಸಾಲುಗಳ ಸೊಗಬನಲೀ. || 211 |
ಹ
ಪ. ಬಲಿಡುದು ಅನಿತಕೆ (ಅನಿತರ್ಕೆ, ಸೂ. 114). ಪರಿಘು-ಆವಲಿಯ ರಚನೆಯಲಿ (ಮ | ತ್ರೆ) ಆಳುನೇಜಖಯ. ಟೀ. ಕೋಟಿ ಕರ.
| ರಚಿಸಿದರು ಬಲೀತೆಡೆಗೆಡೆಗೆ ಮಣಿ- | ಖಚಿತ-ದರ್ಪಣ-ಕಲಕ-ಕುಶಲೋ ಪಚಿತ-ವಿದ್ರುಮ-ವಿಳಬಿತಾಲಂಕಾರ-ತೋರಣದಾ | ಪ್ರಚುರತರದುಪ್ಪರಿಗೆಗಳ ಹಿಮ- ರುಚೆಯ ವೀಥಿಯ, ಸೂರ್ಯ-ವೀಥಿಯ
ಲಚಳ-ಸಂಪದದಿಸ್ಸಯೆನೆ, ಮಿಥಿಲಾ-ಮಹಾಪುರದಾ. | 212 |
ES 86 A TOWN
ಪೆ. ಕುಕಲ-ಉಪಜೆತ. ವಿಳಸಿತ-ಅಲಂಕಾರ. ಪ್ರಚುರತರದ ಉಪರಿಗೆಸಳ. ಸೂರ್ಯ- ವೀಧಿಯಲಿ ಅಚಳ-ಸಂಪದದ ಇತ್ತೆ. ಅ. ಬಂಕ ,,, ಮಿಥಿಲಾ-ಮಹಾಸು್ರರದ ವೀಧಿಯ ರಚಿಸಿದರು. ಈ ನೀಧಿ 1 ಯಾತಅದು ಎಂತ ಪಪ್ಟಿಂಖಂದ ಶಿಳಿಯುತ್ತರೆ. ಎಣೆ | | ಎಂಬಂತೆ.
| ಗುಡಿಯ ಪಲ್ಲವ-ರುಲ್ಲರಿಯ, ಜೆಳು ೧೧ ೧೧ ಗೊಡೆಯ, ಮಿಳರ್ವ ಪತಾಕೆಗಳಿೆ ಪರಿ ವಿಡಿಯ ಮುತ್ತಿನ ಸೂಸಕದ ಸಹಕುಗಳಿ ಬೀಗುರಿಯಾ | ಡಿದ ಮಣಿ-ಮಯ-ಕಲಕದಿಂದೆಸೆ ವೆಡ ಬಲದ ಸೌಧಗಳಲವನಿಯ ತೊಡಿಗೆಯೆನೆ ರಂಜೆಬತು ಪುರವಾ ಜನಕ-ಭೂಪತಿಯಾ. || 213 ||
ಪೆ. ಸೌಧಸಳಲಿ, ಅವನಿಯ ತೊಡಿಗೆ ಎನೆ; ರಂಜಿಸಿತು ಟೇ. ರುಲ್ಲರಿಯ ಎಂದು | ಹೊಡಲೂಡ ಮುಖ್ಯ ಪಪ್ಪಿಗಳು ಸೌಧಸ'ಳಲ್ಲಿ ಎ೦ಬದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸುತ್ತನೆ. ಸೀಗುರಿಯ ಎಂ ಬದೂ ಹಾಗೆಯೆ, ಸೀಸುರಿಯ ಸೌಧಸಳಲಿ ಎಂಬಂತೆ; ಸೀಸುರಿಯ ಎಂಬದಕ್ಕೂ ಸೌಧಸಳಲಿ ಎ೦ಬದಕ್ಕ್ಯೂ ನಡುಪಫೆ ಇದ್ದ ದು ಅದಜದಜ ಸೌಧ? ಳಲಿ ಎ೦ಬದಕ್ಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ಲಕ್ಷ್ಮಣವಾ?ದೆ.
ಹೊರೆದ *ಸ್ಕುರಿ-ಸಾರಣೆಯ, ನವ-
ಪರಿಮಳದ ಪರಿ ಸೀರ ಛಳೆಯದ,
ಪರಿಸರದ ಕುಂಕುಮದ ನಿಡುಗಾರಣೆಯ, ಕರ್ಪ್ರುರದಾ | ರೋ
ಪರಿಪರಿಯ *ಕಡೆಸಾಲ, ಪರಿವಿ
ಸರದ ಧೂಪದ ಧೂಮ-ಗಂಧೋ
ತ್ಚರ-ಸ ಸಮುದ್ರದೊಳದ್ದನೊಲ್ಲದೆ ಪ ಪಥದ ಪವಮಾನಾ. | 214 | (ಇಲ)
ಪ, ಸಮುದ್ರಜೊಳೆ ಅದ್ದನು (ಪವಮಾನ). ಟೇ. ಮುಖ್ಯಾ ಪಪ್ಟಿಸಳು ಧೂಮ-ಸಂ ಧ-ಉತ್ವರ-ಸಮುಡ್ರಡೊಳೆ ಎಂಬದಲ ಸ೦ಬಂಧರಲ್ಲಿವೆ.
ಹೊಲತಿವ ಹೇಮ-ಸ್ಮಂಭ-ರಚಿತಾ , ಕಳತ-ರತ್ನ-ಪ್ರಭಥೆಯ ಚಂದ್ರೋ ಪಳದ ಭಿಶ್ಲಿಯಲೆಸೆದುದಭಿನವ-ಭದ್ರ-ಮಣಿ-ಭವನಾ. | 915 |
ಪ. ರಚೆತ-ಆಕಳತ. ಚಂದ್ರ-ಉರಳದ. ಟೀ. ಆ ಭವನ ಸೀತೆಯ ವಿವಾಹದ್ದು.
ಹೇಟಲೇನ್ ಅದ? ಮಂಟಪದ ಚಾ ಮೂಲೆಯಗಲದ ಲಾಮಚದ ಬ
ಲ್ಲಾ ಳದಡ್ಡಿಯ, ಬಹಳ-ರತ್ಪ-ವಿತಾನದುಪ್ಪರದಾ ಮೇಲುಕ ಟನ, ಮಲಯಜ-ಸ್ಮಂ
ಭಾಳಗಳ ಮಣಿ-ಪುತ್ರಿಕೆಯ ಸೆಂ
ಭಾಳಯಲಿ ಸೊಗಬದುದು ಚಪ್ಪರವೆರಡು ಯೋಜನದಾ. || 216 |
ಟೀ. ಮುಖ್ಯಪಪ್ಪಿಸಳು ಸಂಭಾಳಿ ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸುತ್ತವೆ. ಎರಡು ಯೋಜನದ
ಚರಂ.
' ಬಿಗಿದ ಬಿಂಗಾರಿಗಳ ಮಿಸುನಿಯ
' ಜಗಲಿಗಳ, ಮರಕತದ ಸೋಪಾ
ನಗಳ, ಸುತ್ತಣ ಸಾಲಭಂಜಿಕೆಗಳ ವಿಳಾಸದಲೀ |
| ಸೊಗಸಿತಾ ಮಂಟಪ. 217 ||
ಮಧುಮಧಿಹಪ ಮಲಯಜದ ಸಾರದ
ಸೊಗಯಿಸುವ ಸರಬಿಗಳ್ಳ ಪನ್ನೀ
ರುಗಳ ಹೊಕ್ಸರಣೆಗಳ, ಪೊದು-ಜವಾದಿ-ಕಸ್ಮುರಿಯಾ |
ಜಗಜಗಿಪ ಹೊಂಜೆಸವರಂಜ ಣಿ
ಗೆಗಳ, ನವ-ಸರ್ಪರದ ತವಲಾ
ಯಿಗಳ ತಿಂಥಿಣಿ ಮೆಬುತಿದುದಲ್ಲಿಯ ಸುತ್ತುವಳಯದರೀ. || 218 ||
88 A TOWN
ಟೀ. ಮುಖ್ಯಪಪ್ಟಿಸಳನ್ಕು ಠಿಂಧಿಣಿ ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸ ಬೇಕು. ಸುತ್ತ್ಟುವಳಯ ಸು ತ್ತಾ?ಶರುವ ವಳಯ,
ತುಡುಕಿ ತೂಳುವ ಸೂತ್ರ-ಯಂತ್ರದ
` ಗಡಣದಲಿ ಗತಿಗೊಂಡು ಬೇಡಿದ
| ತೊಡುವ ಮಣಿ-ಪುತ್ರಿಕೆಗಳೆಸೆದವು ವಿವಿಧ-ರಚನೆಯಲೀ; | ಅಡ ತುಂಬುವ ಹೇಮ-ಘಟದು
ಗ್ಗಡದ ಹೊಂದೋಣಿಗಳ ಹಂತಿಯ
ಸಡಗರದ ಸೌರಂಭವೆಸೆದುದು ಸುತ್ತುವಳಯದಲೀ. 2191
ಅ. ಸೂತ್ರಯಂತ್ರದ ಸಡಣದಲ್ಲಿ ಸತಿಗೊಂಡು ತುಡುಕಿ ತೂಳುವ (ಮತ್ತೆ) ಬೇಡಿದ (ಎ ಬೇ ಡಿದಡಂ) ಕೊಡುವ ಮಖಿ-ಪ್ರಶ್ರಿಕೆಗಳ್. ಟೀ ಹೇಮ-ಫುಟಡ (ಮತ್ತೆ) ಉಗಸ್ಗಡೆದ ಹೊಂ | ದೋಣಿಗಳ (ಎಂಬಿನೆರಡಲ) ಹಂತಿಯ.
ಬಸೆದುದನುಪಮ-ರಚನೆಯಲಿ ಮಣಿ- ವಿಸರ-ಖಚಿತ-ವಿವಾಹ-ಕಾಂಚನ- ತೆ: (230 |
| ಹೊಯ್ಸಿದನು ಡಂಗುರವ ಜನಕ-ಮ ಹೀಕನಾ ನೆರೆದಖಿಳ-ವಸುಧಾ ಧೀಶರರಮನೆಗಳರಿ, ವೈದೇಶಿಯನು ವರಿಸುವಡೇ. | 221 |
ಟೀ. ವರಿಸುವಡೆ (ವರಿಸುವೊಡೆ) ಇ ವರಿಸುವಲ್ಲಿ-ದಕ್ಸೆ.
ಎರಾ ASN TEAST —
E eC
SOME SIGNS OF A GOOD GOVERNMENT
49. SOME SIGNS OF A GOOD GOVERNMENT ಒಳ್ಳೆ ಆಡಳಿತೆಯ ಕೆಲವು ಲಕ್ಷಣಗಳು ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ ಬಡೆಯಂಗುತ್ಸಹಮಾಗೆ, ಸರ್ವ-ಜನೆವಾನಂದಂಬಡೆಲ್, ರಾಜ್ಯ ಜೇಂ!
ಹೊಡನೋಲ್ ತುಂಬಿ ತುಳುಂಕೆ, ನಿಚ್ಚ ಫಲವೈರಿಂದುರ್ವಿಯಂ ಬ [ಲ್ಡೈನಲ್, |
ಗಡಿ ದುರ್ಗಂಗಳು ಭದ್ರಮಾಗೆ, ಧನ-ಧಾನ್ಯಂ ತೀವೆ ಭಂಡಾರದೊಳ್, ನಡಿಪಂ ಭಾಗ್ಯದ ಕರ್ತನಯ್! ನರನೆಲ್ಕಾ ಕೇಕ್ಳೊ ಪ್ಹೋಫುದ್ದೀ ಬುದ್ಧಿಯಾ! | 22೩ ||
ಟೀ. ನಡಿಪಂ= ನಡಿಸುವೆಂ, ಸೂ. 288.
REESE —
50. A BAD BEADLE
ನಿಷ್ಟ ಯೋಜಕನಾದ ತಳವಾರ
ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೇಡಿತಂ ಕಛಳವಿಂ ಪೋದುದ, ಪೋಗಿ ಪಜ್ಜೆ ವಿಡಿದಾ ಮಾರ್ಗಂಗಳಂ ಕಾಣದ್ಯೊ
ಪೊಲಲೊಳ್ ಪೊಶ್ಚರ, ಫೋದರಂ, ನುಡಿದ ಮಾತೆಂ ಕಾಣದೇ, ಪೋ | ೀ [ದರಂ |
ಅಯುಪನ್ಯಾಯವ ನೋಡದನ್ನ ಎ ದೂಯತಿಲ್ಲರಂ ಬಾಧಿಪಾ ತಳವಾರಂ ಬೆಳೆವಾರನಯ್! ನರಸೆಲ್ಕ, ಕೇ
ಸ ಟೀ. ಕಳವಿಂ ಪೋದುದನ್ನೂ (ಅಳ್ಗ ಳ್ಳ) ನೋಗ ..., ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನೂ. ಫೊಲಲೊಳೆ ನ ಪೋದರನ್ನೂ ನುಡಿವ ಮಾತನ್ನೂ ಕಾಣದ್ಯೊ (ನ್ಯಾಯಸ್ಸಾನ ನದಿಂದ) 'ಪೋಡರನ್ನು ಅ ಟೌಿಸುವಂಧ ಅನ್ಸಾಯವ ನೋಡದೆ, ಅನ್ನು ಬಹುದೇ (ಎನ ಬರಲಿಕ್ಕಿ ರ್ರರುವಂಥಥ್ಣೆ ಲ್ಲ ಅಂದರೆ
| ಭಾಯ್ ಬಂದಂತೆ) ದೊಜ್, ಎಲ್ಲರಂ.
UU
90 IIS VERY DIFFICULT FOR A BAD MAN TO CHANGE HIS CHARACTER |
51, IT 15 VERY DIFFICULT FOR A BAD MAN TO CHANGE HIS CHARACTER
ನೀಚನು ಒಳ್ಳೆಯವನಾಗುವದು ಬಹು ದುರ್ಲಭ ಮತ್ತೇಭವಿಶ್ರೀಡಿತಂ
ಹಿಡಿಯಲ್, ಏಂಗದೆ ವತ್ಸರಂ ನಡೆಯದೇ? ದುರ್ಗಂಧಮಂಗಾಳಯೊಳ್ ತೆಡೆಯಲ್, ನಾಬದೆ? ನಾಯ ಬಾಲ ಸೆಡೆಯಂ ಕಟ್ಟಲೈೈ, ಚನ್ನಪ್ಪು [ದೇ? |
ಸುಡು! ಜೇಲಂ ತೆಗೆಯಲ್ಲೈೆ ಸುಮ್ಮನಿಹುದೇ? ಏನ್ ವಿಂದಡೆಪ್ಟ್ಯಾ [ದಡೆಂ
ಬಿಡ ತೆನ್ನಂದವ ನೀಚ ಶಾಂ. ನವರನೆಲ್ಯಾ ಕೇಳ್ಟೋಸುದೀ ಬುದ್ಧಿಂಯಾ! | 2೩4 ||
ಟೀ. ಕಟ್ಟಕ್ಕೆ, ಸೂ, 25. ಎಂದಡೆ ಇ ಎಂದೊದೆ, ಎಂದರೆ. ಎಪ್ಪ್ರಾದಡಂ- ಖಪ್ಪ್ಯಾದೊಡಂ.
RET ಸಹ ಮೂ DS
52. THE PANDAVAS ARE FRIENDLY RECEIVED BY DHRITARASHTRA IN HASTINAPURA
ಸೃತರಾಷ್ಟ್ರ ನು ಪಾಂಡವರನ್ನು ಹೆಸ್ತಿನಾಪುರದಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ್ದು
ಭಾಮಿನಿಪಟ್ಟದಿ ಸೇನೆ ಬಿಟ್ಟುದು ಪುರದ ಬಹಿರೋ ದ್ಯಾನ-ವೀಥಿಗಳೊಳಗೆ; ಹುಂತೀ-
ಸೂನುಗಳು, ಸುಮಾಾನ ಮಿಗೆ, ನಡೆತಂದರಿಭಪುರಿಗೆ. 225 | ಸ] |
' ಪೌರ-ನಾರೀ-ಜನದ ತಳಿಗೆಗ ' ಛಾರಶತಿಯ, ಸೇನೆಗಳ ಲಾಜೆಯ, ' ತೋರಮುತ್ತಿನ ಮಿತಿಯ, ಮಂಗಳ-ರವದ ಕಳಕಳದಾ, |
TIE PANDAVAS ARE FRIENDLY RECEIVED BY DHRITARASHTRA 91
ಓರಣದ ತೋರಣದ ಗುಡಿಗಳ ಚಾರು-ಬೀದಿಗಳೊಳಗೆ ಬಂದರು ಭೂರಮಣರುತ್ಪಾಹೆದಲಿ ಗ್ರಾ ನಬ || 226 |]
ಪ. ಬಹಿರ-ಉದ್ಯಾನ. ನಡೆಕಂಡರ ಇಭಸರಿಗೆ. ಭೂರಮುಣರ, ಬೀ, ಮುಖ್ಯೂಪ
ಪ್ಲಿಸಳು ಚಾರು-ಬೀವಿಸಳೊಳಗೆ ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸು.
| ಲ ದರಾನೆಯನಮಳ-ರತ್ಪಾ
| ವಳಯ ಾಣಿಕೆಗಳನು ಸುರಿದರು;
| ಕುಳ-ಶಿರೋಮಣಿಗೆಯಗಿದರು, ಧ್ಭುತರಾಷ್ಟ್ರ-ಭೂಪತಿಗೇ; | ಕುಳ-ತಿಳಕ! ಬಾ, ಕಂದ! ಭರತಾ
ವಳ-ವನದ ಮಾಕಂದ! ಧರ್ಮ-
ಸ್ಲಳ-ಲತಾವಳ-ಕಂದ! ಬಾ! ವಿಂದಸ್ಪಿದನು ನೃಪನಾ. || 227
1
ಪ. ಇಟಂದರ ಆನೆಯಂ; ಅಮಳ. ಟೀ. ನ್ರಪನ (ನ್ರುಪನಂ) ಯುಭಿಪ್ಕಿರನ, ಅ
| ಏಬೈದವನು ಧ್ರುತರಾಷ್ಟ್ರ ನು.
ಬಾ, ಮಗನೆ, ರಿಪು-ರಾಯ-ಮನ್ನುಥ- ಭೀಮ! ಬಾರೆ, ಭೀಮ-ರಣ-ನಿ ಬ್ಲೀಮ-ಫಲುಗುಣ! ಬಾ, ನಕುಲ! ಸಹದೇವ, ಬಾ! ವಿನುತಾ, | | ಪ್ರೇಮ-ರಸದಲಶಿ ಜೇಲಕಿಜೇಯಿ ದ್ಹಾಮ-ಭುಜನಬ್ಪಿದನು; ಬೆತ್ತದ | ತಾಮಸದ ತನಿ ಬೀಜ ಮುಸುಕಿತು ಹರ್ಷ-ರಚನೆಯಲೀ. | 228 |
| ಪ. ಬೇಲಿ ಬೇಲಿ (ಅಂದರೆ ಅವರನ್ಯು ಬೇಣಿ ಬೇಜಸಿಯಾ) ಉದ್ದಾಮ-ಭುಜಂ (-ಭು ಜವುಳ್ಳವನು). ಟೀ. ಧ ವಿಕರಾಷ್ಟ್ರ ನಲ್ಲಿ ಆಗಿಂದಾಗ ಸ್ಪಲ್ಪ ತಾಮಸಸುಣವಿತ್ತು; ಅದಂದು ಮುಸುಕಿ ಹೋಂಖತು.
12
92 THE PANDAVAS ARE FRIENDLY RECEIVED BY DHRITARASHTRA
ಹೆರಬಿದನು, ಕಾಣಿಕೆಯ ಕೊಂಡೈ
ವರ ಮಹಾ-ಸತಿಯನು; ಕುಮಾರರ
ನರಬಯರನನಿಬರ ವಚೋ-ರಚನೆಯಶಿ ಮನ್ನಿಬಿದಾ; |
ಅರಸ, ಗಾಂಧಾರಿಯನು ವಂದಿಬ,
ದರುಸನವ ಹೊಡು! ಹೋಗೆನಲು, ಕಡು
ಹರುಸ ಮಿಗಲೆಯ್ದಂದರಾ ಗಾಂಧಾರಿಯರಮನೆಗೇ. | 229 |
ಪ. ಕಾಣಿಕೆಯ ಕೊಂಡು, ಐವರ. (ಪಾಂಡವರ) ಕುಮಾರರಂ ಅರಸಿಯರಂ ಅನಿಬರ (ಅನಿಬರಂ). ಮಸಕ. ಟೇ. ಆ ಪಾಂಡವರ ಸಶಿ ದ್ರೌಪದಿ ಎಂಬವಳು. ಗಾಂಧಾರಿ ಎಂ ಬವಳು ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರನ ಹೆಂಡತಿ. ಬಂದು, ಸಾಣಿಕ್ಗೊಟ್ಟು, ವಂಧಿಬ, ನಿಂದರೆಯ್ದೂರು; ತನ್ನ ಘೆಳದಿಯ ರಿಂದ ತರಿಬದಳಾರತಿಯನುಪ್ಪಾರತಿಯನೊಲಿದೂ; | ಚೆಂದ ಮಿಗೆ, ಸಾವಿರದ ಸಂಖ್ಯೆಯ ರಿಂದುಮುಖಿಯರ ತಳಗೆಯಾರತಿ ಸಂದಣಿಬದವು; ಹಯ-ಸಬುದ ರೋಂಪಿಬದುದಂಬರವಾ. || 230 ||
ಪ. ತರಿಸಿದೆ (ಗಾಂಧಾರಿ) ಆರತಿಯಂ, ಸಂಖ್ಯೆಯ5 (ಸಂಖ್ಯೆಯವರಾದ). ಟೀ. ಒ | ಲಿದು- ಒಲ್ದು.
ಅರಬ ಹಾಣಿಬ ಘೊಂಡಳೀ ನೃಪ
ರರಸಯನು ಸುಕುಮಾರಕರನವ
ರರಬಯರ ಸಖಿಯರ ವಿಳಾಬನಿಯರ ಪಸಾಯ್ಕೆಯರಾ; |
ತರಿಬ, ಕೊಟ್ಟಳು ಜೇರಕಿಜೇಖನಿ
ಖರಿಗೆಯುಡುಗೊಲುಕ ಗಂಧ-ಮಾಲ್ಯಾ
ಭರಣವನು ರಾಜೋಪಚಾರ-ವಿಳಾಸ-ವಿಭವದಶೀ. || 281 ||
THE PANDAVAS ARE FRIENDLY RECEIVED BY DHRITARASHTRA 93
ಪ. ಅರಸಿ ಕಾಣಿಸಿ ಕೊಂಡಳು ಈ ನ್ರುಪರ (ಪಾಂಡವರ) ಅರಸಿಯನು (-ನೂ) ಸುಕು ' ಮಾರಕರನು (-ನೂ) ಅವರ ಅರಸಿಯರ (ನೂ) ಸಖಿಯರ (ನೂ) ಇತ್ಯಾದಿ. ಸಂಧ-ಮಾಲ್ಯು- ಆಭರಣ. ರಾಜ-ಉಪಚಾರ.
ಬೀಯುಗೊಟ್ಟಳು ಬಲ್, ಈುರು-ನೃಪೆ ನಾಳಯಕೆ ಕರೆದೊಯ್ದು; ಕುಂತಿಯ | ಹಾಲಿಗೆಬಗಿದನಿವರನುಚಿತೋಕ್ಲಯಲಿ ಮನ್ನಿನಿದಾ. | ' ಬಾಲಮೃಗವೊಳಗಾಯ್ಕೆಲಾ! ತೊಡು ಹೋಲನೆಂದರು, ನಗುತ ಮನದಲಿ ತೌಳಪ್ದ ಕುಹಕಿಗಳು, ಕೌರವ-ರಾಯ ಕಕುನಿಗಳೂ. || 232 ||
ಪ. ಇವರಂ ಉಚೆತ-ಉಕ್ತಿಯಲಿ ಮನ್ನಿಸಿದ (-ಂ). ಟೀ, ಕುರು-ನ್ಫಪನೆಂಬ ಹೆ ಸರು ಯುಧಿಸ್ಕಿ ರನಿಸೂ ದುರ್ಯೋಧನನಿಗೂ ಆಸುವೆದಲಿಂದ ಮೊದಲಿನ ಚರಣದಲ್ಲಿ ಸ್ಟ್ಲ್ಸ ಸಂ ಕಯವುಂಟು; ಆದರೆ (ಗಾಂಧಾರಿ) ಕುರುನ್ಫಪನ (-ನಂ ಅಂದರೆ ಯುಧಿಪ್ಕಿರನಂ ಕುಂತಿಭೋ ಜನ) ಆಳಯಕೆ ಕರೆದೊಯ್ದು, ಬಲ್ಕ ಬೀಯಿಸೊಟ್ಟಳು; (ಆ ಮೇಲೆ ಅವನು) ಎಂಬಂತೆ ಟೀಕಿಸ ಶಕ್ಕದು. ಕೋಲಂ ತೊಡು!--ಈ ಕನ್ನಡದ ಪಡಸಳಲ್ಲಿರುವ ವಿವರವು ಸಂಸ್ಕೃತಭಾರ | ಪೆದೆಲ್ಲಲ್ಲ; ಇದಲಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ಮಾತಿನ ಸಂಕ್ಷೇಪ ಮಾತ್ರ ಉಂಟು (11, 57, 2014 66,). ಕುಂತಿ ಎ೦ಬವನು ಕುಂಠಿಯೆಂಬವಳ ಹ ಕೌರವರಾಹಐ ದುರ್ಯೋಧನ; ಶಕುನಿ ಸಾಂಧಾ ರಿಯ ಸಹೋದರನು. ಇವರಿಬ್ಬರು ಪ್ರರುಷರು ಪಾಂಡವರ ವೈರಿಸಳು. ಆದ ಕಾರಣ ಈ ಕ್ಲೋ . ಕಡಲ್ಲಿ ಅವರ ವೈಮನಸ್ಸು ಸೂಚೆಸಿ ಅದೆ.
ಖಳರ ಹೃದಯದ ಹಾಳ್ ಘಹೊಟಿದ
ಪುಯುಕ ಬಲ್ಲರೆ ಮಾನ್ಯರವದಿರ ಲಳತ-ಮಧುರ-ವಚೋ.-ವಿಳಾಸತೆ ಮರುಳುಗೊಂಡರೆಲ್ಬೆ. | ಅಯಿದಿದರೆ ಮಧುಕರನ ಮಣ್ ಬೊ
ಬ್ರುಳಯ ವನದೊಳಗೇನ್ ಅಹುದು? ನೃಪ-
: ತಿಳಕರಿದ್ದರು ಬೇಜಿ3 ರಚಿಬದ ರಾಜ-ಭವನದಲೀ. | 28331
ಪ. ಬಲ್ಲರೆ ಮಾನ್ಯರ? ಅವದರ (ಎ ಅವೆಂದಿರ ಅವರ). ಜೊಬ್ಬುಲಿ ಎಂತ ಇತ್ತು, ಜೊಬ್ಬುಳಿ (ವ ಬೊಂಬುಳಿ) ಎಂತ ಊಹಿಸಿ ಶಿದ್ದಲ್ಲ ನಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
94 A BEAUTIFUL COUNTRY
ಬಂದು ಕಂಡುದು ನಿಖಿಳ-ಪುರಜನ . ವೊಂದು ಹಾಣಿಕೆಯಿತ್ತು ಕೌರವ- ನಂದನರು; ಸಚಿವರು ಪಸಾಯ್ಕ-ನಿಯೋಗಿ-ಮಂತ್ರಿಗಳೂ | ಸಂದಣಿಬಿದುದು; ಕವಿ-ಗಮತ.ನಟ-
ವಂದಿ-ಮಾಗಧ-ಮಲ್ಲ-ಗಾಯಕ- ವೃಂದ ನಾನಾತೆಖಿದಿನೋಲಗಿಬದರು ಧರ್ಮಜನಾ. || 234 |
ಅ. ಕೌರವರು ಬಿಂಜು, ಒಂದು ಕಾಣಿಕೆಂಬತ್ತು, ನಿಖಿಳ-ಪುರಜನವೆ ಕಂಡುದು ಎಂ ಬಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಟೀ. ಧರ್ಮಜ ಯುಧಪ್ಕಿರ.
— 4
53. A BEAUTIFUL COUNTRY
ಚಲ್ವಾದ ಶೀಮೆ
ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಛದಿ ಅಲ್ಲಿಗಲ್ಲಿಗೆ ಬೆಳೆದ ಬೆಳೆಗಳಂ, ಮಲಿ3ಗಳಿಂ ದಲ್ಲಿಗಲ್ಲಿಗೆ ನೆಬತಿದ ತಳಿಗಳಂ, ಹೊಳ್ಗಳಂ ದಲ್ಲಿಗಲ್ಲಿಗೆ ರನ್ನದಖಿತಿಗಳಂ, ಕಖಿತಿಗಳಿ ಪರಿವ ಕಾವಲೆಗಳಂದಂ, | ಅಲ್ಲಿಗಲ್ಲಿಗೆ ತೋರ್ಪ ಗಿರಿಗಳಂ, ಕರಿಗಳಂ ದಲ್ಲಿಗಲ್ಲಿಗೆ ನೆರೆದ ಶುಕಗಳಂ, ಬಕಗಳಂ ದಲ್ಲಿಗಲ್ಲಿಗೆ ಗವಾಸ್ಪದಗಳಂ, ನದಗಳಂದಾ ದೇಶಮೊಸ್ಸಿರ್ದುದೂ.
|| 235 ||
| ಕಂಜ-ಹುಮುದಂಗಳಲ್ಲದ ಸರಂ, ಸರದಿಂದೆ : ರಂಜೆಸದ ಕುಕ-ಓಕಂ, ಕುಕ ಓಕಂಗಳಗೆ ಫಲ- ' ಮಂಜರಿಯನೀಯದಿಹ ಮಾವು, ಮಾವುಗಳನಪ್ಪದ ಬಳ್ಳಿ, ಬಸ [ಳೊಳೂ |
A BEAUTIFUL COUNTRY
ಮಂಜುಳ-ಧ್ವಾನಿಗೊಡದ ಪರಮೆ, ಪರಮೆಗೆ ಸಂತ
ಸಂ ಜನಿಸದರಲರಲ ನವ-ಪರಿಮಳಂಗಳಂ
ದಂ ಜಡಿಯದೆಳೆಗಾಳಯೆಳೆಗಾಳಯಿಲ್ಲದಿಹ ಬನಮಿಲ್ಲಮಾ ನಾಡೊಳೂ. || 236 |
ಪ. ಅರರ, ಅರಲ.
ಒಲಿಕಿಯದ ರಸಂಗಳಂ, ಚೆಂದ್ರಕಾಂತೆಂಗಳಂ
| ಮೆಲಕೆಯದ ಧರಂಗಳಂ, ಕವಿಗಮೃತ-ಸಾರಮಂ
ಕಂಿತಿಯದ ಸೊರಂಗಳಂ, ಜರಾ ವ [ತಿಯನೂ |
ತೊಜಬುತಿಯದ ಜನಂಗಳಂ, ಸುರ-ಪುರೋದ್ಯಾನಮಂ
ಹಬಿತಿಯದ ಬನಂಗಳಂ, ಜಾತಿ-ವೈರಂಗಳಂ
ಮಟಬುತಿಯದ ಮೃಗಂಗಳಂ ಸಾಣೆನಾ ದೇಕದೊಳಗೇನ್ ವಿಂಜೆನಚ್ಚ [ರಿಯನೂ? || 237 |
ಟೀ. ಸುರ-ಪುರ-ಉದ್ಧಾನಮೆಂಬುದು ಕವಿತ್ಸಿಡ ಮಾತು; ಕವಿಸಳು, ಸುರರೆಂಬ ಜೀವಿ ಸಳು ಅನೆ, ಅವರಿಗೆ ಪುರಸಳೂ ಉದ್ಧಾನಸಳೂ ಉಂಟು ಎಂತ್ಯ ಕವಿತ್ಸ್ಕ್ಳುಂಗಾರಕ್ಟೋಸ್ಟರ ವಾಗ ಹೇಳಿ, ಒಂದು ದೊಡ್ಡೆ ಪ್ರಮಾಣ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಸುರಸ್ಪರೋದ್ಧಾನಮಂ ಜಳನೆವೆಂಥ ಬನಂ
ಸಳೆಂದು ಮುಂಶಾದ ಉಪಷು ಹೇಯಿವರು. ಇಂಥಾದು ವಾಸ್ತ್ರವವಲ್ಲದದಅಿ೦ದ ಉಚಿತವಲ್ಲ.
ಕಾಲಿಗೆಬಿಗಿದ ಗಿಳಗಳಂ ಸೋವ ಪಾಮರೀ- ಜಾಲದೊಂದುಲಿಪುಮಂ ಹೋ ಲ-ನಿನಾದಮೆಂ
ದೇಳದಂ ಗೆಯ್ದು. ತೊಲಗದೆ ನಿಂದ ಕೀರಾಳ ಕಣ್ಗೊಳಬತೇನ್ [ಬಿಂಜೆನೂ? || 238 ||
ಸಲಹಿದೀ ಭೂಮಾತೆಗಂ ನಮಿ ಛಕ್ಕಿಯಿಂ,
96 SPRING-TIME
ನಲಿದು, ಬಾಗಿದವೊ? ನೇಲ್! ಎಂಬಿನಂ ಕಿಕೀದ
ಘಲ-ಭಾರದಿಂ ಕೊರಲ್ಲಾಗಿ, ಸಣ್ಲೊಳಬರ್ದ ಕಾಠಿಗಳ್ ಕರಮೆಸೆ ಗದವೂ. | 239 |
0
ಟೀ. ಉಲಿಪ್ರಮಂ- ಉಲಿಪನ್ಫೂ ಸೂ. 12%. ಕೇರಾಳಿ-ಕೀರ-ಆಳಿ. ಎಂಬಿನಂ ಎಂ ದ)
| ಬದಕ್ಕೆ ಸೂ. ೫46.
ತುಂಡುತುಂಡಾಗಿ ಕತ್ತರಿಬ, ಗಾಣದೊಳರೆದು, ಹಿಂಡಿ, ರಸಮಂ ತೆಗೆದು, ಹಾಬಿ, ಹಾಲ್ದುೌತದಂ
ಖಂಡ-ಕರ್ಕರೆಯಾಗೆಯೇಗೆಯ್ದೊಡಂ ಸುಗುಣಮಂ ಬಿಡದ ಸುಜನ [ರಂತೇ, |
ದಿಂಡುರುಳ್ಳಿದೆವಾಳ್ಗಿಗಿದಿರಾದರಂ ಸುಹೋ ದಂಡ-ರೂಬಿಂ, ಸ್ಪಾಮಿ-ಹಿತರೆನ್ನುತಮ್ಮೊಳು ದ್ಹಂಡತೆಯ ಬಿರಿದೆತ್ತಿ, ತೆನೆಸೋಗೆವಸುರ ಕಬ್ಬಿನ ಕೊರ್ಬು ಕಣ್ಣೆಸೆ
[ದುದೂ. || 240 ||
ಡಂ ಕಾಲ್ದುಳಿತು, ಅದಂ, ಖಂಡ-ಕರ್ಕರೆಯಾಸ್ಕೆ ಏಗೆಯ್ದೊಡೆಂ. ಡಿಂಡುರುಳಿ ಜಿವು ಅಳ್ನಗೆ (ಆಳೃಂಸೆ) ಇದಿರಾದರಂ ಸುಕೋದಂಡ-ರೂಪಿಂ, (ನಾವು ಹಾಗಾದರೂ) ಸ್ಫಾಮಿ-ಹಿತಶೆನ್ಸುತ, ಅಷ್ಟೊಳೆ (ಅಮ್ಮಿ ನೊಳೆ) ಉದ್ಭ೦ಡತೆಯ ಬಿರಿದು ಎತ್ತಿ, ಟೀ. ಕೆನೆಸೊಟ್ವಸುರಷ ಪಸುರಾ ದ ತೆನೆಸೋಗೆಯ. ಕಬ್ಬಿನ ಕೊರ್ಬುವಕೊರ್ಬಿದ ಕಬ್ಬು.
ಲ
54, SPRING-TIME ವಸಂತಕಾಲ | ಚಂಪಕಮಾಲೆ | ಎಳವೆಬಿ ದಾಡೆ ಕೆಂದಳರ ನಾಲಗೆ ಮಾಮರದಳ್ಳೆಗೊಂಬಿನೊಳ್
ಮುಸು ಬಾಲಮಲರ್ದೊಂಗಲೆ ಕೇಸರಮೆಂಬಿನಂ ಮನಂ |
THE RAINY SEASON 97
|
ಗೊಳೆ, ಮಧುಮಾಸ-*ಕೇಸರಿ ವಿಯೋಗಿಗಳೆಂಬ ಮೃಗಂಗಳಂ ನ [ಯಂ
ಗೊಳಬದುದುದ್ದ-ಕೀರ-ಮದ-ಕೋಕ*ಅ-ಗರ್ಜಿತ-ತರ್ಜೆತಂಗಳಂ. | 241 |
ಟೀ. ಕವಿ ಮಧುಮಾಸವನ್ನು ಒಂದು ಕೇಸರಿಗೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತಾನೆ, ಇದು ವಿಯೋಗಸಳೆಂ ಬ ಮೃಸಸಳನ್ನು ಚಿದಬ್ಸುತ್ತದೆ. ವಿಯೋಗಸಳೆಂಬವರು ತಮ್ಮ ಊರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೆತ್ತವರೂ ಹೆಂಡಿಯರೂ ಮಕ್ಕಳೂ ಮುಂತಾದ ಆಪ್ತರು ಸಹ ಇಲ್ಲಡೆ ಪರಸ್ಪಳದಲ್ಲಿರುವಂಥವರು; ಅಂಥ ವರು ಮಧುಮಾಸದ ಸೊಸಸನ್ಯು ಕಂಡು, ಕೇಳಿ, ಅಯ್ದುಯ್ಭೋ, ನಾವು ಇಪ್ಟನ್ನೆಲ್ಲಾ ಒಂಟಿ ರಾಗಿ ಅನುಭವಿಸುವೆದು ಯಾತಅದು? ನಾವು ನಮ್ಮವರ ಸಂಸಡಲಿದ್ದರೆ ಎಪ್ಟೋ ಸುಖವಾದೀ ತೆ೦ತ್ಕ ನಿರಾಶೆಯಾ?,, ದುಃಖಿಸಿ, ದುಃಖಕ್ಕೆ ಕಾರಣನೆಂತ, ಮಧುಮಾಸಕ್ಕೆ ಬಹಳ ಬಚೆದಲುವದ ನ್ನೂ ಬಿಡರು. ಹೀಗೆ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಸರಿ. 67ನೆಯ ಸೂತ್ರ ನೋಡು. ಮಾ-ಮೆರದ ಅಳ್ಳಿಯೆಂಬ.
———oogooo————
55, THE RAINY SEASON ವರ್ಷಕಾಲ ಭಾಮಿನಿಪಟ್ಟದಿ ಬಡ್ತುಮೆಬಿತದುದು ಮೇಘ-ಘಟೆ; ಬಿಬ ಲೊಡ್ಡು ಮುಉೌದುದು; ಚಂದ್ರ ಸೂರ್ಯರ ನಡ್ತವಿಬ, ಹಿಡಿಯಾಳ ಹಿಡಿದವು ಮುಗಿಲ ಚೂಣಿಗಳೂ; | ಕಡ್ಲಿ ತೆಡೆವುದೆ ಕಡಲನುಡು-ಗಣ
ದೊಡ್ಡು ಕಾಣೆನು; ಮುಗಿಲ ಬಾಯಿಗೆ ಅಡ್ಡುಗೆಗಳಾದವು ಸಮಸ್ಕ-ಗ್ರಹ-ಸು-ತಾರೆಗಳೂ. | 242 ||
ಟೀ. ಕವಿ ನೋಡಸಳು ಅರಿಬಲನೆಂತಲೂ ಮುಗಿಲು ಕೂಟ್ಬಿಣಿಸಳೆಂತಲೂ ಹೇಯುತ್ತಾನೆ. ಕಡ್ಡಿ ತಡೆವುದೆ ಕಡಲಂ? ಹ್ಯಾಗೋ, ಹಾಗೆಯೇ ಆ ಬಲ್ಜು?೮೦ ತಡೆಯ ಕೂಡದು. ಮು? ಲ ಚೂಣಿಸಳು ಹಿಡಿಯಾಳ ಹಿಡಿದವು ಅಂಡರೆ ತಮ್ಮನ್ನು ಹಿಡಿಯಲಿಕ್ಟೆ ಬಂದ (ಕಿರಣಸಳೆಂಬ) ಆಳ (ಆಳುಸಳನ್ಳು) ಹಿಡಿದವು.
98 THE RAINY SEASON
ಆಳ ಈರೆ! ಹಟಿಕವನು ಸೂರ್ಯನ
ಮೇಲೆ ಬರ ಹೇಯ್! ವಿಂಬ ಮೇಘ-ನ್ಭ್ಛ
ಪಾಳಕನ ಡಂಗುರವೊ? ಮೊಬುಗುವ ಬಡಿಲಿನಬ್ಬರವೋ? | ಆಲಿಕ್ಲ್ಲ ಳೊ? ಮುಗಿಲ ಮುಂಗುಡಿ
ಯಾಳ ಹೊಯ್ಸಲಿ ಬೀಟಾ ತಾರಾ-
ಮಾಳೆಗಳೊ? ಜೇಮೂತ-ಲತೆ ಲಂಬಿಬದುದಂಬರವಾ. | 248 ||
ಮಿಂಚಿದವು ಬೆಸೆಗಳಲಿ; ಗಮನಕೆ ಮುಂಚೆದವು ಹಂಸಗಳು; ನಭದಲಿ ಹೊಂಕಿದುದು ಜೇವನ ಜೇವನ-ನಿರಹಿ-ನಿಹುರುಂಬಾ. | 244 |
ಟೀ. (ಜೀಮೂತ-ಲಕೆಸಳು) ಮಿಂಚೆದವು (ಎಂಟು) ಜಿಸೆಸಳಲಿ. ಹಂಸ ನೀರಿಸೂ ಮಯಿ ಸೂ ಮಚ ದು; ಚಾತಕಸಳ ನಿಕುರುಂಬ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹೇವನ-ವಿರಹಿಸಳಂತೆ ಇದ್ದು, ಈಸ ಮಣಣ ಬಂದೀತೆಂತ ಹೊಂಚುತ್ತದೆ; ಚಾತಕ ಮಣಿಯ ಹನಿಂಖಂದಲೇ ಜೇವಿಸುತ್ತದಂತೆ.
ಜನಪ, ಹೇಳ್, ಅಯ್! ಕಾರ್ಮುಗಿಲ ಮುಂ
ಬನಿಗಳೊಳು, ವಹಿಲದಲಿ, ಹೇರಳ-
ಜನಪದದ ಶೌಳವದ ಹೊಂಕಣ ವಿಪಮ-ವೀಥಿಯಲ್ಲೀ | ಜೆನುಗಿನಲಿ ಬಹು ಮಲತಿಗಳಲಿ ನನೆ
ನನೆದು, ಸಾಗರ-ತೀರದಲಿ ಬಂ
ದನು ರೀಟ, ವಿಚಾರಿಸುತಲಾ ದ್ಹಾರಕೀಪುರವಾ. | 24ರ ||
ಟೀ. 8ರೀಟಿಎ ಅರ್ಜುನ. ವಹಿಲಡಲಿ , ,.. ವೀಧಿಯಲಿ ಎಂಬಡಕ್ಕೆ ಬಂದನು ಎಂಬ | | ಡು ಕ್ರಿಯಾಪದ.
TWO RIDDLES
56. TWO RIDDLES (SYRINGE OR FOUNTAIN, COCK) ಎರಡು ಒಗಟಿ ಶ್ರಿಪದಿ ಆಸನದಲುಂಬುವದು, ಸೂಸುವದು ಬಾಯಲ್ಲಿ, ಬೇಸಲಬದ ಹೊತ್ತು ಸೊಲುತಿಹುದು. ಕವಿಗಳ ಸಾಬಗಳೆ, ಪೇ! ಸರ್ವಜ್ಞ! | 246 ||
ಹಲವು ಮಕ್ಕಳ ತಂದೆ, ತಲೆಯಲ್ಲಿ *ೊಟ್ಟವಗೆ; ಸಲೆ ಗಂಗೆ ಜಾವವಖ್ವನ ಹೆಂಡತಿಗೆ
ಮೊಲೆಯಿಲ್ಲ. ನೋಡು! ಸರ್ವಜ್ಞ! | 247 |
ಇ ಕೊಟ್ಟಿ (ಕೊಟ್ಟು) ಅವಗೆ (ಅವಂಗೆ). RENO ....
57. THE PANDAVAS IN THE ROYAL COURT AT HASTINAPURA (see No. 52) ಪಾಂಡವರು ಹಸ್ತಿನಾಪುರದ ರಾಜಸಭೆಯಲ್ಲಿದ್ದದು ಭಾಮಿನಿಸಬ್ಛದಿ
ಆ ದಿವಸವನು ಮಧುರ-ಗೇಯ.-ವಿ ನಾದದಲ್ಲಿ, ಶವಿ-ವಾದಿ-ವಾಗ್ವಿ-ವಿ ನೋದದಲಿ ನೂಕಿದರು, ಮಜ್ಜ ನ-ಭೋಜನಾದಿಯಶೀ,; | ಆದುದುತ್ಸವವಂದಿನಿರುಳು. ದಿ ನಾದಿಯಲಿ ಕಂಡನು ಕನಸ, ಪಾ ಸಾದ-ಶಿಖರವು ಮುಖ್ದು ಬಿದ್ದುದನಡವಿ-ಮಧ್ಯ್ಯದಲೀ. || 248 ||
ಹ. ಆದುದು ಉತ್ಸವಂ ಅಂದಿನ ಇರುಳು. ಬಿದ್ದುದಂ ಅಡವಿ. ಕನಸ ಕಂಡವನು ರಾ ಜನೆಂತಲೂ ಅರಸನೆಂತಲೂ ಹೆಸರಿರುವ ಯುಧಪ್ಥಿರನು.
18
100 THE PANDAVAS IN THE ROYAL COURT AT HASTINAPURA
ಅರಸನುಪ್ಪವಡಿಬದನವನೀ ಶಾರ-ವಿಹಿತ-ಸಪ್ರಿಯೆಗಳನು ವಿ 3 ಸೈರಿಬಿದನು ದುಘ್ಪುಪ್ಪ-ಕುಂತ-ವಿಭಿನ್ನ-ಚೇತನನೂ. | 249 |
ಬಲಕೆ ಪಾಂಡವರು ಮುಂಶಾದವರು ಧ್ರತರಾಷ್ಟ್ರ ನರಮನೆಯಲ್ಲಿ ನೆರೆದ ಮೇಲೆ «ಕೌರಣೇ ಕ್ಸ್ರ (ನಾದುರ್ಯೋಧನ, ೪, 218) ಬಂದನರಮನೆಸೆ?. ತರುವಾಯ
ಅತ್ಮಣಿಮ್ದಡಿ ಮಾಡಿಬದ ಸಭೆ ಯೆತ್ತ ಬಿಜಯಂಗೆಯ್ದು ನೋಡಿದ ಡುತ್ತಮವೆಲಾ! ವಿಂದನಾ ದುರ್ಯೋಧನನು, ನಗುತಾ. || 250 ||
ಪ. ಇತ್ತಣ ಇಮ್ಮಡಿ. ನೋಡಿದಡೆ (-ರೊಡೆ) ಉತ್ತಮ, ಟೀ. ಪಾಂಡವರಿಗೆ ಬಹು ಚೆಂದವಾದ ಒಂದು ಸಭೆ ಇತ್ತು, ಅದಂತೆ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ನು ದುರ್ಯೋಧನನ ಅಪೇಕ್ಸ್ಟೆಯ ಮೇ ಲೆ ಹಸ್ತಿನಾಪುರದಲ್ಲಿ ಂದನ್ಮು ಮಾಡಿಸಿದ್ದನು. ಈ ನಮ್ಮ ಸಭೆ ನಿಮ್ಮದಕ್ಕೆಂತ ಇಮ್ಮಡಿ ಚಂದ ವೆಂತ್ಯ ದುರ್ಯೋಧನನು ಪಾಂಡವರಿಗೆ ಹೇಯುತ್ತಾನೆ. ಇಮ್ಮಡಿಐ ಇರ್ಮಡ್ಕಿ ಸೂ. 181.
' ದೇಓಗಾಖರ ಸ್ಸೈಮೆಗಳು ಲೇ ಸೈೆಸಲೇ, ಜೇಲಕೇನು? ಮಾನುಪ-ದೈವ-ಕೃತಿ! ವಂತೂ | ಈಸು ಸಂಪ್ರಿಯ ನಮ್ಮಲುಂಟೇ? | ಲೇಸೆನುತ, ನೃುಪನೆದ್ದು, ಈೆಯ್ಗೊಡ ಲಾ ಸಭೆಗೆ ಸ್ರ ಬಂದನು ರಾಜ-ಗಣ-ಸಹಿತಾ. || 951 ಪ. ಲೇಸು! ಐಸಲೇ. ಬೇ. ನ್ಫುಪಂ- ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ.
| ಬಿಗಿದ ನೀಲದ ಸರಿಯ ನೆಲಗ
ಬ್ರುಗಳ, ಮೈಡೊರಿಯದ ಮಣಿ-ಭಿ
ಶ್ಲಿಗಳ, ವಜ್ರದ ಮೇದಿಗಳ, ವಿದ್ರುಮದ ಲೋವೆಗಳಾ, | ಹಗೆಯ ಲಹರಿಯ ಜಾಳಗೆಯ ಪ
THE PANDAVAS IN THE ROYAL COURT AT HASTINAPURA 101
ಚ್ರೆಗಳೆ ಪಾಗಾರದ ಸು-ರತ್ನಾ ರು ರಾಜ-ಸಭೆ po || 252 |
ಕವಿವವರುಣಾಂಶಕುಗಳ ಲಹರಿಯ ಲವಣಿ-ಲಾವಣಿಗೆಯಲಿ ನೀಲ- ಚನಿಯ ದೀಧಿತಿ; ರುಳ್ಏಿಬತು ದೆಸೆದೆಸೆಯ ಭಿತ್ಲಿಗಳಾ |:
ತೆನಿದವಳೆಮುತ್ತು ಗಳ ಚಂದ್ರಿಕೆ; ಹವಳಬಿದವೊಂದೊಂದನೌಕದ ವವಿರಳತ-ಮಣಿ-*ರಣ ಮೇಣೀ-ಬಂಧ-ಬಂಧುರದೀ. | 258 ||
ಪ. ಕವಿವ ಅರುಣ-ಅಂಕುಸಳ. ಹೀಗೆ ಛೇದಿಸಿದರೆ ವ ಎಂಬ ಅಕ್ಕರ ಸ್ಯಗೊಟ್ಟರ ಬಂ ದಡು ಬಳೆ ಸ್ಲೀದಲ್ಲ; ಒಂದು ಮೇಳೆ ಕವಿದವು ಅರುಣಾಂಕುಸಳ ಎಂತ ಪಠಿಸಿದರೆ ಉಚೆತ; i ದರೆ ಕವಿದವು ಎಂಬದಕ್ಕೆ ವೀಧಿಶಿ ಎಂಬದು ಕರ್ತೃ; ಂತಲ್ಲವಾದರೆ ಬಧಿತಿ ಎಂಬದಸ್ಥೆ ಎಂಬ ಶ್ರಯನ್ಯು ಕಲ್ಪಿಸಿಡ ಜೇಕು. ಕಿವಿದ ಎಳೆ ಮುತ್ತುಗಳ ಎಂಬಲ್ಲಿ ವೆಕಾರದ ಸಂಧಿ ಸ ಜ್
ಟೀ. ಅವಿರಳಿತ-ಮಣಿ-ಕಿರಣ ಎ೦ಬದಕ್ಕೆ ಜನಳಿಸಿದವು ಎಂದೊ ಟ್ ಎಂದೂ ಕೆ ಶ್ರಿ ಯೆ ಉಂಟು.
ಅಲ್ಲಿ ವಿಮಳೋದ್ಯಾನ-ವೀಥಿಗ
ಳಲ್ಲಿ ತಾವರೆಗೊಳದ ರಚನೆಗ
ಳಲ್ಲಿ ಬಂಹ-ಮಯೂರ-ಮಧುಕರ-ಕುಕ-ನಿಕಾನೀಶಾ; |
ಅಲ್ಲಿ ಸೇಳ-ಕೈಲ-ಹಿಮ-ಗೃಹ
ವಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ-ವಿಳಾಸ-ರಚನೆಗ
ಳಲ್ಲಿ ಹೊಯ್ದೆ ಯೆ ಯ್ಯನಿಬ ಮೆಖತಿದುದು ಪಾಂಡವರ ಸಭೆಯೂ. || 254 |
ಷಃ ವಿಮಳ-ಉದ್ಯಾನ-ವೀಧಿಸಳೆ; ಅಲ್ಲಿ ... ರಚನೆಸಳೆ; ಸಿಂಹ. ಪಿಕ-ಅನೀಕ. ಟೀ. ಹೊಯ್ಯ - ಎಜಕ್; ಪಾಂಡವರ ಸಭೆ ಈ. ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಎಜಕವಾ% ಶಚೆಸಿದಂಶಾ೦ಖತು.
102 THE PANDAVAS IN THE ROYAL COURT AT HASTINAPURA
ಸ್ವಳವಲ ಜಳವೆಂದು, ನಿರ್ಮಳ-
ಜಳವನೇ ಸುಳವ ಬಾಗಿಲ
ನೆಲ Fy ಯ ಹಾಯ್ದು, ಬಾಗಿಲ ಭಿತ್ಮಿಯೆಂದಿ೦*ದೂ, | ಕಳವಳಸುವನೆ ಆಟ್
ಕೊಳನನೇ ಶಕೊಳನೆಂದು, ಬಾಗಿಲ
ನೆಲ ಹೊಗಯಿತ ಬಂದು, ಹೊಕ್ತನು ಬಹಳ ಚೌಕಿಗೆಯಾ. | 255 ||
ವಿಳಪದಾಯವ್ಯಯದ, ವಿಶ್ರುತ-
ವಳಯ ದುನ್ನತ-ವಾಸ್ಮು-ಲಕ್ಷ 6
ದೊಳಗೆ ಸೇರಿದುದೆಂದು ನೃಪ ಹೊಂಡಾಡಿದನು ಸೆಭೆಯಾ. | 256 || . ಧರ್ಮಸುತಂ (ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ)? ಆ. ಟೇ. ಯುಧಪ್ಮಿರನು ಚಿತ್ರವುಳ್ಳ ಟಾ
ಕೆ ಹುಸುನಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ಕಳವಳವಾಡಂಶಾಲಖತು; ಇದು ಜಳ ಇದು ಸ್ಟಳ, ಇದು ಗೋ
ಜೆ ಇದು ನೆಕಿಲು ಹ ಬಿಕ್ಷ್ರ ಯವಣಯದೆ ಇದ್ದ ನು. ವಿಲಸದಾಯವ ಪ ವಿಂಜಬುದು ಸಂಕ |
ಯದ್ದು; ವಿಲಸದಿ ಆ ಅಮ್ಕಯದೆ (ಇ ಸಟ ಬಾಜ ಆ ಅವ್ಳೊಯದ) ಎಂತಲೂ ವಿಲಸದಿ-
ಆಯವ್ಯಯದ ಎಂತಲೂ ಛೇದಿಸ ಬಹುದು. ವಿಲಸದಾಯಮ್ಮಯದ (ಮತ್ತೆ) ವಿಶ್ರುತ-ವಳಯ
ದ ಎಂಬೀ ಪಸ್ಟ್ರಿಸಳು ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸುತ್ತವೆ.
ಗುರು, ನದೀಸುತ, ಕರ್ನ, ಸೈಂಧವ,
ಗುರು-ತನುಜ, ಭಗದತ್ತ, ಶರ;
ನಮುರು- ಯವನ, ಸೌವೀರ, ಹೌಸೆಲ, ಚೈದ್ಯ , ಮಾಗಧರೂ |
ಅರಸುಗಳು, ನಾನಾ-ದಿಗಂತೆದ
ಧರಣಿಪರು, ಸಚಿವರು, ಪಸಾಯ್ಕರು
ನೆರೆದುದಂದಿನ ದಿವಸದೋಲಗದೊಡ್ಡು ಚಲುವಾಯ್ಕೂ. । 957 |
| |
ಪ. ಬಗಂತ-%-ಅಂತ. ನೆರೆದುದು. ಅಂದಿನ. ಟೇ. ಸುರು-ರ್ರೋಣ; ನದೀಸು ತನ ಭೀಪ್ಮ; ಕರ್ನ=ಕರ್ಣ; ಸ್ಪಂಧನ ಇ ಸಿಂಧುವಿನ ರಾಜನಾದ ಜಯದ್ರಥ; ಸುರುತನು
| ಜವ ದ್ರೋಣನ ಮಗನಾದ ಅಶ್ಸ್ಶ್ಲಾಮನಿ; ಭಗದತ್ತ ಪಂಜಾಬಿನ ಯವನರ (ಸ್ರೇಕರ) ರಾ
SPRING-TIME 103
ಜ; ಬಾಹ್ಕಿಕಂ- ಬಾಹ್ಮಿಕರ ರಾಜನಾದ ಸೋಮದತ್ತಂ;. ಉರು-ಯವೆನ ಎಂಬವನು ಯವ ನರ ರಾಜರಾದ ವಿತುಲನೆಂಶಾಸಲಿ ಹತ್ತಮಿತ್ರನೆಂತಾಸಲಿ ಇರ ಬಹುದು; ಇತ್ಯಾದಿ ಅರಸುಗಳು. ಇಇವರೆಟ್ಲರಿದ್ದರೆಂತ ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹೇಲಂದರೂ ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಪ್ಟರ ಮಾತು ಕಾಣದು (11, 57, 9011 860).
ಧರಣಿಪತಿ, ಹೇಳ್! ಒಂದು ಹೆರಿಯಂ ತರ-ವಿಕಾಲ-ಮಹಾ-ಸೆಭಾ-ವಿ
ಸ್ಪರಣವದಲಯಲಿ ತೆಬುಹೆ ಕಾಣೆನು; ತೀವಿತವನಿಪರೂ; |
ಹೊಲುಗೆ ರಾವ್ನ್ಮರು ರಥದವರು ಜೋ
ದರು ಪದಾತಿಗಳದ್ದುದಂದಿನ
ಬರಿ ಸುರೇಂದ್ರನ ಪಾಡಿಗೆಯ್ದಡಿ ಹತ್ತು ಮಡಿಯೆಂದಾ. || 958
ಪ. ಪದಾಶಿಸಳ್ಳೆ ಇದ್ದುದು; ಅಂದಿನ. ಟೀ. ಕವಿ ಇಲ್ಲಿ, ಒ೦ದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣ ಹೇಟುತ್ತೇನೆಂತ, ಒಬ್ಬ ಸುರೇಂದ್ರನಿದ್ದಾನೆಂತ ಶಕಲ್ಪಿಸಿ ವಣಸುತ್ತಾನೆ; ಇಂಥ ವಾಸ್ಮವವಲ್ಲದ | ಉಪಮೆ ಉಚೆತವಲ್ಲೆ ೦ತ ಮುಂಚೆ ಹೇಬೋಣ ವಾಯಿತು, ಕ್ಲೋಕ 281. ವಿಯ್ಯೃಡಿ ಇ ಎಯ್ದ್ಡ್ಕಿ
ಸೂ. 189. LS
58. SPRING-TIME ವಸಂತಕಾಲ ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟದಿ ಒಂದೆಡೆಯೊಳುಂ ತನಗೆ ನಿಲವಿಲ್ಲದತಿ-ವೇಗ ದಿಂದೆ ನಿರುತಂ ಪ್ರಬಲಮಾಗಿ ಬೀಸುವ ಗಾಳ ಚಂದನ-ದ್ರುಮಂಗಳಂ ತೊಡರ್ದಶಿಗಳಾಹಾರಮಂ ಕೊಂಡು ಹೊಂ ಗಡು, ಮಿಶ್ಚ್ರೂ | ಮಂದತ್ಸೆಮಂ ತಳೆದು, ಮಲಯಾಚಲದ ಬೀಮೆ
"ಯಿಂದೆ ಸರಸಿಜದೊಳ್ ಭ್ರಮಿಸುವ ಮಖೌದುಂಬಿಗಳ
ವೃುಂದಮೆಂ ಹೂಡಿ ಹೊಂಡೆಳೆವೆಲರ್ ಬಂದುದು, ವಿರಶಿಗಳೆದೆಯಾಯಿ | [ವಂತೇ. | 259 | |
104 SPRING-TIME
ಪ. ತೊಡರು, ಅಹಿಸಳ ಆಹಾರಮಂ (ಚಂದನನೆಂಬದಂ). ಟೀ. ಗಾಳಿ ಎಂಬ ದು ಕರ; ನಿರುತಂ ಪ್ರಬಲಮಾಗಿ ಬೀಸುವ ಗಾಳಿ ... ತೊಡರ್ದು, , , ಕೊಂಡು ಕೊಂಡು, ಮಿಕ್ವು (ತಕ್ಕ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಮಿಕ್ತು), .. ತಳೆದು, ... ಕೂಡಿ ಕೊಂಡು, ಎಳೆನೆಲ5 (ಆ) ಬಂ ದುಡು. ಇಂಥ ಸಗಖ್ಯಕರವಾದ ಗಾಳಿಯನ್ಯು ನಾವು ಬಂಟಿಸರಾಗಿಯೇ ಶಿನ್ನ ಜೇಕ್ಕು ಅಯ್ಯೂ ಯ್ಯೊ! ಎಂತ ವಿರಹಿಸಳು ದುಃಖ ಪಡುವವರಾದರು; 241ನೆಯ ಕ್ಲೋಕ ನೋಡು.
ಮಿ್ಥಯಗುವ ತಳರ್ದೋರಣಂಗಳಂ ಕಟ್ರಸುತ,
ಮಖ್ಗೋಗಿಲೆಗಳ್ ಬಾಯ್ದಳ ಬಲಿದ ಬಂಧನದ ಸೆಬಿತಿಗಳೆಂ ಬಿಡಿಸುತ್ತ, ತುಂಬಿಗಳ ಬಳಗಕ್ವ್. ಕಮಲಗಳ ಸೂಖುತಿವಿ [ಡುತಾ, |
' ಹಿಯುವೆಲರೊಳೆತ್ತಲುಂ ಸಾಖ್ಸುತ, ವಿರಹಿಗಳ್ ನೆಜುಗಿಸುತ ಹೊನ್ನೆದ ರಸಂ ಹೇರ್ಚಿದ ವಸಂತ ಪೊಖಮಟ್ಟು ಮಾಗಿಯನ್ನುಡುಗಿಬ, ಸಮನ ಶಾಸ್ತ್ರ ನ್ ಹೆ [ಯ್ಯೊಂಡನೂ. | 260 ||
ಟೀ. ವಸಂತ ಎಂಬಿ ರಾಜನು ಜಯವಂತನಾ? ವನರಾಪ್ಟ್ರಠೊಳಗೆ ಪ್ರಷೇಕ ಮಾಡು ತ್ತಾನೆ ಎಂತ, ವರ್ಣನೆ. ಹಿಂಜಿ ಹೇಲಂದ ಆ ವಿರಹಿಸಳು ದುಃಖಡೊಳಗೆ ಅವನ ಪಾದಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದ ಹಾಗಾಂಖತು.
ಪೊಸ ಮಾವಕೋಣೆಯೊಳ್, ಮಜಾ್ದುಂಬಿ ಹೋಗಿಲೆಯೊ
ಳೆಸೆವ ಸಂಪಗೆ ಪೊಚ್ಚ ಪೊಂದಾವರೆಯೊಳು, ಪವ
ಡಿಬದ ಮಲ್ಲಿಗೆಯಲರ್ ಜೆಳೆತ ಜಹೆಳದಿಂಗಳೊಳ್, ಗಿಳವಿಂಡು ಬನಬ [ರಿಯೊಳೂ | |
ಮಸೆದವೊಂದೊಂದಣಿಕೊಳ್ ಮಧುಮಾಸೆಕುದಯಾದ್ರಿ-
ದೆಸೆಯಂತೆ ಖತಿಯಂತೆ ಧನದಂತೆ ಜಸೆದಂತೆ
ಪಸುರ್ವೆಳಗಿನಂತೆ ಸೆಂಪಬತಂ ಪಳದಿ ಪಳುಕು ಪಚ್ಚೆಗಳ ಬಣ್ಣದಿಂ | [ದಾ. || 261 ॥॥ |
SPRING-TIMB 105
ಪ. ಕೋಗಿಲೆಯೊಳೆ, ಎಸೆವ. ಮಸೆದವು ಒಂಡು ಒಂದೊಳ್ಳೆ ಮಧುಮಾಸಕೆ; ಉದ ಯ-ಅದ್ರಿ. ಕೆಂಪು ಅಸಿತಂ. ಉದಯಾದ್ರ ಕೆಂಪ ಖಶಿ ಕಪ್ಪು, ಧನ ಹೆಳದ್ಯ ಜಸ ಬಿಳದು, ಪ ಸುರ್ಮೆಳಸು (ಮದಿೆಯಲ್ಲಿ ಸುಡುವೆ ಚಂದ್ರಜ್ಯೋತಿ) ಹೆಸರು. ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ವಸಂತಲಕ್ಷ್ಮದ ಬಣ್ಣ.
ಣ
ತಳತೆಸೆವ ತರುಗಳಿ ನೆಟಿಲ್ಲಳಂ ಸಾರ್ದು, ಶೀ ತಳದ ನಿರ್ಮಲ-ವಾರಿಯಂ ನೀಂ, ನವ್ಯ-ಪರಿ
[ಶ್ರಮವನೂ | ಮಳದಿಂದ ಸೊಗಸು ತೀಡುವ ತೆಳುವೆಲರ್ಗೆ ಮೆಯ್ದೊಡ್ಡಿ, ಮಾರ್ಗ- ಈೌಳೆದರಧ್ವೂಗರ್. | 262 ||
ಆ ಚೈತ್ರಮಾಸಮೆಸೆದುದು ಧರ್ಮ-ಜನ-ಕೀರ್ತಿ ಭೂಚಕ್ರಮಂ ಮುಸುತಿದಂತೆ, ಬೆಳ್ಬಂಗಳರೆ; ಯಾಚಕ್ರನೆತ್ತಲುಂ ಕೂಗಿ ಕರೆವಂತುಲಿಯೆ ಕೋಗಿಲೆಗಳಳೆಯ [ಜನದಾ | ಲೋಜಚನಕುದಯಿಪ ಪೊಸತಂತೆ, ಚೂಶಾಂಕುರಂ ಗೋಚರಿಸೆ; ಪಾತಕ-ಕ್ಷಯದಂತೆ, ಮಾಗಿಯ ವಿ ಮೋಚನಂ ಶಾಣಿಸಲ್; ಪುಣ್ಯ-ವಾಸನೆಯಂತೆ, ದಕ್ಷಿಣದ ವಾಯು [ಸುಲಿಯೇ. || 268 ॥
ಪ. ಕಕೆವಂತೆ ಉಪಿಯೆ-ಕೋಳಿಲೆಗ4ಳ; ಇಳೆಯ. ಬೀ. ಬೆಳ್ಳಿಂಗಳರೆ, ಚ್ಛೈತ್ರಮಾ | ಸಂ ಧರ್ಮ-ಜನ-ಕೀರ್ತಿ ಭೂಚಕ್ರಮಂ ಮುಸುಕಿದಂತೆ ಎಸೆಡುದು; ಈ ಪ್ರಕಾರ ಒಂದೊಂದು | ಉಪಮೆಗೆ ಆ ಜೈತ್ರಮಾಸಂ ಎಂತ ತಿರಿಶಿರಿಗಿ ಹಾಕ ಚೀಕು. ಮಾ? ಎಂಬ ಶಿಶಿರದ ಮೇಲೆ ವ | ಸಂತ ಬರುತ್ತಜೆ. ದಕ್ಷ್ಮಿಣ ಎ೦ದರೆ ದಕ್ಷ್ಮಿಣವೆಂಬ ವಿಶ್ವಾ ದಾನವೂ ಎ೦ತ ಆಸುತ್ತದೆ; ಆ ದಕ್ಷ
ವಾಯು ಚ೦ದನವಾಸನೆಯುಳ್ಳದು.
ದಾರಾ ಗ ್ರ-ಾಅಲಂಲಂ್ಲ
ಸಂಜು ಅಂ ರೋ ಚ್ ಬಾ ತ್ಸ
SUN-RISE
59, SUN-RISE ಸೂರ್ಯೋದಯ ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟದಿ ಮೂಡ ದೆಸೆಯೊಳ್ ಕೆಂಪು ದೊರೆಯೆ, ತಾರಕ ಪರಿಯೆ, ಹೂಡೆ ತಂಗಾಳ ಮುಂಬರಿಯೆ, ಕಮಲಂ ಬಿರಿಯೆ, ಪಾಡುವೆಳೆದುಂಬಿಗಳ್ ಮೊಳು3ಯೆ, ಚಕ್ರಂ ನೆರೆಯೆ, ನೆಯ್ದಿಲೆಯ [ಸೊಂಪು ಮುಖಯ ' ಬೀಡುಗೊಂಡಿರ್ದ ಕತ್ತಲೆಯ ಪಾಳೆಯಮೆತ್ತ ಲೋಡಿದುದೊ? ನೋಡಿದಬೆನೆಂದು, ಪೂರ್ವಾಚಲದ ಹೋಡುಗಲ್ಲಂ ಪತ್ತುವ ವೊಲಿರ್ದನಾ ಪ್ರಭೆಯೊಳಾಚೆತ್ಛ್ಯನಾದಿತ್ಯ [ನೂ. ॥ 204 | ಪ. ಪ್ರಭೆಯೊಳೆ ಔಚೆತಂ. (ಆದ) ಆಡಿತ್ಯುನು. ಟೀ. ಉಡಯದ್ಲಿ ಚಕ್ರಪಕ್ಷಿಸಳು
ಹೊಲಿ ಕೆಲಶಿಸಳಲ್ಲ ನೆರೆದು ಬ೦ದು ಆಡುವವು, ಅದು ಅದು ಆಗೆ, ಆ ಸೂರ್ಯನು ಬೀಡು ಗೊಂಡು ಇರ್ದ , ,., ಪೊರೆ ಇರ್ದಂ. ನೋಡಿದಪೆಂ; ಸೂ. 221.
SLI
60. WHO ARE CASTE PEOPLE? ಜಾತರು ಯಾರು? ಶ್ರಿಪದಿ ಜಾತಿ-ಹೀನರ ಮನೆಯ ಹೋತಿ ಶಾಂ ಶೀನವೇ? ಜಾತಿ ವಿಜಾತಿಯನ ಜೇಡ! ದೇವನೊಲಿ ದಾತನೇ ಜಾತ! ಸರ್ವಜ್ಞ! || 265
ಯಾತಬುದು ಹೂವೇನು? ನಾತರದು ಸಾಲದೇ? ಜಾತಿ ವಿಜಾತಿಯೆನ ಜೇಡ! ದೇವನೊಲಿ
| ಖು ದಾತನೇ ಜಾತ! ಸರ್ವಜ್ಞ! || 266
ಮಾನ pe EEE
VAIN THINGS
61. VAIN THINGS ಬಟೌದಾದದು ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ
ಸುರಚಾಪಾಯತಮಿಂದ್ರಜಾಲದ ಬಲಂ, ಮೇಘುಂಗಳಾಕಾರ, ಬಾ
ಲರು ಕಟ್ಟಾಡುವ ಹಟ್ಟಿ ಸೊಪ್ಪದ ಧನಂ, ಹೀಗ ಗಾಳಸೊ (ಡರ್, |
ಪರಿಯುತ್ತಿಪ್ಪ ಮರೀಚಿಕಾ-ಹಲ, ಜಲಾವರ್ಶಾಕ್ಷರಂ ಇಂತುವುಂ
| 2671 ॥
ಕ್ ಸುರಚಾಪ-ಆಯತಂ೦, ಇಂದ್ರಜಾಲದ. ಜಲ-ಆವರ್ತ-ಅಕ್ಷರಂ. ಇಂತುವುಂ ಸಿರಿ ೧ಇಇ೦ಶಾದ ಅದೆಲ್ಲವೂ ಸಿರಿ (ಎ ಅದೆಲ್ಲ ಸಿರಿಯೂ). ಎಣ ಯ ಶಾ ಸಮಾಸ Is
62, EVENING-TIME
ಸಾಯಂಕಾಲ
ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟಿದಿ ಅರಸ, ಕೇಳ್! ಆದುದನಿತಖಕೂೊಳಸ್ಮಮಯ-ಸಮಯ ಮರವಿಂದಲರ್ಗಳೊಳ್ ಸೆಬಿತಿಯಾದವಾಬಡಿಗ
ಆರದೆ, ಪರಿದವು ಬಿಬಿಲ ಬೀಡುಗಳ್; ಗೂಡುಗೊಂಡವು ಹೂಡೆ ಪ [ಶ್ರಿ-ಜಾತಿಲ |
ಏರಿದೆನಿಪ ಕತ್ತಲೆಯ ರಾಶಿಯಂ ಪೊತ್ತು ಕೂಂ ಡುರಿವ ಬೆಂಕಿಯ ಕಡೆಯಲುರಿದ *ೆಂಗೆಂಡಮೆನೆ,
ತರಣಿ-ಮಂಡಲಮೆಸೆದುದಪರ-ದಿಗ್-ಭಾಗದೊಳ್ ಹೊರಗಿದವು ಹೋ ಗಳೂ. || 268 ||
ಪ. ಆದುದು ಅನಿಶಯೊಳೆ ,, ಸಮಯಂ; ಅರವಿಂದ-ಅಲರ್ಸಳೊಳೆ ,.. ಆಜಡಿ 74; ಇರಿ. ಎಸೆದುದು; ಅಪರ. ಟೀ. ಕೋಕ ಚಕ ಪಕ್ಷಿ] ಇದು ಸೂರ್ಯನ ಮಿತ್ರ.
108 YUDHISTHIRA IS PREVAILED UPON TO PLAY AT DICE
ಸುಳಶಿಶತಾಂಬರಮಣಿ-ವಿಭೂಪಣವನುಲೌ್ದು, ಮಂ
ಗಳ-ರಾಗಮಂ ತಾಳ್ಪು, ತಾರಾಭರಣವನಾಂ
ತಳೊ ಸಂಜೆವೆಕ್ಸ್ ನಲ್ ಹೆಂಬಿಡಿದುಡು-ಗಣಂಗಳೆಸೆದವಾಗಸಡದೊಳಾ
WP!
ನಳನಾಳ, ನಾಳನಳ-ಕುಳ-ಕೀರ ವಿಸರ-ಪರಿ
ಮಳ-ಸಾರ-ಮಧುವೆಂದು, ಬಾಗಿಲ್ಲಳಂ ಪೂಡಿ
ಹೊಳುತಿರ್ಪವೆಂಬಂತೆ ಮುಗಿಯುತಿರ್ದವು; ಕೂಡೆ ತೀವಿದವು ಕತ್ತ [ಲೆಗಳೂ. || 269 |
ಪೆ. ಸುಳಲಿತ-ಅಂಬರಮಣಿ-ನಿಭೂಪಣಿವಂ ಉಟಂದು , ,, ಶಾರಾ-ಆಭರಣವಂ .. ಸಂಜಿನೆಕ್? ಎನೆ, ಕೆಂಪು ಇಡಿದ್ಕು ಉಡು. ನಳನ-ಆಳಿ, ನಾಳಿನ ಅಳ. ಟೀ. ಮಂಸ ನೆಂಬ ಸ್ರ್ಹದ ರಾಸಮಂ. ಕವಿ ಸಂಜಿ ಒಬ್ಬ ಸ್ತ್ರೀ ಎಂತ ಭಾವಿಸಿ ಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ನಾಳಿನಳ ಎಂತ ಹೊದಲೂ ಮಧು ಎಂತ ಕಡೆಯೂ ಆದ ಮಾತನ್ಯು ನಳಿನಾಳ ನುಡಿಯಿತು; ಎಂತೆಂದ ರೆ- ನಾಳಿನ (ನಾಳೆ ಬರುವ) ಅಳಕುಳಕ್ಕೆ ಕೀರಪೆಂಬ ವಿಸರವಾದ ಪರಿಮಳದ ಸೌರವಾದಂಥ ಮಧು (ಇದು ಚನ್ನಾ? ಕಾಪಾಡಲ್ಪಡಲಿ!) ವಿತ.
REL —
63. YUDHISTHIRA IN THE ROYAL COURT 1S PREVAILED UPON TO PLAY AT DICE (see No. 57)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರನು ಜೂಜಾಡಲಿಕ್ಕೆ ಒಡಂಬಡಿಸೆ ಪಟ್ಟದು
ಭಾಮಿನಿಪಟ್ಟಿದಿ ಒಂದು ಕಡೆಯಲಿ ಕವಡಿಕೆಯ ಜೂ ಹೊಂದು ಕಡೆಯಲಿ ಗದ್ಯು-ಪದ್ಯವ ದೊಂದು ಕಡೆಯಲಿ ವಾರವಧುಗಳ ಸಾರ-ಸಂಗೀತಾ; | ಉಂದು ಕಡೆಯಲಿ ತರ್ಕ-ಗೋಸ್ಟ್ರಿಯ ದೊಂದು ಕಡೆಯಲಿ ಕೌರವೇಂದ್ರನ
ಮುಂದೆ ಇಡಿದುದು ರಭಸ ಹಾಸಂಗಿಗಳ ಸಾರಿಗಳಾ. | 270 |
ಶಸ 2... 23553322.
YUDHISTHIRA IS PREVAILED UPON TO PLAY AT DICE 109
ಪ. ಜೂಜು; ಒಂದು. ಪದ್ಧೊಂ ಅದು; ಒಂದು. ಟೀ, ಅಂಥ ರಾಜಸಭೆಯಲ್ಲಿ ವಾರವ ಧುಗಳು ಸಹೆ ಇದ್ದದು ನೀಚತನವೇ ಸರಿ. ಹಡಿದುದೆಂಬದಕ್ಕೆ ರಭಸ ಎಂಬದು ಕರ್ತ್ಟು. ಕೌರ ಮೇಂದ = ದುರ್ಯೋಧನ.
ಆಡಲಖ್ಯನು, ಗಡ, ಯುಧಿಬ್ಧರ
ನಾಡುವರೆ ಬರ ಹೇಟು! ಮೇಣ್ ತಾ ನೋಡುತಿರಲಾವಾಡುವೆವು; ಸಭೆಯಲಿ ವಿನೋದದಶೀ | ಖೋಡಿಯಿಲ್ಲದ ಸರಸ-ನೆತ್ತವ
ನಾಡಲಬ್ಯದ ನೃಪತಿ ಮೃಗವೆಂ
ದಾಡುತಿಹರಬೌ ವವರು ತಾವಲ್ಲೆಂದನಾ ಕಘುನೀ. (| 271 |
ಪ. ಯುಧಿಪ್ಕಿರಂ; ಆಡುವರೆ (ಆಡುವೊಡೆ). ನೋಡುತ ಇರಲೆ, ಆಂ ಆಡುಪೆವು. (ಜ ನರು) ಆಡುತ ಇಹರಿ (= ಹೇಲುತಿಹರಿ); ಅಜಾವವರು.
ಅಹುದು, ಹೊಲ್ಲೆಹೆವಾವುದಾಡಲು ಬಹುದು ಸು-ಜನರ ಹೊಡೆ; ನೀವೇ ಕುಹಕ-ವಿದ್ಯಾ-ಸಾರ್ವಭೌಮರು ಶಕುನಿ ಹೌರವರೂ! | ಸುಹೃ್ರದಯರಿಗತಿ-ಕುಟಲರಶಿ, ನಿ
ನ ದು
ಸೃಹ, ಕಾ ಸ ಹೀಳವೆಂದನು ಧರ್ಮಸುತ, ನಗುತಾ. ॥ 279 ||
ಪ. ಹೊಲ್ಲೆಹ ಆವುದು. ಟೀ. (ನೀವು) ಸುಜನರ (ಎ ಕಪಟವಿಲ್ಲರವರ) ಕೂಡೆ ಹೊ ಲ್ಲೆಹ ಆವುದೂ ಆಡಲು ಬಹುದು (ಎಂತ ಯುಧಿಪ್ಕಿರನೆಂಬ ಧರ್ಮಸುತ೦ ದುರ್ಯೋಧನ ಕಕು ನಿಸಳಿಗೆ ಎನುತಾನೆ). ಸಮ್ಮೇಳಂ ದುಸ್ಸಹ (ಆದೆ).
ನೀವು ಸುಹೃದಯರಿಂದು ದುರ್ಜನ ರಾವು; ನೀಂ ನೀರಾಗಿಗಳು ರಾ ಗಾವಲಂಬರು ನಾವೆಲ್ಲ ನೀವಲಖ್ಯಿರೇ ನಿಜವಾ! |
|
| | |
110 YUDHISTHIRA IS PREVAILED UPON TO PLAY AT DICE
ನೀವು ನಾವೆಂಬೀ ಪೃಥಗ್- -ಭಾ ವಾವಲಂಬನವೇಕೆ? ನಿಮ್ಮಲಿ ಮ ನಾವು, ನಮ್ಮಲಿ ನೀವೆ! ಎಂದನು, ನಗುತ, ಕುರುರಾಯಾ. (| 2783 |
ಪ. ನಾವು; ಎಲೇ. ಭಾವ-ಅವಲಂಬನಂ. ಟೀ. ಶಕುರು-ರಾಯಇ ದುರ್ಯೋಧನ.
ಇರಲಿ ಬಾಂಧವರಿದಣಿಕೂೊಳೆರಡಿ ಟ್ರರದೆ ನಿಲಲದು ಲೇಸೆಲಾ, ವ ಸ್ಲರಿಸಲೇಕ್ಯ್ ದ್ಧೂತ-ದುರ್ವ್ಯಸನ-ಪ್ರಪಂಚವಿದೂ? |
ತರುಣ, ವಿಟಿ-ಚಾರಣ-ಹುಶೀಲತ-
| ಭರತ-ಗಣಿಕಾಯೋಗ್ಯ-ವಿಪಯತೆ
ಗರುವರೊಲಿವರೆ? ವಿಂದನಾ ಹುರುಪತಿಗೆ ಯಮಸೊನೂ. || 274 | ಪ. ಇರಲಿ ಬಾಂಧವರ! ಇದಯೊಳ್ಳೆ , , ನಿಲಕೆ, ಅದು ಲೇಸು! ಎಲಾ. ಸಣಿಕಾ-ಅ
ಯೋಸ್ಯಂ. ಟೀ. ಕುರು-ಪಶ್ರಿನ ದುರ್ಯೋಧನ; ಯಮ-ಸೂನು = ಯುಧಿಸ್ಕಿರ.
ನೀತಿವಿದನೇ? ಕ್ರೋತ್ರಿಯರಿಗ
ಖ್ಯಾತಿಯದು, ಯತಿಗಳಿಗೆ, ಮೇಣ್ ರಣ-ಭೀತ-ಭೂಪರಿಗೆಂ; |
ದ್ಯೂತ- ಮೃಗಯಾ-ಬ 'ಪ್ರೀವ್ಯಸನ ನೃಪ-
ಜಾತಿಗೋಸುಗವಾದವಿದಬಿ ರ
ಪಾತಿಕಯವಬೌಯದವ ನರ-ಮೃಗವೆಂದನಾ ಕಹುನೀ. (275
ಣ್. ಕ್ರೋತ್ರಿಯರಿಗೆ ಅಖ್ಯಾತ. ರಸ-ಅಶಿಕಯವ.
ರಸ, ಹೇಳ್! ಸಾಳಗಳೆ ಜೂಜಿಗೆ
ಹರೆದಹೋಸರಿಬದಡೆ, ಬಟ್ಕವ
ಗರುವನೇ? ಪ ತ್ರಿಯರೊಳಗೆ ನೃಪ-ಧರ್ಮ ನೀನಖ್ಯಾ? |
ಕರೆದೆವಾಂ ಹೂಜೆಂಗೆ; ಬೇಕೇ?
YUDHISTHIRA IS PREVAILED UPON TO PLAY AT DICE 111
ಧರಣಿ-ಪತಿ, ಬಾ! ರಾಜ-ಧರ್ಮವ ನೊರಸುವರೆ ನಿಲ್ಲೆಂದುಬೇಕ್ಷಿಸಿ, ನುಡಿದನಾ ಕಹುನೀ. || 276 |
ಪ. ಕಠೆದಡೆ (-ಡೊಡೆ), ಹಿಸರಿಖಿದಡೆ (-ದೊಡೆ).
| ಘೂರಮಂ, ಕೇಳ್! ಅಖಿಳ-ನೃಪ-ಸೆಂ
ಹಾರ-ಬೀಜದ ಕರ್ಮ-ಫಲ-ಸಂ ನ ನೂಕಿತು ಧರ್ಮನಂದನನಾ. | ಧೀರನಲ್ಲಾ? ಧರ್ಮ-ಶಾಹ್ತ್ಯ-ವಿ ಎ ತ್ ಚಾರ-ಸಾರ-ಜ್ಞಾ ನ-ನಿಪೈಯೊ ಳೋರೆಯುಂಟೇ? ದ್ಯೂತೆ-ಕೇಳಿಗೆ ಮಾಡಿದನು ಮನವಾ. || 277 ||
ಪ ಸಂಸ್ಥ್ರಾರಂ (ಧರ್ಮೆ ನಂಡನನ) ಅಳ್ಳೆಯಂ೦ ಇಳಿದು. ಭೇ. ಕರ್ಮೆ-ಫೆಲ-ಸಂಸ್ಥೊ
| ರಷೆಂದರೆ, ಪಾಪಸಳ ಫೆಲವನ್ಯು ಮಾ? ಸುವದು (ಇದು ದ್ಯೂತವೆಂಬದು). ಹಾಗಾದರೆ ಶಾನು
ಧೀರನಲ್ಲವಲ್ಲವೋ? ಅದಲ್ಲದೆ ರಾಜಧರ್ಮದ ಮೇಲೆ ಜೂಜಿಗೆ ಅಡ್ಡಿ ಇಲ್ಲ! ಎಂತ; ಯುಧಿಪ್ಕಿರನು
| ತನ್ನೊಳಗೆ ಆಲೋಚಿಸಿ ಕೊಂಡದು.
ಇಂದು-ವದನೆಗೆ ದಕ್ಷಿಣಾಕ್ಷಿ ಸ್ಪಂದವಾಯಿತು; ಭೀಮ ಪಾರ್ಥರಿ ಗಂದು *ತ್ತಿತು ಹೃದಯ, ವಾಮ-ಭುಜಾತ್ರಿಗಳು ಸಹಿತಾ; |
' ಕಂದಿದವು ಮೋಲುಕೆಗಳು ಗಂಗಾ
ನಂದನ-ದ್ರೋಣಾದಿ-ಸುಜನರಿ
ಗಂದಮವೇಖ್ತು ಮುಸುಡು ಕಘುನಿ ಸುಯೋಧನಾದಿಗಳಾ. || 278 ||
ಪ. ದಕ್ಷಿಣ-ಅಕ್ಸಿ, ಪಾರ್ಥರಿಗೆ (ಎಐ ಅರ್ಜುನರಿಸೆ) ಅಂಡು. ಭುಜ-ಅಕ್ಲಿಸಳು. ಸುಜ ಪರಿಗೆ; ಅಂದಂ. ಟೀ. ಸಂಗಾನಂದನ= ಭೀಪ್ಮ. ಸುಯೋಧನ ದುರ್ಯೋಧನ. ಆಸು ಜನರಿಗೆ ನೋಆಕಿಸಳು ಕಂದಿದವು. ಸುಖೋಧನಾದಿಗ್ಳ ಮುಸುಡು. ಆ ಇಂದುವದನೆ ಕುಂತಿ ಯೆಂಬವೆಳೆಂಬಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ.
LD GREAT PEOPLE AND THEIR MANNERS
ಅರಸ, ಕೇಳ್! ಹುಂತೀ-ಹುಮಾರರ ಬರಿಯ ದುಗುಡದ ಹೊತ್ತು ಮಿಗೆ ಗೆ
ಬ ರಿಬತಯ್ ಧರ್ಮಜನ ಗಾಢದ ಬುದ್ದಿ-ಪರ್ವತವಾ. || 279 || ಟೀ. ಹೇಟಂಡ ದುಸುಡದ ಹೊತ್ತು ಯುಧಿಪ್ಮಿರನ (ಧರ್ಮಜನ) ಬುದ್ಧಿ ಎಂಬ ಗಾಣದ
ಪರ್ವತವ ಮಿಗೆ ಸಬ್ಬರಿಸಿತು.
ವ್ಯೃಸನ-ತೃಫ್ಲೆಯು ಕೀಳುಚೆತ್ತದ ಮಿಸುನಿಯೊಳು ಜೆರಬತು, ಸಯ ರಸವು ಹಾಬ್ತು, ಹುದಿದ ರಾಗದ್ದೋೇಪ ವಹ್ದಿಯಲ್ಲೀ | ಮುಸುಡ ತಿರುಹಿತು, ತಿಳವು ಲಭ್ರೆಯ ದೆಸೆಗೆ ದುರ್ಭಟಿವಾಯ್ದು, ಪರಿಭವ ದೊಸೆಗೆಯನು ಸೂಚಿಬತು ೨14 ಧರ್ಮಜನ ಹೃದಯಾ. || 280 ||
ಟೀ. ಧರ್ಮಜನ ಹೃದಯವು ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಸೆ ಪರಿಭವದ ಒಸಗೆಯನು ಸೂಚೆಸಿ ಕೊಟ್ಟಿತು ಅಂ ದರೆ (ನೋಸವುಳ್ಳ ಜೂಜಿನ) ಲಕ್ಷ್ಮಿಗೆ ಒಂದು ಹಬ್ಬ ಬರುವ ಹಾಸಾ೦ಖತು, ಯಾತಲ ಹಬ್ಬ ಎ೦ದರೆ ಯುಧಿಪ್ಕ್ರಿರನ ಪರಿಭವದದು (ಅವನು ನೀತಿಯನ್ಮು ಪರಿಭವಿಸಿದದಲೌಂದ ಹುಟ್ಟುವಂಥ ದು). ಪರಿಭವದ (ಅಂದರೆ ಜನರ ಸುಖದು; ಖಸಳನ್ಕು ಲಕ್ಷಿ ಸದಂಥ) ತೆ ಒಸಗೆಯನು ಸೂಚೆತೆಂತಲೂ ಹೇಲಿ ಬಹುದು.
LS
64, GREAT PEOPLE AND THEIR MANNERS ಹಿರಿಯರನ್ನು ಕುಬೌತದು ಶ್ರಿಪದಿ ಟಿಡಿ 3 ¢ ? ಅಟ್ಟ ಗೆಯ ರುಜೆಯನು ಹುಟ್ಟು ತಾ ಬಲ್ಲದೇ ಶ್ರೇಪ್ಪರೆಂದೆನಲು ಬೇಡಾ! ಅಖುಹಿನಾ
ಬಟ್ಟೆ, ಬೇಜಕಿಂದ. ಸರ್ವಜ್ಞ! | 281 |
ಟಿ ಯೂ ಟೀ. ಶ್ರೇಸ್ಟರೆಂದು ಲಘುಮನನಸಿನಿ೦ದೆ ಎನ ಬೇಡಾ! ಅಲುಹಿರುವವರೇ ಶ್ರೇಷ್ಕರು.
GREAT PEOPLE AND THEIR MANNERS
ಬಲ್ಲೆ ನೆಂದೆಂಬುವರು ವಿಲ್ಲವರು ಹಿರಿಯರೇ?
ಸೊಲ್ಲಿಬ ಭೇದವನಬ್ದೊಡೆ ಕಿೌಯ ತಾ
ನೆಲ್ಲರಿಗೆ ಹಿರಿಯ. ಸರ್ವಜ ! || 282 | ದಾ
ಟೀ. ಮಾತುಸಳ ಚೀದವೆನಲ್ದರ ಚೀಕು.
ಈಕತ್ಸುವಿಲ್ಲದೇ ನೀನೀಕನೆಂತಾದಿ?
ಈಶಕರೀಶನೆನ ಬೇಡ! ಲೋಕಕೆ ಮಾ
ನೇಶನೇ ಈ! ಸರ್ವಜ್ಞ! || 288 || ಟೀ. ಮಾನಸಂಪಾಡನೆ ಇರ ಜೇಕು.
ಆನೆ ಬೀದಿಯಲಿ ಬರೆ, ಸೋನ ತಾ ಬೊಗಳುವದು;
ಸೋನನಂತಾನೆ ಜೊಗಳೆಯಾನೆಯ ಅಭಿ ಮಾನವೇ ಹಾನಿ. ಸರ್ವಜ್ಞ! || 284 ||
ಆನೆ ನೀರಾಟಿದಲಿ ಮಾನ ಕಂಡಹಂಜುವದೆ? ಹೀನ-ಮಾನವರ ಬಿಖುನುಡಿಗೆ ಸತ್ಯದ | ಜ್ಞಾನಿಯಂಜುವನೆ? ಸರ್ವಜ್ಞ! | 285 ||
ಚಂದನವ ಕರಗಿಸಲು, ಬೆಂದು ಪರಿಮಳವಕ್ತು; ಸಂದಬವನಬ್ದ ಸತ್-ಪ್ರರುಪರೆನಿಪರು ಸರಿಪರು. ಸರ್ವಜ! 56 1 ನೊಂದು ಸ್ಟೆರಿಪರು ಸರ್ವಜ್ಞ || 286 || ಪ. ಸಂದ (ಅಂದರೆ ಲೋಕದೊಳಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ನೆಂದು ಸಂದ) ಅಜ್ವೆಂ.
ಲಾ
114 SUN-RISE
65. GREAT THINGS ARE EFFECTED BY SMALL MEANS ಸಣ್ಣ ದಬ್ಂಡೆ ದೊಡ್ಡ ದಾಗುವದು ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ
ಅಜತಿಯಂ ಬೀಯುವಡಾನೆ ಮೆಟ್ಟಲಹುದೇ? ಚಾನಂಗಳಂದಲ್ಲದೇ?
ಉೌದಾಗಿರ್ದಡದೇನ್? ಉಪಾಯಪರನೊರ್ವಂ ಘಹೋಟಿಗೀಡಳ್ಳು; |
[ಹೆಂ |
ಮರನಿರ್ದೇನ್? ಅದಖ್ಂದಲೆತ್ತಲಹುದೇ ರುಂ? ಸನ್ನೆ ಸಾ
ವಿರಕಾಲಾಳನ ಸತ್ತಾವಯ್! ನರಸೆಲ್ಕಾ ಕೇಕ್ಟೊ ಪುದೀ ಚ ಯಾ! || 287 | ಟೀ. ನೀಯಿವಡೆ ಎ ಸೀಯಿವೊದೆ, ಸೀಯಿವಶೆ, ಸೀದಿಲಿಕ್ಕೆ.
Ce
66. SUN-RISE ಸೂರ್ಯೋದಯ | ವಾರ್ಧಕಪ ಪಟ್ರದಿ
ಗಾರಿಯೊಂದೇ ರಥಕೆ; ಹೋಡಾಗಿ ಪೂಡುವರೆ ಸಾಲದೇಲೇ ಹಯಂ; ನಡಿಸುವರೆ ಸಾರಥಿಗೆ ಹಾಲಿಲ್ಲ; ಲೋಕ-ಯಾತ್ರೆ ಯನೊಲ್ಲೆ ನೆಂಜೊಡಾಗದೆ ತನಗೆ ತಿರುಗ
ಣೆ ಸ್ಟ | ಹಾಲ-ಗತಿಯಂ ವಾಣಿ ಬಾರದಿಂತೆಂಬುದಂ ಮೂಲೋಕಕೆಜ್ಞಯೌಸುವಂತೆ ಪೂರ್ವಾಚ ಲದ ಮೇಲೆ ಮೂಡಿದನೆಂದಿನ ವೊಲಬ್ಬ-ಬಾಂಧವಂ, ನಯನಾಂಧಮಂದಡ (ಗಲೂ. || 288 | ಪ. ಯಾತ್ರೆಯಂ ಒಲ್ಲೆಂ ಎಂದೊಡೆ ಆಗದೆ. ಮೂಲೋಕಕೆ ಎಚ ಅೌಸುವಂತೆ, ನಯನ-
ಅಂಧಂ ಅಂದು ಅಡಸಲು. ಬೇ. ಪೂರ್ವಾಚಲದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನು ಮೆಲ್ಲಮೆಲ್ಲನೆ ಉಡಂಖಸಿ ದ್ದನ್ನು ಕವಿ ಈ$ ರೀತಿಯಾಗಿ ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾ ನೆ; ಸೂರ್ಯನನ್ಯು ಒಬ್ಬ ಪುರುಪನೆಂಬಂತೆ ಮಾಡಿ,
ಅವನ ರಥ ಏಜ ಹೆಯಸಳನ್ಮು ನ ಸೊಲದು ಎಂತ ನೊಡಲಂದ್ದನು ಹೇಯುತ್ತಾನೆ. ಸೂ ರ್ಯನಿಗೆ ಏಟು ಕುದುರೆಸಳಿವೆ ಎಂಬ ಈ ಭಾವನೆ ಅವನ ಕಿರಣಸಳ ಮೇಲೆ ಹೆಟ್ಟೋ ತು.
ERS
SUN-SET AND MOON-RISE 115
67, SUN-SET AND MOON-RISE ಸೂರ್ಯಾಸ್ಯಮಯವೂ ಚಂದ್ರೋದಯವೂ ವಾರ್ಧಕ ಪಟ್ಟದ | ಬಟ್ಟವಿಡಿದವರಿರ್ವರುಂ; ಮಯೂರಧ್ವೂಹನ ಪಟ್ಟಂತೆ ನಡೆತಂದರನ್ನೆಗಂ ದೆಸೆದೆಸೆಯೊ ಳಟ್ಟೀಣಿಬಿ ಲೋಕಮಂ ಕಣ್ಣೆಡಿಸುವಂಧಕಾರಂಗಳಂ ನಿಲರೀಯದೇ | ' ಅಬ್ಬ, ಹರಿಹರಿದುಳುತ ಬಿಲ್ಲು, ಹಾಹುರದಿ ಕ ಣ್ಲೆಟ್ಟು, ಈಳೆಗುಂದಿ, ಮೆಲ್ಲನೆ ನಭೋ-ಮಾರ್ಗಮಂ ಬಿಟ್ಟು, ಪೃಶ್ಚಿಮ-ಗಿರಿಯ ತಪ್ಪಲಂ ಸಾರ್ದನೆನೆ, ರವಿ ಪಡುಗಡಲೊಳೆ [ಸೆದನು.|| 289 |
ಮೆಲ್ಲಮೆಲ್ಲನೆ ತರಣಿ ಮುಟುಗಿದಂ;) ಪಡುಗಡಲೊ
ಳಲ್ಲಿ ಗಲ್ಲಿಗೆ ಮೂಡಿದವು ಸಂಜೆ-ದಾರತೌಗ ಳೆಲ್ಲೆಲ್ಸಿಯುಂ ತಮಂ ತುಂಬಿದುದು; ತುಂಬಿಗಳೊಡನೆ ಮುಗಿದವಂಬು [ಜಾಳೀ. || 290 |
ಪೆ. ನಜೆತಂದರ; ಅನ್ಸೆಗಂ. ಅಂಬುಜ-ಆಳಿ. ಟೀ. ಅಂಧರಾರಂಸಳನ್ಯು ಓಡಿಸು ತ್ತೋಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಸೂರ್ಯ ಶಾನು ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಆಯಾಸ ಪಟ್ಟನೆಂತ ಕವಿಯ ಮಾತು. ಮಯೂ ರಧ್ದೂಜ ರತ್ಸುಪುರದ ರಾಜನು (95, ಇ. ಇ.)
ಸುತ್ಕಲುಮಂಧಕಾರಮಾಗಿರುತಿರಲ್, ಚಿತ್ತನಿಸು! ತಂಬೆಲರ್ ಬೀಪಿದೊಡೆ, ಪಚ್ಚ ಅಬಿ, | | ಮತ್ತುರಿವ ಕ್ರ ನೇಲ್ಗೆಯಂತೆ ಮೂಡಿದಂ ಚಂದ್ರನಿಂದ್ರನ ದೆಸೆಯೊ | [ಳೂ. || 291 |
ಮಯುಗಿದವು ಸೋಕ್ ಹೋಹನದಂಗಳಾಗ ಬಾ
15*
116 AN ENCAMPMENT
ಯ್ಪೆ ಜುತಿದವು ಚೆ ಹೋರ-ಹೋರಕ-ಹುಮುದ-ರಾಜೆಗಳ್; | ತುಯುಗಿದ ತನಿಪ್ರವಂ ಲ ತೊಲಗಿದವು ದೆಸೆದೆ
[ಸೆಯೊಳೂ; | ಮೊಜುತಿದುದು ಸಮುದ್ರಮುದ್ದ ವದ ಪೆರ್ಚುಗೆಯಿಂದ
' ಲೊಖಕಿತುದುಡುಕಾಂತ-ಶಾಂತ-ಪ್ರತಿತಿ . ಚಂದ್ರೋದಯದೊಳೂ. ||292 |
ಚಂದ್ರನುದಯಂಗೆಯ್ಲೆ ದೆಸೆದೆಸೆಗಳೆಲ್ಲಮುಂ ಚಂದ್ರಿಕೆಗಳಂದ ಬೆಳಬೆಳಗಿ, ಭು || 998 |
ಇ. ತಮಿಸ್ರಂ ಆಲೋಕ. ಸಮುದ್ರಂ... ಪೆರ್ಚುಗೆ೦ಖಂದಲೆ; ಒಣರೆತುದು. ಟೀ. ತ ಮಿಸ್ರಂ ಆಲೋಕ-ಲೋಕ-ಸ್ಲಿ ತಿಗೆ ತೊಲಗಿದವುವ ತಮಿಸ್ರಂ ಚ೦ದ್ರೋದಯಶೊಳಸೆ ಆಲೋಕವಾ ದ (ಪ್ರಕಾಕವಾದ) ಲೋಕದ ಸ್ಲಿಪಿಯನ್ಯು ತೊಲಗಿ ಬಿಟ್ಟವು. ಉಡುಕಾಂಶನ ಕಾಂತ ಚಂದ್ರ ಕಾಂತನೆಂಬ ಕಲ್ಲು; ಈ ಕಲ್ಲು ಚಂದ್ರಕಿರಣಿ ತಾ? ನೀರ ಬಿಡುತ್ತದೆಂಬ ಕಥೆ ಅದೆ.
TE SE
68, AN ENCAMPMENT ಒಂದು ಪಾಳೆಯ ವಾರ್ಧಕಸಪೆಬ್ಬದಿ ಮೇಲೆಮೇಲಯ್ಮಂದು ಹೋಟೆಯಂ ಪತ್ತಿ ಹೊಳು ಪಾಳೆಯವನೀತ್ತಿಸುತ್ತಿರ್ನರ್ಗೆ ಕಾಣಿಬತು, ' ಹೇಲಲೇನ್ ಅಚ್ಞ್ರಿಯನಿಡಿಕಯ್ದ ಬಣ್ಣಗೂಡಾರಗಳ ಸಾಲ್ಲಳಂದಾ.
| 294 || ಪೊಲತಿವ ಗೂಡಾರಗಳ ಬುದ್ಭುದದ, ಪೋಪಜಬ ` ಪ್ಪ ಲಘು-ವಾಜೆಗಳ ತೆರೆಗಳ, ಕರಿಯ ಗಿರಿಯ, ಜನ- ಜಳಚರದ, ಮಿನಗುವಾಯುಧದ ನೊರೆಗಳ, ವಾದ್ಯದಾರ್ಭಟೆಯ ಹೆ
[ರ್ಮೊರಹಿನಾ, |
THE BLESSINGS OF GOOD COMPANY
ಚಳಪ ಹೇತನ-ತತಿಯ ಸುಲ್ಯ, ಸಬಳದ ಸಾಲ ತೊಳೆತೊಳೆಪ ಪವಳ-ವಳ್ಳ ಗಳಭಯ-ರಸ-ಸಮು | ನ್ಹಿಳತ-ವರ-ರಾಜ-ಸೇನಾ-ಸಮುದ್ರವನಾಗ ಪ್ರುರ-ಜನಂ ನಿಟ್ಟಬದುದೂ. | | 295 ||
ಪೆ. ಪೇಣಲಿ ಏನ ಅಚ್ಛ್ಚರಿಯಂ? ಇಡಿಕಿಅಿದ. ವಳ್ಳಿಸಳ (ಅಭಯ-ರಸವುಳ್ಳ ಅಂ
| ಡರೆ ನೋಡುವವರಿಗೆ ಅಂಜಿಕೆ ಹುಟ್ಟಿಸರ). ಟೀ. (ಆ ರಾಜನ ಸೇನೆಯ ಪಾಳೆಯ) ಕಾಣಿ |
` ಸಿತು. ಅದಾಳ? ನ ಸೇನೆ ಒ೦ದು ಸಮುದ್ರದ ಉಸಮೆಂಖಉಂಡೆ ವರ್ಣಿಸಲಾಂಖತು.
ಏರಡು ತರದೊಳಗೊಪ್ಪುವಂಗಡಿಯ ಮುಂಗಡಿಯ,
ಸುರಿದ ಧಾನ್ಯದ ರಾಜಯೊತ್ತುಗಳ ಜೊತ್ಮುಗಳ,
ಈಕರಿ-ತುರಗ-ನಿಚಯದೆಡೆಯಾಟಗಳ ಘಾಟಗಳ, ಪೊಂದೇರ ಸಂದಣಿ ' | [ಗಳಾ, |
ಅರಮನೆಗೆ ಪೋಪ ನೃಪರಂದಳದ ಗೊಂದಳದ,
ತರುಣಿಯರ ಮಣಿ-ಭೂಪಣಾವಳಯ ಗಾವಳಯ, |
ಪರಮ-ಭೀಪಣ-ಪಟು-ಭಟಾಳಗಳ ಹೇಳಗಳ್ ಪಾಳೆಯಂ ಕಣ್ಣೆಸೆ |
[ದುದೂ. || 296 ||
ಟೀ. ಪಾಳೆಯಂ ಎಂಬದು ಕರ್ತ.
ಮ
69, THE BLESSINGS OF GOOD COMPANY
ಸತ್ಸಂಗದ ಸುಫಲ ಶ್ರಿಪದಿ ಮಾನ-ಹೀನರ ಸಂಗವೇನು ತೊಟ್ಟರು ಜೇಡ; ನವುಳ್ಳ ನರ ಸಂಗ ತಾ ಸಕ್ಟರೆ ಹೇನು ಸವಿದಂತೆ. ಸರ್ವಜ್ಞ! || 297 ||
A FINE COUNTRY
ಬಲ್ಲವರ ಒಡನಾಟ ಬೆಲ್ಲವನು ಮೆದ್ದಂತೆ; ಅಲ್ಲದಹುದೆಂಬ ಅಜಾಣನೊಡನಾಟ ಕಲ್ಲು ಹಾದಂತೆ. ಸರ್ವಜ್ಞ! || 298 ||
ಸಜ್ಜನರ ಸಂಗವದು ಹೆಜ್ಜೇನು ಸವಿದಂತೆ; ದುರ್ಜನರ ಕೂಡವೊಡನಾಟಿ ಬಚ್ಚಲ ರೊಜ್ಜೆನಂತಿಹುದು. ಸರ್ವಜ್ಞ! | 299 ||
ಸಚ್ರನರು ಸಾಯಲೊಡೆ ನಿರ್ಜರರು ಮಖಗುವರು; ದೌರ್ಜನ್ಯಹಾರಿ ಸತ್ತರೇನ್? ದೇಹದ ಕಣ್ಣೆ ಹರಿದಂತೆ. ಸರ್ವಜ್ಞ! || 800 || — RITES — 70. A FINE COUNTRY (BHADRAVATI) ಸೌಂದರ್ಯಶೀಮೆ ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟಿದಿ ಭೂವಧೂರಮಣ, ಹೇಳ್, ಅಯ್! ಮುಂದೆ ನಡಿಸುವ ಕ ಥಾ-ವಿಸ್ಮರಮನಿನ್ನ್ಟು ಪಯಣಗತಿಯಿಂದ ಭ ದ್ರಾವತೀ-ದೇಶಮಂ ಪೊಕ್ಸ್ರನಿಲಜ ವೃಪಧ್ರಜ ಘಟೋತ್ತಟ-ತನು [ಹರೂ. ॥ 301 ॥ ಟೀ. ಅನಿಲಜ (= ಭೀಮ) ವುಪಧ್ಧೂಜ (-ಕರ್ಣನ ಮಸ, 2, ಇ. 67) ಫುಟೋತ್ಸಟ (= ಭೀಮನ ಮನನಾದ ಹ್ಯೆ ಡಿಂಬಿ) ಎಂಬೀ ಮೂವರು ಆ ಬೇಕಮಂ ಸೊಶ್ವರು. | ವಿಶ್ಲಿಯುಂ ಪರಿವ ಪೆರ್ದೊಲಿಕಿಯಿಂದ, ಹೆಲತಿಯಿಂದ ಲೆಲ್ಲಿಯುಂ ಹುಸುಮದಾಗರದಿಂದ, ಸರದಿಂದ
ಲೆಲಿಯುಂ ರತ-ಮಯದಿಳೆಯಿಂದ, ಬೆಳೆಯಿಂದ, ಮಣಿ-ಕತಕ-ಕೆ ಡಾ ಲ್ಲಿ ಲ ಭ್ರ
5 [ಲದಿಂದಾ, |
A FINE COUNTRY
ವಿಶ್ಲಿಯುಂ ಸುಲೌ್ವ ಗೋ-ವ್ರಜದಿಂದ, ಗಜದಿಂದ
ಲೆಛ್ಸಿಯುಂ ಕತ್ತುರಿಯ ಮೃಗದಿಂದ, ಖಗದಿಂದ
ಲೆಲ್ಸಿಯುಂ ವಿರಚಿತ-ಭವನದಿಂದ, ಜನದಿಂದಲಾ ನಾಡ ಬರಿ ಮೆತಿ [ದುದೂ. || 802 ||
ಅಂಜೆವಿಂಡಾಡದ ಕೊಳಂ, ಹೊಳಿ್ಗಳೊಳ್ ಸಲೆ ಪ
ಳಂಚಿ ಸುಖಲ್ಯದ ಗಾಳ, ಗಾಳಗಳ ಬಲ್ವಿಡಿದು
ಸಂಚರಿಸದೆಳೆದುಂಬಿ, ದುಂಬಿಗಳ ಬಿಡಯಂಬೆನಿಸದಚ್ಞ್ ಲರಲ
[ರ್ಗಳಾ |
ಗೊಂಜಲೆಬಗಿಸದ ಲತೆ, ಲತೆಗಳಡರದ ತಲಿ
ನಿಂ ಚಿಗುರದಾ ಮಾವು, ಮಾವುಗಳ ಜೆಂದಳರ್
ಮಿಂಚದ ಬನಂ, ಬನಗಳಂ ಬಳಸದೂರ್ಗಳಲ್ಲದೆಡೆಯಿಲ್ಲಾವಿಳೆ [ಯೊಳೂ. || 808 |
ಪ. ಬಿಡಯಕೆ ಇಂಪು ಎನಿಸ ಸದ ಅಚ್ಚ ಅಲರಿ, ಅಲರ್ಸಳ. ಊರ್ಗಳೆ ಇಲ್ಲದೆ. ಟೀ. ಶೂ ಇಲ್ಲದೆ ಎಂಬ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಕೊಳಂ ಎಂದು ಮಡಲದ ಕರ್ಫ್ಪುಸಳು ಸಂಬಂಧಿಸುತ್ತನೆ.
ಜೆಳೆಯದ ಪೊಲಂಗಳಂ, ಬೆಳ್ಳಾವರೆಗಳಲ
ದರ್ಳೆಯದ ಕೊಳಂಗಳಂ, ಮಣಿ-ಶಿಲಾ-ರೋಚೆಯಿಂ
ಪೊವಿಕಿಯದಚಲಂಗಳಂ, ತರುಣಾರುಣ-ಪ್ರಭಾ-ಲತ್ರ್ಮಿಯಿಂ ನಗುವಂ [ತಿರೇ |
ತಳೆಯದ ಬನಂಗಳಂ, ಕನವಿಯೊಳಡಿದಾಸೆಖಂ
ಕಳೆಯದ ಸೊನಂಗಳಂ, ಮನಕನವರತ-ಸುಖಂ
ಮೊಳೆಯದ ಜನಂಗಳಂ ಮುಳದಲಬುಸೆಲಾಂ ಕಾಣೆನಾ ಮಹೀ-ಮಂಡೆ [ಲದೊಳೂ. || 804 ||
| |
120 ‘A FINE COUNTRY
ಪೆ. ಚೆಳ್ಳಾವರೆಸಗಳ ಅಲಔ. ತರುಣ-ಅರುಣ-ಪ್ರಭಾ. ಮನಕೆ ಅನವರತ. ಮುಳಿದು, ಅಜಸ೮. ಟೀ. ಜಿಳೆಯದ ಪೊಲಂಗಳಂ ಎಂದು ನೊಡಲಾದದನ್ನು (ಹ್ಯಾಗಾಡರೂ ಕಾಣಿ ಬೇ ಕೆಂದು) ಮುಳದು, ಅಸಲಿ. ಉರ್ವರೆಯ ಶಾಲಿಗಳ ಪಲ್ಲೆ ನೆಗೆ ನಭದಿಂ ಮು ಗುರ್ವ ಗಿಳವಿಂಡುಗಳನುಲಿಯಿಂದ ಪಾಮರಿಯ ರೆರ್ವಿಬದೊಡಿರದೆ ಬಾಂದಳ್ಕೆ ಮಗುಳೇಲ್ವೂ ಪೋಲ್, ಕಲಮಂಗ | [೪ಕೈಲದೊಳೂ | ತೊರ್ವಿ ನಳನಳಸಿ ನಿಳ್ಳುಯತಿ ಹೆಳೆದೆ ರಸದಾಳ ಗರ್ವುಗಳ ಸೋಗೆಗಳ ಪಸುರುವೊಗರಾಗಸಸೆ ಪರ್ವುತಿಪ್ಸಾ ನಾಡೊಳೆಲ್ಲಿಯುಂ ದಾರಿಗರ ಕಣ್ಣೆ ಹೌತುಕಮಾದುದೂ. |
|| 305 || ಟೀ. ಕೊರ್ವಿ ಹೊದಲಾದ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಪಸುರುವೊಸ5 (ಪಸುರು-ಫೀಸರಿ) ಎಂಬದು ಕ ರ್ತ; ಇಂಥ ಪೊಸರಿ ಪರ್ವುತಿಪ್ಪ ಆ ನಾಡೊಳೆ, ಪೋಲಿ ಎಂಬದಜ ವರೆಗೆ ಇರುವೆ ಉಪಮೆ ರಸದಾಳ-ಕರ್ವುಗ್ಳ ಸೋಗೆಸಳ ಪಸರುನೊಸರಾಸಸಕೆ ಏಯಿತಿದ್ದ ಕ್ಸ ಹೋಸುತ್ತಡೆ. ಗಳಿಯ ಬಣ್ಣ ಪಸುರು.
ತಂಜೆಲರ ಸೊಗಹಿಂಗೆ ತಲೆದೂಗುವಂತೆ, ತಳೆ
ದಂಬುಜದ ಪರಿಮಳಕೆ ಶಿರವನೊಲೆವಂತೆ, ಮೌ
ದುಂಬಿಗಳ ಗಾನಕ್ಕೌ ಕೊರಲನೊಲೆದಾಡುವಂತೊಯ್ಯೋಯ್ಯನೊಲೆದಾ [ಡುವಾ, | |
| ಪೊಂಬಣ್ಣಮೆಸೆವ ಕಳಮ-ಪ್ತ್ರೀಯ ಪರಿಚರ್ಯ
' ಮಂ ಬಿಡದೆ ಮಾಬ್ಬಿ ಕೆಳದಿಯರೆನಲ್, ಕೀರ-ನಿಕು
ರುಂಬಮಂ ಸೋವಲೆಂದಲ್ಲಿರ್ದ ಪಾಮರಿಯರಧ್ದೂಗರ ನಡೆಗೆಡಿಪರೂ.
| 306 || ಪ. ಕೊರಲಂ ಒಲೆದಾಡುವಂತೆ ಒಯ್ಯೋ ಯ್ಯನೆ. ಪಾಮರಿಯ5 ಅಧ್ದೂಸರ. ಕಳಮವೆಂ | ಬ ಸ್ತ್ರೀ ಸೊ೦ಬಣ್ಣ ಮೆಸೆಯುವಂಥದೂ ಹಿಂಜಿ ಹೇಣಿೌದಂತೆ ಒಯ್ಯೋಯ್ದುನೆ ಒಲೆದಾಡುವಂ
ಥದೂ ಆಗಗಿತ್ಕು; ಅಂಥ ಸ್ತ್ರೀಯ ಪರಿಚರ್ಯಮಂ ಇತ್ಯಾದಿ, ಪಾಮರಿಯರಿ ಮುಖ್ಯುಕರ್ತ್ರ.
| ಸೋವಲೆ ಇಸೋವ ಬೇಕು.
THE PLAY AT DICE BEGINS
ಶಾಳಗಳ ಸೌಯಿಗಂಪ, ಪೊಲಗಾವ ಪಾಮರಿಯ
ರೋಳ೪ಗಳಿ ಮುಡಿಗಂಪೆ, ಸತತ-ಕುಸುಮಿತ-ತರು-ಲ
ತಾಳಗಳ ಪೂಗಂಪ, ತಿಳಗೊಳದೊಳಲರಿರ್ದ ಪೊಚ್ಚ ಪೊಂದಾವರೆ
[ಗಳಾ |
ಧೂಳಗಳ ತನಿಗಂಪನುಂಡು ಮುಕ್ತ ದ್ದ ಭೃಂ
ಗಾಳಗಳ ಬಳಗಂ ಟೊ ಸುಲ್ವ ತೆಂ
' ಗಾಳಗಳ ಕಡುಗಂಪ ಸೇವಿಸುತ, ಪಥಿಕರಾಸರ್ಗಳೆವರಾ ನಾಡೊಳೂ. | 307 |
ಹೆ
ಪ. ಶಿ೪-ಕೊಳದೊಳೆ ಆಲ5 ಇರ್ದ. ತನಿಸಂಪಂ ಉಂಡು. ಪಥಕರ ಆಸಣರ್ ಕಳೆ
ವಕ. ಟೀ. ಹೇಟಂಡ ಸಂಪಂ ಉಂಡು ಮತ್ತು (ಮದ) ಎದ್ದ ಭುಂಸ-ಆಳಿಗಳ ಬಳ ಸಂ ಪರಿಯುವಲ್ಲಿ.
71. THE PLAY AT DICE BEGINS (see ೫೦, 68)
ಜೂಜು ಆರಂಭಿಸಿದದು
ಹಲವು ಮಾತಿನಲೇನು? ಭೂಪ:-ತಿ
ತಿಲಕ ಓಲುಕಿದನವದಿರೊಡ್ಡಿದ
ಬಲೆಗೆ; ಬಂದನು ನೆತ್ಮ ಧ್ oe) 73) ್ಪಗೆಗೇ; | ಹೌೆಲದಲನುಜರು, ವಾಮದಳಿ ಮಣಿ- ವಲಯ-ಮಂಚದಲಂಧನೃಪನಿದಿ
ರಲಿ ಸುಯೋಧನ ಕರ್ನ ಕಳುನಿ ಜಯದ್ರಥಾದಿಗಳೂ. | ಶಿ08 |
ಟೀ. ಅವೆದಿರ= ಅವೆ೭ದಿರ ಅವರ. OO 1
1292 THE PLAY AT DICE BEGINS
| ಹೆಲಗೆಯಿತ್ಯಿತು, ಹೊನ್ನ ಸಾರಿಗ
| ಆಯಿಶಿದವು, ಹೇರ್ ಒಡ್ಡ ವನು! ಛ್
| ಈಳವ ನಿಲ ಹೇಯ್! ವಿನುತ, ಮಿಗೆ ಗರ್ಜಿಬದನಾ ಶಕುನಿಂ; | ನೆಲಕೆ ಹಾಯ್ತಿದನಡಿಗಡಿಗೆ ಮಂ
| ಡಳಬ ಸಾರಿಯ, ಹೂಡಿ ಕುರುಪತಿ,
| ಗೆಲಿದ ಹೋಗೆಂದೊದಯಿತಿದ್ದನು, ತೊಡೆಯನಪ್ಪಳಸೀ. | 809 |
ಟೀ ಘುರುಪತಿ = ದುರ್ಯೋಧನನೆಂತ ಕಾಣುತ್ತದೆ; ಹಾಗಾದರೆ ಅವನು ಯುಧಿಷ್ಠಿರನ ಮನಸೆಳಸುವರಕ್ಕೆ ಕಪಟದಿಂದ ಕಕುನಿ7-(ಯುಧಿಪ್ಮಿರನು) ಗದ್ದ ಹಾಗಾಯಿತು, (ನೀನು) ಹೋಸು! ಎಂದು ಒದಜ್ದನು. ಹಲಗೆ ಇಕ್ಕಿತುಎ ಹಲಗೆ ಇಕ್ಟಲ್ಪಟ್ಟಿತು; ಅರು ಜನರ ರೂಢಿ ಯ ಕ್ರಿಯಾರೂಪ. (ಸೂರಿಸಳನ್ನು) ನೆಲಕೆ ಹಾ೦ಬ್ಯದನೆಂಬದಕ್ಕೆ ಕಕುನಿ ಕರ್ತ್ರ್ಯವೆಂಬಂತೆ ಕಾ
(ಗುತ್ತದೆ. | Od |
| ಆಟವಾರಂಭಿಸದು, ಬಬ್ಜೊ ಬ್ರಾಟವೇತತೆ? ವಿಜಯ-ಬರಿ ವಾ
ಚಾಟರಿಗೆ ಮೆಚ್ಚು ವಳೆ? ತೋರಾ ದ್ಯೂತೆ-ಹೌಠಲವಾ: |
ತೋಟಿ ಜೇಹೇ? ಯ್ಯ ಹೊಯ್! ಬೂ
| ತಾಟವೇತಣೆ? ಧರ್ಮನಂದನ
| ನಾಟವೊಳ್ಳತು! ಬಲ್ಲೆನೆಂದನು ಕಕುನಿ, ನಸು ನಗುತಾ. || 810 |
ವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಕೆ ಶಕುನಿ, ಭೂಪತಿ, ನಿನ್ನೊಡನೆ ಹೆಯ್ ಹೊಯ್ದ ನೊಡ್ತ ವ ನೆನ್ನೊಡನೆ ಹೇರಿಲ್! ವಿಂದು, ನುಡಿದನು ಕೌರವರ ರಾಯಾ; | [ ನಿನ್ನೊಳಾಗಲಿ! ನಿನ್ನ ಮಾವನೆ ಮುನ್ನ ಬರಲಿದಕೇನ್? ಎನುತ, ಸಂ ಪನ್ನ“ಕಠರೊಡನಳವಿಗೊಟ್ಟವನೀಶನಿಂತೆಂದಾ-- 13111
THE PLAY AT DICE BEGINS 123
ಪ. ಕಠರೊಡನೆ ಅಳವಿಗೊಟ್ಟು, ಅವನೀಶ೦ (ಇ ಯುಧಸ್ಮಿರಂ). ಟೀ. ಭೂಪತಿವ ಯುಧಿಪ್ಕ್ರಿರನೆ | ಕಕುನಿ ಸಾಂಧಾರಿಯ ಸಹೋದರನಾಗಿ ದುರ್ಯೋಧನನ ಮಾವನಾ?ದ್ದನು.
| ಹೇಮ-ಭಾರದ ವಿಮಲ-ರತುನ- ' ಸ್ಫೋಮವಿದೆ ಪಣವೆನಲು, ಹೌರವ- ಭೂಮಿಪತಿಯೊಡ್ಡಿ ದನು ಧರ್ಮಜ ಹೆಸೆರಿಬದ ಧನವಾ. | ಆ ಮಠಿಪ ಕಕಣುನಿಗಳು ಸಾರಿ- ಗ್ರಾಮವನು ಹೆದಬ್ೌದರು; ತಿವಿದುದು | ತಾಮಸಗಳುಬ್ಬೆದ್ದುದಿಬ್ಬರ ಈರಣ-ವುತ್ತಿಗಳೂ. 1812 | |
ಪೆ. ಶಿವಿಡುದು ಶಾಮಸಸ 4; ಉಚ್ಚಿದ್ದುದು. (ಇಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಮೂಲಪ್ರ ಶಿಯ ಕ9ನೆಯ ಶ್ಲೋ | ಕದಲ್ಲಿ ಸಾರಿಯ ಕೆದಜು ಎಂತ ಉಂಟು).
ದುಗನ ಹಾಯಿಕು! ತನಗೆ ಹಾಯ್ಕಿತು ತಿಗನದೆಂಬಲ್ಬರದ, ಹಾಸಂ
| ಗಿಗಳ ಬೊಭ್ರೆಯ, ಸಾರಿಗಳ ಮಣಿ-ಖಟಲ-ನೀೀಸ್ಟಾನವಾ | ಉಗಿವ ಸೆಜು3ಗಳ, ಬಳದು ಹಾಲಿದ
ಬಿಗುಹುಗಳ, ಬೀದಿಗಳ ತಳಸಾ
ರಿಗಳ ಧಾಳಾಧೂಳ ಮಸಗಿತು. ಭೂಪ, ಕೇಳ್! ಎಂದಾ. |818/|
ಟೀ. ಹೂಂತವು ೫9 ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಆರಂಭಿಸಿದೆ ಮೇಲೆ ದ್ಲೊತಪ್ರಿಯನಾದ ಯುಂಿಪ್ನಿರನು ಗ ಈ) ನ್ No ಸೋತುಸೋತು ಹೋದನು. ಧಾಳಾಧೂಳಿ ಕರ್ಫ್ಪ್ಗವಾಗಿದೆ. |
THE HOT SEASON
79, THE HOT SEASON ಗ್ರೀಷ್ಮಕಾಲ ವಾರ್ಧಕಪೆಟ್ಕದಿ ಅಲ್ಲಿಂದ ಮುಂದೆ ನಡೆದುದು ಗೀಪ್ವ-ಹಾಲದೊಳ್ ಸಲ್ಲಲಿತ-ವಾಜಿ ಪಾರಿಪ್ಲವಕೆ. ಭೂತಳದೊ ಳೆಲಿಯುಂ ಸೆಕ್ ತೊಜುತ3ಗಳೊಲತೆ ಒಬಕುಕೆತುದು, ನೀರ್ ನೆಲಳನ ೧೧ ೧. [ಉಸೆ ಪಾಂಥರೂ; | ಘುಲ್ಲಿಸುವ ಯೇಬಗೆಯ ಬಿಬಲಿಂದ ಮೂಜಗಂ ತಲ್ಲಣಿಬತಿಳೆಯ ಹಾಹಿಟೌಿದು, ಪಾಶಾಳದಹಿ- | ವಲ್ಲ ನನ ಪೆಡೆವಣಿಯ ರುಚಿಗಳಾತಪದಂತೆ ಕಾಣಿಸದೆ ಮಾಣವೆನ [ಲೂ. | 314 || ಪಾತ
ಪ. ನೆಬಲ್ಲಳಂ ಅಜಸೆ. ತಲ್ಲಣಿಸಿತು; ಇಳೆಯ. ರುಚಿಸಳ ಆತಪ. ಟೀ. ಆ ವಾಜಿ ಧರ್ಮರಾಯನ ರಾಜಸೂಯಯಾಸಕ್ಟೋಸ್ಟರ ತಿರುಸುವಂಥದು. |
ಒಂದು ಕಡೆಯೊಳ್ ಸೋವಲೊಂದು ಕಡೆಯೊಳ್ ತಮೆ
ನಿಂದು ಮಲಕಯಾಗಿರ್ಪುದಿನ್ನಿದಂ ಕರಗಿಸುವೆ
ನೆಂದು, ಕನಕಾಚಲವನುರುಪುವನೊ ತರಣಿ 3ರಣದೊಳೆನೆ, ಬಿಬಲ್ಲ [ಬಿಕೆಯಲೂ; |
ಬೆಂದು ಬೆಂಡಾಗಿ ಹುಲ-ಕೈಲಂಗಳಾಸಂಂ
ಹಂದರದ ಮೊಗದಿಂದ ಬಿಡುವ ಬಿಸುಸುಯ್ಯಲರ್
ಬಂದಪುದೆನಲ್ವೈ, ಜಳದಿಂ ಬಿಡದೆ ಬೀಸುತಿರ್ದುದು ಗಾಳ ಜೇಬಿಗೆ | [ಯೊಳೂ. || 315 ||
ಪ. (ನಾನ) ಸೋವಲಿ (ಮತ್ತೆ) ಒಂದು ಕಡೆಯೊಳೆ .., ಮಲರಿಯಾಗ ಇರ್ಪದು | (ಈ ಮೇರುಪರ್ವತನೆಂಬದು); ಇನು ಇದಂ ... ಕನಕಾಚಲವಂ ತರಣಿ (ತನ್ನು ಸಿಟ್ಟಿನಿಂದ) | ಉರುಪುವನೊ? ಕುಲಕ್ಲ(ಲಂಸಳೆ ಬೆಂದು ಬೆಂಡಾಗಿ ಆಸಜ್ಂ , , , ಬಿಡುವ.
A FINE TANK AND SHELTERED SPOT
ಅವನಿಯೊಳ್ ಸಕಲ-ಭೂಭ್ಯತ್-ಹುಲದ ಸೀಮೆಗಳ ನವಗಡಿಬ ಪೊತ್ತು, ನಿಖಿಳ-ಪ್ರಾಣಿಗಳ್ಳೆ ತಾ ಪೆವನೊದಗಿಸುವ ದುರ್ಧೆರ-ಗ್ರೀಪ್ವ-ರಾಜಂ ನೆಗಲ್ಲ ಚತುರಂಗಮೆನ |
| [ಲೂ, | ' ರವಿಯ ಕ್ಡುಗಾಯ್ದು ಗಳ್ಳೇರ್ ವಿಯ್ಸಲೊತ್ತ ರಿಬ
ಘವಿದವು; ಬಿಬಲ್ಲು ದುರೆಗಳ್, ಹಾದುರಿಯ ಕರಿಗ ಳವಧಿಯಿಲ್ಲದೆ ಸ ಬಹಳ-ತರು-ಗಳತ- ಜ್ರ ಗಲೌ್ದವೂ. | 316 ||
ಬ, ಚಾ ಸ್ರೀಪ್ಮಕಾಲವು ಕಾಯ್ಯುಸಳಾದ ತೇರಿ, ಬಿಸಿಲ್ಗುದುರೆ, ಉರಿಯಾಡ ಕರಿ ಎಂಬ | | ಬಲಸೂಡಿ ಸೀಮೆಗಳ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದನೆಂತ ಹೇಣುತ್ತಾನೆ; ಅದಳಿಂದ ಬಹಳ ತರುಸಳಿಂದ 7೪ ತವಾದ ದಳಗಳೆಂಬ ದಲಿ-ಆಳಸಳು ಅಟಿಿದುದು ಸಹ ಆಯಿತು.
— RITES —
N83. A FINE TANK AND SHELTERED SPOT ಚಲ್ಪಾದ ಹೊಳವೂ ಮಲಹೆಯೆಡೆಯೂ ಪರಿಕೋಭಿಬತು ಮುಂದೆ ಹಂಸ-ಕಾರಂಡ-ಮಧು ಕರ-ಕೋಶಕ-ಮಧುರ-ಮೃದುತರ-ಕಲಸ್ಪಾನ-ಮದೋ | ತೃರ-ಕಮಲ-ಕುವಲಯ-ವಿರಾಜೆತೆ-ಶ್ರೀಕ್ರಂ, ಪೆದ್ವಾಕರಂ, ಚೆಲ್ಲೆನೇ. | 317 |
ಟೀ. ಹಂಸ ಕಾರಂಡ ಮಧುಕರ ಕೋಕ ಎಂಬವುಗಳ ಮಧುರವೂ ಮೃದುತರವೂ ಆದ ಕಲಸ್ನ್ನದ ಮದದ ಉತ್ವರದಿಂದಲೂ ಕಮಲ ಕುವಲಯ ಎಂಬನುಸಳಿಂಡಲೂ ವಿರಾಜೆಕನಾದಂಥ.
ಲಸದಮಲ-ರತ್ತ-ಸೋಪಾನದಿಂ, ಮಾನದಿಂ, | ಬಿಸವನಾಸ್ಪಾದಿಸುವ ಚಕ್ರದಿಂ, ನಕ್ರುದಿಂ, | ದೆಸೆದೆಸೆಗೆ ಬೀರ್ವ ಶನಿಗಂಪಿನಿಂ, ತಂಹಿನಿಂ, ತೊಳೆವ ಹಿಮಕರ-
[ಹಾಂತದಾ | |
126 A FINE TANK AND SHELTERED SPOT
ಪೊಸ ಸಣ್ಣಿಗೆಯೊಳಡಿದ ಪುಳನದಿಂ, ನಳಿನೆದಿಂ ದೊಸೆದು ಬಿನದಿಪ ಹಂಸ-ಕೇಳಯಿಂದೋಳಯಿಂ ದೆಸೆವ ನೀರ್ವಸ್ಮಿಗಳ ಸಂಗದಿಂ, ಭ್ಭೃಂಗದಿಂದಾ ಹೊಳಂ ಕ್ಣ್ಲ್ಸೆದು
[ದೂ. || 318 || ಟೀ. ಕೊಳಂ ಎಂಬದು ಕರ.
ತೆಳೆದೊಳೊಪ್ಪುವ ಪಸುರೆಸಳ ರೋಚಿಯಿಂ, ನಡುವೆ
ತೊಳೆಪ ಹೆಂದಳದ ದೀಧಿತಿಯಿಂದ, ಮೇಲೆ ಶ್
ಣ್ಲೊಳಿಪ ಹೊಂಗೇಸರದ ಸಾಂತಿಯಿಂದೆಬಿಗುವಬಿತಾಳಯ ಮರೀಚಿ | [ಯಿಂದಾ |
ಹೊಲಹೊಲತಿವ ಕೋಕನದ-ಪಂತ್ಕಿಗಳ ಬಣ್ಣಮು
ಜ್ರ ಳದಿಂದ್ರಚಾಪದಾಕಾರಮಂ ಸಂತತಂ
ಪವಂತೆ ಹೊಳ ದೊಳಾರಾಜೆಬಿತು || 319 |
ಪ. ಕಾಂಶಿಂಖಂಜಿ, ಎಲಸುವೆ ಅಸಿತ-ಅಳಿಯ. ಟೇ. ಬಣ್ಣಂ ಎಂಬದು ಕರ್ಕ.
ಕಳ-ಕಾಂಸಮಾಕ್ಮೀೋ೯ಮಾಗಿರ್ದು ಕಾಳಗದ ಕ್ಳಮಲ್ಲ, ವಿಪ-ಭರಿತಮಾಗಿರ್ದು ಸರ್ಪ-ಸಂ ಹುಳಮಲ್ಲ, ಹುಮುದ-ಯುತಮಾಗಿರ್ದು ಖಳರಂತರಂಗದಾಳಾಪಮ
(ಲ್ಲಾ. | ಅಲೌದುೌದ ಭಂಗ-ಮಯಮಾಗಿರ್ದು ಮುಖೌದ ನೃಪ-
ದಟಮಲ್ಲ, ಬಹು-ವಿಚಾರ-ಸ್ಥಾನೆಮಾಗಿರ್ದು ತಿಳಯಲ್ಯುಪದ್ರವ-ಸ್ಥಳಮಲ್ಲ ಮೆನಿನಿರ್ದುದಾ ವಿಮಲ-ಸರಬಓ ಕಣ್ಣೇ. | 320 |
. ಹೆಂಸಂ ಆಕೀರ್ಣಂ ಲಗ ಇರ್ದು. ಖಳರ ಅಂತರಂಗದ ಆಳಾಪಂ. ತಿಳಿಯಲ್ಲೆ, ಉಪದ್ರವ-ಸ್ಥಳಂ. ಬೀ. ಕ್ಲೇಪಾಲಂಕಾರವು ಅಂದರೆ ಒಂದೇ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅರ್ಥವ
A FINE TANK AND SHELTERED SPOT JT
| ನಾಸ ಇ್ರಾ್ಮೀಶಶರಪ್ಯ್ಯ್ವಾಕಶಹಜ್ಯ ಅಾಹ್ಯ್ಮ್ಯಾ್ ತೃ ಶತೋಅತಿಸುವದು ಇಲ್ಲಿ ಉಂಟು. ಕಳ= ಮೃದುವಾದ ಧ್ವನಿಯೂ ಕಣವೂ. ವಿಷಷನೀರೂ ಹಾ | ವನೂ. ಕುಮುದಇ ನೈೈವಿಲೆಯೂ ದುಷ್ಪ ಮುದವೂ. ಭಂಗ್ಇ ನೀರ ತೆರೆಯೂ ಮುಜಂದ
ಭಾವವೂ. ವಿಚಾರ=ವಿಚೆತ್ರವೂ ನ್ಯಾಯವಿಚಾರವೂ.
ಬೀಸದದು ಬಿಜುಗಾಳ, ಬಿಬಿಯ ಬಿಬಿಲವನಿಯಂ ಹಾಸುದು, ದವಾಗ್ದಿ ಪುಲ್ಲ ಳೊಳೊಂದನಾದೊಡಂ
ಜೇಸದು, ಮುಗಿಲ್ಲಳಶಿ-ಭರದಿಂ ಬಡಿಲ್ ಮಿಂಚುಗಳ ಕೂಡಿ ಪೇರ್ಮ | [ಲಿತಿಯನೂ | ಸೂಸದು, ದಳದ ಪೂದಳರ್ಗಳಂಓಿನ ಸೊಂಪು ಮಾಸದು, ತರುಗಳಲ್ಲಿ ಪಣ್ಣಾಯ್ದ ಳಂ ಬೀಯ ಲೀಸದು ಸಮಸ್ಮ-ಇರುತು- ಸಾರಾ ಚಲು ಬನ | ಗದೊಳೂ. || 891 | ಗ
ಪ. ಪೂದಳರ್ಸಳ ಇಂದಿನ. ತರುಸಳೆ ಅಲ್ಲಿ. ಟೀ. ಸಮಸ್ತ ಯತುಸಮಯಂಸಳೆ ಎ೦ಬ ಕಾಲವನ್ನು ಎಲ್ಲೂ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ' ಹಚ್ಚ ಬೇಕು.
ಅಂಜೆಗಳ್ ತೊಲಗವಾ ಮಂಗಾಲದೊಳ್, ಹೋಗಿ ಲಿಂಜರವನುಲ್ೌದಿರವು ಮಾಗಿಯೊಳ್, ಜೇಸಗೆಯೊ
ಳುಂ ಚೆಗುರಿದೆಳೆ ಪುಲ್ ಮೃಗಂಗಳಗೆ ಬೀಯದಗಲದು ಚಕ್ರವಾಕ [ಮಿರುಳ್ಳೂ, |
ಹೊಂಚದು ಪಗಲ್ ಗೂಗೆ, ಸಂಪಗೆಯಲರ್ಗಳಂ ಚಂಚರೀಕಂಗಳಡರದೆ ಮಾಣದೆಸೆವ ಕಮ | ಲಂ ಚಂದ್ರನುದಯಕುತ್ಪಲಮಿನ-ರಣಣ್ೆ ಬಾಡದು ಬನದೊಳ್ಳೇನೇ
[ಮಿಸ್ನೆನೂ? S22
ಪ. ಕೋಲೆ ಇಂಚರವೆಂ ಉಟಿಂದು ಇರವು. ಬೀಯಡು, ಅಸಲದು. ಮಾಣದು, ಎಸೆವ
ಕಮಲಂ ಚಂದ್ರನ ಉಡಯಕೆ (ಮತ್ತೆ) ಉತ್ಪಲಂ ಇನ-ಕಿರಣಕೆ. ಬಿನಡೊಳೆ. ಖನೇಲಸ್ಸಿನು (ಏನು ಹೇಖುವೆನು).
CANDRAHASA’S ೮111)11002 SPENT IN KUNTALA
74. CANDRAHASA’'S CHILDHOOD SPENT IN KUNTALA ಬಾಲನಾದ ಚಂದ್ರಹಾಸನು ಕುಂತಳದಲ್ಲಿದ್ದದು ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟಿದಿ | ಇನ್ನೊ: ರೆವೆನಾಲಿಸಾದೊಡೆ, ಪಾರ್ಥ! ಧಾರ್ಮಿಕಂ ಮುನ್ನೊಃ ರ್ವನುಂಟು, ಹೇರಳ-ದೇಶದವನಿಪಂ, ಸನ್ನುತ-ಗುಣೋದಯಂ, ಮೇಧಾವಿಯೆಂಬವಂ, ಬಲ-ಯುತಂ. ೪ [ಕವಂಗೇ | ಪಟ್ಟದ ರಾಣಿಯೊಳ್ ಬಹಳ-ಭಾಗ್ಯ-ಸಂ ಹಡದಂಭುಗಯುವೆರಲಾಗಿ ದಿವದೊಳು
ನಾದಂ, ಮೂಲ- ನಕ್ಷತ್ರ ದಿಂದರಿಪಾ ಪ್ಟ್ಯಾಂಕದೊಳ್, ಸು-ಹುಮಾ
[ರನೂ. | 328 ಪ. ಇನ್ನು ಒರೆನೆಂ ಆಲಿಸು! ಆಡೊದೆ, ಪಾರ್ಥ (ಇದು ನಾರದನೆಂಬವನು ಪಾರ್ಥ ಅಂದರೆ ಅರ್ಜುನ ಮೊದಲೂದವರಿಸೆ ಶಿಳಿಸಿದ ಕಥೆ. ಸಂಪನ್ನು೦ ಎಡದ ಅಂಭ್ರುಗೆ ಅಜು-ಜೆರಲಾ
ಇ ವಿವಡೊಳೆ ಉತ್ಸನ್ನುಂ ಆದಂ. ಮೂಲ-ನಕ್ಷ ತ್ರದಿಂಜಿ ಅರಿಪ್ಟ-ಅಂಕಡೊಳೆ.
ಪುತ್ರೋತ್ಸವಂ ಮಾಡಿ, ಕೆಲವು ದಿನಮಿರೆ ನೃಪಂ, ಶತ್ರುಗಳ್ ಬಂದು ನಿಜ-ನಗರಮಂ ಮುತ್ತಿದೊಡೆ, | ತ್ರತ್ರ-ಧರ್ಮದೊಳವರೊಡನೆ ಯುದ ಪಯ ಪೊಯ್ದಾಡಿ, ಮ [ಡಿಯೆ; ಹೇಳ್ಲಾ, | | ಚಿತ್ರಭಾನು-ಪ್ರವೇಶಂಗೈದಳೆಂದು ಶತ ಪತ್ರ-ಲೋಜಕನೆ, ಪತಿವ್ರತೆಯಾಗಿ. ಬಟ್ಹಾ ಧ ರಿತ್ರೀಶ್ಪಾರನ ರಾಜ್ಯಮಂ ತೆಗೆದು ಘೊಂಡಶಿತರಾಳ್ಬರದನೇವೇಯಿಸ್ಸಿ [ನೂ? 1324 | ಪ. ತೆಗೆದು ಕೊಂಡ ಅಹಿಕಠ ಆಳ್ಚರಿ ಅದಂ. ಬೇ. ಶತಪ ಪತ್ರಲೋಚನೆಯೆಂಬವಳು ಆ ಮೇಣಾವಿಯೆಂಬ ಅರಸನ ಹೆಂಡತಿ. ಏನೇಟಿಸ್ಸಿಂ ಎಂಬದಸ್ಕೆ ಸೂ. 111.
CHANDRAHASA’S CHILDHOOD SPENT IN KUNTALA
ಬಂಪ್ ಹೊರ್ವ ಧಾತ್ರಿ ಶಿಕುವಂ ಹೊಂಡು, ಪೊಖಿಮಟ್ಟು
ತೊಲಿ ಬಟಲುತ ಮೆಲ್ಲ ಮೆಲ್ಲನೆಯ, ೦ದು, ಹುಂ
ತಳ-ನಗರಮಂ ಪೊಹ ಳಿ ಸಾಕಿ-ದಳರ್ಭಕನನತಿ- -ಸ್ನೇಹದಿಂದಾ. |
ವಿಳೆಯಂಗೆ ಸಾಹಿ ಮಹುಗುವಳ್;
ಪೊಂಲೊಳಗೆ ತಿರಿದು, ಹೆರಿದಬಿಲುವಳ್; ಮುದ್ದಿಬ, ಪ
ಸುಳೆಯಭಿನಯಂಗಲ್ಗೆ ಒಗ್ಗಿ, ಬಿಸುಸುಯ್ದುಳವಳನುದಿನದೊಳಾರ್ತೆ
ಗಯಾಗೀ. || 820 ||
ಪ. ಪ್ರಿಕ್ಟಳಿ; ಅಲ್ಲ ಸಾಕಿರಳೆ ಅರ್ಭಕನಂ ಅತಿ. ಹರಿದು ಅಬಲುವಳೆ. ಪಸುಳೆಯ ಅ
ಭಿನಯಂಗಸಕ್ಗೆ. ಬಿಸುಸುಯ್ದುಳೆ ಅವಳೆ.
ಇಡೆ ತೊಟ್ಟಲಿಲ್ಲಾಡಿಸುವರಿಲ್ಲ, ನಿನಗೆ ಪೊಂ ದೊಡಿಗೆಯಿಕ್ಸಿರೆ ನಿಳಯಮಿಲ್ಲ, ಬಿಡದೆಜು3ವ ನೀ ರ್ಗುಡಿವಾಲಳೆಣೆ ಬೆಣ್ಣೆಗಳಲ್ಲ, ಲಾಲಿಬ ನಲಿವ ತಂದೆ ತಾಯ್ದ ಅಲ್ಲಾ; | ೧ € € ೧೧ fa ೧೧ ಪೊಡವಿ-ಪತಿ-ಕೇರಳಾಧೀಶ್ಟರಂ ತನಯನಂ ಪಡೆದನಿದಕೀಗ ನಿನ್ನಂ ನೋಡುವೆನ್ಸ್ಪ ಹೆಂ | | ಬಾ ಕ್ ಬಿಸುಸುಯ್ದಲಿಲ್ಟು, ಮಲುಗುವಳಾ*ೆ ಏನ | [ದಿನದೊಳೂ. || 326 |
ಪ. ಇಡೆ (ನಿನ್ನನ್ನು ಇಡಲಿಕ್ಕೆ) ತೊಟ್ಟಿಲಿಲ್ಲ ಅಲ್ಲಾಡಿಸುವ5 ಇಲ್ಲ, ನಿನಗೆ ಪೊಂಡೊಡಿಗೆ ಇಲ್ಲ, ಇರೆ (ನ ಇರಲಿಕ್ಕೆ). ನೀರಿ ಕುಡಿ-ಪಾಲ್ಗ ಎಣ್ಣಿ. 'ಸಡೆದಂ, ಇದಕೆ ಈಸ್ ನಿನ್ನ೦ ನೋ ಡುವ ಎನ್ನು ಕಣ 3.81 ಇರದು.
ಮೊಳೆವಲೊಗುವ ಜೊಲು, ದಟ್ಟಿಡಿ, ತೊದಳುಡಿಯು, ೧೧ ೧ a3 ೨
ತೊಳತೊಳಗುತಿಹ ಸೊಬಗು ಮೆಲುಕವ ನಗೆ, ಮೊಗೆದ ಬಗೆ
ಪೊಪತಿವ ಕಂಜ, ಮಿಸುಪ ನು ದಹಿನೆಣೆ, ಜೆಲ್ಪು ಪಣೆ, ಕುರುಳು, [ಹೋಲ್ಲೂಂಬೆಗಾಲೂ, |
J
180 CHANDRAHASA’S CHILDHOOD SPENT IN KUNTALA
ಸುಲ್ನಾಭಿ, ಮಿಗೆ ಕೋಭಿಪಧರದೆಡೆ, ಬಟ್ಟುದೊಡೆ,
ನಳತೋಳ್, ಇಡಿದ ಧೂಳ ಸೊಗಯಿಸುವ ವರ-ಶಿಕುವ
ನಲಿದಾಡಿಸುವ ರೂಢಿಯಿಲ್ಲೆಂದು, ನೆ0೫್ಕ ನೊಂದು, ಮಯಿಗುವಳಜ [ಸ್ರಮವಳೂ. | 8871
ಪ. ಹೊಳೆ-ಪಳೆ, ಒಸುವ. ನುಣ್-ಕಡವಿನ ಎಣೆ. ಕೋಭಿಪ ಅಧರದ ಎಡೆ. ಮಜುಸು | ಹಳ್ಳಿ ಅಜಸ್ರಂ. ಸೊಸ೦ಖಸುವ ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಜೊಲ್ಲು ಮೊದಲೂದ ಕರ್ತ್ರುಸಳವೆ.
ಬಾಲಕನ ಠೀಲೆಯಂ ಕಂಡು, ಹಿಗ್ಗುವಳೊಮ್ಮೆ ಕ ಲಾಲನೆಗಳಲ್ಲೆಂದಲಿಲ್ಬು, ಮಯಿಗುವಳೊಮ್ಮೈ ಪಾಲಿಸಿದಳಂತು ನಡೆ ನುಡಿಗಳಂ ಕಠಿಪಲ್ಲಿಪರಿಯಂತಮಾ ಶಿಕು ಗವನೂ. | ಮೇಲೆ ರುಜೆ ಬಂದಡಸೆ, ವಿಧಿ-ವಕದೊಳಾ ಧಾತ್ರಿ | ಇಾಲನರಮನೆಗೆಯ್ದಿದಳ್. ಬಂಕ ಪಸುಳೆಗೆ ನಿ ರಾಲಂಬಮಾಗಲಾ ಪಟ್ಟ್ಯಣದೊಳೆಲ್ಲರ್ಗೆ ಶಾರುಣ್ಯಕೀಡಾದನೂ. | 328 |
ಪ. ಕಾಲನ (ಮರಣನೆಂಬ ಪುರುಷನ) ಅರಮನೆಗೆ ಎಲಪ್ಲಾದಳೆ. ಕಾರುಣ್ಯಕೆ ಶೂಡು.
ಚೆಲ್ಲು ಶಿಶು ಬೀದಿಯೊಳ್ ಬಂದು, ದೇಶಿಗನಾಗಿ ' ನಿಲ್ಬಿನಂ, ಕಂಡ ಕಂಡಬಲೆಯರ್ ಕರೆಕರೆದು, ಮೆಲ್ವ ತೆನಿವಣ್ಣಳಂ ಕಜ್ಞಾಯ ಸಫ್ಟ್ರೆಗಳಂ ಹುಡುವರೆತ್ತಿ ಕೊಂ A ಹ (ಡೂ, |
| ಸೊಲ್ಲು ಮಾತುಗಳನಾಲಿಬ, ಮುದ್ದುಗೆಯ್ದಾರವ | ರುಲ್ಬುದಕ-ಮಜ್ಞನಂಗೆಯ್ಬು, ಮಡಿಯಂ ಪೊದಿಬ,
A TOWN AND ITS GARDEN 131
ಮೆಲ್ದಾಬನೊಳ್ ಮಲಗಿಸುವರ£ ಕ ಯಿಂದೊಸೆದು, ತಮ್ಮ ಮ ಳು [ಗಳೊಡನೇ. ॥ $90 (| ಪೆ. ನಿಲ್ಲು ಇನಂ, ಸೂ.246. ಕಂಡ ಅಬಲೆಯರ. ಕುಡುವ5; ಎಶ್ತಿ. ಮುಡ್ಡುಸೆಯ್ಸ 5 ಅವರ; ಉಲ್ಲು ಉದಕ. ಟೀ. ಮಕ್ಕ ಳುಸಳು ಎಂಬ ರೂಪು ಒಂದು ೨ ಪ್ರಕಾರದ್ದು; 101ನೆ ಯ ಸೂತ್ರ ಸರಿ ನೋಡು. ಆಡುವೆಳೆಮಕ್ಕಳೂಡನಾಡುವಂ, ಲೀಲೆ ಮಿಗೆ ನೋಡುವಚ್ಚರಿಗಳಂ ನೋಡುವಂ, ಬಾಲಕರ ಹೂಡೆ ಮನೆಮನೆಗಳೊಳಗಾಡುತಿಹನೆಲ್ಲರ್ಗೆ ಮುದ್ದುಮೋಹಿಸುತಿ [ರ್ಪನೂ; | ಪಾಡುವರ ನೋಡುವರ ನಾಡ ಸಾಧನೆಗಳಂ ಮಾಡುವರನರ್ಥದಿಂ ಬೇಡುವರ ನೆರವಿಯೊಳ್ ಶ್ರೀಡಿಸುವನಾ ಪುರದ ರೂಢಿಬದ ಬೀದಿಯೊಳ್ ಪಸುಳೆ, ಪರಪುಟ್ಟ | [ನಾಗೀ. ॥ 330 |
ಪ. ಅಡುವ ಎಳೆ. (ಊರವರು) ನೋಡುವ (ದೊಂಬರಾಟ ಮುಂತಾದ) ಅಜ್ಞ ರಿಸಳಂ, | ಆಡುಶಿಹಂ, ಎಲ್ಲರ್ಗೆ. ಮಾಡುವರ ಅನರ್ಥದಂ. ಟೇ. ಹೊಸಸನ್ನುಡದಲ್ಲಿ ರ ನೋ ಡುವವರ ಮಾಡುವವರ ಚೇಡುವವರ ಎಂತ ಹೇಟುವೆರು.
೫೨.೨... ೯೭.72...
Hd. A TOWN (BHADRAVATI) AND ITS GARDEN ಒಂದು ಪಟ್ಟಣವೂ ಅದಿ ಉಪವನವೂ ವಾರ್ಧಕಪ ಪಟ್ಟಿದಿ ನಳನಳಪ ತರುಣತೆಯ ಸೊಂಪುವೆತ್ತರುಣತೆಯ ತಳರಿಡಿದ ತೋರಣದ ಚೆಲ್ಲುನಾಂಶೋರಣದ, ತೊಳೆಪ ಕಲಕದ ಗುಡಿಯ, ಸಾಲ್ಲಳೆದ ಕನ್ನ! ಡಿಯ, ಸಾಲ ಬೀಗುರಿ- ಗತಮರಿಯಾ |
I
32 A TOWN AND ITS GARDEN
| ಇಚಳಿತ-ಲೀಲಾಸ್ಕೃದ, ಪತಾಕೆಗಳ ಲಾಸ್ಕೃದ, ಪ ವಳ ಮುತ್ತುಗಳ ಗೊಂಚಲಗಳೊತ್ಸುಗಳಿ'ಲಿ ಗೊಂ ದಳದ ಬಗೆ ಕಂಬಿಗೆ ಕೌತುಕಂಗಳಂ ಬೀದಿಗಳೊಳೆಸೆದಿರ್ಪವೂ. | ೨811 ಪ. ಸೊಂಪ-ಪೆತ್ತ (ಪೆಜು ಎಂಬ ಧಾಶುವಿನದು) ಅರುಣತೆಯ ತ೪5 ಇಡಿದ , , ಜೆಲ್ಸಿಂ | ಆಂತ ಓರಣದ. ಸಂಲೆ-ತಳೆದ. ಲೀಲಾ-ಆಸ್ಯ್ಬದ. ಸೊಂಚಲಸಳ ಒತ್ತುಸಳಲಿ. ಕಣ್ಗಳ ಇಂ ಬಿಗೆ ಬೀದಿಗಳೊಳೆ. ಟೀ. ಓರಣ ಎಂದು ಮೊದಲಾದ ಪಪ್ಚಿಗಳು ಒತ್ತುಗಳಲಿ ಎಂಬ ದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸುತ್ತನೆ. ಬಗೆ (ಇ ಬಸೆಸ4) ಎಂಬದು ಕರ್ತ. ಮೇಲೆ ನಿಚ್ಚಂ ಪರಿವ ದಿನ-ಮಣಿಯ ಮಣಿ-ರಥದ ಗಾಲಿಗಳ ನೇಮಿಗಳ ಪೊಯ್ಸಿಂದಲೊಡೆಯೆದ್ದ ಸಾಲ ಹೊಂಗೋಟಿದೆನೆಗೊನೆಗಳಂದೇಸ ಧೂಳ್ ಅಲ್ಲಿಗಲ್ಲಿಗೆ ನಭ [ದೊಳೂ | ಹ ಶಂಡಾ್ಮ್ಮ ಯಣಾಂತ ವೋಲ್, ಪ್ರಾಕಾರ- ಹಾಲಮಂ ಮಾರ್ದ ಹೇಮದ ಡೆಂಕೇಕಿಯ ಹ್ಯ್ಲ ಳಾಲಿಗಚ್ಞರಿಯಾಗಿ ತೋಯಿುತಿವೆ; ತನಯ, ನೋಡೀ ನಗರದೆಣ್ಣೆಸೆ [ಯೊಳೂ. | 382 ॥
ಸ ಫೊ೦ಲ್ಲುಂಡಲೆ ಬಡೆ (= ಸಂಸಡ) ಎದ್ದ. ಹೊಂ-ಹೋಟಿ-ತೆನೆ-ಕೊನೆಸಳಿಂಜಿ. ದಂಡ- ಆಕ್ಫೃತಿಯಂ ಆಂತ. ಕೆಯ್ಗಳೆ ಅಲಿಗೆ. ಭೇ, ಕೆಯಳೆ ಎಂಬದು ಕರ್ತೃ; ಅವು ಯಾತಜ ವೋಲಿ ಇದ್ದವೆಂತ ಹೇಪಿೌಡೆ, ಆ ಉಪಮೆ ಸೂರ್ಯ ನೆಂಬ ಪುರುಪನ ರಥದ ದೆಸೆಯಿಂದ ಏಯಿವ ಧೂಳಿನದು; 288ನೆಯ, 289ನೆಯ, 815ನೆಯ ಶ್ಲೋಕ ಸರಿ ನೋಡು. ತನಯ ಮಾತಾಡುವ ಭೀಮನ ಸಂಗಡ ಇರುವ ಕರ್ಣನ ಮಸ.
| ಆವೆಡೆಯೊಳುಂ ಆದ್ರಮಿಲ್ಲೆನಿಬ ವಿವಿಧ-ದ್ರು ಮಾವಳಯ ನಿಬಿಡ-ಪತ್ರುದ ಛಾಯೆಗಳ ಸೊಂಪು ದೀವಿದಾರಾಮಂಗಳೆಂದುಮಿಾ ಪುರಜನರ್ಗೇಂ ವಿಲಾಸವನೀವವೋ? || 388 ||
A TOWN AND ITS GARDEN
| ನಿಚ್ಚಳದೊಳೆಸೆವ ತಿಳಗೊಳನ ಶಕಲಸಾಡಿ, ಬಂ ' ದಚ ಲರ ಧೂಳಗಳ ಚೆಲ್ಲಾಡಿ, ಸಲೆ ಮದಂ ೧೮ ೧೧ ಹೆರ್ಜೆ, ತರು-ಲತೆಯನಣೆದಾಡಿ, ಮಲೌದುಂಬಿಗಳ ಕೂಡಿ ಹೊಂಡೀ [ಬನದೊಳೂ |
ನಿಚ್ಚ ಲೆಳವೆಲರೆಂಬ ಸೊಸ್ವಾನೆ ತಾನೆ ತಂ
ನಿಚ್ಚೆಯಿಂ ತಿರುಗುತಿದೆ; ತೊಲತೊಲಗಿ ವಿರಶಿಗಳ್
ಬೆಚ್ಚರದೊಳೆಂದೆತ್ಕಲುಂ ಪೂಯಲಿಡುವಂತೆ ಶೂಗುತಿವೆ ಹೋಗಿಲೆ (ಗಳೂ. || 8841
ಪ. ಪ್ರುಮ-ಆವಳಿಯ. ಸೊಂಪು-ಶೀವಿದ ಆರಾಮೆಂಗಳಿ (ಇದು ಕರ್ತು). ವಿಲಾಸವಂ | ಈವವೋ? ಬಂದು, ಅಚ್ಚ ಅಲರ. ನಿಚ್ಚ ಲ-ಎಳೆ-ಎಲರಿ ಎಂಬ. ಬೆಚ್ಚ ರಜೊಳೆ ಎಂದು (ಎಂ ಡುಂ) ಎತ್ತಲುಂ. ಟೀ ” ಎಲರನ್ನು ಒಂದು ಸೊಕ್ಕಾನೆ ಎಂತ ಹೇಲದೆ) ಆ ಎಲರಿ ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಬ್ ಎಂದು ಮೊದಲಾದ ಕ್ರಿಯೆ ಹೋಸುತ್ತ ವೆ. ದುಃಖ ಪಡುವ ವಿರಹಿಸಗಳನ್ನು ಮ | 259ನೆಯ ಕ್ಲೋಕ ನೋಡು.
ಮಿಗೆ ಮುತ್ತಿ ಮೊಖಿ3ವ ತುಂಬಿಗಳ್ ತಿಂಥಿಣಿಯನೇ ಮುಗಿಲೆಂದು, ಸುವ ಗಾಳಗೆ ಬಿಡದೆ ನರ್ತಿಪ ಲ
ತೆಗಳ ಕುಡಿಗೊನರ ನುಣ್ಳೊಗರನೇ ಮಿಂಜೆಂದು,, ಸೊಗಯಿಸುವ [ಪೂಗಳಂದಾ |
ಪೊಗುವ ಮಕರಂದ-ಬಿಂದುಗಳನೇ ಮಲತಿಗಳೆಂ
ದೊಗೆವ ಸಂಶಸದೊಳಾವಗಮಿರ್ದು ಕುಣಿವ ಸೋ
' ಗೆಗಳ ಬಳಗಂಗಳಂ, ಮಗನೆ, ಕಂಡಯ್, ತಳತ-ನಗರೋಪವನದೆಡೆ [ಯೊಳೂ. || 885
ಪ. ನುಣ್-ಪೊಗರನೇ. ಮಲರಿಸ $ ಎಂದು, ಒಗೆವ ಸಂತಸದೊಳೆ ಆವಸಂ ಇರ್ಡು. ನ | ಸರ-ಉಪವನ. ಟೀ. ಮಲಕಿಸಾಲಸ್ವೆ ಮೆಚ್ಚುವ ಸೊಳೆ ಮಲನಿಸಾಲವುಂಟಿಂಬಂಕೆ ಕುಣಿ | ದಾಡುತ್ತಿ ದ ನವು, ಕಂಡಯ್ =ಕಂಡ್ರಿ ಸೂ ೫
134 A TOWN AND ITS GARDEN
ತೆರುಣ-ಪಲ್ಲವದ ವಿಸ್ತಾರದಿಂ, ನೇರದಿಂ
ಸ್ಟಾರಗೆಯ್ದು ಕಲ-ಹಿಹೋಚ್ಚಾರದಿಂ, ಸಾರದಿಂ
ಸುರಿವ ಪೂದೊಂಗಲ ಶುಪಾರದಿಂ, ಸ್ಫೈರದಿಂ ಸಲ್ಲಾಪಕ್ಳಬ ಬಳನೀ
ಮೊಳುತಿವ ತುಂಬಿಗಳ ರೋಂಕಾರದಿಂ ತೋರದಿಂ
ಪರಿಪಕ್ಟುಮಾದ ಫಲ-ಭಾರದಿಂ, ಕೇರದಿಂ
ಕರಮೆಸೆಯುತಿರ್ಹ ಸಹಕಾರದಿಂ ತೀರದಲ್ಲೆಲ್ಲಿಯುಂ ನಂದನದೊ | (ಳೂ. (| 336 ||
ಪ. ಪಿಕ-ಉಚ್ಛಾರದಿಂ. ಸಲ್ಲಾಪಕೆ ಎಳಸಿ. ಶೀರಡು ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ. ಟೇ. ತೀರದು (ಶೀ ರುವಂಲ್ಲ) ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಚೆಲ್ಲು ಎಂಬಂತೆ ಒಂದು ಕರ್ತ್ರ ಊಹಿಸ ಚೇಶು.
ಕುದ್ದಾಲ- ಹತಿಯನುಕಿ ತಾಳ್ಚಮ್ಯ ನಿನ್ನೆ? ಗಂ ಮುದ್ದುಗೆಯ್ದೊ ವಸುಧೆ RN ತುಣಿ
ಗಿರ್ದ ತನಿವ್ದಳಂದೆಸೆವ ವೆರ್ಗೊನೆಗಳಂ ಸಲೆ ಸಮರ್ಬಿಸೆಲೊಡ [ರ್ಚೀ, |
ಎದ್ದಿರದೆ, ಬಾಗಿದವೊ ಕದಳಗಳ್ ಧರಣಿಗೆನ ಲಿರ್ದಪರೆ ಮಲಕಿದು ಮಮತಾರ್ಥಮಂ ಮಾಡಿದರ
ನುದ್ದಾಮ-ಗುಣ-ಜೇವಿಗಳ್? ತನುಜ, ನೋಡೆಂದನಾ ಭೀಮಸೇನ ನಂದೂ. || 387 || ಪ. ಈಾಳ್ಲು ಎಮ್ಮೆಂ ಇನ್ನೆಸಂ. ತನಿ-ಪಣ್. ಸಮಾನಿಸ5 ಒಡರ್ಚಿ. ಧರಣಿಗೆ ಎನೆ. | ಅ. ಉದ್ದಾಮ ಸಜ ಜಸ (ತಮಗೆ) ಮಮಶಾ-ಅರ್ಥಮಂ ಮಾಡಿದರಂ (--ದವರಂ)
ಮಲರೆಡು i ಪರೆ? ಟೀ. ಧರಣಿಗೆ ಎ೦ಬದಜ ವರೆಗೆ ಕದಳಿಗಳೆ ಎಂಬದು ಕರ್ತ್ರ. ಇರ್ಡ ಪರಿ, ಸೂ. 221,
ಘಡುಗೆಂಬೆಸೆವ ತಳರ ತನಿಗೆಂಡಮಂ ಕಲಸಿ,
ನಡೆದು, ಮೊನೆಮುಗುಳ ಕಸ್ರಿಂಗಳೆಂ ಪಾಯ್ಬು, ಮಾ We a 3...
A TOWN AND ITS GARDEN 135
ಮಿಡಿಯ ರಾಜೆಪ ವಜ್ರ-ಮುಖ್ಯಿಯಂ ಬಡಿದು, ಲತೆಗಳ್ ಹೊನರ ಚಾ [ಟೆಯಿಂದಾ |
ಬಡಿದು, ಹೋಗಿಲೆಯ ನಿಡುಸರದ ಬೊಬ್ಬೆ ಯೊಳಾಲ್ದು,
ಬಿಡದೆ, ಬನದರನಿಯೋಲಗದೊಳಾುತ್ಸವದಿಂದ
ಲಡಿಗಡಿಗೆ ತೂಣಗೊಂಡವನಂತೆಸೆವ ಮಂದ-ಮಾರುತವ ನೋಡೆಂದ
[ನೂ. || 838 |
ಪ. ಬನದ ಅರಸಿಯ ಹಿಲಗರೊಳೆ ಉತ್ಸವದಂದಲೆ. ಹೀ. ಇದು ಮಾರುತದ ಆಟದ
ವರ್ಣನೆ, ಅದು , , , ಕಲಕಿ ,, . ನಡೆದು ,.. ಐಸೆವಂಥೆದು; ಯಾ
ವನಂತೆ ಅಂದರೆ ಬನದ ಇತ್ಯಾದಿ. ಬನವನ್ಶು ಒಬ್ಬ ಅರಸಿ ಎಂತ, ಕವಿ ಹೇಜುತ್ತಾನೆ.
ಮುಡಿವಾಳಿ ಲಾಮಂಚಗಳ ಬಜೇರ್ಗ ಳಂ ಬೇರ್ಗ
ಆಅಡಿದಗರು-ಚಂದನಂಗಳ ಹೊಂಬಿನಿಂ ಕೊಂಬು,
ತೊಡರಿದಚ್ಞೆ ಸಳ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಜಾಜಿಗಳ ಪೂಗಳಂ ಪೂಗಳೊಂದುಗೂಡೀ, |
ಕಡುಗಂಪುವಡೆದುದಾಮೂಲಾಗ್ರಮುಂ; ಬನದ
ನಡುವೆ ಪುಟ್ಬರ್ದಹ ಮರಂಗಳೆಲ್ಲಾ ಹೊಂ
ದೊಡೆ, ತಂಜೆಲರ್ಗೆ ಪರಿಮಳವನೀಯ್ಯದ ಕುಜಂ ನಂದನದೊಳೊಂ
[ದಿಲ್ಲೆನೇ. ॥ 889 |
ಪೆ. ಜೇರ್ಸಳಿಂ ಬೇರ್ಸಳ್ಗೆ; ಡಿದ ಅಗರು. ತೊಡರಿದ ಅಚ್ಚ ಎಸಳ. ಪೂಸಳಿಂ ಪೂಸ್ |
ಳ್ಳ. ಕಡು-ಕಂಪ-ಪದೆದುದು ಆಮೂಲ-ಅಸೃಮುಂ. ಪುಟ್ಟಿ ಇರ್ದು ಅಹ (ಆದ). ಟೀ. ಇ.
ದು ಮಾರುತದ ಪರಿಮಳದ ವರ್ಣನೆ. ಆಯಾ ಬೇರ್ಸಳಿಂ (-ಳೊಡನೆ) ಜೇರ್ಸಳೆ, ಆಯಾ |
ಕೊಂಬಿನಿಂ ಕೊಂಬು ಆಯಾ ಪೂಸ೪೦ ಪೂಸಳೆ ಒಂದುಗೂಡಿ (ಇರುವಲ್ಲಿ) ಮೂಲ ಮುಂತಾ
ದದು ಸಹ ಕಡುಸಂಪುವಜೆದುದು. (ಇದಜ ಕಂಪು ಮತ್ತೆ) ... ಮರಂಸಳೆಲ್ಲ (ತಮತಮಸೆ)
ಸೊಂಕಿಡೊಡೆ. ಮರಂಸಳೆಲ್ಲ ಜಿಶೀಯೆ ಎಂದರೆ ಸೊಂಕು ಎಂಬ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ತಂಚಿಲರ ಎಂಬ ಕ
ರ್ಶ್ಟು ಊಹಿಸಿ ಕೊಳ್ಳ ಬೇಕು. ತ೦ಜೆಲರಿ ಎಂಬದು ಅಪರೂಪ; ತಂ(ಪು) ಎಲರಿ ಎ ತಂಬಿಲರಿ,
ಸೂ. 176.
ಈ ವನದ ನಡುನಡುವೆ ತೊಳತೊಳಗುತಿರುತಿಹೆ ಸ ರೋವರ-ವರದೊಳೇ ದಳೆದಳೆದು ಜೆಳೆಜೆಳೆದ ರಾ
186 A TOWN AND ITS GARDEN
ಜೇವದಲರಲರ ತುಖ್ತುಬ್ದುವಿಡಿದಿಡಿದ ಬಂಡನೊಡನೊಡೆ ಸವಿದು, ಸವಿದೂ, | ಆವಗಮಗಲದೆ, ಯುಗಯುಗಮಾಾಗಿ ನೆರೆನೆರೆದು, ತೀವೆ ಸೊಗಸೊಗಖ, ನಲಿನಲಿದು,, ಮೊಳುತಿಮೊಜುತಿವ ಭ್ಭಂ ಗಾವಳಿಯ ಗಾವಳಯ ಕಳಕಳಂಗಳ ನೋಡು! ನೋಡು! ರವಿತ [ನಯ-ತನಯ! | 840 | | ಪ. ರಾಜೀವದ ಅಲರಲರ. ತುಬೌದು, ಇಡಿದು ಇಡಿದ. ಭ್ರಂಗ-ಆವಳಯ. ಟೀ. ಇ
ದು ಭ್ರುಂಸಸಳ ವರ್ಣನೆ. ಅವು ಆ ರಾಜೇವದ ಅಲರ್ಗಳನ್ಯು ತುಜಿಂಡು , , , ಸವಿಡು.... | ಅಸಲರೆ,.... ಮೊಲೆನೊಣ3ಿನಂಥವು. ರವಿತನಯ- ಕರ್ಣ.
ಬೇಬಿ3ಬೇಯ್ನಿತೆಲ್ಲಮಂ ಕರ್ನ-ತನಯಂಗೆ
ತೋಯಿತಿರ್ದಂ ಭೀಮನನ್ನೆಗಂ ಬಿಬಯ ಬಿಬ |
ಲೇಲಬ್ದುದು; ದ್ರವನ ತೇಜೆಗಳ ಚಪಲತೆಯ ಸೌರಂ : [ಭದಾ |
ಮಾಲ್ದ ಹವಂಗಳಂ ಕಂಡು ಸಾಲೆ ಟ್ರೈಬಿಕಿಯ ಲಾಖದೊಯ್ಯನೆ ನಡೆವ ತೇರ್ಗುದುರೆಯಂ ಕಂಡು, ನೂಖಕಿಲೆಗೆಳೆಯನುಗ್ರ-ಕೋಪದಿಂದುರಿಯನುಗುಬದೆ ಮಾಣನೆಂಬಂ |
[ತಿರೇ. 11341 ||
ಪ. ಇನಿತು ಎಲ್ಲಮಂ. ಭೀಮಂ; ಅನ್ಸೆಸಂ. ಕಾಲ್ಗೆಟ್ಟು ಎಬತಿಯಲೆ. (ನೂಜತಿಲೆಎಕ
| ಮಲಪುಪ್ಪು). 7ೆಳೆಯಂ ಉಸ್ರು. ಟೀ. ಸವಿ ಸೂರ್ಯನು ಒಬ್ಬ ರಥದ ಪುರುಪನೆಂದು ಭಾ ವಿಸಿ, ಇವನು ತನ್ನು ತೇರಿನ ಕುದುರೆಯ ಆಲಸ್ಯವನ್ನು ಕಂಡು ಕೋಪ ಪಟ್ಟಿನೆ೦ತ, ಹೇಯಿತ್ತಾ ನೆ; 288ನೆಯ, 289ನೆಯ, 815ನೆಯ, 888ನೆಯ ಶ್ಲೋಕ ಸರಿ ನೋಡು.
THE RAINY SEASON
76, THE RAINY SEASON ವರ್ಷಕಾಲ ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟಿದಿ ಭ್ಯೂಭುಜ-ಲಲಾಮ, ಕೇಳ್! ಇಂದ್ರತನಯನ ತುರಗ ಮಾ ಭೀಪಣನ ಬೀಮೆಯಂ ಕಳೆದು, ಬರೆ, ಮುಂದೆ | ಕೋಭಿಬತು ವರುಪಾಗಮಂ, ಧರೆಯ ಜಬೇಬಗೆಯ ಬೇಸಬಿಂ ತವೆ [ತವಿಸುತಾ. | ಲಾಭಿಸುವ ಜಾತಕ-ಬ್ರೀತಿಯೆಂ ಕಂಡಸೂ ಯಾ-ಭರವನಂಜೆಗಳ್ ಶಾಳಲಾಬುದೆ, ಘುನ- | ಹ್ಲೋಭದಿಂದೋಡಿದವು, ಪರರ ಬರಿಯಂ ಸ್ಫೆರಿಸದ ನಿಜಾತಿಯ ಜನ [ಮೆನೇ. ॥ 342 / ಪ. ವರುಪ-ಆಸಮಂ. ಕಂಡು, ಅಸೂಯಾ-ಭರವಂ ಅಂಚಿಗಳೆ. ಟೇ. ಇಂದ್ರತ | ನಯ ಅರ್ಜುನ. ಛೀಪಣನೆಂಬವನು ಒಬ್ಬ ರಾಕ್ಷಸ. ಚಾತಕಸಳ ಮತ್ತೆ ಹೆಂಸಗಳ (ಅಂ | ಚೆಸಳ) ಭಾವವನ್ಮು ಕುಲಂತು 2೬4ನೆಯ ಕ್ಲೋಕ ನೋಡು. ಘಫುನ= ನೋಡವೂ ಅಧಿಕವೂ; ಇ ದೆಜಿಲ್ಲಿ ಕ್ಲೇಪಂಲಂಕಾರ. ವಿದ್ದವು ಮುಗಿಲ್ಲಳೆಣ್ಣೆಸೆಗಳೊಳ್, ಥರಥರದೊ ಳದ್ದವು ಗಿರಿಗಳಂತೆ, ಮಿಂಚಿದವು ದಿಗ್.ವಧುಗ ಳುದ್ದಂಡದಿಂದ ಪರ್ಜನ್ಯನಂ ಸೆಣಿಬ ನೋಡುವ ಚಲಾಪಾಂಗದಂತೇ | ಸದ್ದಾತೃವಾಗಿ ತನ್ನ ವೊಲಿರದ ಲೋಭಿಯಂ ಗದ್ದಿಸುವ ತೆಜದಿಂದ ಮೊಬುಗಿದವು; ಹಂಸಾಳ | ಸಾರ್ದವಾಗಸಕೆ; ಚಾತಕ ಕುಕ ದ್ವಿಪ ಪೃೃಖಿಕ ಶಿಖಿಗಳ್ಗೆ ಮುದಮೊ | ಗದವಿತೂ. || 343 ||
ಪ. ಮುಗಿಲ್ಲಳ ಎಣ್-ಜೆಸೆಸಳೊಳ್ಳೆ. ಚಲ-ಅಪಾಂಸ. ಸದಿ-ದಾತ್ಸು. ಟೀ. ಮು? ಛ ಮಿಂಚನ್ಮು ಬಿಗಿ-ವಧುಸಳ ಚಲವುಳ್ಳ ಅಪಾಂಸಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದಂತೆ ಆಯಿತು; ಈ ವಧುಸ ಳು ಪರ್ಜನ್ನುನನ್ಮು ಸೆಣಿಸಿ ನೋಡಿದರು; ಯಾಕೆ ಸೆಣಿಸಿ ನೋಡಿದರು? ಪರ್ಜನ್ಯುನು ಹೋಡಸ
18
138 THE RAINY SEASON
ಅಂದ ಜನರು ತಮ್ಮನ್ಮು ನ್ಯು ಕಾಣದಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಕವಿ ಮಬತಿಸಾಲವನ್ನು ಪರ್ಜನ್ಯಃ ನೆಂದು ಒಬ್ಬ ಪುರುಪನಸ್ಕು ಭಾವಿಸಿದಂಶಾಯಿತು; ದಿಕ್ವ್ರುಸಳೆಂಬ ಪುರುಪರಿಗೆ ವಧುಸಳಿದ್ದಾ ರೆಂತಲೂ ಭಾನಿಸಿದಂಶಾ೦೫ತು. ಇಂಥ ಉಪಮೆಗಳು ವಾಸ್ತವಪ್ರಿಯರಿಗೆ ಬಹಳ ಸೊಸಸವ.
ವರ-ನೀಲಕಂಠ-ನೃತ್ಯ್ಯದಿನವನಿಪ-ವನದ
ಚ್ಚರಿಯೆಮಂ, ಹುವಲಯಾನಂದಕರಮಾದ ಘುನ- | ಪರಿಕೋಭೆಯಿಂದ ಗೆ
[ದಿಂದಾ |
ತರುಣಿಯ ಕ್ಟಾಕ್ರದಿಂ ರಾಜಹಂಸ-ಪ್ರಭಾ- ಹರಣದಿಂ ಪರಕುರಾಮ-ಪ್ರತಾಪವನಧಿಕ | ತರ-ವಾಹಿನೀ-ಘೋಪದಿಂ ನೃಪನ ಯಾತ್ರೆಯಂ ಪೋಲ್ಪು, ಹಾರೆಸೆದಿ ಗರ್ದುದೂ. || 844 ||
ಪ. ನ್ಫುತ್ಯದಿ೦ ಅವೆನಿಪ-ವನದ ಅಚ್ಚ ರಿಯಮೆಂ, ಕುವಲಯ-ಆನಂದಕರ. ಚಂದ್ರ-ಉ ದಯವೆಂ;, ಆಲೋಕೆ-ಚಂಚಲ-ಉದ್ದಾಸದಿಂದ, ಪ್ರತಾಸವೆಂ, ಅಧಕಕರ. ಟೀ. 595 ಎಂಬ
ದು ಕರ್ತ; ಇದು ಹಲವನ್ಯು ಪೋಲ್ಟು ಎಸೆದು ಇರ್ದುದು; ಯಾವಯಾವವಂ ಎಂದರೆ ಹಿಂದಿ ನ ಜ್ಹಿತೀಯೆಸಳ ಮೇಲೆ ಶಿಳಯುತ್ತದೆ. ನೀಲಕಂಶನೆಂಬ ನವಿಲ ವಿಷಯವು 885ನೆಯ ಕ್ಲೋಕ ದಲ್ಲಿ ಅಜೆ. ಆಲೋಕ-ಚಂಚಲ-ಉದ್ಭಾಸದಿಂದ (ಮತ್ತೆ) ತರುಣಿಯ ಕಟಾಕ್ಸಂ (ಮತ್ತೆ) ರಾ ಜಹೆಂಸ-ಪ್ರಭಾ-ಹೆರಣದಿಂ ಆ ಕಾರಿ ಪರಕುರಾಮೆನ ಪ್ರತಾಪವಂ ಪೋಲ್ಡಿತು ಎಂತ ಉಂಟು. ಇದು ಸ್ಪಪ್ಟವಾದ ಉಪಮೆಯಲ್ಲ, ಹ್ಞಾಸಂದರೆ ಪರಕುರಾಮನ ರಮ್ಮೂವಾಡ ಪ್ರತಾಪಪೆಂದರೆ ಮಹಿಮೆ ಏನು? ಆ ಕಾರ ಆಲೋಕದ (ಅಂದರೆ ಚೆಳಕಿನ) ಚಂಚಲವಾದ (ಅಂದರೆ ನೋಡ ಳಿಂದ ಒಮ್ಮೆ ತೋಲ ಒಮ್ಮೆ ಅಡಸುವ) ಉದ್ಭಾಸಬಂಡ ಎಸೆದುದು (ಚಂಚಲನೆಂತ ಮಿಂ ಚೆಂತಲೂ ಆಸುತ್ತದೆೆ ಇಂತಾದರೂ ಸರಿ); ಪರಕುರಾಮನು ಆಲೋಕ (ಅಂದರೆ ತೇಜಸ್ಸುಳ್ಳ) ಚಂಚಲದ (ಅಂದರೆ ಸಿರಿಯ) ಉದ್ಭಾಸದಿಂದ ಎಸೆದನು. ಆ ಕಾರಿ ತರುಣಿ ಎಂಬ ಪುಪ್ಪುಸಳ | ಕೆಟಾಕ್ಸ ದಿಂದ ಎಸೆದುದು, ಪರಶುರಾಮನು ಅಂಚೆ ಎಂಬ ತರುಣಿ ಆದವಳಿಗೆ ತೋಬಸಿದ ಕಟಾ ಫ್ಲೈದಿಂದಲೋ (Mhbh. VI, 6047 866)? ಯಾತಜಿಂದಲೋ? ಎಸೆದನು. ಕಾರ ರಾಜಹಂ ಸಗಳ (ಅಂದರೆ ಅಂಚೆಸಳ) ಪ್ರಜೆಯ ಹೆರಣಿದಿಂದ ಎಸೆದುದು; ಪರಶುರಾಮನು ರಾಜಹಂಸ ಗಳೆಂಬ ಕ್ಷ ಶ್ರಿಮರ ಹರಣದಿಂದ ಎಸೆದನು. (ತರುಣಿ ಎಂಬದು ಪರಶುರಾಮನು ಹೊಂದ ತಾಲಖಸಗೂ ಗಂಡನು ಹೊಲ್ಲ ಲೃಟ್ಟ ಅವಳೇ ಶಾ೦ಖಗೂ ಹೋಸ ಬಹುದು ಏನು). ಇಂಥ | ಶವಿತ್ಸು ರುಚೆಕರವಲ್ಲ, ಅದಲಿಂದ ಆ ಚಂದವಾದ ಮಬರಿಸಾಲದ ಸಹಜವಾದ ಮಹಿನೆ ಕೆಡು ತ್ನದೆ.
THE GARDEN OF RAJASEKHARA KING OF ೮೦೫೦೫4೬೫೫77,
ಹಾತೆ-ನವ-ಕಾಡ್ವುಲದ ಸೊಂಹಿಡಿದೆಸೆವ ನೆಲದ, ಪೂತೆಸೆವ ಜಾಜೆಗಳ, ವೆರ-ಹುಟಿಜ-ರಾಜೆಗಳ, ತೇತೆಕೇಯ ಧೂಳಗಳ *ೆದಯಿತಿಕ ಗಾಳಗಳ, ಲ
| ಹಾತೆಳೆಯ ಮಾವುಗಳ ಬನಬನದ ಠಾವುಗಳ, ನೂತನ-ಸುವಾರಿಗಳನೆಡೆಗೊಂಡ ದಾರಿಗಳ ಭೂತಳದ ಬರಿ ಮೆಐ3ಯೆ, ಮುಗಿಲಯ್ದೆ ಮರತಿಗಲುತಿಯೆ, ವರುಷ [ರ್ತು ಚೆಲ್ದಾದುದೂ. || 345 ||
ಪ. ಸೊಂಪು ಇಡಿದು ಎಸೆವ. ಪೂತು ಎಸೆವ. ಲಸಔ-ಇಂದ್ರ. ಕಾತು (ಕಾಯ್ದು) ಎಳೆ
ಯ. 'ವರುಪ-ಯತು. ನೆಲದ ಎಂಡು ನೊದಲಾದ ಮುಖ್ಯ ಪಪ್ಟಿಸಳು ಭೂತಳ ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಸ ಸಂ ಬಂಧಿಸುತ್ತವೆ.
LB
7. THE GARDEN OF RAJASEKHARA, KING OF COROMANDEL ರಾಜಶೇಖರನೆಂಬ ಚಜೋಲಟಲಮಂಡಲದ ರಾಜನ ತೋಟ
ಕಂದಂ ಅಂತೆಸೆವ ಮೇರು-ಗಿರಿಗೆ ಸ
ಮಂತೊಪ್ಪುವ ದಕ್ಷಿಣಾಕೆಯೊಳ್, ಘನ-ಧರಣೀ- | ಹಾಂತೆಯ ಬೀಮಂತದ ರ
ತ್ನಂ ತಾನೆನೆ, ಜೋಲುಮಂಡಲಂ ಸೊಗಯಿಸುಗುಂ. | 346 ||
ಟೀ. ಕವಿ ಹಿಂಜಿ ಹೇಟಂಡಂತೆ ಎಸೆವ. ದಕ್ಷ್ಟಿ ಣ.ಆಕೆಯೊಳ್ಳೆ (ದಿಶ್ಲಿ ಶ್ವಿನೊಳೆ). ಭೂಮಿ ಒಬ್ಬ ಸ್ತೀ ಎಂತ ಕವಿಯ ಉಪಮೆಯಲ್ಲುಂಟು.
ಮಿ) ವಚನಂ | (ಮತ್ತಮಲ್ಲ ಶರು-ಸಂಶಾನ ಮೊದಲಾದುದಣ್ಂ) ಕಾವೇರಿ ಕಣೊ
(ಪ್ಫುಗುಂ. I
18*
140 THE GARDEN OF RAJASEKHARA KING OF COROMANDEL
ವಚನಂ| ಇಂತಖರ್ವ (ಇಂತು ಅಖರ್ವ) ವಿಭವಾಸ್ಪ್ರದಮಾದ (ವಿಭನ- ಆಸ್ಸುದಂ ಆದ) ಚೋಯ-ದೇಶದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ
ಚಂಪಕಮಾಲೆ
ಕ್ಲಿತಿ-ವಧು ತಾಳ್ಜಲಂಕೃುತಿಯೆ ಎಂದೆನಿಸಿರ್ಪುದು ಸಾರ-ವಸ್ತು-ಸಂ
ಗತಿ-ಮಣಿ-ಹರ್ಮ್ಯ-ಸಂಹತಿ-ಸುರೇಂದ್ರಪುರಾಸ್ಟ್ರುತಿ-ಲೋಕ-ನೇ [ತ್ರ-ನಿ |
ರ್ವ್ವತಿಕ್ರ-ರಾಜಪದ್ದ ತಿ.ಸದಾಶ್ರಿತ-ಸಂತತಿ-ದತ್ಮ-ನಿರ್ಜರ-
ಬತಿ-ನುತಿವೆತ್ತ ಧರ್ಮವತಿಯೆಂಬ ಪುರಂ ವಿತತ-ಪ್ರಭಾವದಿಂ.
| | 347 |
ತ
ಪೆ. ಶಾಳ್ದ ಅಲಂಕ್ಸುಕಿಯೆ ಎಂದು ಎನಿಸಿ ಇರ್ಪದು. ನುಶಿ-ಪೆತ್ತ. ಟೀ. ಧರ್ಮನತಿ | ಎಂಬ ಪುರಂ ಕರ. ಸೂರವಸ್ತುಸಂಸಗತಿಂಖಂದಲೂ ,.. ಸಂಹಕಿಂಖಂದಲೂ.... ಆಕ್ಟ ಕಿಂಖಂದೆಲೂ ,,,. ರಾಜಪಥ್ಲತಿ ಸದಾ ಆಕ್ರಿತವಾದಂಥ ಸಂತಶಿ೦ಖಂದಲೂ ಕೊಡಲ್ಪಟ್ಟ ನಿರ್ಜರರ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನೂ ನುಶಿಯನ್ನೂ ಪೆತ್ತ ಧರ್ಮವಶಿ. ಕವಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡೆ ಪ್ರಮಾಣ ಮಾ ಡುವದಕ್ಟೋಪ್ಪರ ಒಂದು ಸುರರ ರಾಜನ ಪುರವುಂಟು ಎಂದೂ 4 ಸುರರೆಂಬ ನಿರ್ಜರರ ಗತ ನುತಿಸಳುಂಟೆಂತಲೂ ಕಲ್ಪಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಇದು ವಾಸ್ತ್ರವವಲ್ಲದದಜಳಿಂದೆ ಒಸ್ಸದು. ಚಂಪಕಮಾಲೆ
ಕ್ಳ-ರವಮಿಲ್ಲದಿರ್ಪ ಬಕನಂಜೆಗಳಾಡದ ಪೂಗೊಳಂ, ಫಳಾ
ವಳ ಬಳನಿಲ್ಲದಿರ್ಪ ಪೊಸ ಮಾವಿನಿವಾತುಗಳಾಡದಿರ್ಪ ಜೆ | ಣ್ಲಿಳಯಳ-ರಾಜೆ ರಾಜೆಸದ ತಾವರೆ, ಪೂಗುಡಿ ಮೂಡಿ ತೋಲದಿ ರ್ಪೆಳೆಅತೆ, ಮೆಲ್ಲಿತಲ್ಲದೆಲರಿಲ್ಲೆನೆ, ತೆದ್-ವನಮೇಂ ಮನೋಜ್ಞ ಮೋ!
|| 348 | ಪ. ಏಕಂ, ಅಂಚೆಸಳೆ. ಪೊಸ ಮಾನು ಇನಿ-ಮಾತುಸಳ. ಪೆಣ್-ಗಳ, ಅಳ-ರಾಜಿ. ಮೆ ಲ್ಲಿತು ಅಲ್ಲದ ಎಲರ ಇಲ್ಲ ಎನೆ.
ವ. ಮತ್ನೆಮಲಿ ಆ ಥಾ
ಮಹಾಸ್ರ ಸರೆ
ಅರನೇಯ್ಲ್ ನಿಂಬೆ ಹಂಕಲ್ಲಿ ಪಲಸು ಬಕುಳಂ ಬಾಳೆ ವೇರೀಳೆ ತಾಳೇ-
THE GARDEN OF RAJASEKHARA KING OF COROMANDEL 141
ತೆರು ತೆಂಗುಂ ಗೌಂಗು ನಹವ ತೆಮಾಲಂ ಅಸಚ್-ಚಂಪ [ಕಂ ಪಾ| ದರಿ ಪುನ್ಪಾಗಂ ರಸಾಲಂ ಠಿಲಕ್-ಹುರುವಕಂ ಕರ್ನಿಕಾರಂ ಕದಂಜಂ ಶಿರಿಸಂ ಶ್ರೀಪರ್ಣಿ ದಾಳಂಒ-ಮರಮಮರ್ಮು, ಸಾಲ್ಗೊಂಡು, ಕ್ಣ್ಲೊ [ಪ್ರುತಿರ್ಕುಂ. || 849 ||
ತ
ಪ. ಮರಂ ಅಮರು. ಟೀ. ಅರನೇಜಲೆ, ಸೂ. 17. ಅಮರ್ಜು ಎಂಬಲ್ಲಿ ಶಿಲತ್ಸ್.
ಚಂಪಕಮಾಳೆ ವಿಳೆನನೆ ತೀನಿ ತೋರ್ಪ ಮೊನೆಮಲ್ಲಿಗೆ, ತಾವರೆ ತೀವಿ ತೋರ್ಹ [ತಂ ಗೊಳಮಳ ತೀವಿ ತೋರ್ಪ ಮಧುದೂತಿಯಲರ್ ತವೆ ತೀವಿ ತೋ [ರ್ಹ ಪಾ | ಟಳ, ಗಿಳ೪ ತೀವಿ ತೋರ್ಪ ಪೊಸಮಾವು, ತಳರ್ ಬಿಡೆ ತೀವಿ ತೋ [ರ್ನ ಮಂ ಜುಳತರಮಾದಕೋಕ್ ಮೆಖುತದಿರ್ಪುದು ತದ್-ವನ-ಮಧ್ಯ-ದೇಶದೊ [ಳ್.॥| 350 | ಪ. ತಂಗೊಳಂ, ಅಳಿ, ಮಧುದಾತಿ, ಅಲ5. ಮಂಜುಳತರಂ ಆದ ಅಕೋಕೆ. ವ.| ಮತ್ತಮಲ್ಲಿ
ಕಂಡದಂ
. ಬಲವರ್ಪಾಯಿಡಿ, ಬಗ್ಗಿಪ ಕೇಲಕ್ಂಠಂ, ತೊಂಡುಗೆಡೆವ ಗಿ೪, ಪೂತೆಸೆದಿ | ರ್ಪಲರ್ಜೊಂಪಂ, ಕಾತೊಲಿಗುವ
ಫಲಾಳ ತಿರೆ ರಸಾಲ-ಭೂರುಹಮೆಸೆಗುಂ. || 351 |
pe
ಪ. ಬಲ-ಬರ್ಪ ಆಡಿ. ಎಸೆದು ಇರ್ಪ ಅಲರ್ಜೊಂಪಂ. ಟೇ. ಅಲರ್ಜೊಂಪಂ ಎಂ ಬಲ್ಲಿ ಕಿಣಲತ್ಸ್.
142 THE GARDEN OF RAJASEKHARA KING OF COROMANDEL
ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ ಅಲರ್ಗಂಪಬಿಂಗೆಬಿಗಿರ್ದ ತುಂಬಿಗಳ ಬಂಬಲ್ ಹಾರ್ಮುಗಿಲ್, ಪಲ್ಲವಾ ವಲಿ ವಿದ್ಯುತ್-ಪ್ರಚಯಂ, ಓಿಕ-ಪ್ರಕರ-ನಾದಂ ಮೇಘು-ನಾದಂ, ನಿ [ರಾ | ಕುಲಮೊಂದಿರ್ಪ ಕುಕಾಳ ಶಕ್ರಧನುವೆಂಬಂತಾಗೆ, ಮೇಘಾಗಮಂ ಜೊಲದೇಂ ಸೂಬದುದೋ ಮರಂದ-ರಸ-ವೃಸ್ಟಿ-ವ್ರಾತಮಂ ಮಾಮ (ರಂ? || 352 |
ಪ. ಅಲಔ.-ಕಂಪದಿಂಗೆ ಎಜಿ ಇರ್ದ. ಎಂಬಂತೆ ಆಗೆ. ಮೇಫು-ಆಸಮಂ-ಪೊನೆ' ಅಡು
(ಮಾಮರಂ), ಟೀ, ಹೇಟಿಿದಂತೆ ಆಗೆ ಮಾಮರದಿಂದ ಮೇಖೆಸಾಲ ಬಂದ ಹಾಗಾಯಿತು. | ಅಲರ್ಗಂಪಿಂಗೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಶಿಿಲತ್ಸ್.
ಕಂದಂ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಮಾಮರದೆಳೆದಳ ರಲ್ಲಿ ಮುಗುಳ್ತಡರೆ, ಮುಗುಳ್ಗಳೆಸೆದವು ಸಂಧ್ಯಾ- | ಸೆಲ್ಲಲಿತ-ತಾರಕಾಳವೊ ಲಲ್ಲಿಬ್ವಾಬಿಡಿಗಳಲ್ವ ತಮಮೆನಿಸಿರ್ಕುಂ. | ತಿರಿ ॥
ಪೆ. ಮಾಮರದ ಎಳೆ-ತಳರಲ್ಲಿ ಮುಸುಳ್ಲು ಅಡರೆ, ಮುಸುಳ್ಗ 4. ಈಾರಕಾ-ಆಳಿ -ಯ) ಪೊಲಿ; ಅಲ್ಲಿ ಇಟ೨ವ. ತಮಂ ಎನಿಸಿ ಇರ್ಕುಂ. ಟೀ. ಮುಸುಳ್ಯಡಶೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಶಿಥಿಲತ್ಸ್.
ವ.| ಮತ್ತಮಲ್ಲಿ ೧೧
' ಚೆಂದಳರದು ಮಾಂದಳರೆನೆ,
| ಸಂದಣಿಬದ ಪಣ್ಣಳಳಗಳೆನೆ, ತಾನುಂ ಮಾ |
ಕೆಂದಮೆನಿಸಲ್ ನೆಗಯ್ದ್ದ
ಚಂದಮನಾಂತಂತೆ ನೇಖಲಲ್ಲೆಸೆದಿರ್ಕುಂ. | 354 |;
ref (ನೇಲ್ಲ) ಬೆಂ-ತಳಿರ5 ಅದು ಮಾಂ-ತಳರ ಎನೆ. ಪಣ್ಣಳೆ ಅಳಸಳ್ಳೆ ಎನೆ. ಚಂದ ಮಂ ಆಂತ ಅಂತೆ ನೇಜಂಲೆ ಅಲ್ಲ. ಟೀ. ನೇಖ೨೮ ಎಂಬದು ಮಾಮರದಂತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ.
THE GARDEN OF RAJASEKHARA KING OF ೮೦೫೦೫೬೫70೫7, 143
ಮಿಡಿ ಪಚ್ಚೆಯ ಪರಲೆನೆ, ಕೆಂ ಬಏಡಿದರೆವಣ್ ಪದ್ಧರಾಗಮೆನೆ, ತನಿವಣ್ ಕ | ರ್ಬಡಿದಿಂದ್ರನೀಲಮೆನೆ, ಮಣಿ-
ಗಡಣಮನಾಂತಂತೆ ನೇಜಖ್ಲೆಸೆದುದು ಬನದೊಳ್. || 355 ||
ಪ. ಕೆಂಪು ಇಡಿದ ಅರೆ-ಪಔ. ತನಿ-ಪಣ, ಕರ್ಪ ಇಡಿದ ಇಂದ್ರ. ಟೇ. ನೇಣ ಎಂಬದು ಇದಅ ಮೇಲೆ ಮಣಿಯುಳ್ಳದೆಂತ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ.
ಅಮರ್ದಿನಿದನಿದ್ನಿದನೆಲೆ, ಅಮರರೆ, ಸರಿ ನೋಲ್ಕುದೆಂದು,ನಿಜ-ರಸೆಮನಿಳಾ- | ರಮೆ ಮರಕತ-ಕಳಕದೆ ತುಂ ಬಿ, ಮೇಲೆ ನೀಡಿದಪಳೆಂಬ ವೋಲ್ ತೆಂಗೆಸೆಗುಂ. [| 356 ||
ಪ. ಅಮರ (ಅಮರ್ದಿನ) ಇನಿದ೦ ಇದಜ ಇನಿದಂ, ಎಲೆ, ಅಮರರೆ, (ನೀವು) ಸರಿ ನೋಯ್ಬುದು! ಎಂದು ನಿಜ-ರಸಮಂ ಇಳಾ-ರನೆ, ಟೀ. ಇದು ತೆಂಸುಮರದ ವರ್ಣನೆ. ಅ ದನ್ಯು ಎ ಭೂಮಿ ಎಂಬ ಸ್ಟ್ರೀಗೆ ಸರಿ ಮಾಡಿ, ಅವಳನ್ಯು ಹೈದ ಮಾತುಸ್ನ್ಶು ನುಡಿಸುತ್ತ ನ ಕವಿ ಅಮರ್ದು ತಿನ್ನುವ ನಿರು ಕಲ್ಪಿಸಿ ಇಡುವದು ದೊಡ್ಡೆ ಮಾತಾಡುವಡಕ್ಕೊ ಸೀಸ್ಪರವ 847ನೆಯ ಕ್ಲೋಕ ನೋಡು. ಮರಕತ =ಪಟ್ಟಿ. ನೋಟ್ಕುದುವ _ಫೋಡುವದು, ಸೂ, 18; 19; A
ಬಿಡದಾಲವಾಲ-ಹಲದೊಳ್
ಕಡುಗೆಂದಿಡಿದಿಡಿದ ಬೀಜ-ರದನೆದ ಚಲ್ಲುಂ |
ನಡೆ ನೋಬ್ಬಿಂತಿರೆ ತೋರ್ಶುಂ,
ಪಡಿನೆಬಿಲಿಂಬಾಗೆ ಬಾಗಿ, ರಸ-ದಾಳಂಬಂ. 3571
ಪ. ಬಿಡಜೆ ಆಲನಾಲ. ಪಡಿನೆಲಲ (ಪಡಿನೆಬಲಿಗೆ) ಇಂಬು ಆಗೆ. ಅ. ರಸದಾಳಿಂಬಂ ಬಿಡೆ, ಪಡಿನೆಬಲ ಇಂಬಾಸೆ (ಇಂಬಾಸುವಂತೆ) ಬಾ, ಕಡು-ಕೆಂಪು ಇಡಿದಿಡಿದ (ತನ್ನು) ಬೀಜ-ರದನದ (ಬೀಜನೆಂಬ 'ರದನದ) ಚಲ್ಬುಂ ಆಲವಾಲ-ಹಲದೊಳೆ ನಡೆ ನೋಧ್ರಿ ಅಂಕಿರೆ ತೋರ್ಕುಂ.
' ಜಲದ ಹಲದಕ್ಕ್ ಹಲವತ್- ಫಲಖಾವುದು ತೆಂಗಿದರ್ಶೆ ಕುಡದಾಯ್ಕೆನ್ನಂ |
144 THE GARDEN OF RAJASEKHARA KING OF COROMANDEL
ಸಲವಿದಿಳೆಗೆಂಜೆಬಗಿ, ನವ- ಫೆಲಂಗಳೀವಂತೆ ಬಾಗಿ, ಬಾಳೆಗಳೆಸೆಗುಂ. | 358 ||
ಪ. ಕುಡಡ್ಲಿಆಯ್ಕು ಎನ್ನುಂ ಸಲಪಿಡ ಇಳಿಗೆ ಎಂದು. ಟೇ. ಬಾಳಿಗಿಡಗಳೆನುವರೇನು- (ಉದ್ದವಾದ) ತೆಂಗು ಜಲದಕ್ಸೆ ಫಲವ ಕೊಡ ಬೇಕಾದದಜಳಿಂದ ಎನ್ನುಂ ಸಲಪಿಡ (ಈ ಪ್ರಿಯ) ಇಳೆಗೆ ಕೊಡಲ್ಲಿ (ಆದರೆ ತೆಂಗು ಇಳೆಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಸದ ಈ ಹೆಂಗನ್ನು ನಾನು ಸಲ್ಲಸು ವೆನು) ಎಂದು.
ಬನಗಲ್ಟಲೆಯುಂ ಕಮಳಾ
ಪೃನ ಕದಿರುಂ ಕಾದಿ, ಮಡಿವುತಳಯುಂ ಚಾಂವೇ | ಯ-ನಿಕಾಯಮಾದುದಲ್ಲದೊ
ಡೆ ನಸುಂ ತೆದ್-ದ್ವೂಯಕೆ ಪಗೆತನಂ ಸಮನಿಪುದೇ? 1 359 ॥
ಪೆ. ಬನ-ಕಬ್ಬಲೆಯುಂ ಕಮಳ-ಆಪ್ತ್ಯನ. ಮಡಿವುತ ಅಳಿಯುಂ , , ನಿಕಾಯಂ (ನಿಕಾ ಯಮುಂ) ಆದುದು; ಅಲ್ಲಡೊಡೆ. ಚಾಂಪೇಯಕ್ಕೂ (-ಸಂಪಗೆಗೂ) ಅಳಗೂ ಪಗೆತನ ಉಂಟ, ಅಳ ಸಂಪಸೆಯಲ್ಲಿ ಕೂತರೆ ಸಾಯುವದೆಂತ, ಜನರ ಮಾತು. ಈ ಪಗೆತನದ ಕಾರಣವು ಕಾಮ್ಯ ಮಾರ್ಸವಾ? ಹೇಣಿಡ ಪರಸ್ರರ-ತಾಧ್ಯಪಲ ಸತ್ತ ಕತ್ತಲೆ ಅಳಿಯಾಯಿತ್ಕು ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣ ಸಂಪಗೆಯಾಯಿತು.
ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ
ಹೊಳನೊಂದಿರ್ದುದು ಕಣ್ಣೆ ಸೌತುಕಮನೀವುತ್ತಲ್ಲಿಯತ್ಯುದ್ದ-ನಿ ರ್ಮಳ-ಪಾನೀಯದಿನುರ್ವಿ ಬರ್ಪ ತೆರೆಯಿಂ, *ೆನ್ಪೆಯ್ದಿಲಿಂ, ನೆಯ್ದಿ [೨೦ | ದಳಯಿಂದಂ, ಕಳ-ಹಂಸೆಯಿಂ, ಹಮಳದಿಂ ಹಕೋಸಕಂಗಳಂ, ಮಾಂ [ಗಳಂ,
ಚಳ-ಕೈವಾಲದಿನಿತ್ರರಂಬಿಡಿದ ಭೂಜಾತಾಳಯಿಂ, ಪಾಳಯಿಂ. ॥ 860 |
ಪ. ಕೊಳಂ ಒಂದು. ಅಲ್ಲಿ ಅಶಿ-ಉರ್ಭು. ಪಾನೀಯದಿಂ, ಉರ್ಪಿ. ಕೈೈವಾಲದಿ೦ ಇತ್ರ 'ರಂ-ನಿಡಿದ ಭೂಹಾತ-ಆ೪೦ಖಂ.
LNT
CHANDRAHASA IS BROUGHT TO THE NOTICE OF DUSHTABUDDHI 145
78. CHANDRAHASA 78 BROUGHT TO THE NOTICE OF DUSHTA- BUDDHI, MINISTER AT KUNTALA (see No. 74) ದುಷ್ಟಬುದ್ಧಿ ಎಂಬ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗೆ ಚಂದ್ರಹಾಸನ ಗೊತ್ತಾದದು ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟದಿ ಹುಂತೀಘಹುಮಾರ, ಹೇಳ್! ಆ ಮಹಾ-ಪಟ್ಟಣದೊ ಅಂತೆರ್ಭಕರೊಳಾಡುತಿಹೆ ಪಸುಳೆಗೆಯ್ದು ವರು ಪಂ ತುಂಬಿತಾ ಸಮಯದೊಳ್ ಪ್ರಬಲದಿಂ ಪ್ರವರ್ಶಿಪ ದುಫೃಬುದ್ಧಿ
[ಯೆಂಬಾ I
ಹುಂತಳ್ಗೇಂದ್ರನ ಮಂತ್ರಿ ತನ್ನ ಮನೆಯೊಳ್ ವಿಪ್ರ- ಸಂತರ್ಪಣಂಗೆಯ್ದೊಡಾ ದ್ದಿಜರ್ ಭೋಜನಾ ನಂತರದೊಳೆಯೆ ಸತ್ತ ತರಾಗಿ, ಕುಳರ್ದು, ಪರಸುತಲಿರುತಿರ್ದರೂ.
|361/ ಪ. ಇಂತು ಅರ್ಭಕಕೊಳೆ. ಪಸುಳೆಗೆ ಎಯ್ದು. ತುಂಬಿತು; ಆ. ಭೋಜನ-ಅನಂತರಡೊಳೆ. ಅಲ್ಲಿ ಘೆಳೆಯರೊಳಾಡುತಿರ್ದ ಶಿಕುವಂ ಕಂಡ ರುಲ್ಲಾಸದಿಂದೆಸೆವ ವಿಪ್ರವಿರ್ ಬಾಲಕನ ಸಲ್ಲ ಲಿತ-ರಾಜ-ಲಕ್ಷಣಹೆ ಬೆಐಗಾದರವನಂಗಮಂ ನೋಡಿ ನೋಡಿಲ್ಲ ನಿಲ್ಲದನುರಾಗದಿಂದಾರ ಸುತನೀ ತರುಣ ನೆಲ್ಲಿಂದ Wಂದನೆಂದಾ ಧುರ ಮೆಲ್ಲನೆ ವಿಚಾರದಿಂ ಸೇಳ್ಲೊಡಾ ವಿಪ್ರರ್ಗೆ ನಗುತಾತನಿಂತೆಂದನೂ-- || 362 || ಪ. ಕಂಡ5; ಉಲ್ಲೂಸದಿಂಡೆ. ಬೆಜಸಾದರ; ಅವನ. ನಿಲ್ಲದೆ, ಅನುರಾಸದಿಂದೆ. ೬ ಪರಿಯೊಳೆನಿತಿಲ್ಲನಾಥರಾಗಿಹ ಬಾಲ ರೀ ಪುರಡೊಳೆತ್ರಣವನಾರ ಸುತನೆಂದಖ್ಯೆ
146 CHANDRAHASA IS BROUGHT TO THE NOTICE OF DUSHTABUDDHI
ವೀ ಪಸುಳೆಯಂ, ರಾಜ-ಸಾರ್ಯದೊಳಗಿಹೆವಿದಖ ಚೆಂತೆ ನಮಗೇ [ತಕೆನಲ್ಯೂ; | ಆ ಪಾರ್ವರೆಂದಿರ್ದೊಡಂ *ತಾರು-ಲಕ್ಷ ಇದೊ ೪ ಪೊಲುಲ್ಲೀ ಶುಂತಳಾಧೀಕನಾಳ್ಸ್ನ್ಲ ಮಾ ಪೊಡನಿಗೊಡೆಯನಹೆನೀತನಂ ನೀನ್ ಇರಿಬ ಹೊಂಡು, ರಕ್ಷಿ [ಪುದೆಂದರೂ. || 368 |
ಪ. ಶೂ ಪರಿಯೊಳೆ ಎನಿತು ಇಲ್ಲಿ ಅವಾಢರಿ ಆ ಇಹ ಬಾಲರಿ, ಈ ಪರಡೊಳೆ! ಎತ್ತ ವಂ? [ಹೇಟ್ದಂತೆ ಛೇಹವಾದರೆ, ಈ ಪರಿಯೊಳ್ಳೆ ಇಲ್ಲಿ ಈ ಪುರಜೊಳೆ, ಎನಿತು ಅನಾಥರಾ ಇಹ ಬಾಲ! ಎಂತ ಅನ್ನ ೦ತಿಸ ಬೇಕು. ಟೇಜಕೆಯಾ? ಛೇದಿಸಿದರೆ ಇಂತಾಸುತ್ತದೆ-ಈ ಸಾ ಯೊಳೆ ಎನಿತು (ಎನಿತುಂ) ಇಲ್ಲ! ಈ ಪುರಡೊಳೆ ಅನಾಥರಾಗಹ ಬಾಲರ (ಬಾಲರಲ್ಲಿ) ಎತ್ತಣ ವಂ] ಇಹೆವು; ಇದಲ ಅಹಂ (ಆಸುವಂ); ಈತನಂ. ಟೀ. ಆಳ್ಗ್ ಅನ್ಸುಂ ಸೂ. 246.
ಶ್ರೂರ-ನಕ್ರಾ-ಕುಲದೊಳಡಿದಿರ್ದ ಹೆರ್ಮಡು ಗ ಭೀರ-ನಿರ್ಮಲ-ಜಲದೊಳೆಸೆವಂತೆ, ಮನದೊಳ್ ಈ
| ಶೋರತರ-ಭಾವಮಂ ತಳೆದು, ಬಶಿರಂಗದೊಳ್ ವಿನಯಮುಳ್ಳಾತ
[ನಾಗಿ |
ಚಾರು-ಲಕ್ಷ್ಮಣದ ಶಿಕುವಂ ನೋಡಿ, ಧರೆಯ ವ್ಭಂ ದಾರಕರ ನುಡಿಗೊಪ್ಪಿದೋಲ್ ಇರ್ದು, ಬರಿ ಸ
| ತ್ವಾರದಿಂದಾ ವಿಪ್ರರಂ ಕಳುಹಿದಂ ಸಯ ನಿಜ-ಭವನದಿಂದಾ.
| 364 ||
ಟೀ. ದುಪ್ಪಬುದ್ದಿಯ ಭಾವವನ್ಯು ಆ ನಕ್ರೆ (ನೆಸಬಿ) ಅಡ?ರುವ ಆಟಿವಾಡ ಮಡುವಿಗೆ ಸಮ ಮಾಡಿದಂಶಾಯಿತು: ಒಳಗೆ ಬೇಕೆ, ಮೇಲೆ ಬೇಹ. ಒನ್ಸಿರೋ೮ ಒಪ್ಪಿದ ಓರೆ ಎಂ
ತು೦ಟು; ಒನಿದ ವೋ ಈ ಎಂಕ ಶುದ್ಧ ೦, ಸೂ. 214.
NS ಸೂಯ ಎದಷ್ಟು
ಅಸಾ |
NEAR THE 9114-5110878
79. NEAR THE SEA-SHORE ಸಮುದ್ರವರ್ಣನೆ ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟದಿ ವಿಲೆ, ಮಹೀಶ್ಸ್ರ! ನಾಗನಗರಮಂ ಪೊಳುಮಟ್ಟ ನಿಲಸುತೆಂ ಪಯಣ-ಗತಿಯೊಳ್ ಬರುತೆ, ಕಂಡನಗ- ಕುಲದ ಪರಿಘಾತ-ಚಯ-ಕಮನೌಪಧಿಯನತುಲ-ಕಲ್ಲೋಲ-ನಿರವಧಿ [ಯನೂ |
ಹಲ-ಜಂತು-ಚಾರಣ-ವಿಧಿಯನಿಳಾ-ಮಂಡಲವ
ಬಳಿದ ಪರಿಧಿಯನಪಹೃತಗಣಿತ-ಸುಧೆಯನವಿ
ರಳ-ಘೋಪದುದಧಿಯನನೇಕ-ರತ್ತ-ಪ್ರತತಿಗಳ ೧ಧಿಯನಂಜುಧಿಯ [ನೂ. | 365 ॥
ಪ ಪೊಜಮಟ್ಟು ಅನಿಲಸುತಂ (ಭೀಮಂ) ... ಕಂಡಂ ಅಸ.-ಕುಲದ ಪರಿಘಫಾಶ- ಛಯ-ಕಮೆನ-8ನಧಯಂ, ಅತುಲ. ವಿಧಿಯಂ; ಇಳಾ. ಪರಿಧಿಯಂ, ಅಪಹ್ಸುತ-ಅಸಣಿತ-ಸುಧೆ ಯಂ, ಅವಿರಳ-ಫೋಷಪದ. ಟೀ. ಇಲ್ಲಿಯ ಕ್ಲೆ (ಪಾಲಂಕಾರದ ಎರಡನೆಯ ಅರ್ಥವನ್ಯು ಕುಶಿ ತು 38 ತಕ್ವರೇನಂದರೆ-ಅಸ-ಕುಲದ ಪರಿಮಾತ-ಚಯದ ಕಮನವು ಆದ ಔಪಧಿ ಎಂಬ ಹೆಸ ರನು ಸಮುದ್ರಸ್ವಿಡುವದು ಅಬದ್ಧವೇ ಸರಿ; ಪಾಪದ ಸಮೂಹವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲಿಕ್ಕೆ ಸಮುದ್ರದ | ಲ್ಲೇನು ಶಕ್ತಿ? ಅಸ ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಜೇಹರೋಸನೆಂದರೆ ಆದೀತು. ಅದಲ್ಲದೆ ಅಪಹ್ಭ್ಛ ತ-ಅಸಣಿತ-ಸುಥೆ ಎಂದರೆ ಅದೇನು? ಮೊದಲು ಅದೆಲ್ಲಿಂದ ಅಪಹೃ್ಭತವಾದದೆ೦ತ ಕೇಳ ಬೇಕು; | ಆ ಮೇಲೆ ಅದು ಸುಧೆಯೋ? ಸಮುದ್ರದ ನೀರನ್ತು ಕುಗಿಂಖರಿ! ಬಜ ಓಕರಿಕೆಯೂ ಹೊಟ್ಟಿ | ನೋವೂ ಬರುವದು. ಒಂದನೆಯ ಅರ್ಥ ನಿಫುಂಟುವಿನ ಮೇಲೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ.
ಘುಟೌಮುಲ್ಸುತೇಯ್ವ ಬೊಬ್ಬುಳಗಳಂ, ಸುಲೌಗಳಿಂ
ಸೆಳೆಸೆಳೆದು ನಡೆವ ಖೆರ್ತೆರೆಗಳಂ, ನೊರೆಗಳಂ
ಪೊಂವ ತುಂತುಖ್ನ ನೀರ್ವನಿಗಳಂ, ಧ್ಹನಿಗಳಿಂ, ವಿವಿಧ-ರತ್ತಂಗ [ಳಂದಾ, |
ಒಳ ಕೊಂಬ ನಾನಾ-ಪ್ರವಾಹದಿಂ, ಗ್ರಾಹದಿಂ
148 NEAR THE SEA-SHORE
ದಳತೆಗಳವಡದೆಂಬ ಹೆಂಬಿನಿಂ ಗುಂಬಿನಿಂ ದಳದ ಪವಳದ ಮಾರ್ದ *ಕುಡಿಗಳಂ, ತಡಿಗಳಂದಾ ಕಡಲ್ ಕಣ್ಣೆಸೆದು [ದೂ. || 866 ॥
ಪ. ಸ್ರಾಹದಂದೆ, ಅಳತೆಗೆ ಅಳವೆಡದು ಎಂಬ.
ದಿವಸಾಧಿಪತಿಯಂತನಂತ-ರತ್ನಂ, ರಾಜ- ನಿವಹದಂತಪರಿಮಿತ-ವಾಶಿನೀ-ಸಂಗತನು | ಪವನಾಳಯಂತೆ ವಿದ್ರುಮ-ಲತಾ-ಕೋಭಿತಂ ತಾನ್ ವಿಂದುದಧಿ ಮೆ | [ಬಿತದುದೂ. | 867 ॥
ಪ. ಅಂಕೆ ಅನಂತ-ರತ್ನುಂ. ನಿವಹೆದಂತೆ ಅಪರಿಮಿತ. ಸಂಗತಂ, ಉಪವನ-ಆಳಿ. ಎಂ | ದು ಉದಧಿ.
ಚೆಪ್ಪೊಡೆದು ಬಡಿವ ಮುತ್ತುಗಳಲ್ಲದಿವು ಮಗು
ಯ್ಲುಪುರಿಸುವೆಳೆಮಾನ್ ಬಿಧಿರ್ವ ಶೀಕ್ರಮಲ್ಲ
ಮೊಪ್ಪುವ ಸುಲಲಿತ-ಕಂಖದ ಸೆರಿಗಳಲ್ಲದಿವು ಬೆಳ್ನೊರೆಗಳೊಬ್ಬ ಲಲ್ಲಾ;
ತಪ)ುಲೊಳಗಣ ರನ್ನವೆಳಗಲ್ಲದಿವು ತೊಡ
ರ್ದಿಪ್ಪ ಕೆಂಬವಳಮಲ್ಲಿವು ಪಯೋನಿಧಿಯ *ನೆ
ಯೊಪ್ಪಮಲ್ಲದೆ ನೀರ್ಮೊಗೆಯಲಿಲೌ್ವ ಮೇಘುಂಗಳಲ್ಲೆನಿಬತಾ ಕಡ [ಲೊಳೂ. || 368 |
ಟೀ. (ಇವು ಬಿಜರ್ವ ಶೀಕರಂ ಅಲ್ಲ, ಚೆಪ್ಪೊಡೆದು ಸಿಡಿವ ಮುತ್ತುಸಳೆ ಅಲ್ಲದೆ (ಎಮ ತ್ತೆ) ಇವು ಮೆಸುಬ್ದು ಉಪ್ಪರಿಸುವ ಎಳೆಮಾನ; ಇವು ಒಪ್ಪುವ ಸುಲಲಿತ-ಶಂಖದ ಸರಿಗೆ ಅಲ್ಲದೆ, ಚಿಳಿ-ಸೊರೆಸಳ ಬಟ್ಟಿ ೮ ಆಲ್ಲ; ಇವು ತಪ್ಪುಪೊಳಸಣ (ತಪ್ಪುದೊಳಸಣ ಎಂತ ಪಾಠಾಂ ತರಂ) `ನ್ನ-ಜೆಳಸು ಅಲ್ಲದೆ, ತೊಡರ್ದು ಇಪ್ಪು ಸೆಂ-ಪವಳಂ ಅಲ್ಲ; ಇವು ಪಯೋ-ನಿಧಿಯ (ನಾ ಹಾಲಿನ ಪಾತ್ರೆಯ) ಕೆನೆಯ ಒಪ್ಪಂ ಅಲ್ಲದೆ, ನೀರ್ನೊಸೆಯಲೆ ಇತ್ಯಾದಿ. ಶೀಕರವೂ ಬೆಳ್ಳೊ ರೆಯೂ ಕೆಂಬವೆಳವೂ ಮೇಘುಂಗಳೂ ಸಹ ಅನೆ ಎಂತ, ಕವಿ ತನ್ನ ವರ್ಣನೆಂಖಂದ ಸೂಚೆ ಸುತ್ತಾನೆ.
NEAR THE SEA-SHORE
ಕ್ರೂರ-ಕರ್ಸಟಕ-ಕಟಿಕಂ, ಹಮಠ-ಮಠಮಿಡಿದ ನೀರಾನೆಗಳ್ ನೆಗಲುಪ್ಸಿಡೆ, ಮುದಮುದಯಿಪ ಕಾ ಲೂರ-ಹುಲ-ರಾಜೆ ರಾಜೆಪ ಗೃಹಂ, ನಿಬಿಡ-ಗಂಡೊಪದ-ಪದಂ, ಖಿ [ರ್ಟಿದಾ | ಘೋರ-ಸಮುದಗ್ರದ ಗ್ರಾಹ-ಚಯ-ಭವನಮಂ, ಭೂರಿ-ಭೀಹರ-ಮಕರ-ಮಹಿ, ತಿಮಿ-ತಿಮಿಂಗಿಲ-ಕ ಶೋರತರ-ರಾಜೀವ-ಜೇವ-ಪ್ರತತಿ-ವಾಸಮಾ ಸಮುದ್ರದೊಳೆಸೆದು ' [ದೂ. || 369 |!
ಪ. ಕಮೆಠ-ಮಠಂ; ಇಡಿದ. ಟೀ. ಕಟಕಂ, ಮಠಂ ಎಂದು ಆದಿ ಆಗ ವಾಸಂ ಎಂ ದು ಅಂತವು ಆದ ಪ್ರಥಮೆಸಳೆ ಕರ್ತ್ರಗಳೆ. ಭವನಮಂ= ಭವನವೂ ಸೂ. 814.
ಖುಲ್ಜೊಂದು ಮಾನ ವಾನ್ ನುಂಗಿತಾ ಮಾನನಾ ಗಳೆ ನುಂಗಿತೊಂದು ಮಾನ್; ಆ ಮಾನ ನುಂಗಿದುದು
ಬಲ್ ಹೊಂದು ಮಾನ್; ಅದಂ ಮತ್ತೊಂದು ವಿನಾನ್ ನುಂಗಿತಾ ಮಾ : [ನ ನುಂಗಿತೊಂದೂ; |
ತೊಲಿಲುತೊಂಜೊಂದನೊಂದಿಂತು ಮುಂಗಲ್ ತಿಮಿಂ
ಗಿಳಮೆಲ್ಲಮಂ ಮುಂಗುತಿರ್ಪುದೆನೆ, ಬೆದಜ್ೌ' ಮಾ ನ್ಗಳೆ ತಿರುಗುತಿರ್ದವೆಬಕೆಗಳೊಡನೆ ಮುಂಪೊಕ್ಸ್. ಗಿರಿಗಳೆಡೆಯಾಡು [ವಂತೇ. ॥ 370 ॥
ಪ. ಕಿರುಸುತ ಇರ್ಡವು ಎಜಕೆಗಳೊಡನೆ. ಟೀ. ಆ ಮಾನುಗಳಂದ ದೊಡ್ಡೆ ಜಲ ಚಲನನಾದದಜಿಂದ ಶಾವು ಸಮುದ್ರದೊಳಗೆ ಮುಂಪೊಕ್ವ ಎಣಕೆಸಳೆಂಬ ಅಗಲವಾದ ಕೆಳಭಾ ಗಂದ 9ರಿಗಳೇ ಎಡೆಯಾಡಿಡಂತೆ ಆಯಿತು. ಹೀಗೆ ಟೀಕಿಸುವದು ಉತ್ತಮ; ಬೇಜತಿ ಕಥೆ ಬೇಡ.
ಆ ಮಹಾಂಭೋಧಿಯಂ ನೋಡಿ, ಹರ್ಬಿತನಾಗಿ,
ಭೀಮಸೇನಂ ಬಂಕ ನಲವಿನಿಂ ದ್ಹಾರಕೆಯ
150 AUTUMN
| ಬೀಮೆಗೆಯ್ದಂದು, ನಗರ-ದ್ದಾರಮಂ ಪೊಕ್ತು, ಬರೆ, ರಾಜ-ಮಾರ್ಗ [ದೊಳಗೇ | ಸಾಮಜ-ಗಿರಿಯ ಹೆಯ-ತೆರಂಗದ ನೆರವಿದೊಳು3ಯ ಚಾಮರ-ಶಫರಿಯ ಬೆಳ್ಗೊಡೆನೊರೆಯ ಭೂಪಣ- ಸ್ಫೋಮ-ಮಣಿ-ಗಣದ ಕಳಕಳರವದ ಜನದ ಸಂದಣಿಯ ಕಡಲಂ [ಕಂಡೆಮೊ. ॥ 871 |
ಟೀ. ನಿಜಸಮುದ್ರವನ್ನು ವರ್ಣಿಸಿದ ಮೇಲೆ ದ್ಸರೆಯೆಂಬ ಪಟ್ಟಡೊಳಗ9ದನ್ನು ಸಹ ವ | ರ್ಣಿಸುತ್ತಾನೆ. ನೆರವಿ ಎಂಬ ತೊಯೆಯ, ಚಿಳೆ-ಕೊಡೆ ಎಂಬ ನೊರೆಯ.
ಹಾರ್ 80. AUTUMN ಶರತ್ವಾಲ ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟದಿ ತುರಗಂ ನಡೆದುದು ಮಣಿಪುರದಿಂ ಕರದ್-ದಿನದೊ ಳರಸಂಚೆ ಸಂಚರಿಸ ತೊಡಗಿದವು; ನದಿಗಳು
ಬರಮಡಗಿ, ತಿಳದು, ಪರಿದವು; ಜೆಳೆತುದಾಗಸೆಂ; ಮೆಖುತದವುಡು- ಬ [ರಾಜೆ ಕೊಡೇ. |
ತರಣಿ ಶಶಿಗಳ *`ರಣಮಯ್ದೆ ಬಸಹು ಗಲಸಧುಹು: ವರವಿಂದದಲರನಬಿನಿದವಳಗಳೆಣ್ನೆ ಸೆಯ
ತರುಣಿಯರ ನನ-ಭೂವಣಾನಾಸನಿಂಬಂಕೆ ಗಿರಿ-ನಿಕರಮೆಸೆದಿರ್ದುದೂ. (MTN
ಪ. ಶರಣ್ಣನಜೊಳೆ; ಅರಸಂಚೆ. ನಿರ್ಮಲಂ ಆದುವು; ಅರವಿಂದದ ... ಅಲಸಿದವು ಅಳಸಳೆ. ಭೂಪಣ-ಆನಾಸ. ಟೇ. ಜಿಸೆಯ ತರುಣಿಯರ ಕುಳಿತು 848ನೆಯ ಕ್ಲೋಕ | ನೋಡು. ತುರಸಂ ಎಂಬದು ಧರ್ಮೆರಾಯನ ಅಧ್ಗರದ್ದು.
ಧಲತತಬತದ ತಮ್ಮ ಮಲತಿವನಿಗಳಂ ಶಶಿಕಾಂತ
| ದೊಳುತೆವೊನಲುಖ ವೆಗ್ಗಳಸೆ, ನಾಚಿ, ಬೆಳ್ರಾದ
CHANDRAHASA IS TAKEN TO THE FOREST TO BE MURDERED 151 |
ತೆಜದಿಂ ಮುಗಿಲ್ಲಳರೆ, ಜೆಳ್ಜಂಗಳೊಪ್ಬಿದುದು; ಜೆಳಸುಗಳ ಪಣ್ಣೆನೆಗ' [52
ಮಿಜುಪ ಹೊಂಬಣ್ಣದ ಹರಿದ್ರ-ಲೇಪನದಿಂದ ಮೆಜತವ ಮೆಯ್-ಬರಿಯ ಮಾಂಗಲ್ಕದಿಂ ೂ-ಮಾತಶೆ | ನೆಬ3 ಕೋಭಿಸುವ ಕರತ್-ಕಾಲದೊಳ್ ತಿರುಗಿತಧ್ದೂರ-ಹೆಯಂ ಧರೆ |! [ಯ ಮೇಲೆ. | 373 | '
ಟೀ. ಕಶಿಕಾಂತದ ಒಂತೆ-ಪೊನ5 ಎಂಬದನ್ನು ಕುಜಂತು 292ನೆಯ ಶ್ಲೋಕ ನೋಡು. ಮುಗಿಲ್ಲ ಳಿ ನಾಚಿ ಬೆಳ್ಳಾದ ತೆಜಬಂ ಇರೆ.
SES
81. CHANDRAHASA, BY DUSHTABUDDHI'S ILL-WILL, 75 TAKEN TO THE FOREST TO BE MURDERED (see No. 78) | ವೆ ಇಬ ಖಿ £9 ದುಷ್ಟಬುದ್ಧಿ ಚಂದ್ರಹಾಸನನ್ನು ಕಾನನಕ್ಕೆ ಒಯ್ಯಲೂ ಕೊಲ್ಲಲೂ ಹೇಟೌದದು | ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟಿದಿ
ಈ ಹುಂತೆಳೇಂದ್ರಂಗೆ ಸುತರಿಲ್ಲ, ರಾಜ್ಯಮೆನ | ಗೇಹಾಧಿಪತ್ಯಮಾಗಿರ್ದಪುದು, ಮುಂದಿವಂ ಭೂಸಾಂತನಾದಪಂ, ಗಡ! ವಿಪ್ರರೆಂದ ನುಡಿ ತಪ್ಪದೆನ್ಪಾತ್ಚಜರ್ಗೇ” |
ಜೇಣಾದ ಸಂಪದಂ ಬಯಲಾಗಿ ಪೋಪುದೆಂ
| ದಾ ಕುಮತಿ ಜೇಜುತೊಂದುಪಾಯಮಂ ಚೆಂತಿಬ, ಭೆ
ಯಾಕಾರದೊಡಲ ಚೆಂಡಾಲರಂ *ಕರೆಬ, ಜೆಸೆಬಿದನಾರುಮಖ್ಯದಂ [ತೇ--॥ 874 ||
ಹ. ರಾಜ್ಯಂ ಎನಗೆ ಏಕ-ಆಧಿಪತ್ಯುಂ ಆಗ ಇರ್ದಸಪ್ರುದು, ತಪ್ಪದು; ಎನ್ನು. ಭಯ-ಆ | ಕಾರದ ಒಡಲ. ಆರುಂಷಾಆರೂ,
ಹಾನನಾಂತರದೊಳೀ ತರಳನಂ ಹೊಂದು, ನೀ ವೇನಾದೊಡಂ ಶುಯುಪ ತಂದೆನಗೆ ತೋರ್ಪುದೆಂ
|
152 CHANDRAHASA IS TAKEN TO THE FOREST TO BE MURDERED
ದಾ ನರೇಂದ್ರನ ಮಂತ್ರಿ ಜೆಸಬದೊಡೆ, ಪೆಕು-ಘಾತಕಿಗಳಾಡುತಿಹ ಕಿ [ಶುವನೂ || 375 |
ಟೀ. ಪಕುಘಾಶಕಿಗಳೆ (ಅಂದರೆ ಆ ಚಂಡಾಲರು) ಆಡುತ ಇಹ.
ಒಯ್ದು ಪಸುಳೆಯನರಣ್ಣದೊಳರಿಸ, ಮಯಿಗಿ, ಬಿಸು
| ಸುಯ್ದು, ಪೆಕು-ಘಾತಕಿಗಳಾ ಜು ೨
ಬಯ್ದು , ಶಿಶು-ವದೆಗಯು 3, ನಿಂದು, ನೋಡುತ, ಕಂಡರರ್ಭಕನೆಡದ
[ಸಾಲೊಳೂ |
ವಿಯ್ದಲ್ಲದೊಂದು ಜೆರರಿರ್ಪದಂ. ಬರಿಕದಂ
ಕೊಯ್ದು, ಹುಲುಪಂ ಕೊಂಡು, ತಮ್ಮ ದಾತಾರನೆಡೆ
ಗೆಯ್ದಿ, ತೋಟ್ದೊಡವನವರ್ಗಳಂ ಮನ್ನಿಸಿ, ಮಹೋತ್ಸವದೊಳ ರುತಿರ್ದನೂ. || 376 ||
ಪ. ಶಿಕು-ವಥೆಗೆ ಅಟುಕಿ. ತೋಅಂದೊಡೆ, ಅವಂ ಅವರ್ಸಳಂ.
ಬಬವ ನೆತ್ತರ ಘಾಯದೆಡದಡಿಯ ವೇದನೆಗೆ
ಪಸುಳೆ ದೇವಾ! ನಿಂಜೊಲಿಲ್ಲರಿಿತಿರಲ್; ಕಣ್ಣೊ ಳೊಸರ್ವ ಬಾಪ್ಟಂಗಳಂ ಕ್ಂಡು, ಮಿಗೆ ಪಕ್ಕಿಗಳ್ ನೊಂದು, ಕಡು [ಕೋಶ್ದಿಂದಾ |
ಪಬವು ನೀರಡಿಕೆಯಂ ತೊಲಿದಲ್ಲಿ ನಿಂದುಪಜ್
ರಿಸುತಿರ್ದವಾ ಶಿಕುವನೆಂದೊಡೆಲೆ, ಪಾರ್ಥ, ಕೇಳ್!
ವಸು-ಮತಿಯೊಳಾರ್ತರಂ ನೋಡಿ, ಮಿಗೆ ಮಯುಗದಿಹ ಮಾನವಂ [ಪಾಹಿಯಲ್ಲೈ? ೨2111
ಪ. ಘಾಯದ ಎಡದ ಅಡಿಯ. ಒಜಲ್ಲು ಅಟುತ. ತೊತೆದು, ಅಲ್ಲಿ ನಿಂದು ಉಪಚರಿಸು ತ. ಎಂದೊದೆ, ಎಲೆ. ಆರ್ತರಂ. ಟೀ. ಪಶ್ಚಿ ಜಾತಿ ಆ ಶಿಕುವಂ ಸಾಕಿತೆಂತ ಹೇಲುತ್ತದೆ.
CHANDRAHASA IS TAKEN TO THE FOREST TO BE MURDERED 153
ಗಳು್ಗೆದಬ್ ಕೊಡೆವಿಡಿದು ನಿಂದವು ಬಿಬಲ್ಗೆ ನವಿ ಲೆ0ಕೆಯಂ ಬೀಬಿ, ಬಿಜಚ್ಚಣವಿಕ್ಕಿತಂಚೆ; ತುಂ
ತುಖುನುದಿರ್ಚೆತು ಸಾರಸಂ, ಸಲಿಲದೊಳ್ ನನೆದ ಪಕ್ಕ್ಂಗಳಂ ಬಿದಿ ಗರ್ಜೀ; |
| ಮಯಗ, ಮೆಲ್ಲುಡಿಯಲುಪಚರಿಬಿದುವು ಗಿಳಗಳ
ಸ್ಟ್ಅಕೊಳಳಗಳರ್ಭಕನ ರೋದನದ ಕೂಡಯಿವ ತೆಬುದೊಳ್ ಮೊಲುಕಿದವಲ್ಲಿ, ಕಲಿುಬರಿರ್ದೂರ್ಗಿಂದೆ ಹಾ [ಸುವಂತೇ. WES
ಪ. ಸಲಕೆದಬ. ಬಿಸಿಲ್ಲೆ ನವಿಲು; ಎಜಕೆಯಂ. 7೪4; ಅಕ್ಕಯೊಳ್ಳೆ ಅಳಸಳೆ. ಕೂಡೆ ಅಟುವ. |
ಕೋಗಿಲೆಯ ನಿಹುಸರಂ, ಪಾರಿವದ ಶಲ್ಲುಣಿಸು, ಗೂಗೆಗಳ ಕಣ್ಣೊಳಸು, ಬಕನ ಮೌನದ ಜೆಲಗ್ಗು,
ನಾಗದ ನಿರಾಹಾರಮಳಗಳ ಪರಿಭ್ರಮಣಮಿಭದ ಬೀತ್ವಾರಂಗಳೊ | ಪಫೋಗಲಡಿಯಿಡಲಖ್ಯವಾರಯ್ದ ಜನಮಿಲ್ಲ ದಾ ಗಹೆನೆ-ಗಂಹರದೊಳಟುವ ಶಿಕುವಂ ನೋಡ ಲಾಗಿ, ಬಂದೆಡೆಗೊಂಡ ದುಃಖಾತಿರೇಕಮೆಂಬಂತೆ ಹಾಣಿಸುತಿರ್ದು | [ದೂ. || 379 | -
ಪ. ಪೋಸಲೆ ಅಡಿ ಇಡ ಅಜಿಯವು; ಆರಯ್ಸೂ ಜನಂ ಇಲ್ಲದೆ ಆ. ಟೀ. ಆಪ! | ಕ್ಲಿ ಮೃಗಗಳ ಅಂತಃಕರಣ ಚಂದವಾಗಿ ಒನ್ಸಿದರೂ ಆ ಶಿಶು ಹೊರಟು ಹೋಸಲಿಕ್ಟೆ ಹೊಸ | ಅಡಿಯನ್ಮು ಇಡಲಾಜದು. ಆ ಶಿಕುಮೇ ದುಃಖದ ಅಶಿರೇಕಪೆಂಬಂತಾಂಉತು.
IKI
WINTER
82. WINTER
ಹಿಮಕಾಲ
ಚಂಪಕಮಾಲೆ ನೆಗೆದುಡು-ಜಾಲದಂತೆ ಪೊಸ ಮೊಲ್ಲೆಯ ಬಲ್ಬುಗುಳೊವು, ಪೆದ್ಧಮಂ ಮಿಗೆ ತೊಬತಿದಲಿ ಲ& ನಿಲೆ, ನೆಯಿ ಲೊಳುರ್ಬಿದ ಮರ್ಜು ಖಂ
೧ಗಿ ಬ್ರ ಎ [ಗಿದಂ | ತಗಲಿರೆ, ಕಾರ್ಮುಗಿಲ್ ನೆಗಿಲತಿ ಜೊನ್ನದ ವೊಲ್ ಪೊಸ ಮಂಜು- | [ವಾರ್ಥಿ ಬಿ ರ್ಚುಗೆಯನಮರ್ಚೆ, ತಾಳ್ಗ್ನುದಿಶೋದಯಮಂ ಹಿಮ-ಹಾಲ-ಚೆಂದ್ರ [ಮಂ. || 380 |
ಪ. ಬ6-ಮುಸುಳೆ ಒಪ್ಪೆ. ನ್ಥ೦೫ದಂತೆ ಅಸಲಿ ಇರೆ. ಪೆರ್ಚುಗೆಯಂ ಅಮರ್ಚೆ. ಟೀ. ಇದು ಹಿಮಕಾಲದ ಚಂಶ್ರೋಡಯದ ವರ್ಣನೆ. ಆ ಕಾಲದ ಪೊಲ್ಲೆಯ ದೊಡ್ಡೆ ಮುಸು 9 ಉಡುಸಳಂತೆ ಇದ್ದವು, ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಅರಳಿದ್ದ ಪಡ್ಚ ಚಂದ್ರನಿಗೆ ಮುಚ್ಚೆ ಕೊಂಡ ಮೇಲೆ ಅ ದಜ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಎಂಬ ಚಲ್ಲು ರೂಪು ಬೇಲಿ ಕಡೆಗೆ ಹೋ೦ಖತು, ಚಂದ್ರನಿಗೆ ಅರಳಿದ ನೈವಿಲ ಮ
ರ್ಬು ಅಸಲಿತು; ,.. ಮಂಜುನೆಂಬ ಸಮುದ್ರ ಉಪ್ಪ ವಿಸಿತು.
ಮತ್ತೇಭವಿಕ್ರೀಡಿತಂ A ಇಳೆಯಂ ಮುರ್ಜಿ, ಮುಸುಂಕಿ, ನಿಕ್ಚ ಲತೆಯಿತ್ತಾಶಾಧಿಪರ್ ಗೊಂ [ಟುಗೊಂ ಟೊಳೆ ಸಾರ್ವಂತಿರೆ ಮಾಡಿ, ವಜ್ಜಿ-ಸಖನಾನೆಂಜೊಂದಹೆಂಕಾರಮಂ | | ತಳೆದಾ ಮಾರುತನಂ ಕರಂ ಹಿಡಿದು, ತನ್ನೆಯ್ಯಿಲ್ಲಳಂ ನಾಂದಿ, ಸಂ ಚಳನಂ ಮಾಡಿ, ತದಾಪ್ಕನುರ್ಕ ಮುಖ್ದೇಂ ಪರ್ಜಿತ್ತೊ ಹೈೈಮಾ [ಗಮಂ? 11381 || ಪಾ ನಕ್ರ ಅತೆ ಇತ್ತು. ಆಕಾಧಿಪ5 (ಅಂದರೆ ಕ್ಕು ದಕ್ತಿ ನಲ್ಲಿ ಇದಾರೆಂತ ಕವಿ ನೆನಸುವ ಪುರುಪರು, 848ನೆಯ ಶ್ಲೋಕ ನೋಡು). ವಹ್ನಿಸಖಂ (ಅಂದರೆ ಜೆಂಕಿಯೆಂಬ ದೊಡ್ಡ ಪುರುಪ ನ ಸಖನು) ಆಂ (ಅವನ ಹಕ್ತಿರ ನಾನು ಛಳಿ ಕಾಸಿ ಕೊಳ್ಳುವೆನು) ಎಂಬ ಒಂದು ಅಹಂಕಾರ ಮಂ ತಳೆದ ಆ ಮಾರುತನಂ (ಅಂದರೆ ಸಾಳಿಯಂ). ತಔ-ಆಪ್ಪನ (ಆ ಸಾಳಿಯ ಆಪ್ಪನ ಅಂ
ದರೆ ಜಿಂಕೆಯ). ಹೈೈಮ-ಆಗಮಂ. ಟೇ. ಪರ್ಬಿತ್ತೊ ಇ ಪರ್ಬಿತೊ, ಸೂ. 226, [ವಧುವರರ ಲಮಜದಯರರಾದಾರಲಾದರಿಯುದರುರದ ದಾದು
WINTER
ಶಂದಂ ಪಗೆಯ ಕಳೆಯುಡುಗಿದುದು, ಗಡ,
ಪಗೆಯಂ ಹೌಳೆಗೊಂಡ ನಳನಿ ಕೊರಗಿದಳೆಂದೇ | ನಗುವುದೆನೆ, ನೆಯ್ದಿಲೆ ಪಗಲ್ ಮುಗಿಯದು, ಬೆಳ್ಳಿಂಗಳೆಂದು ಭಾವಿಬ ಹಿಮಮಂ. | 389 |
ಟೀ. ನ್ಹಣಲೆ ಹಿಮೆವನ್ಮು ಬೆಳ್ಳಿ ೦ಗಳೆಂದು ಹಗಲಲ್ಲೂ ಮುಚ್ಚ ದು ಇಂತಿಂಶಾಲಉತೆಂತ ಲೇ ನಗೆಯ (ಅರಳಿರ) ಜೇಕಲ್ಲ? ಎಂಬಂತೆ. ನ್ಹೈ ಬಲೆಯ ಪಗೆ ಸೂರ್ಯನು.
ಮರನಡರ್ದಂ ಶಿಖಿ; ದಿವಾಕರಂ ನೀರ್ನೊಕ್ಕ್ಂ | | ಪರಿಗತ-ಬಿಂಬ-ವ್ಯಾಜದಿ ನರರೆ, ಹಿಮಾಗಮ-ಮಹೀಕನೇಂ ಕಡುಗರಠಿಯೋ? || 388 |
ನ ನೀರಿ-ಪೊಶ್ವಂ ಪರಿಸತ-ಬಿಂಬ-ವ್ನಾಜದಂ; ಅರೆಅರೆ. ಕಡು-ಕಲಿ. ಟೀ. ಹಿಮ. | | ಆಗ್ಮ ಎಂಬ ರಾಜನು ಶಿಖಿಯನ್ನೂ ದಿವಾಕರನನ್ನೂ ಗೆದ್ದ ದು. ಮರ ಹತ್ತುವದೂ ನೀರ ಪ್ರಸುವ | ' ಹೊ ಅಪಜಯದೆ ಕುಜುಪು. ಪರಿಸತ-ಬಿಂಬ-ನ್ಯಾಜಬಂ=(ನನ್ನು) ಬಿಂಬ ಆಕಾಶವನ್ಶು ಸುತ್ತಿ | ನಡೆಡು ಬಂತೆಂಬ ನೆವದಿಂ. |
ಮರದೊಳೆಸೆವೊಂದು ನೆವದಿಂ |
ರಯದಿಂ ಮುಸುಂಹುತಿರ್ಪತಿ
ಶಯ-ಶಿಮಮಂ ಕಳೆಯಲೆಂದಿನಂ ಶಿಖಿಯ ಸಮಾ | ಶ್ರಯಮೆಸಗಿ, ಕಳೆಯನೆನಲಾ
ಶ್ರಯಾಕನಾಶ್ರಯದಿನಿಪ್ಸಮೇಂ ಸಮನಿಪುದೇ? | 384 |
ಪ. ಇರ್ಪ ಅತಿಶಯ. ಕಳೆಯ ಎಂದು, ನಂ. ಕಳೆಯಂ ಎನಲೆ, ಆಶ್ರಯ-ಆಕ
ನ. ಟೀ. ಸೂರ್ಯನು ತಾನು ಶಿಖಿ ಸಮಾಶ್ರಂಖನಿಡರೂ ಹಿಮಮಂ ಕಳೆಯನು (ಕಳೆಯ ಕೂ | ಡದು) ಎನೆ (ಎಂದಾಗಿ), ಆಕ್ರಯಾಕನ (ಅಂದರೆ ಅಳ್ಡು ಎಂಬ ಬ್ವಿನ) ಆಕ್ರಯದಿಂ. ಈ ದಿಶ್ವಿನಲ್ಲಿ ಇನ ಹಿಮಸಾಲಡೊಳು ಮೂಡುವನು.
| ಪುದಿದ ಹಶಿಮಮೊಡಲೊಳರ ತಂ | ದುದರಾಗ್ನಿಯನೆಯ್ದೆ ನಂದೆವೊಯ್ದುದು; ಲಜಮ |
156 WINTER
ಲ್ಲದೊಡೆಂತು ತೋರ್ಪ್ರದೋ, ಹೇ, ಮೊದಲಿಲ್ಲದ ಪೊಗೆ ಪೊದಬ್ಬಿ ಜನದಾನನದೊಳ್? 885 ||
ಪ. ಒಡಲೊಳೆ ಇಬಂತಂಡು, ಉದರ-ಅ'ಗ್ಬಿಯಂ. (ಅದು) ನಿಜಂ ಆಲ್ಲದೊದೆ, ಎಂತು.
ಟೀ. ಜನರ ಹೊಟ್ಟಿಯೊಳ?:ನ ಬೆಂಕಿ ಹಿಮದಿಂದ ನಂಡಡಲಿಂಡ ಅದ ಕುಜುಪಾಗಿ ಜನರ ಉ ಸುರು ಹೊಗೆಹೊಗೆಯಾಗ ಹೊಅಡುತ್ತ ಡೆ ಎಂಬ ಆಲೋಚನೆ.
ಮಹಾಸ್ರಸ್ಸರೆ ನಡುಕಂ ಸೆಯ್ಯೊಖತ, ದಂತ-ಚ್ಛ್ಚದಮೊಡೆದು ಹುಹು-ಧ್ಹ್ದಾನಮುಂ [ಪೊಣ್ಣೈ ಮೆಯ್ಯೊಳ್ | ಬಿಡದೆತ್ತಂ ತೋಲ ರೋಮೋದ್ಗಮಮಮರ್ದಿರ ಬೀತ್ವಾರಮಂಗೆ [ಯ್ಹೊರಲ್ವಾಲ್ |
ಕಡಿವೆತ್ತಂತಾಗೆ, ತಲ್ಮಯ್ರಿಲ ಭರದೆ ಪಡಲ್ಪಟ್ಟು ಗೇಣಾಗಿ ಪಾಂಥರ್- | ತೊಡೆ ತೋಳ್ಲ್ಗಳ್ ಹೊಡೆ, ಜಾನು-ಪ್ರಶಿತ-ಶಿರರದೇನಿರ್ದರೋ ಶೀತ- [ಭೀತರ್? ॥ 386 ॥ . ರೋಮ-ಉದ್ದಮಂ, ಅಮೆರ್ದು ಇರೆ ಸೀಶ್ವಾರಂ, ಅಂಗೆಯ್-ಚೆರಲೆ' ಕಾಲಿ ಕಡಿ-ಸೆ 8 Wa ಶಿರರು, ರುಸ ಏನ, ಇದ್ದ ೯ರೋ? ಟೀ. ದಾರಿಸರಿಗೆ ಹೊಮದಿಂದಾದಹನ್ಯು ವೆ ರ್ಣಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪಾಂಧರ್ಕೊಡೆ 1 ಕವಿಯ ಆಲೋಚನೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಒಂದು ತತ್ಸುರುಪ | ಸಮಾಸ ನ ೦ತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ; ಯಾಕೆಂದರೆ ತೋಳ್ಗಳೆ ಎ೦ಬದು ಬ್ಸಿತೀಯೆ ಅಲ್ಲ ಹೂಡೆ ಎಂ ಬದು ರೂಗಿ೦ಖಂಡ ಸಕರ್ಮಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲ. ಗೇರ್ ಗೇಣಪ್ಪಾ?. ಜಾನುವಿಸೆ ಪ್ರಹಿತನಾದ
ಶಿರದವರು. ಅಮರ್ದಿರೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಶಿಥಿಲತ್ಸ್.
ಸ್ಪ್ಸಿಸತಂ ಗೇರ ಪಣ್ಣನಿದು ಕೆೇಂಡಮೆನುತ್ತಂ, ಸಾರಿ, ಮೇಲೆ ತ್ರುಣಮಿಟ್ಟದನೂದಲ್, | ಸೇರಿ, ಬಾಯ ಪೊಗೆ ತಿರೆ, ಕಂಡಾ ದಾರಿಗಂ ಮುದದಿನೂದುತಮಿರ್ದಂ. || 387 |
ಟೀ, ಜಿಂಕಿ ಜಿಣೆಂತ ಬಹಳ ಆಸೆ ಪಡುವ ಒಬ್ಬ ದಾರಿಸನು ಕಣ್ಣು ಕುಕ್ಕಿ ಕೆಂಪಾದ ಸೇರ ಹೇಣ್ಣ ಒಂದು ಕೌಂಡನೆಂಡೂ ಊದಿ ತನ್ನು ಬಾಯ ಉಸುರು ಅಡ ಹೊಗೆ ಎಂದೂ ನೆನಸುತ್ತಾನೆ.
WINTER ಕಂದಂ ಚಳಿಗಾಲುದೆ ನೇರಾಲದ ಹೆಳಗಿರ್ಪನಿತೆಬತೊಳೆ ಚಪಳ-5ಓ ದಿಡುಗೋಡಂ | ಸೆಳೆದಲುಗೆ, ಸೂಸುವೆಲೆವನಿ ಗಳನೊರ್ವಂ ನನೆದು, ನಡುಗಿ, ಬಡಿಮಿಡಿಗೊಂಡಂ. | 388 |
ಟೀ. ಚಳಿಗೆ ಆಅಡಿಎ ಚಳಿ ತಾಳಲೂಜಕಿ. ಮತ್ತೊಬ್ಬ ದಾರಿಸನಿಸೆ ಒಂದು ಚಪಳ-ಕಪಿ | ಉಂಡ ಬಹಳ ಹೋಸ ಬಂತು. |
ಇಡಿದಿಂಧನದೊಳೆ ಫಣಿಯೊಳ
ಗಹಂಗೆ, ಮಣಿಗೆಂಡು, *ೌಂಡಮೆಂದೊರ್ವಂ ಹ್ |
ಯ್ತು ಡುಣೆ, ಮೊಜಖು3ದೇಲತಿ ಭಯದಿಂ
ಕಡುಚಳಯಿಂದೊರ್ಮೆ ಸೆಡೆದು, ನಡುಗುತಿರ್ದಂ. | 389 ||
ಟೀ. ಮತ್ತೊ ಬ್ಬ ದಾರಿಸನಿಗೆ ಇಂಧನದೊಳಗೆ (ಸೌಡೆಯೊಳಗೆ) ಅಡಂಿರುವ ಹಾವಿನಿಂ ದ ನೋಸ ಬಂತು. ಒರ್ಮೇೆ-ಕೂಡಿ, ಒಂದೇ ಹೊತ್ತಿಗೆ. (ಆ ಹಾವು) ನೊಯೆದು ಎಬಿ.
' ಹಾದಿಯೊಳೂದಿದನೊರ್ವಂ,
' ಬೂದಿ ಕರಂ ಪಾಲಿ ಕೆಂಡಮಂ; ಶಕಂಡಮಿದೆಂ |
ದಾದರಿಬ, ಕುಕ್ಕೆ ಹೊಕ್ಕಿಂ,
ಮೇದುದದಂ ಹಾಗೆ. ಮಾಗೆಯೇನ್ ಅತಿಶಯಮೋ? 1890 |
ಪ. ಮೇದುದು ಅದಂ ಕಾಗೆ. ಟೀ. ಒಂದು ಕಾಗೆಗೆ ಸಹ ಪೋಸ ಬಂತು.
ಪುಶ್ಲಿಸ್ಸಿ, ಪೋಗೆ ಪಥಿಕರ್,
ಮೆಲ್ಲನೆ ಸುಡಲಾಖಿದಗ್ಗಿ ಹಿಮ-ಸೆಮಯ-ಮಹೀ- | ವಲ್ಲಭನತ್ನಣಿನಗಿದೇಂ
ಪುಲ್ಲಂ ಕರ್ಚಿದುದೊ? ಪೇರ್! ಎನಲ್, ತಃಖ್ಮೆಸೆಗುಂ. || 391 1
158 WINTER
ಪ. ಸುಡ ಅಜೆ, ಅಸ್ನು. ಅಗಿದು, ಎಂ, ಪಲ್ಲಂ. ಟೀ. ಅಸ್ತು ಹಿಮಕ್ಕೆ ಬಲ ಸೋ ತು, ಅಗಿದು, ಹುಲ್ಲು ಕಚ್ಚೆ ದಂತೆ ಆಯಿತು. ಹುಲ್ಲು ಕಚ್ಚು ವದು ಅಪಜಯ ಪಟ್ಟವರ ಕುಜುಸ.
ಗಮಾಗೆದಬ್, ಬಿದಿರ್ದು, ಹೊತ್ಳೆಂ
ದಿಖ್ದಿಖ್ಡೆಳೆವಿಬಲನೆಳಬ, ಸೇಡುಂಗೊಂಡೇಂ | ತುಲುಗಿರ್ದುವೊ, ತುದಿಗೋಡೊಳ್ ಮಲು ಬೆರತಿರೆ, ನೋಡಿ ಬಾಡುತಂ ವಿಹಗಂಗಳ್? | 392 ||
ಪ. ಕೊಂಕಿಂಜಿ ಇಅಿದು ಇಂದು, ಎಳೆ-ಬಿಸಿಲಂ ಎಳಸ್ಸಿ ಸೇಡುಂಗೊಂಡು, ಖಂ, ಟೀ. ಎಹಸಂಸಳೆ ಎಂಬದು ಕರ್ತ. ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗಾಡ ಕಪ್ಪ ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅವು ಸೇಡುಂ ಗೊಂಡು ತಮ್ಮ ಮಠಸಳೊಂದಿಗೆ ತುದಿಗೊಂಬಿನೊಳೆ ಇರುವಾಗ ಇವರ ಬಡತನ ನೋಡಿ, ಬಾ ಡಿ ಸುಂಸಸುಂಪಾಗಿ ಕೂಡಿ ಕೊಂಡವು.
ಸರೆ
ಥಿ ಏಯುತ್ತೆಂ ಮೆಲ್ಲನಲ್ಲಿಂ ಮಲ್ಯಮದರ್ದಿರೆ, ಕಲಸ್ರೊ ೧ಗಿ ೧
ಬಾಳಿಂ ಮೇಣ್ ಬಳ್ಳೆ ನೋಡುತ್ತಸವಸದೆ ಬಿಲ್ಲೆ ತ್ತು ಜೇರ್ಣ- [ಚ ದಂಗಳ್ | ಲ
ಮೇಳಂಗೊಂಡೊಫಿ, ಕಾಖಾಗ್ರಮದೊಳಡರ್ದಲುಗಲ್, ಸೂಸೆ ಮೇಲ್ [ನಿಯ್ದಿಲೆತ್ಮಂ,
ನಾಳೋಜಂಘುಂ ಕರಂ ಪಲ್ಲೆಅಕಿದು, ನಡುಗಿ, ಪಶಜಿಕ್ರಿಂದು, ಪುರ್ಬಿಕ್ಷಿ
ಶಿ [ತಾಗಳ್. | 898
ಪ. (ನಾಳೀಜಂಸುಂ ಕಾಗೆ) ಮೆಲ್ಲನೆ ಅಲ್ಲಂ (ಆ ಪಥ್ಚಿಗಳಿದ್ದ ಮರ), ಮಣ ಅಮ ರ್ದು ಇರೆ, ... ಸುರ್ಕು-ಪೆತ್ತು. ಆ (ಅಂದರೆ ಎಲ್ಲರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿರುವ ಅದಜ ಆ) ಬಾಳಂ ಮೇ ಕ್ (ಮೇಲಕ್ಕೆ) ಬಳ್ಳೆ (ಬಾ?:ರಅಾ?), (ಇತ್ತೂ ಅತ್ತೂ) ನೋಡುತ್ತ, ಅಸವಸಶೆ ಬಿಖಲಿ-ಸೆ ತ್ತು (ಗರು ಎಂಬ ಧಾತುವಿನದು), ... ಅಡರ್ದು, ಅಲುಸಲಿ, ಸೂಸೆ (ತನ್ನು) ಹೇಲಿ ಎಂಖ್ವು ಈ ಎತ್ತಂ "ಇತ್ಸಾಂದಿ. ಟೀ. ಇದು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾ? ಕಾಗೆಯ ಕಪ್ಪ. ಅಮರ್ದು ಎಂಬಲ್ಲಿಯೂ ಅಡರ್ದು ಎಂಬಲ್ಲಿಯೂ ಶಿಥಿಲತ್ಸಿ.
NE ಪರತ್ ಎಷು ಎಚ ಸತ 77
KULINDAS HUNT IN THE FOREST
ಮೂಡಣೆಲರೂದೆ, ಜವದಿಂ
ದೋಡುಗುಮಿಾ ಹಿಮ-ಸುಧಾಬ್ಬಿಯಗ್ರದೊಳೆನಿಪೊಂ | ದಾಹಂಬರಮಂ ಜನದೊಳ್
ಮಾಡಿ, ಕರಂ ತರಣಿ ಶಳರ್ದ್ಜುದಂಬರ-ತಳದೊಳ್. || 394 ||
ಅ
ಪ. ಮೂಡಣ ಎಲರ. ಓಡುಸುಂ ಈ ಹಿಮ-ಸುಧಾ-ಅಬ್ಲಿಯ ಅಸ್ರಡೊಳೆ ಎನಿಪ ಒಂ ದು. ತಳರ್ದುದು ಅಂಬರ. ಟೀ. ತರಣಿ ಎ೦ಬದಕ್ಕೆ ಸೂರ್ಯನೆಂತಲೂ ನಾನೆಯೆಂತಲೂ ಆ ಸುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯನು ಶಾನು ಒಂದು ನಾನೆಯಿಂಬ. ಆಡಂಬರವನ್ಯು ಮಾಡಿತು; ಮೂಡಲ ಗಾಳಿ ಊದಲಾ?, ಅದು ಹಿಮನೆಂಬ ಸುಧೆಯ ಸಮುದ್ರದ ಅಸ್ರರೊಳೆ (ಮೇಲೆ) ಜವದಿಂಡಿ ಹಿಡಿದಂತೆ ಆ೦ಖಉತು,
ಲಾಲ —
88, KULINDAS HUNT IN THE FOREST IN WHICH CHANDRAHASA HAS BEEN EXPOSED (see No. 81) ಚಂದ್ರಹಾಸನನ್ನು ಇಟ್ಟು ಬಿಟ್ಟಿ ಕಾನನದಲ್ಲಿ ಕುಳಿಂದರು ಬೇಟಿಯಾಡಿದದು ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟಿದಿ
ದಿನಪನು ಪಟಳದಿಂದ ನೆಲೆಗೆಟ್ಟು ಪಲವು ರೂ
ಪನೆ ತಾಳ್ಪು, ವನ-ವಾಸದುರು-ತಪದ ಬದ್ದಿಯಿಂ
ಜಿತಂ ಪಡೆದು, ಮಿಗೆ ಪಗೆಯಾದ ವಾ ತೊಲಗಿಪಂಧಕಾರ | [ಮೆನಲೂ, |
ಆ ್ ಹಾರೊಡಲ ಜಬೇಡಪಡೆ ಜೇಟೆಿಗೆ ವಿ
ಏನದೊಳೆಯ್ದರುತಿರ್ದುದಬ್ಬರದ ಬೊಭ್ಸಗಳ
| ನಿನದದಿಂ ಜೇವಿಗಳ ಹೊಲೆಗೆಳಬದಂತಕನ ದೂತ-ಸಂಘಾತದಂತೇ.
|| 395 |
ಪ. ಬನಪನು ಪಟಳದಿಂದ ಎಂತ ಛೇದಿಸ ಬಿಹುದು [ಉಪಟಳ ಹೆಚ್ಚುವಿಕೆ (ಸಂಕಟ) ಎಂತಲೂ ಉಂಟು, 486 ಕ್ಲೋಕ ನೋಡು]. ತೊಲಗಿಪ ಅಂಧಕಾರಂ (ಆಯ್ತು). ಎಯ್ಯರುತ
ಇರ್ದುದು; ಅಬ್ಬರದ. ಕೊಲೆಗೆ ಎಳಸಿದ. ಬೇ. ಆ ಜೀಡರ ಪಡೆ ಹಸಲನ್ಕು ತೊಲಗಿಸುವ | ಆ ಅಂಧಕಾರದಂತೆ ಇತ್ತು; ಇದು (ಹಗಲಲ್ಲಿ) ವನವಾಸದ ಉರು-ತಪದೆ ಸಿದ್ಧಿಂಉಂ ಘುನತೆಯ |
160 KULINDAS HUNT IN THE FOREST
ಪಡೆದತ್ತೆ ೦ಬ ಉಪಮೆ ಹಸಲುಹೊತ್ತೂ ಕಾಡಿನೊಳಗೆ ಕತ್ತಲೆ ಉಂಟಿಂತ ಸೂಚೆಸುತ್ತ ಡೆ ಸೂ ರ್ಯನು (ಅಂಧಕಾರದ) ಪಟಳದಿಂದ (ಅಂದರೆ ಮುಚ್ಚು ವಿಕೆ೦ಖಂದ) ನೆಲೆಸೆಟ್ಟು ಇತ್ತ್ಯಾದಿ.
ತಪ್ಪತಪೈ್ಪಲೊಳಲ್ಪಿಗಲ್ಲಿ ಮಂಜುಗಳೆಸೆವ ವ್ ರುದ ಕಪ್ಪಕಪ್ಪನೆಯ ಗಿರಿಗಳ ಪರ್ಬುಗೆಗಳಂತೆ, ಬಪ್ಪಬಪ್ಪೆಳೆನಾಯ್ಲಳಂ ಹಾಸೊಳಾಂತು, ಬಂದುದು ಕಬರಸೇನೆ; ಬ [೮೫ ಕಾ | ಸೊಪ್ಪುಸೊಪ್ಪುಗಳ ಮೆಳೆಮೆಳೆಗಳಂ ಸೋವುತ್ತ, ತಪ್ಪತಪ್ಪದೆ ಕರಕರಂಗಳಂ ತೆಗೆದೆಚ್ಛು, ನ ತೊಪ್ಪತೊಪ್ಪನೆ ಮೃಗಮೃಗಂಗಳಂ ಈೌಡಶಹಿದರ್ ಕಾನನದೊಳೇವೇ [ಬಿಕ್ನಿನೂ? ॥ 896 || ಟೀ. ಎಚ್ಚು ಎಂಬದು ಇಸು ಎಂಬ ಥಾತುವಿನದ್ಳು ಸೂ. 288. ಸೊಕ್ಳಾನೆಗಳ್ ಸೊಗಡನುರ್ವ-ಕತ್ತುರಿಯ ಮೃಗ ದಿಕ್ಕೈಗಳನಲ್ಲಲ್ಲಿ ಪುಣುಗಿನ ಜವಾದಿಗಳ
ಬೆಕ್ಕುಗಳ ಬಿಡಯದಾಡುಂಚೊಲನನಬಸುವ *-ರಾತರಂಗ-ಚ್ಛವಿ (ಗಳೂ, |
ಅಕ್ಕ್ಲೌಂದವರವರ ತನು-ಪರಿಮಳಂಗಲ್ಗೆ ತುಶ್ತುವೆಳೆದುಂಬಿಗಳ ಬಳಗಂಗಳೆಂಬಂತೆ, ಪೊಕ್ಚುಪೊಹ್ಶಡವಿಯೊಳ್ ಕಣ್ಣೆ ಈಾಣಿಸುತಿರ್ದವೇನ್ ವಿಂಬೆನಚ್ಚರಿ [ಯನೂ? (1397 | ಪ. ಸೊಸಡಂ, ಉರ್ವ. ಇಕ್ಕೆ ಗಳಂ, ಅಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲ. ಆಡುಂಜೊಲನಂ ಅಜಸುವ ಕಿರಾತರ ಅಂಸ-ಳವಿಗಳು, ಅಕ್ವಣಂಪಿ ಅವರ ಅವರ... ಟೇ. ಅದದನ್ಶ್ಯು ಅಜಸುವ ಕಿರಾತರ ಅಂಸ- ಛವಿಗ್ಳು ಯಾತಅಂತೆ ಕಾಣಿಸುತಿರ್ದವು ಎಂತ ಹೇ? ಅದೆ.
ಇದೆ ಪಂದಿ ಹೌದಖ್*ದ ನೆಲಂ! ನೋಡಲಿದೆ ದಂತಿ ಕದಡಿದ ಹೊಳಂ! ತೋಹಲಿದೆ ಪುಲಿಯುಗಿದ ಮೃಗದ
KULINDAS HUNT IN THE FOREST 161 ಮೆದುಳತ್ತಲಿದೆ ಬಂಗಮೆಜುಗಿದಾನೆಯ ತಲೆಯ ಮುತ್ತುದಿರಿ ನೆತ್ತ [ರೊಡನೇ! | ಇದೆ ವನ-ಮಹಿಪನುದ್ದಿ ಹೊಂಡ ಮರದಿಗುಡಿತ್ತ ಠದಿಕೂ ಸಾರಂಗಮಿಸ್ಟ್ಡಿ ಗೈದ ಪಾವಿತ್ಮ ಠಿದೆ ಪುಲ್ಲೆಗಳ್ ಪ ಪತೆ ಶ್ವೈವಯ್ಗಳ ಶೈೈಗಳೆಂದು ಪ ಪರಿದರ್ ಪುಳಂದರಂದೂ. | 398 | ಪ. ಮೆಡುಳೆ! ಇತ್ತ. ಮುತ್ತು, ಉದಿರಿ (ಎ ಉದಿರ್ಡು, ನೆತ್ತರೊಡನೆ ಉದಿರ ಎಂ ಬಂತೆ), ಮರ-ಶಿಸುಡು! ಇತ್ತ ಇದು ೧೧ಕೊ. ನಡೆ! ಪಥ್ಚೆವಿಡಿ! ಪೋಗು! ತಡೆ! ನಿಲ್ಲು! ಜಡಿ! ಬೊಬ್ಬೆ ಗೊಡು! ಪೊದಲತೊಳಿಡಗು! ಕೆಯ್ದೆ ಡದಿರೆಸೆ! ನಿಡುಪರಳ ತೊಡು! *ೆಲಕ್ ಬಡಿಯದಿರ್! ಪೊಡೆ! ಸಾರು! ತುಡುಕು! ಮೊ | [ಗಸಡಗು! ಮರಕಡರೊಡರ್ಚೂ! | ಅಡಗಿ ಪೊಯ್! ಇಡಿ! ಹೋಲನಿಡು! ಮುಂದುಗಡೆ ನಾಯಿ ವಿಡು! ಕೂಡೆ ಪಡಿ ತಲ್ಸು! ಸೆಡೆಯದಿರ್! ಸೌಡವೆಂಬ ಗಡಣ ಕವಿಗಿಡಿದುದೆಲ್ಲೆ ಡೆಯೊಳಂದಡವಿಯೊಳ್ ಘಡುಪೊ [ಸೆತೆನೇ. ॥ 399 ॥ ಉಭ್ಭಿದುರದೇಜತಿದೆಗೆದೊಡೆಲ, ಬಾಗಿದ ಬೆನ್ನ, ಹೆಬ್ಬುಗೆಯ ಪಚ್ಚಳದ, ಸೆಳೆದ ಬಾಲದ ಕೊನೆಯ,
ಕೊಬ್ಬಿದ ಈೊರಲ, ಸಣ್ಣ ಜಂಘೆಗಳ, ಕೊಂಕುಗುರ, ಮಡಿಗಿವಿಯ, | [ಕೌಡಿಗಣ್ಣಳಾ, |
/ ತುಡುಕಿದುವು; ಹೇಸರಿಗಡೆರ್ದು, ಮೇಲ್ಭ್ಸಾಯ್ಬು, ಪುಲಿ ಯಂ ಶೊಂದುವೂ. ॥ 400 ||
162 KULINDAS HUNT IN THE FOREST
ಟೀ. ಉಬ್ಬಿದ ಉರದ್ಕ ಏಲಿತೆಗೆದ ಒಡಲ ಮೊದಲಾದ ಪಸಪ್ಟಿಸಳು ಸಬ್ಬಿನಾಯ್ಗಳ ಎಂ ಬದಕ್ಸೆ ಸಂಬಂಧಿಸುತ್ತಪೆ. ಬಿಡೆ ಎ೦ಬದಕ್ಚೆ ಕಬರರೆಂಬದು ಕರ್ತ. ಬಿಡದೆ ಕುತ್ಕುರ್ಗಳಂ ಸೋವಿದರ್; ತೀವಿದರ್ ಗಿಡಗಳ; ಪೊದರ್ಗಇಂದೆಬ್ಬಿಸಿದರುಬ್ಬಸಿದ ' ರೊಡನೊಡನೆ ಖಗ-ಮೃಗ-ವ್ರಾತಮಂ; ಪಾತಮಂ ಮಾಡಿದರ್ ಕೂ [ಡೆ ಕೊಡೇ | ಬಡಿಗುಂಡು ಬಡಿಗೋಲ್ಲ ಳುಯಿಬೆಯಿಂದಿಯಿಬೆಯಿಂ ದಿಡುವ ರಣೆ ನೇಣ್ ಉರುಲ್ಲೊಲೆಗಳಂ, ಬಲೆಗಳ, ಹಡಿದಾರ್ದು ಬಜೊಭೈಯಭ್ಭರದಿಂದ, ಕರದಿಂದ ಹಾಡೊಳ್ ಕರಾತ [ರಂದೂ. | 4011
ಪ. ಬಡಿ-ಕೋಲ್ಲಳ ಉಜುಜೆಯಿಂದೆ, ಇಲುಜೆ೦ಖಂದ ಇಡುವೆ.
ಕುತ್ತುಖಿಕೊಳ್ ಪುದುಗಿರ್ದ ಪುಲಿ ಪೊಖಮಡಲ್, ಕಂಡು,
| ಕಿತ್ಲೆ ಕೂರ್ಗಣೆಗಳಂ, ಪೂಡಿ, ಗೆ
: ರಿತ್ಕತ್ಕಲಿರ್ಮ, ಸರಿಸದೊಳೆಚ್ಚೊಡದಬಿಕೂಡಲನುಚ್ಚಳಓದಂಬು
[ತಾಗಿಆ |
ಇತ್ತಂಡಮುಂ ವ್ಯಾಫ್ರುದೊಡನಿಳೆಗುರುಳ್ಳರು
ದ್ದ ತೃದಿಂದುಭಯ-ಜನಮೇಶಾರ್ಥಕೆಳಬದೊಡೆ,
ನಿ ಲೇಸಾದಪುದೆ? ಜಗದೊಳೀ ಮೂವರುಪಹತಿ ಚಿತ್ರಮಲ್ಲೆಂ [ದನೊ. || 402 |॥|
ಪ. ಎಟೊಡೆ ಅದಕ. ಉರುಳ್ಲರಿ: ಉದ್ ತ್ರದಿಂಡೆ. ಟೀ. ಈಾಗಿ= ಠಾಗಿದವೆರಾಗಿ. ಆಶ್ ೦ ಸ್ಟ್ರೊ
ಇಸ ಭಾಷ ಇಹ ಮಾಜ ಇದೂ...
THE YOUTH OF RAJASEKHARA AND HIS FRIEND MITAVACHANA 163
i
84, THE YOUTH ೦೯ RAJASEKHARA AND HIS FRIEND MITAVACHANA (see No. 77)
ರಾಜಶೇಖರ ಮಿತ್ರವಚನ ಎಂಬಿವರ ಯೌವನಕಾಲ
(ಚೋಳಮಂಡಲದ ಧರ್ಮವಶಿಯೆಂಬ ಪುರರೊಳ್ಳೆ ಸತ್ಟೋಂದ್ರಡೋಟಿನೆಂಬ ಸ್ಫೃಪನಿರ್ದ೦; ಅವಂಗೆ ಅಮ್ಭತಮಶಿಯೆಂಬ ಸತಿಯುಂ ಪಕಿನೋಹಿಯಿಂಬ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯುಂ ಇದ್ದರೆ. ಪಠಿಶೋಹಿಸೆ ಮಿತವಚನನೆಂಬ ಕುಮಾರಂ, ಸಕ್ಕ್ಯೋಂದ್ರಂಸೆ ರಾಜಕೇಖರನೆಂಬ ಕುಮಾರಂ).
ವ ಇಂತು (ಆ ಕುಮಾರಿ) ಬಳೆವುತ್ತಮಿರೆಯಿರೆ,
ಚಂಪಕಮಾಲೆ
ಜನಪತಿ-ಪ್ರತ್ರನಂ ಕುಭ-ಮುಹೊರ್ತ ದೊಳೋರಗೆಗೊಂಡ ಮಂ [ತ್ರಿ-ಪು ಶ್ರನೊಳೊಡಗೂಡಿ, ಮಂಗಳ-ವಿಳಾಸಮೊಡಂಬಡೆ, ಸರ್ವ-ವಿದ್ಯೈ ಸಂ| ಜನಿಪ ವೊಲೋದಲಿಟ್ಟು ಮುದಮೊಂದಿರೆ, ಕಲ್ಕರನೂನ-ವಿದ್ಯೆಯಂ,
ಘುನತರ-ಕಪ್ರೆ-ಕಾಪ್ರ-ಹೆಯ-ಹೆಪ್ಬಿ-ವಿಕೇಪಕ-ವಾಹಕತ್ಸುಮಂ.
| 408 | ಟೀ. ಪ್ರತ್ರನಂ- ಪ್ರತ್ರನುಂ. ಕೂಡಿದ ಮೇಲೆ ಮಂಸಳ-ವಿಳಾಸಂ ಒಡಂಬಡಲಾ?. ಓದ
೮ ಇಟ್ಟು ಎಂಬದಸ್ಕೆ ಶಾವು ಓದಲಿ ಇಟ್ಟು ಅಂದರೆ ಓಜ ಎಂತ ಟೀಕಿಸ ಬಹುದು, ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಪರಕರ್ತ್ಟೃವೆನ್ನೂಹಿಸ ಬೇಕು.
ವ ಇಂತು ಪರಿಣತಾಖಿಳ-ರಾಜವಿದ್ಯಾ-ವಿಕಾರದರೆನಿಸಿ,
ಕಂದಂ ಸಮ-೫ಚರಿತರ್, ಸಮ-ವಿನಯರ್, ಸಮಾನ-ವಯಸರ್, ಸಮ-ಪ್ರಭರ್, ಸಮ-ವಿದ್ಯರ್, | ಸಮ-ರೂಪರ್, ಸಮ-ಗುಣರು ತೃಮ-ನೃಪಸುತ ಮಂತ್ರಿಪುತ್ರರಿರ್ವರ್ ಬಳೆದರ್. | 404 ||
oI
164 THE YOUTH OF RAJASEKHARA AND HIS FRIEND MITAVACHANA
ಅವರಿರ್ವರಿರವನುರ್ವರೆ
. ಯವರೀಕ್ಷಿಸುತಂ, ಸಹೋದರರ್, ನಿಜಮೆಂಬರ್; |
| ವಿವಿಧ-ವಿಳಾಸದಿನಾ ನೃಪ-
' ಯುವತಿಯುಮಾ ನ್ಫಪನುಮಂ್ವಿಯೌಂ ಸರಿಗಾ್ಬರ್. || 405 ||
ಪೆ. ಅವರಿರ್ವರ ಇರವಂ , , , ನಿಜಂ! ಎಂಬಕೆ; ವಿವಿಧ-ವಿಳಾಸದಿಂ ಆ ನ್ಫಪ-ಯುವ ' ಶಿಯುಂ ಆ ನೃಪನುಂ. ಟೀ. ಆ ನ್ರುಪಯುವಕಿ= ಅಮ್ಭೃುತಮತಿ ಎಂಬಿ ಹೆಂಡಶಿ.
| (ವ ॥ ಬಲೌಕಂ)
ಚಂಪಕಮಾಲೆ ವಿತತ-ಮಹೋತ್ಸವಂಜೆರಸು ಸತ್ಯುಲ-ಸದ್ಗುಣ-ಸದ್ದಾಯಸ್-ಸಮುಂ | ನತಮತಿ-ಯುಣ್ಕೆಯಂ, ಕಮಲಲೋಚನೆಯೆಂಬ ಮನ್ನೋಜ್ಸ-ಕನ್ನೇ | [ಯಂ | ಮಿತವಚನಂಗೆ ಜೋಲ-ಧೆರಣೀಪತಿ ಮಾಡಿ, ವಿವಾಹಮಂ ಸಮ- ಸಿತಿ ಥು-ಸಂಪದಂಗೊಳಬ, ರಂಜೆಬದಂ, ಬುಧ-ಕಲ್ಪಭೂರುಹಂ. | 406 |
ಟೀ. ಮಹೋತ್ಸವಂಬೆರಸು (-ವಂಜಿರಸು ಎಂತಲೂ ಸರಿ) ಎಂಬದು ಒಂದು ಪ್ರಕಾರದ (ಅಮ್ಯಯದ) ರೂಪ; ಅದು ಕಾವ್ಫೇೆದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ರೂಢಿ; ಜೆರಸೆಂಬದನ್ಯು ಸಹಿತ ಎಂಬದಣಂತೆ ಪ್ರಯೋ? ಸುತ್ತಾರೆ; ವಿತತ-ಮಹೋತ್ಸ್ಯವಂ ಬೆರಸೆಲಾಗ ಎಂತ ಇಲ್ಲಿಯ ವಚನದ ಅರ್ಥ. ಬು ಧರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಪಭೂರುಹನಾದವಂ.
| (ವ|| ಕಾಲಕ್ರಮದಿಂ)
ಕಂದಂ ಧರಣೀತಳ-ಭಾರಮನೀ ತರುಣಂ ತಳೆಯಲ್ಫೈೆ ನೆಜಿಕಿದನೀತನ ಭುಜ-ಭೂ | ಧರದೊಳದನೀಖಹಿಯಾಕತ
ಚರಣೈಕ-ಧ್ಯಾನಮಾಂತು, ಸುಖದಿಂದಿರ್ನೆಂ | 407 |
THE WINTRY AND COLD SEASONS 165
ಪ. ಭಾರಮಂ ಈ ತರುಣಂ ತಳೆಯಲ್ವೆ ನೆಜಕಿದಂ; ಯ . . ೬ ಇದ೦ ಇಯಿಪಿ. ಟೀ. ಡನ್ನು ಸಕ್ಯೋಂದ್ರಂ ಪಶಿನೋಹಿಸೆಂದದು. ವಿಂದೊಡಮಾತ್ಮ್ಯನೊಡಂಬ | ಟ್ರೈಂದನಿಳಾರಮಣ! ಕಜ್ರಮಿದು ಲೇಸು! ಸದಾ | ನಂದ-ನಿಧಿ-ನಂದನಂಗೊಲ ವಿಂದಂ ಬಗೆದಂತೆ ಮಾಯ್ಬಿದತುಳೋತ್ಸವಮಂ! || 408 |
ಟೀ. ಇದು ಆ ಅಮಾತ್ಯುನ ಉತ್ತರ.
| |
|
ವ|| ವಿಂಬ ಶಿಶೋತಕ್ಕಿಯನವಧರಿಬ, . . . . ಅತುಳ-ಸಂಭ್ರಮಂ |
ಹು... ಸತ್ಕೇಂದ್ರ-ಕ್ಹ ತೀನಾಥನಾದರದಿಂದಾತ್ಸಭವಂಗೆ ಪಟ್ಟ
ಮನಮಂದೋತ್ಸಾಹದಿಂ ಕಟ್ರದಂ.
ನಾರಾ ಸಂ ಎಂದು ಮಾರ
85. THE WINTRY AND COLD SEASONS ಹೇಮಂತಶೈಶಿರಕಾಲ ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಛದಿ
ಭೂಮಿ-ಪತಿ, ಹೇಳ್! ಬಂಕ ಸಾಲಾ ಸು | ತ್ರಾಮಕ್ರಶ್ರಂ ಕ್ರಪ್ಣ-ಸೆಹಿತ ಕುದುರೆಗಳ ಕೂ ಡಾ ಮಹಾನದವನುತ್ನ್ಥರಿಬ, ನಡೆತರುತಿರ್ದನಾ ಪಥೆದೊಳೆಯ್ದಿಲಿಂದಾ| ಹೇಮಂತ-ಕೈಶಿರದ ಮಾಗಿ ಮಡಲಿಡೆ, ತರಣಿ | ಸೋಮನಂತಿರೆ, ಬಿಬಲ್ ಬೆಳ್ಳಿಂಗಳೋಲ್ ಆಗೆ, ತಾಮರಸೆ-ರಾಜಿ ನಸಿದವು; *ಕುಗ್ಗಿದವು ಕೋಗಿಲೆಯ ಕಂಠ-ಕಲ-
[ರವಗಳೂ. | 409 |
ಟೀ. ಸುತ್ರಾಮೆಪುತ್ರಂ- ಅರ್ಜುನಂ. ಬೆಳ್ಳಿಂಗಳೋಲೆ ವಿ೦ಬದು ಅರ್ಧ ಹೊಸಗನ್ನಡ, ಬೆಳ್ಳಿಂಗಳ ಪೋಲಿ ಎಂಬದು ಕ |
1606 THE WINTRY AND COLD SEASONS
ಬಾಲೆಯರ್ ಚಿತ್ರದಸುವಾಸಫೆಯ ಪುವ್ಪದಿಂ, ರೋಲಂಬ-ರಾಜೆ ಸೊಸ್ತಾನೆಗಳ ಸೊಗಡಿಂದ ಹಾಲಮಂ *ಳೆವೊಲಾದುದು, ಪೂಗಳಲ್ಲದೆ; ಮಸುಳ್ವಿನ-ಕಕಿ-ರುಚಿ [ಗಳೂ; | ಜಾಲೆ ಶೀತಳ್ಮಾದುದು ಮೂಲೋಕೆಮಂ ಮಾಗಿ ನಡುಗಿಬತು, ಮೇಣ್ ಉಡುಗಿಸಿತು ಪೆರ್ಚಿ [ದೆಯ್ದಿಲಿಂದಾ. || 410 | ಟೀ. (ಚೆತ್ರದ ಅಸುವಾಸನೆಯ). ಕಳೆವೊಕ ಎಕಳೆವ ವೊ.
ನೆಐಕಿಲೋಭಿ ನಿತ್ಯಮಂ ಸುಯಿದಾನಮಂ ಮಾಲಿ
. ಇಡಿದ ಕೈಶಿರದ ಶೀತಳಕ್ ಪಗಲಿರುಳ್ ತಮ್ಮ ಗೂಡುಗಳನೂ| ಪೊರಿಮಟ್ಟು ಪಾಬಿಲೊಲ್ಲದೆ ವಾಯಸೆ-ಪ್ರತತಿ, ಗಬ್ಗಳಂ ಪೊದಿಬ, ಮಗ್ಗು ಲೊಳಟು ಕೋಗಿಲೆಯ
ಜಾ | ಮಂಗಳಂ, ಮೆಯ್ಯೋೊಳ್ ಪುದುಗಿ ಹೊಂಡು, ಮಯುಶದಿಂದೆಯ್ದೆ ಪಾ |
ಠಿಸುತಿರ್ದವೂ. | 411 |
ಭವನಮಂ ತೀವಿರ್ದ ಹಿಮವನುಂ ತಮವನುಂ
ತವಿಸುವುತ್ಸವದಿಂದಲವಗಡಿಬ, ಜವಗೆಡಿಬ,
ಭವಣಿಗೊಂಡಭ್ರದೊಳ್ ತೊಲಿಲುತ್ತ ಬಂಿಲುತ್ಮ ಬಂದೊಡಂ, ಮ ತೈ ಬಿಡದೇ |
ಕನಿಯಲ್; ಪುತಾಪದೇಟ್ಗೆ ನಂದಿ, ಮಿಗೆ ಕುಂದಿ,
ಇರು ತಣ್ಣಗಾದನೆನೆ ಹಾಣಿಬತು ಆ ಕೈಶಿರದೊಳೂ.|| 412 |
ಪ. ತವಿಸುವ ಉತ್ಸವದಿಂದಲೆ. ಟೀ. ಬಂಜೊಡಂ ಎಂಬದಣ ವರೆಗೆ ಸೂರ್ಯ ಕರ್ತೃ. ಕವಿಯ 5 ಎಂಬದಕ್ಕೆ ಹಿಮ ತಮೆಸಳು ಕರ್ತ.
TEESE
KULINDAKA FINDS CHANDRAHASA AND TAKES HIM TO HIS CAPITAL 107
86. THE KULINDAS’ CHIEF, KULINDAKA, DUSHTABUDDHI'S VASSAL, FINDS CHANDRAHASA, ADOPTS HIM, AND TAKES HIM TO HIS CAPITAL CHANDRANAVATI (seo No. 83) ಕುಳಿಂದಪತಿಯಾದ ಕುಳಿಂದಕನು ಚಂದ್ರಹಾಸನನ್ನು ಕಂಡು, ಸ್ವೀಕರಿಸಿ, ಚಂದ್ರನಾವತಿಯೆಂಬ ತನ್ನ ಪಟ್ಟಕ್ಕೆ ತೆಕ್ಟೊಂಡು ಹೋದದು ವಾರ್ಧಕಪಟ್ಟದಿ
ಪುಲಿ ಕರಡಿ ಕರಿ ಬಂಗ-ಸಾರಂಗಮಖ್್ ಪಂದಿ
ಮೊಲ ಪುಲ್ಲೆ ಹಾಡೆಮ್ಟೆ ಚಮರಿಗಳ್ ಮೊದಲಾದ
ಪಲವು ಮೃಗ-ಜಾತಿಯಂ, ಸ್ರೌಂಚ-ಶಿಖಿ-ತಿತ್ತಿರಿ-ಸಪೋತಾದಿ-ಪಕ್ರಿಗ [ಳನೂ |
ಹೊಲುತ ಬಹ ಬೇಡರ್ಗೆ ಬಕ್ಟದೋಡಿದುದೊಂದೆ ರಲೆ; ಹುಳಿಂದಕನೆಂಬ ದೊರೆ ಕಂಡು, ತನ್ನ ಚಾ | ಪಲ-ಹಯದೊಳದಜಿ ಬಂಸಂದನತಿವೇಗದಿಂ, ಬಿಲ್ಬಿಡಿದು, ಈೊಲ್ಟೇೆ
(ನೆಂದೂ. | 418 | |
ಆ ಕುಳಂದಂ ಚ್ಟ ಮಯ ನಿಯೋಗದಿಂ
ದಾ ಹಾನನದ ನಾಡ ವಳತಮಂ ಸೈೈಹೊಂಡು,
ಭೂಸಾಂತನಾಗಿಹಂ ಚಂದನಾವತಿಯೆಂಬ ಪುರದೊಳ್ವನಯ್ಲ್ಯಿಂ
[ಸೆ
| ಈ *ಿರಾತ-ಪ್ರಕರದೊಡನೆ ಪೊಬಿಮಟ್ಟು ಮೃಗ
ಯಾ-ಹಾಮನಾಗಿ, ಬಂದಿರ್ದವೆಂ ಬಡಿದೋಡು
ವಾ ಹುರಂಗದ ಬೆನ್ನನೆಯ್ದಿ ದಂ, ತೇಜೆಯ ಜವಂ ಗಾಳಯಂ ಮುಂಚ [ಲೂ. || 414 ||
' ಹೆರಿಣನಂ ಬೆಂಬತ್ತಿ ಬರಲಾ ಶುಳಂದಕಂ
ನಿರಿಯೊಜೆಯ! ವಿನುಕಮಯುತಿಹೆ ಬಾಲನಂ ಕಂಡು, || 415 ||